Nieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
it ipwa»
1906.
45ste Jaargang.
No. 27.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
ZONDAG 1 APRIL.
VOOR
Afzonderlijke
mocht toen
730.-
ver-
in, d.i. op
neer
Emma
haar genegenheid
naast haar uit
den
Manon,
goede
1904 stond onder
school No. 1
f 5175.—
INGEZONDEN.
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie).'.
f.2971.-
- 3850.-
ABONN EMENTSPRIJS80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar 5 Cent.
Daartegenover staat voor
als inkomsten geplaatst
Inkomsten Benef. goederen
Rijks subsidie
een man,
voor het
Totale uitgaaf f 5905.-
alle 3 scholen,
alle scholen, incluis
subsidie ambachts-
f17685.-
voor
f
meest zorgvuldig opgestelde begrooting wel
eens wordt overschreden en namen zij dus
een nieuw cijfer dat h.i. den toets der waar
heid kon doorstaan.
Nemen wij nu nog eens de geheele uitgaaf
post Onderwijs.
Dan staat op diezelfde Begrooting 1904
(immers ’t jaar, waarin deze beruchte veror
dening werd gemaakt)
Algeheele uitgaaf van i
herhalingsonderwijs en i
teekenschool
waartegen als inkomsten:
Opbrengst Beneficiale
goederen
Rijks subsidie
Schoolgelden
Jaren verliepen.
In de Groote Opera der hoofstad ging het
gordijn neer na het tweede bedrijf van Beet
hovens heerlijke fidelio. Daverend applaus
klonk door de zaal. Juichend riep men de
vertolkster van de Leonore terug, de jonge
kunstenares Manon Barbin, die heden voor
l de eerste maal door haar heerlijke stem»
ADVERTENTIEPRIJS: 50 Cts. van 1—7 regels. Ver
volgens 10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
de ouders
protest aan H. M. de Koningin dit bedrag
«P f 1Q.60 gesteld, et op rekenende, dat de
van school No. 1 kostte de
5905
Gemeente per kind p.m.
af 15.70
Rest dus f 15.30
Als ik mij niet geheel bedrieg, is door
2-van schoolgaande kinderen in hun
f 6821.-
Volgens de officieele lijst van schoolgaande
kinderen waren op school No. 1, 192 kin
deren en het gezamenlijk aantal kinderen op
alle drie scholen 434.
Voor die 434 kwam f 6821
ieder kind dus vergoeding f 15.70.
Ieder kind
f 2971.-
- 3850.-
- 1550.-
-Samen f 8371.-
Dit van bovenstaande afgetrokken, wordt
een uitgaaf ten laste der Gemeente blijvende
f 9314.- of per leerling p.m. f 21.50.
Hoe nu de wethouder op zijne uitkomsten
kan komen, zal wel zeer zeker een raadsel
blijven.
Dat later aan de school voor M. U. L. O.
door aanstelling van een hoogst noodzake-
lijken 3den onderwijzer, deze kosten wat
hooger zijn geworden, kon en
niet worden berekend.
Zulk onderwijs kan nu eenvoudig niet door
de ouders betaald worden.
Als iemand zijn kinderen naar een H. B. S.
of Gymnasium zendt, dan moet de Staat,
d.w.z. de gemeenschap, daartoe bijpassen, en
dat is goed ook.
Wanneer een grootscheeps vaarwater een
Gemeente f 29.000.- kost, dan profiteeren
slechts enkele groot-industrieelen, maar moeten
niettemin de andere burgers ook mee betalen.
Indien wij dit ook als goed aannemen,
ligt het dan niet in de lijn op het punt
van onderwijs ook aldus te redeneeren, en
mocht men dan van vrienden van ’t openbaar
onderwijs niet verwachten, dat zij ook dezelfde
logica zouden betrachten?
Och, de Heeren, die zich toen vergalop
peerd hebben, weten ’t zelf ook we], dat ze
mis zijn geweest en eene ruiterlijke beken
tenis zou vrij wat mooier staan, dan zich
hoe langer hoe dieper in het moeras te werken.
Wanneer zij weten, dat eene gemeente als
Hennaarderadeel (en die zullen ze wel niet
van te groote vrijzinnigheid verdenken) de
hoogst aangeslagenen op de openbare scholen
laat betalen
Voor één leerling f 12.- per jaar.
twee leerlingen (uit een gezin) f 16.-
per jaar;
u drie u f 18.-
per jaar
naar de wangen
ver in vrijzinnigheid
metingen een groote aantrekkingskracht uit
oefende op de groote en kleine kinderen van
het stadjehet was de poppenkast. Vader
Barbin, zoo heette de eigenaar, kwam reeds
vele jaren achtereen in deze plaats en de
oude met het vriendelijke gezicht, het witte,
krullende haar en de opgewekte blauwe oogen,
wist zeer goed, dat zijn komst in den herfst
telkens door oud en jong gaarne wordt ge
zien. Hij en zijn aardige grappen brachten
nog heel wat poëzie en onschuldig genoegen.
Bij slecht weer evengoed als bij mooi weer
luisterde een talrijk publiek er naar en ver
maakte zich met de schitterende gezichtjes
der kleine toeschouwers. Als dan de beeld-
schoone Manon, de kleindochter van den
ouden man, door de rijen der toeschouwers
liep en bescheiden om het welverdiende klin
kende loon vroeg dan lieten de eerzame bur
gers menig goed zilveren muntstuk op het
tinnen bord rollen en sprake een paar vrien
delijke woorden met het meisje, waarvan ze
wisten, dat het goed opgevoed en braaf was.
Hoorde Manon echter hier of daar den
goed gemeenden raad om
voor den koorddanser naast haar
haar hart te rukken, dan keek ze
vriendelijken waarschuwer met haar donkere
oogen zoo ernstig, zoo smeekend aan en
men zweeg onwillekeurig.
Tot soortgelijke gesprekken was er heel
vaak aanleiding, wanneer vader Barbin en
zijn kleindochter des avonds een kleine her
berg aan het marktplein bezochten. Daar
aan de stamtafel waren de twee graag geziene
gasten. Dubbel welkom, wanneer Manon de
guitaar meebracht, een zeker teeken, dat ze
in den loop van den avond met haar buig
zame, klankrijke stem een paar eenvoudige
liederen zou zingen.
Hoor eens, zei een muziekkenner tot
vader Barbin, uw kleindochter heeft een
kapitaal in de keel. Laat haar opleiden 1
Ze zal wat wordenGeloof meEn alle
anderen gaven den deskundige gelijk. Maar
de oude man wilde van deze plannen niet
veel weten, ofschoon Manon in 't diepst van
haar ziel den wensch koesterde een beroemde
zangeres te worden, zooals haar Ernesto zich
dat ook zoo gaarne voorstelde.
Rijk, nu heb ik reeds een heel aardig
sommetje gespaard, had hij tot haar gezegd,
en als jouw grootvader toestemming geeft
tot onze verbintenis, zal je bij een leeraar
in den zang wat goeds leeren. Dat duurt een
paar jaar. Mijn spaarpenningen zijn daarvoor
voldoende. In dien tijd verdien ik gemakkelijk
dubbel zooveel, kan een klein circus koopen
en dan trouwen we. Je zult zien, in korten
tijd heb ik zooveel verdiend, dat het voor
ons beiden voldoende is. Ik geef mijn beroep
er dan aan en reis met jou door alle landen.
Want je zult eens alleen voor jouw kunst
leven.
Dat was zijn toekomstplan voor hem en
Manon. Och, die goede, trouwe Ernesto 1
Wat meende hij bet toch eerlijk Een knappe
jongen, deze koning der luchtHij had in
zijn beroep reeds heel wat bereikt, hing met
onbeschrijfelijke liefde aan Manon en volgde
den man met de poppenkast op de kermissen
en jaarmarkten, als er voor hem maar een
kleine kans op een behoorlijke verdienste
bestond. Steeds spande hij zijn koord in de
onmiddellijke nabijheid van het kleine thea
ter en wist bet zoo te schikken, dat hij zijn
toeren steeds had verricht, wanneer bij zijn
buurman de bel het teeken gaf, dat de voor
stelling zou beginnen. Met een paar schert
sende woorden wees hij dan, terwijl hij nog
in duizelingwekkende hoogte manoeuvreerde,
zijn toeschouwers op ’t geen ze bij vader
Barbin zouden te genieten krijgen en
heugde zich, als de ruwe banken daar dicht
bezet werden. Op deze onbaatzuchtige wijze
bezorgde hij den ouden man en
vooral op feestdagen, menigmaal een
recette.
Een zonnige, warme herfsthemel lachte
op het feestterrein. Oorverscheurende
dissonanten van draaiorgels en muziekkapellen
weerklonken uit herbergen en tenten en tot
ver in de stad lokten deze klanken een zeer
groote menigte kijklustigen, die duwend en
dringend tusschen de bezienswaardigheden
heen en weer schoof.
Maar vader Barbin was slecht geluimd,
want Ernesto had hem dien morgen om de
hand van Manon gevraagd en weenend zat
nu het, meisje in een hoek. Wees nu.
Nu waren ze weergekomen, de vroolijke
menschen, de grappenmakers
Op het marktplein stonden reeds tenten
en kijkspellen in bonte rij en boven al deze
heerlijkheden staken twee dunne, zeer hooge
masten uit, tusschen welke een touw
was gespannen. Daar boven vertoonde Er
nesto de koning der lucht, zooals hij zich
op de groote gekleurde aanplakbiljetten
noemde, welke op de hoeken van alle straten
te zien waren, zijn kunsten. Heel dicht bij
deze stellage kon men een klein tentje op
merken, dat in weerwil van zijn bescheiden af-
dan moet hun het rood
vliegen, dat zij nog
bij dien clericalen gemeenteraad ten achter
staan.
Enfin, de zaak is nu gauw beslecht.
Door welke middelen het gelukt is de
overheid te overtuigen, dat hier niet tegen
de wet is gehandeld, die alleen tegemoetkoming
van de ouders vraagt, en in geen geval meer
dan den kostenden prijs, zal wel altijd een
groot raadsel blijven.
Maar ’t is, dunkt mij, recht en plicht
tevens, om nu alzoo wordt gesproken als in
de laatste raadsvergadering werd gedaan,
nogmaals met kracht en klem tegen zulke
scheeve voorstellingen op te komen en te
blijven protesteeren tegen dergelijke aanslagen
op het openbaar onderwijs gedaan.
Indien U, M. de R. bovenstaande een
plaatsje waard acht in uw geacht blad, dan
dankt U daarvoor
Ben der protesteerende Ouders.
toch eindelijk verstandig troostte de oude
man het luid snikkende meisjewat moeten
de menschen toch wel denken, die hier voor
bijgaan of zelfs staan blijven en als aan
kondiging van ons vroolijk stuk niets dan
jouw jammerlijk gehuil hooren. Ernesto mag
een heel brave jongen zijn, alles goed en
wel 1 Maar eens en voor goed zeg ik je, dat
je hém nooit krijgt. Alleen reeds om zijn
gevaarlijk beroep niet. Ik heb door zwoegen
en sparen een paar thaler overgespaard. Die
behooren jou Neem later een man, die de
poppenkast met jou in stand kan houden
als ik de oogen sluit. Een beroemde zange
res worden 1 Och, .lieve hemelDaar be
hoort veel geld en nog meer geluk toe en
het is en blijft altijd een wankelende bodem,
mijn kindEn dan daarbij nog met een
luchtspringer trouwen Die eiken dag met
den eenen voet in ’t graf staatJouw vader
was immers ook zoo iemand Vervloekt be
roep... hij en jouw moeder kwamen er in
om. Neen voor den drommel ik wil het
niet hebben 1 Wees toch stil, meisje. Ik zal
niets meer zeggen. Vergeet mij niet, wij
spelen van middag het nieuwe tooverstuk
vergeet niet de poppen behoorlijk op te
knappen Ik heb zoo’n voorgevoel, dat we
heel wat geld zullen inbeurende vingers
jeuken me zoo. Jammer toch zoo nietJe
krijgt ook een mooien doek, zoo een met
zwarte strepenhoud op met schreien
Hoor eens, wat een leven daarbuitenIk
ga nog een uurtje naar de Blauwe Eekhoorn
en zal dan met den koning der lucht ééns
drinken op onze verzoening. Maak de poppen
mooi, kind! Haast je mijn engel!...
En hij ging heen.
Ach, wat kon grootvader toch tegen Ernesto
hebben Wat had hij hem van morgen weer
behandeld, zoo koel, zoo ruw, bijna afstootend
De arme jongen was totaal terneergeslagen
en diep bedroefd heengegaan. En bij al dat
verdriet nu nog flauwe grappen voor de
menschen te moeten maken
Neen, ik blijf mijn Ernesto trouw
zei ze tot zich zelve terwijl ze de tranen
afdroogde, misschien brengt het lot ons toch
nog samen. Maar voor ’t oogenblik, voegde
er zuchtend bij, moet ik grootvader gehoor
zamen. Och, hij meent het ook zoo goed
met mij. Alles, wat ik ben en heb, ben ik
hem verschuldigd. Geduld dus.
En haastig begon ze de kleine geduldige
tooneelspelertjes op te schikken met linten,
gouden en zilveren loovertjes en blinkenden
opschik.
Het was op het uur, dat Ernesto met
zijn halsbrekende toeren was begonnen en de
Barbins zich gereed maakten voor hun voor
stelling. Juist wilde Manon den hansworst
een bijzonder mooi wit en blauw gestreept
pak aantrekken... toen...! een suizend ge
luid daar buiten in de lucht... een luide
plof, een kreet uit duizenden kelen... een
naar dezelfde plek dringenBarbin en
Manon vlogen naar buiten... hun eerste
blikken vlogen naar het koord... het was
verdwenen. Slechts aan de beide palen hingen
stukken naar beneden en fladderden in Jen
wind heen en weer.
En daar... daar op het gras lag Ernesto,
bleek, stervende.
Met een kreet van wanhoop knielde Manon
naast hem neer.
Barbin fluisterde de doodelijk ge
wonde tot den man van de poppenkast, die
zich over hem boog, Barbin, ik heb 5000
thaler bespaard voor Manon. Ik heb het
haar reeds lang vermaakt. Ge vindt het
bewijs daar... in mijn jas. Neem het geld.
Manon weet waarom Zwijgend drukte de
oude man den stervende de hand... een
laatste, gelukkige blik op Manon en de
trouwe oogen van den koorddanser sloten
zich voor altijd.
Aan de poppenkast was des middags een
papier geplakt, waarop met bevende hand
stond geschrevenheden geen voorstelling.
Mijnheer de Redacteur!
Wanneer men een beetje belang stelt in
de publieke zaak, en er niet onverschillig
voor is, op welke wijze deze in den Raad
b.v. wordt behandeld, dan zullen zeker velen,
die zich, evenals schrijver dezer regelen, tot
de vrijzinnigen rekenen, bedenkelijk het hoofd
hebben geschud bij de laatste behandeling
van ’t zoo ongelukkige voorstel tot verhoo-
ging van schoolgelden.
Daar werd onder leiding van
die vroeger mee vooraan stond om
openbaar onderwijs op te komen, ja, die een
tijdje met Treub het land doortrok, om voor
de radicale beginselen te propageeren, een
voorstel ingediend, dat voor sommige onbe
middelde ouders eene verdubbeling van kosten
beteekent, en nu kan diezelfde vurige ijveraar
van vroeger zich maar niet begrijpen, waarom
daartegen zoo’n oppositie wordt gevoerd.
Maar o ja, het komt hem al in de ge
dachte. Dat is het werk van die booze,
door en door stoute Liberale Kiesvereeniging
immers, en daarom daarover nog maar eens
de fiolen zijner toorn uitgestort.
Maar heb ik ’t dan zoo ver mis, dat het
niet de Liberale Kiesvereeniging was, die
tegen dit ongeluksplan opkwam, maar dat’t
juist de vereeniging „Volksonderwijs" was,
met haren wakkeren Voorzitter, den Heer
H. Eisma aan het hoofd, die gedaan heeft,
wat ze kon, om dit ongeluk te voorkomen?
En waren het ook niet een tal van ouders
van schoolgaande kinderen, die en op gronden
van billijkheid en op die van principieelen
aard, hun stem daartegen hebben verheven?
Waarlijk, ik kon mijne oogen niet gelooven,
toen ik daar die tirade van onzen anders
zoo scherpzinnigen wethouder las.
De Kiesvereeniging stond, dunkt mij, hier
geheel buiten, kon het zeker niet helpen,
dat dit stukje wetgeving van ons Gemeente
bestuur met zooveel zwarigheden heeft te
kampen gehad, dat het na jaar levens,
nog niet in werking is.
De Kiesvereeniging zal zich die onver
diende verdachtmaking zeker ook niet al te
erg aantrekken.
Wel mocht de Heer Cuperus spreken van
uniet veel zegen rusten op dit werk"en sprak
de Heer Boersma zeer terecht van invaliditeit"
Deze beide Heeren bij dezen, namens de
Liberale partij, een eere-saluut voor hunne
correcte houding. Zij kunnen gerust hunne
handen in onschuld wasschen, wat helaas van
die andere zoogenaamde Vrijzinnigen niet
kan worden gezegd.
Wat zullen de vrienden van het bijzonder
onderwijs in hun vuistje lachen, want zij
zelven zouden zeker nooit met een dergelijk
voorstel zijn aangekomen.
En nu de rekening, die bij die gelegenheid
werd opgemaakt, eens goed onder de oogen
gezien.
Op de begrooting voor
uitgaven voor onderwijs voor
Aan gezamenlijke tractementen
Voor alle drie Gemeente-scholen
werd samen f 2190.- uitgetrok
ken voor onderhoud, vuur, licht,
leermiddelen enz., enz.
Dit gedeeld door 3, komt
school No. 1
Bolswardsche Courant
’G
1!
H
L i
I
