Wonseradeel.
B
I
'f s
e°.v°7ame idvertentieblad
1906.
45ste Jaargang.
No. 91.
V erschr
De briefwiksel fen Jouw, Bin en Dark.
THOMSON’S
ORGEADINE PUDDING,
(amandeltjes met citroen),
15 cent per pakje.
b
4
November.
I
'ACAO
a,
op
i
ST
Nieuw!!! NieuwZondags.
verkrijgbaar.
)0R
BINNENLAND.
f 0,60
2,00
WORMERVEER j
Holland
I
IVe Afdeeling.
lie Courant
Bols
4
Afzonderlijke
’e
ons.
Hjir folget nou in brief fen Jouw oan Bin.
Steen
Boerderijen,
Grutterijen,
enz.
Gasfabriek,
enz.
W ind watermolens,
Hooi, Vlasschoven.
f 0,80
per f 1000,Ingeschreven Kapitaal,
le laatste 20 jaren
1,40
’e oare
ha, det
ABONNEMENTSPRIJS: 80 Cents per
Franco per post 95 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijg
nanciëel heleid van
ille Afdeeling.
De groetenis
aide frjeon
S. 6/11 ’06.
|l|
as t’ lesten seiste,
allerivichst moaije
hjerst hawn. „Nooit alhier
as
i
ADVERTENTIEPRIJS: 1—7 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
Gedwongen winkelnering.
Men schrijft uit de Langstraat aan Het
Centrum
In de maand Mei schreven wij, naar aan
leiding van het Arbeidscontract dat door de
Tweede Kamer werd behandeld, dat op enkele
plaatsen van de Langstraat en vooral in
Kaatsheuvel, de gedwongen winkelnering nog
in al haar grootheid heerscht.
Wij schreven toen: ’t Is treurig hoe die
stpomschoenfabrikanten-winkeliers op een on
barmhartige manier hun onderhoorigen ver
plichten, bij hen te winkelen. Ik ken merf-
schen, die gaarne een gulden en nog veel
meer minder zouden willen verdienen, als zij
dan ontslagen waren van die verfoeielijke
gedwongen winkelnering, want, waarlijk, deze
gaat dikwijls paal en perk te buiten.
Om aan te toonen, dat dit verfoeilijke
stelsel, door al onze kath. staatsmannen reeds
zoo dikwijls gelaakt, werkelijk paal en perk te
buiten gaat, volge hier een lijstje omtrent het
verschil van prijzen der winkelwaren, zooveel
als die bij den patroon kosten, en zooals ze
in een vrijen winkel te koop zijn.
In winkels
van patroons.
Per pond.
Koffie 65 cent.
Suiker 35 cent.
Rijst 10 a 12 cent.
Zout 5 cent.
Zeep 14 a 16 cent.
Stijfsel 20 a 25 cent.
Vermicelli 25 cent.
Tekspinnen 14 a 18 ct. p.
Stuiverszeep 8 cent.
Brood 17 cent.
Béste Bin
It is wol wier, lyk
wy habbe fen ’t jier in
neisimmer en Ij J 1
vertoond”, sa as Bamberg sei. Foar in dei-
mannich koe men wol op hoasfoetlingen nei
Bólsert ta, sa moai en sa droech wier de
dyk. Op Allerhiljen wier it noch waer as
side. Wy koene mar ta de hjerst üt weidzje,
it ]an hat neat trape.
Oark, ds frjeon, dy ’t nou oan
kant fen de Kdnder omtoarket, woe
it fen us béste lansregear kaemmar it koe
wol oan ’e moanne sitte, tocht ik, dy kin
der hwet mei. Sileintomoarn wier er amper
tinder, ef der reinde it hinne as in sé.
Hjoed hab ik de kij opset, mar it jong-
gud kin wol in hoart rinnen bliuwe.
Mei Sint-Marten moat ik nei lanhearre
ta om of to bossen. As’t gjin moatten wier,
nou, den wisten wy it wol. Mar it is mar
sa ’t it is, mei it hierbiteljen is der wer in
swier stik wirk birêdden.
Nei ’t ik der fen hear, rinne de hierin-
gen wer yn ’t gekke. Men praet fen 50 en
60 goune it pounsmiet for goede bouwen
en mei de greiden ek al om dy roai. Op
stadige pleatsen komme laek 30 en mear
bodbriefkes yn. Hwêr scoe ’t fen komme
Der binne tofolle hierders ef der is to min
lan;as der mar gjin tofolle üngelokken
komme!
Hjir by uzes yn ’e krite binne wer dj Ore
kij forkoft. Echte stamboekers fensels. Der
wirdt fiif- en seishündert goune for elk
koubist bitelle, alteast as se net öfspuite
wirde en net ófspeet. Dit komt, de hege
prizen bidoel ik, hjir fen denne, det de
boeren ynsjoen habbe it greate bilang fen it
oanhalden fen hjar bést fokféhja sizze
nou„Dübel bitelje, keapman, oars wolle
wy üs béste kij net misse”. Dy kij geane
fensels net nei de Prüssen ta. S(lnt dy
een gewijzigd ontwerp van wat ter
van personen, werkzaam bij het
I landbouwbedrijf, tegen de geldelijke gevolgen
I van ongelukken. Het ontwerp heeft de zaak
'geregeld in 117 artikels. Voor vele der
betrokken personen zal het wel wenschelijk
zijn als ten zijnen tijd door eene eenvoudige
uiteenzetting hen de rechten en plichten, die
)d wordt door den Boekhouder der Maatechapj^^ wet voortvloeien’ duidelijk wordeft
In vrije
winkels.
Per pond.
40 ct.
24 ct.
7 a 8 ct.
3r/2 ct.
9 ct.
10 ct.
12 ct.
7 ct. p. ons.
5 ct.
Bij den bakker 14 ct.
Eerlijkheidshalve moeten wij hier aanstonds
op laten volgen, dat er enkele schoenfabri-
kanten-winkeliers gevonden worden luttel
echter is hun aantal die de prijzen iets
lager hebben gesteld.
Om nog een blik te geven hoe willekeurig
dikwijls met de knechts, die ter winkel
komen, wordt omgesprongen, dient het onder
staande.
Een knecht die de somma van f 7 per
week verdient wat bij velen nog niet
eens het geval is zag zijn huishouden
met een zoontje vermeerderen. Natuurlijk
was er in die week wat meer noodig dan
in gewone omstandigheden. Hij gaat naar
zijn patroon-winkelier, koopt en koopt, alleen
het boognoodige, laat den patroon-winkelier
optellen en ziet geheel zijn loon op drie en
een halve cent na op.
„Aan die drie en een halve cent heb je
ook niets”, zegt de patroon, „hier heb je er
een briefkaart voor, die komt wel te pas.”
Is commentaar hier overbodig?
Een muur omgevallen.
Te Broekheurne, gemeente Lonneker,waar
werklieden bezig zijn met een bijbouw aan
de oude school, terwijl tijdens dien bouw
school gehouden wordt, kreeg de voor de
klasse staande onderwijzer een stuk kalk van
den ouden muur op zijn lichaam, hetgeen
hem aanleiding gaf naar buiten te gaan om
de arbeiders te waarschuwen voorzichtig te
zijn. Onder dit bedrijf bezweek echter de
muur en viel naar binnen, waar gelukkig
de 31 leerlingen het gevaar hadden zien aan
komen en in allerijl waren gevlucht, zoodat
zij met den schrik vrijkwamen. Kasten en
banken zijn te splinter gevallen.
Na vijf jaar
Gistermorgen ontving de firma S. Kan te
Enschede een onbestelbare briefkaart terug,
welke zij in 1901 naar. Amsterdam had ge
zonden. De kaart is daar in handen geweest
van bestellers van 6 verschillende wijken en
ten slotte naar Utrecht gezonden. Ook daar
bleek de geadresseerde onbekend. Voor dit
alles is 5 jaar noodig gebleken.
Landbouw- Ongevallenwet.
Door den Minister van Landbouw enz. is
bij de Tweede Kamer der Staten-Generaal
ingediend
verzekering
St. Nicolaasga. Heeft onze boterfabriek
voor den overgang aan de Mij. „Hollandia”
op 1 Nov. j.l. eenige verandering ondergaan,
doordat het getal leveranciers met i/5 is
verminderd, ook de burgerij ondervindt eenig
ongerief. Werd onder het vorige beheer nog
boter afgeleverd aan winkeliers, deze is nu
de pas ook afgesneden, zoodat ze boter van
elders zullen moeten betrekken. Afgeroomde
melk en karnemelk is echter te verkrijgen,
de laatste tegen 4 ct. per L. Wel wat duur
zeggen onze huismoeders, maar enfin, ze
kunnen toch nog eens „supenbrij”opdisschen.
Sneek. Dinsdagavond hield de ijsclub
„Friso" in het café de „Nieuwe Doelen"
alhier, hare jaarlijksche algemeene vergade
ring, die goed bezocht was.
Uit de rekening van den penningmeester
bleek, dat met inbegrip van het saldo van
het vorige boekjaar, de ontvangsten over
1905/06 hadden bedragen f 330,465, de uit
gaven f 39,97, batig saldo alzoo f 290,495.
Het getal leden bedroeg 357.
Door het bestuur werd medegedeeld, dat
verleden winter ter gelegenheid van het 35-
jarig bestaan van „Friso", wegens gemis van
ijs, geene uitvoering kon gegeven worden
aan de voorgenomen hardrijderij van de 32
snelste rijders uit ons land, die toen allen
op een uitnoodiging dezerzijds hunne mede
werking daarvoor hadden toegezegd. Na
correspondentie met die rijders was gebleken,
dat daarvan 29 hunne medewerking voor
den winter 1906/’07 bleven toezeggen. Ge
makkelijk zal het zijn deze lijst met een
drietal aan te vullen, ’t Plan is nu deze
hardrijderij bij gunstig ijs dezen winter te
houden en daarbij uit te loven als eereprijs
de groote zilveren medaille, geschonken door
Z. K. H. Prins Hendrik, benevens f 100
en Verder prijzen van f 60, f 25 en f 15
en zilveren medailles, aangeboden door de
Vereeniging ter bevordering val het Vreemde
lingenverkeer alhier.
Woudsend. Zondagavond is bij den winkelier
D. A. L. alhier ingebroken, terwijl de be
woners het huis hadden verlaten. O.a. is
gestolen een bankbiljet van f 25 en een
potje met kleingeld.
Blauwhuis. De mazelen heerschen in onze
woonplaats én omstreken epidemisch. Maan
dagmorgen waren in de school van de 120
leerlingen niet minder dan 67 en des mid
dags 71 lijdende. In de klasse, waar het
eerste geval voorkwam, zijn nog 2 leerlingen
van de 20 en in het volgende lokaal 7 van de 40
in de school, terwijl in andere klassen en
localen het nog om de helft draait.
Deze pudding is bereid uit de meest zuivert
rr vuZDm LU dl jlci,
oan de grinzen, mar de poepe-minister, Pod hjit
er, wol se perfoarst ticht balde. En dit mei er,
om my. As se al wer iepen komme, den
meije wy wol op üs iepenst wêze. Dat hellet
den yn in foech healjier hastich en gau üs
béste fok-kij binnen en den komt, roefty,
de doar wer for in jier ef hwet op it slot.
En den is de pit der wer by üs üt, to
sizzen fen us fokmaterjael. Wy ha sjoen
ho it eren gien is. It skip forlern en it
easfet bi hélden. As wy wer op it selde san
stranje, den spel ik d - a -1 dom
De kij balte yn it büthüs, der binne in
pear ünrêsten by. Ik moat dér aen’s dalik
mar hinne.
Wy binne allegearre aerdich soun, op
hwet forkaldzjen nei. Us dokter is koartlyn
foartgien, nou scil it siikwêzen der wol by
bliuwe moatte.
Myn sister en sweager habbe in lytsen ien
krige. Nümer 5 al. As ’t in jonge wést
hie, den hiene se my forneamd. Dü moast
sa mar tinke, Bin, dat hie my in silveren
leppel koste. Nou, dy hie ik der wol for
oer hawn. It giet bést mei Wypk.
En nou bin ik oan ’e ein. Earst efkes
ófljochtsje by de rige lans en den is it
bédgongerstiid. Moarnier-by-tiid kin de post
dit brief meinimme.
Skreau gauris werom. Ik forwachtsje ek
a) hast wer ris in letterke fen Oark.
en it béste winsket Dy dyn
JOUW.
I.
Achte Lezers!
Jouw, Bin en Oark wieren al sünt hjar
skoalle-jonges-tiid trije Fryske frjeonen. It
binne bütenljue, dy ’t nei de feintejierren
fen inoar rekken, elts syn paed op, en
’t inoar by de tiid lans biskie dogge en
’e hichte halde fen hjar wol- en wearfarren.
De briefwiksel giet oarnaris yn hjar eigen
tael en trochstrings bar om bar, lyk as
finder goe-frjeonen heart. Lykwols rint it
mei de brieveskriuwerij de iene tiid wol ris
hwet trouwer as de oare, mar dit hiuget
faek gear mei drokte en omstandichheden,
dér ’t elk-for-oar net bést foar kin. Sa moat
de bar ek wol ris mei in brievekaertsje
ófdien wirde. Mar dêrom allike goed.
Dy ’t hwet wit en finderfoun hat yn
wrald, scil dit wis wol witte.
Wy seoene fen Jouw, Bin en Oark hjar
fielen en tinken, hjar dwaen en litten de
tromme oars net slaen, mar nou ’t wy üs
oppenearren, det üs krante sa nou en den
wol romte oer hie for in Frysk brief ef
briefke, ünthieten Jouw-en-dy us, hjar brie
ven dalik net forskoerre to scillen, mar dy
oan us öf to stean. Wy mochten se den
oerprintsje yn üs krante, fensels ynsafier it
sunder hinder oan de greate klok koe.
De trije frjeonen skriuwe inoar, sawol
oer steatssaken en ierapelnegoasje as oer
waer en wyn. Faek mjuksje hja fen alles
troch elkoar, krektlyk as it yn it libben giet.
Jouw hat der noch apart bij sein, „Nou”,
sei er, „Jy moatte it witte, de krante moat
dochs fol en as it Bin-en-dy goedtinkt, den
my ek goed, mar, siz ik, mei nijsgjirrige
ljue, dér moatte Jo mei riede, hear Krante-
man. Tidigje ek net op lange brieven, dér
hab ik in mier oan en boppedat, jouns
nei foerjen en melken hab ik faken skjin
myn nocht en ik wit ek wol ho ’t it mei
myn aide maten giet, dy kinne ek net mei de
tiid omsmite.”.
„Bêstich”, wier myn antwird „ik doar it
wol to avontürjen”.
By slot moat ik hjir efkes sizze, det
Jouw te S., Bin to Bd., beide yn Fryslan,
hjar thus habbe, wylst Oark yn Hollan ef
dy gewesten sit. Red.
De melkkwestie te Joure.
Nadat door trommelslag de me.lkgebruikers
waren opgeroepen had Maandagavond in het
Hotel Teernstra, een vergadering plaats om
te protesteeren tegen de verhooging der melk
prijs van 7 tot 8 cents per Liter. De geheele
zaal was bezet met belangstellenden. De heer
G. Wiersma leidde de vergadering en besprak
de melkkwestie. Uit onderscheiden gegevens
bleek hem, dat het nu juist niet zoo nood
zakelijk was, dat men den melkprijs tot 8
cts. p. L. ging verhoogen. Waar thans aan
de fabriek de melk met gemiddeld 6 cents
per L. wordt betaald, (met inbegrip van wei
en karnemelk, die terug ontvangen wordt
kon 61/2 cts. worden berekend,) vond hij
deze verhooging zeer onbillijk, te meer, daar
reeds den ganschen zomer 7 cents per liter
was betaald, iets wat naar de fabrieksprijzen
gerekend, meer dan schandelijk was. Hij
sprak zeker in den geest der vergadering,
toen hij voorstelde het niet alleen bij protes
teeren te laten maar als één man te weigeren
melk tegen 8 cts. p. L. te nemen.
Daarna verkreeg veehouder Zelle het woord.
Deze spr. meende, dat men nu niet zóó hoog
den prijs opjoeg, maar dat er in het zomer
seizoen veel te veel was betaald. Uit melk-
briefjes van een ander veehouder bleek nl.,
dat de prijs der melk aan de fabrieken varieerde
van 4 tot 6 cents per Liter vanaf Mei tot
heden.
Nog een ander veehouder sprak als zijn
meening uit, dat 8 cts. p. L. te veel was,
met het oog op den in het zomerseizoen
betaalden prijs en „dat ’t foar fjitsjen sinten
de healkanne wol koe”.
Hierop werd een motie aangenomen, die
als volgt luidde: De vergadering van melk-
gebruikers, vergaderd in het Hotel Teernstra,
gehoord hebbende de bespreking der melkprijs,
besluit om geen melk tegen 8 cts. p. L. te
koopen en verzoekt alle melkgebruikers vanaf
Woensdag geen melk tegen 8 cts. per L. te
nemen. Besloten werd dit bij trommelslag
bekend te maken. Nadat nu nog een en ander
voor de verdere regeling dezer kwestie werd
besproken, ging deze eerste vergadering, die
misschien door meerdere zal worden gevolgd,
uiteen. Jouster Ct.
De politie te Amsterdam onder leiding
van den inspecteur Pijper, deed Dinsdagavond
te 11 uur een inval in de sociëteit „Zum
Löwen” aan de Beursstraat. Haar werd de
toegang geweigerd. Met behulp van een
smid werd de deur geforceerd.
Toen de politie boven kwam, zaten de
heeren rustig te drinken en te rooken. De
aanwezigheid van een roulette deed het ver
moeden der politie, dat in deze sociëteit
gespeeld wordt, zeer waarschijnlijk zijn.
Procesverbaal werd tegen den eigenaar opge
maakt wegens den toegang weigeren aan
daartoe door de wet aangewezen personen in
een huis met vergunning.
Wegens hazardspel kan geen vervolging
worden ingesteld. De heeren hadden immers
allen tijd de eventueel gebruikte speelgelden
op te bergen. Na het vertrek der politie
verlieten ook de leden hun sociëteit.
De Haagsche corresp. van De Tijd schrijft:
„Algemeen heerscht hier in politieke kringen
nieuwsgierigheid naar wat in de jongstleden
gehouden buitengewone vergadering der
Ministers is behandeld.
„Doorgaans welingelichten verzekeren, dat
zij is gewijd geweest aan de vaststelling der
houding van het Kabinet bij de aanstaande
begrootingsdebatten. Bepaald zou dan zijn,
dat, onmiddellijk na de algemeene beschou
wingen, Fipanciën aan de beurt zou komen.
Vallen de belastingplannen, dan gaat het
heele Kabinet heen. Keurt men echter het
-financieel he,leid yqp
