Nieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
1906.
45ste Jaargang.
No. 4.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
De toestand in Rusland.
DONDERDAG 11 JANUARI.
BINNENLAND.
f
UIT L»E PEKS.
f -
KIPPEN te doen LEGGEN
VOOR
fj
Afzonderlijke
9 Jan.
ABONNEMENTSPRIJS: 80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
i gebleven,
er nog niet de minste moeite
een exemplaar te fotografeeren,
72.500 EYEREN
F per jaar voor 10 kippen
B» Onbeduidende uitgave
BESCHRJUMC
Schr aan J.-P. VAN AKEN
te ANTWERPEM <n~>--
/Zooals men ziet, vervolgt
Het Bureau van de „Bols-
wardsche Courant” is telefo
nisch aangesloten onder No. 4.
9 Januari.
De beweging in Rusland verloopt geheel,
langzamerhand keert de rust weer, tenzij niet
op 22 Januari de uitbarsting komt, die naar
het reeds voor eenige weken heette, voorbe
reid werd. Nu evenwel is het tamelijk rustig,
er zijn er nog gedeelten waar de toestand
verre van rooskleurig is. Het eenige bericht
uit 'den Kaukasus is, dat tengevolge der
post-, telegraaf- en spoorwegstaking de ver
bindingen met den Kaukasus geheel afge
sneden zijn en dat daar volslagen oproer
heerscht. Dit bericht uit het Zuiden des
lands zegt genoeg.
Het overige nieuws bepaalt zich voorna
melijk tot een paar minder belangrijke be
richten uit de Oostzee-provincies. Zoo is
b.v. het plaatselijk comité te Windau, dat
uit sociaal-democraten bestaat, door een
troepenafdeeling, die derwaarts gezonden was,
gevangen genomen. Van de 16 voornaamsten
van dit comité zijn er 3 gedood en 1 zwaar
gewond, daar ze poogden te ontvluchten.
De Nowaje Wremija meldt uit Libau, dat
het zoogenaamd vereenigde sociaal-democra-
tisch comité aan het beursbestuur en aan
de stedelijke Doema den eisch heeft gesteld
voor onderhoud van de noodlijdende werk
lieden de noodige middelen ter beschikking
te stellen; gebeurt dit niet, dan zullen de
fabrieken vernield en verbrand worden.
Voor branden is men toch nooit veilig in
deze dagen. Bij Wenden in Lijfland staat
het landgoed van den opperhofmeester, graaf
Sievers, in brand. Kozakken werden daarheen
gezonden om de orde te herstellen, doch ze
kwamen onverrichter zake terug, Ze konden
//Algemeen is in het land, schrijft de Vrij
zinnig-Democraat, de indruk gevestigd, dat
de begrootingsdebatten in de Tweede Kamer
steeds grooteren omvang nemen. Ten einde
ons te vergewissen, in hoever die indruk
juist is, en tegelijk gegevens te verkrijgen
tot beantwoording van de vraag, welke hoofd
stukken der begrooting het meest tot de
uitgebreide besprekingen aanleiding geven,
hebben wij de moeite genomen, eens na te
tellen, hoeveel bladzijden van de Hande
lingen in de jongste vijf jaren aan de
behandeling van ieder hoofdstuk zijn gewijd.
Volkomen nauwkeurig is onze telling
niet. Tusschen de begrooting door plegen
ook eenige kleine onderwerpen te worden
afgedaan; herhaaldelijk worden conclusiën
van de Commissie voor de Verzoekschriften
voorgelezen en besprokenin de Handelingen
komen heele en halve witte bladzijden voor;
verbeteringen van drukfouten beslaan soms
een halve kolom. flet zou onevenredigen
rtarktpleinno.324.
Dagelijks geopend van 9 tot 7 uur.
Hepk. Nieuwsbl. v. Fr.
Sneek, 9 Jam ’t Was een en al schippers
wat we hier vandaag op de weekmarkt zagen.
Voor de Concertzaal en er in, 't waren
voor een groot deel vragers en aanbieders;
van de laatsten echter verreweg de meesten.
In afwijking van vorige winters bedong
men nu loonen van 225 tot f 300, een
enkele kreeg f 325, 2e soort bracht ’t van
150 tot f 180; 3e soort, jongens (naar rato
*t duurste) kregen f 10Q tot f 140.
z/Alle hoofdstukken eischen thans meer
tijd dan in 1901. De uitzondering van
hoofdstuk IX is slechts schijnbaar66 blad
zijden in 1901 tegen 49 in 1905; toen dit
aan de orde kwam, was de tijd op.
z/Thans is men tot het mogelijke maximum
van den duur der vergaderingen gekomen.
Eene serie van vijf achtereenvolgende avond-
zittingen, telkens na eene lange dagbijeen-
komst, gaat alle .perken te buiten. Voor de
leden, en niet minder voor de snelschrijvers
en de verslaggevers der pers, is de grens
der lichamelijke en geestelijke krachten be
reikt, ja overschreden.
//Wil men ruimte winnen voor nog langere
beraadslagingen, dan denkt men allereerst
aan twee mogelijkheden: voortzetting na
Kerstmis, of vroegeren aanvang der begroo-
tingsdiscussie.
//Voortzetting na Kerstmis zou ten gevolge
hebben, dat een allengs grooter deel van
het jaar aan de begroetingen werd besteed.
Men kan het in andere landen, als afschrik
wekkend voorbeeld, zien. Tegen de goede
regels van administratie zou steeds zwaarder
worden gezondigd. En de eigenlijke wet
gevende arbeid, die toch reeds zoo treurig
langzaam gaat, geraakte aldoor meer in ver
drukking.
//Vroeger beginnen dan? Stel het bleek
mogelijk, de schriftelijke gedachtenwisseling
tusschen Regeering en Kamer, die ook voort
durend uitdijt, te verhaasten en daardoor
eenige dagen vroeger aan te vangen wij
vreezen dat het weinig zou baten. De aldus
gewonnen dagen zouden al heel spoedig weer
verbruikt zijn: de stof is immers eindeloos,
en de spreeklust neemt toe...
,/Hoe dan uitkomst te vinden? Wellicht
zal eene belangrijk veranderde werkwijze noodig
zijn. Het denkbeeld is geopperd, een of
meer vaste Begrootingscommis-
s i n in te stellen. Ook wordt aanbevolen
verplaatsing van het algemeen staatkundig
debat naar het Adres van Antwoord op de
Troonrede. Afgezien van dergelijke meer
ingrijpende maatregelen, waarop wij wel eens
’t Gerucht gaat hier dat de
burgemeester van Wijmbritseradeel wegens
hoogen leeftijd, 81 jaar, zijn ontslag gaat
vragen.
De bevolking dezer gemeente bedroeg
op 1 Januari 1905, 6012 mannen en 6576
vrouwen, samen 12588.
Zij vermeerderde dat jaar door geboorte
met 179 mannen en 164 vrouwen, door
vestiging met 440 mannen en 514 vrouwen.
Samen 619 mannen en 678 vrouwen.
Zij verminderde door overlijden met 90
mannen en 85 vrouwen, door vertrek met
453 mannen en 468 vrouwen. Samen 543
mannen en 553 vrouwen.
Zoodat de bevolking is toegenomen met
76 mannen en 125 vrouwen en alzoo op den
1 Januari 1906 bedroeg 6088 mannen en
6701 vrouwen. Samen 12789.
Er werden in 1905 78 huwelijken vol
trokken.
Het Comité ter bevordering van
tooneelvoorst, alhier, verzoekt ons mede te
deelen, dat er voldoende belangstelling bestaat
om het concert der Wognumers op 21 Jan
a.s. ’s nam. 2 uur te laten doorgaan.
Workum, 6 Jan. De Wed. N. was heden
met hare gewone werkzaamheden bezig,
waaronder ook behoorde het kachelschoon-
maken. Om die weer in elkander en op
zijn gewone plaats te zetten, moest zij op
een stoel staan, waarbij zij het ongeluk had
met den stoel om te vallen, waardoor haar
arm bij den pols brak. Hevig begon zij
daarna te kermen van pijn, waarop hare
dochter, die beneden hare moeder woonde,
toesnelde en haar alzoo op den vloer vond
liggen. In allerijl werd de dokter geroepen,'
die den arm in gipsverband heeft gebracht,
waardoor zij eenigen tijd gedwongen rust zal
moeten nemen.
Te hopen is het dat de reeds hoog be
jaarde weduwe spoedig mag herstellen.
Harlingen. Dat de scheepvaart in onze
haven nog al van belang is, kan blijken uit
de volgende cijfers. Gedurende het jaar
1905 kwamen hier binnen 356 stoomschepen
met een bruto-inhoud van bijna 900,000 M3.
en 24 zeilschepen met een bruto-inhoud van
12,365 M3. Vertrokken 357 stoomschepen
met een bruto-inhoud van 895,210 M3. en
23 zeilschepen met een bruto-inhoud van
12,393 M3.
Naar aanleiding van een beticht in
het N. v. d. D. over het voorbijzwemmen
in den avond van 26 Juni van een reuzen
zeehond voor de kust te Zandvoort, met'een
zoo groote snelheid, dat zij niet in cijfers is
uit te drukken, schrijft dr. A. C. Oudemaus
te Arnhem, in Het Nederlandse he Zeewezen
(no. 1 van 1 Jannari 1.1.)
Mijn tijd werd in die dagen zoozeer door
ander werk in beslag genomen, dat ik eerst
den lOen Juli mijn naspeuringen kon be
ginnen. Ik zal hierover niet uitweiden. Dat
ik eerst nu daarmee gereed ben, ligt grooten-
deels buiten mijn wilik had met voor-
oordeelen te kampen, brieven bleven onbe
antwoord, enz.
Uit de mij verstrekte gegevens kan ik nu
het volgende bericht opmaken
Maandag 26 Juni 1905 vertoonde zich
aan eenige bezoekers van het terras van het
caférestaurant //Germaniate Zandvoort, onge
veer acht uur des avonds, een onbekend zee
dier. Het zwom op ongeveer 1000 M. afstand
van het strand met een buitengewone snel
heid in noordelijke richting. Het zichtbare
gedeelte werd 15 M. of meer lang geschat.
Hoeveel lichaamslengte zich achter het zicht
bare gedeelte nog onder water voortzette, was
met geen mogelijkheid te bepalen. Het zicht
bare gedeelte deed aan een zeehond, of zee
leeuw denken.
Het was gestrektgeen spoor van zijdeling-
sche of verticale bochten was waarneembaar
derhalve moeten onder water krachtige voort-
stuwingsorganen aanwezig geweest zijn. De
verschijning duurde ongeveer drie minuten
daarna verdween het dier in de verte uit
het gezicht.
Welk dier kan dat geweest zijn
Mijns inziens is het een groote zeeslang
geweest, een exemplaar van de diersoort, die
tot heden nog steeds v.oor de wetenschap
onbekend is gebleven, om de eenvoudige
reden, dat
gedaan is om
of om het machtig te worden.
terugkomen, zouden wij het reeds een grooten
vooruitgang achten, wij wezen er al
vroeger op als iedere groep in de Kamer
in eigen boezem overlegde, hoe door doel
matige verdeeling der rollen tot beperking
te geraken. Kon daarbij komen een niet-
officieel overleg tusschen de groepen onder
ling in den Duitschen Rijksdag vormen
de leiders der partijen een uSeniorenkouvent"
dan ware men nog iets verder.
z/In ieder gevoel is tijdige ernstige over
weging hoog noodig, opdat de toenemende
misère der laatste jaren zich in 1906 niet
herbale”.
In verschillende bladen ,en tijdschriften is
gelijke klacht aangeheven: in de Beweging
door mr. Troelstra, in de Kroniek door mr.
Tak, in de Nederlander, het orgaan van mr.
de Savornin Lohman, in de Nieuwe Ct., enz.
en beide laatste bladen geven ook in over
weging het voorbeeld van den Duitschen
Rijksdag te volgen of op andere wijze
in den misstand te voorzien, als er maar
iets gedaan wordt om in den toestand ver
betering te brengen.
Met dit laatste zal wel iedereen instemmen,
maar de moeilijkheid is een bevredigende
r oplossing te vinden. Vaste begrootings-
commissies of de werkwijze van den Duitschen
Rijksdag te volgen, heeft het bezwaar dat
in ’t algemeen de belangstelling der leden,
die niet in de commissies zitting hebben,
er zeer door verzwakt wordt, wat voor de
richtige behandeling van verschillende meer
locale belangen zeker niet gewenscht is.
De ervaring, in onze Kamer opgedaan met
speciale Commissies van rapporteurs voor
enkele grootere ontwerpen, welke wel eens
een al te overwegenden invloed oefenen op
de debatten, en Het veelvuldige absenteïsme
in den Duitschen Rijksdag manen in dezen
tot voorzichtigheid. Het achterwege laten
van uitvoerige beschouwingen over zaken,
die meer theoretisch dan practisch belang
hebben, omdat zij bij de aanhangige begroo
ting toch niet tot beslissing te brengen zijn,
zou stellig veel baat gevenmaar welke
spreker zou licht geneigd zijn een onderwerp
van zijne bijzondere studie als min of meer
ontijdig niet ter sprake te brengen
Intusschen,--er moet verbetering komen
in den toestand, want een behandeling der
begrooting als in de laatste maand December
dreigt een paskwil te worden en is voor de
Kamer, allereerst voor haren voorzitter, voor
de stenografen en de verslaggevers der pers,
inderdaad ondoenlijk.
ADVERTENTIEPRIJS: 50 Cts. van 1—7 regels. Ver
volgens 10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
de plaats des onheils niet bereiken, daar een
troep van eenige duizenden gewapende op
standelingen hen in het bosch den weg
versperde.
In hoofdzaak is de beweging in Lijfland
evenals in Kurland afgeloopen, het brandpunt
is thans het noordelijker gelegen Estland.
Hier kan de strijd lang duren, kan een lange
guerillakrijg gevoerd worden. Lage heuvels
met smalle, diepe valleien, uitgestrekte bos-
schen, talrijke meren en moerassen, dit alles
is te beschouwen als een natuurlijke hulp
der bevolking en als belemmering der troepen.
Hier wordt dus het belangrijkste gedeelte
gevoerd van den vrijheidskrijg in het groote
Russische rijk, waarin de rust in hoofdzaak
hersteld is en wijstop een spoedig einde van den
opstand, tenzij, we herhalen het, 22 Januari,
de herinnering aan een bloeddag van het
vorig jaar ons doet zien, dat de voorbereiding
voor een nieuwen opstand er niet een in
naam is geweest doch inderdaad geschied is.
Hennaarderadeel, 8 Jan. Eene installatie
met hindernissen. De vorige burgemeester
was bij zijne komst in de gemeente aan de
grens verwelkomd door eene eerewacht met
gevolg, en het einde van het bedrijf was
geheel in tegenspraak met het begin.
De geschiedenis is bekend.
Het zou nu wat 'eenvoudiger toegaan bij
de aankomst van den opvolger.
Daar in de hoofdplaats geene woning ter
beschikking was voor het hoofd der gemeente,
had de nieuwe burgemeester zijn intrek ge
nomen in de opgebeven dameskostschool te
Spannum.
De dag der installatie was gekomen, de
vroede mannen zaten vergaderd in de Raad
zaal van het gemeentehuis, wachtende op de
komst van den nieuwen voorzitter die de plaats
van den waarnemenden zou vervangen.
En de nieuwe burgervader zat eveneens te
wachten in zijne woning te Spannum op de
komst van een rijtuig uit Wommels.
Van beide kanten werd gewacht op het
moment, dat Raad en Burgemeester voor de
eerste maal zouden samen zijn.
Eindelijk begon het den Burgemeester te
verdrieten dat wachten; hij liet inspannen
en arriveerde te Wommels op de plaats der
bestemming, ook al niet zonder hindernissen.
Daar kwam men tot de ontdekking, dat
er eene omissie had plaats gehad.
Een der wethouders namelijk had vergeten
een rijtuig te zenden om den aanstaanden
voorzitter af te halen, zooals men was over
eengekomen, althans die oorzaak wordt
rondverteld.
De zaken liepen verder vlot van stapel.
Makkum, 5 Jan. Met goed gevolg is hier
van de werf derGebr. Zwolsman te water gelaten
een motorboot voor den heer K. de Jong te
Harlingen, en direct daarna zijn de kielen
gelegd voor een motorklipperschip, groot 70
ton voor den heer P. de Wit te Helder en
voor een motorboot voor den heer F. Boorsma
van Irnsum.
Fr. Zuidwesthoek, 8 Jan. De schapen
hebben een goeden winter. Gelukkig voor
de beestjes, dat het zoo is, want kwam er
sneeuw, 't zou dadelijk uit zijn. De landen
zijn n.l. vloer-kaal zoodat, zelfs bij een
geringe sneeuwval, krabben niet zou baten.
Voor den eigenaar is ’t Zoo ’t nu loopt, ook
gewenscht, omdat de hooivborraden van de
hokschaapjes gering zijn. Kortvoer-voedering
komt duur en ’t wolvee bestaat er niet van.
Daarom hopen de schapenfokkers, dat de
weiden onbedekt blijven. Ze hopen ook, dat
de bunzingjagers thans de weiden ontzien,
waar het wolvee graast. Honden tusschen de
kudde is steeds een gevaar; tusschen de
drachtige schapen is ’t dubbel gevaarlijk.
Bij voortduring blijft het wolvee hoog in
prijs.
Bolswardsclie Courant
ONOPHOUDEND
JEH Zelfs gedurende de
vmEf guurste winterkouden
|P EliT*
het blad, is
de omvang der beraadslagingen voortdurend
toegenomen. In 1902 is de begrooting van
Marine, kort na het overlijden van den
Minister Kruys, zuiver als credietwet afge
daan: ware haar de gewone behandeling ten
deel gevallen, het cijfer 716 zou toen tot
ongeveer 760 zijn gestegen: de opklimming
zou nog iets regelmatiger zijn geweest.
