Nieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
1906.
45ste Jaargang.
No. 95.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
BERICHT.
De briefwiksel fen Jouw, Bin en Dark,
in.
Zondag 25 November.
VOOR
Afzonderlijke
BINNENLAND.
en
net
net
INGEZONDEN.
{Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.')
ABONNEMENTSPRIJS: 80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Zij, die zich met 1 Januari op dit
Blad abonneeren. ontvangen de in de
maand December verschijnende nos.
MT GRATIS.
ADVERTENTIEPRIJS: 1—7 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
Murk Oebeles op Oebele Murk. Do wier it
spil glêd bidoarn.
Omke sei: /Zsjuch, der mei ek yet wol in
ryksmerk op de boerinnen ütfoun wirde,
hwent it skynt wol det dy ek al forfalske
wirde; nou, hwette!” Üs Moeike wol der
fensels Ijeafst gjin praet mear fen hearre,
praet dü der dus ek mar net wer fen.
Nou bin ik ris utpraet.
Mei de Krystdagen kom ik to Bólsert, is
’t plan. As it by jimmes den hwet gelegen
komt, den woe ik ek wer ris to S. sjên. Scoe
it op Sintsteffen passe? Skriuw my foaróf
efkes.
Aerdich soun! Jimme ek?
Mei golle groetenissen, dyn frjeon
O ARK.
de collectant niet
De heer Kiek heeft
een koper
platen, en in het midden een
grootte dat er gemakkelijk een rijksdaalder
door kan. Het raam wordt aan de benedenkant
der schaal gesloten. Door de mica-platen kan
men dus bet geld op de schaal zien, evenals
of die open is. De schaal heeft dit voordeel,
dat het geld wat gecollecteerd wordt, nu ook
werkelijk in de armenkas komt.
Brief fen Oark oauJouw.
B., dizze 19de fen Slachtmoanne 1906.
Béste Jouw!
It giet my op dit stuit hast, lyk as
Hylke Wegstrafen Marswier it h i e 1 e j i e r.
Dy man siet, lyk ast’ wiste, altyd yn noed
oer dingen, dêr ’t er him ek like goed büten
balde koe. Nou, sa swiersettich as dy Hylke
bin ik net, mar dochs, as ik fen 'e joun
oan Fryslan tink en oan de Eryske kij, den
hab ik der in ófgriis fen det al dat skoandere
djüre fé wer op dy alderaeklikste hege stallen
stiet yn dy neare büthüzen. Hofolle onge
makken scoene dêr nou. fen ’t winter wer
net ut foartkomme, tochtstü? Hjoed wirdt
der ien fen dy béste molkbisten in ür bitrape,
alhiel oan flarden, dit skat ik op 25 goune
skea. Dy ’t der neist stiet, in kalve kou, in
edel djier, dat de boer him for gjin jild ut
’e bannen brekke litte woe, knotfelt moarn
by de stal del. Oer in dei ef hwet forsmyt
er it keal, it keal wei, al wer in bankje
oer ’e balke; de kou jowt to min och
hwet siz ik mar in flutske molke, yetris
in grouwe 25 goune foart. Ho mannich kou
kriget bütendal noch in tsjokke bonke troch
geknoftel by de stal del? Dü wist it better
as ik, Jouw, ho folie as se dêr net om lije
en faek minder om wirdich binne. Sa nou
en den kealderij by nacht, dêr ’t men net
op fortocht west hie; den leit moarns it
kealtsje yn 'e groppe en tüzen om trettsjin
ef it hoecht net yn it keallehok en men
moat der om nei üntfanger. Ho folie gounen
hab ik nou a]
Sa koe ik wol trochgean. Hwet scoe der
oars al mei dat jild net fortimmere en forbettere
wirde kinne? En ho’n lést hat men net fen
dy hege stallen by it foerjen. Hwent heajaen
oer ’e tilling en boarne mei de goaten, dêr
wit men op in hopen boerkerijen neat fen;
en as it büthüs ien is mei in tsjinkape den
kin it earste net ienris. Allewol sokke büt-
hüzen habbe by my hwet foar: hja binne
folie Ijachter en lang sa near net en dêroin
better for minsken en bisten dy der yn
forkeare.
Ja, sei Alde-Pake lésten tsjin my: //De
tiden foroarje al. Yn myn feintejierren hiet
it büthüsbêd it béste plak yn ’t hiele hbs,
mar nou is it safier hinne, det der mei gjin
feint mear sliepe yn it efterhüs en it is for
de kij ek al üngesoun. It moat den wer ris
hwet oars, moast tinke”. It giet lykwols mei
Pake altyd sa, as dy by him seis tinkt, det
it nije oars better is, den wol er dêr daelk
net roun foar utkomme, mar by haldt der
dochs rekkenskip mei. Hast’ it nije spil al
sjoen, det er by hjarres sette litten hat for
üs Sjoerd-omme-en-dy Dêr steane de kij
allegearre elk op syn eigen stal en amper
in hanbré boppe de büthüsflier; en den is
it büthüs folie heger Ander de balken en it
is der helte Ijachter as ik ea yn Fryslan
ien büthüs sjoen hab. Ast’ dy kant ris ut
komst, Jouw, den moast it net oerslaen dat
nije spil ris to bisjên. It scil dy wol oanstean.
Forsomje it den biljeaven net, om efkes
by de aid-man oan to stekken. Hy scoe der
bjuster mei op ’t snjit wêze; nou ’t er seis
net mear op ’e pleats is, hat er net safolle
oanrin en hy haldt oars tige fen in praetsje.
Ik doar wedzje, det er tsjin dy wol gau
bigjinne scil oer Minister Podbielsky fen it
Poepelan, dy ’t se for in deimannich mei
seis wike en in grouwe tsjiis nei hüs ta
stjürd habbe. Dy hat nea net in great frjeon
fen Pake west ef better sein Pake fen him
net. ,/It is syn skild” wier Pake riddenaesje,
,/det üs kij altyd de tongblier habbe. Dü
scilst sjên Oark, jonge, as se dy Pod óftankje,
dêr to Berlyn, den is üs fé daelk goed soun
en mei it wer oer ’e grinzen”.
Ik siz ’t dy, Jouw, oer iepene grinzen
tink ik ek al krektsa lyk as dü, wy hoege
Sneek, 23 Nov. In de heden avond ge
houden vergadering van ’t Kiescollege der
Ned. Herv. Gem. alhier werd met 20 van
de39 geldige stemmen tot predikant beroepen:
ds. W. Hamelton of Sylveton Hil te Abbe-
kerk. Op ds G. H. de Haas te Bergum
werden 11, op F. G. Iterson te Spankeren
3 stemmen uitgebracht.
’t Is heden, 23 Nov., juist 16 jaren
geleden, dat de winter van 1890’91 zijn
intree hield.
Tot 23 Jan. d.a.v. vroor het steeds door,
totdat ’t op vele plaatsen, o.a. in de Geeuw,
een dikte had gekregen van 11 dM.
Alle landslooten waren in dien winter tot
den bodem bevroren.
Men reed natuurlijk, waar men wou, de
waarschuwing: //Voorzichtig zijn!” behoefden
de ouders hun kroost volstrekt niet mee te
geven, als de schaatsen werden onder ge
bonden.
Arresleden zag men overal op het ijs en
niet zelden ook zwaar beladen wagens.
’t Kan spoedig verkeeren, maar ’t moet
buiten hard veranderen, als de winter van
1906 een aardje krijgt van dien van ’90.
Ten teeken dat we dit jaar een bijzonder
zachten herfst hebben, zendt een geacht
stadgenoot ons de volgende aanteekeningen
uit het jaar 1902: Dinsdag 18 November
wind oost met vorst, 's middags 12 uur
drijfijs, enkele zuidwesthoek-schepen vertrek
ken maar komen niet meer ter bestemming;
Woensdag 19 November vorst 16 graden,
geheele scheepvaart gestremd; Donderdag 20
November helder vriezend weder, schaatsen
rijders zwieren over Wymerts en trekvaart.
Sn. Crt.
De Burgemeester en Wethouders hebben
besloten om de weekmarkten invallende op
25 Dec. e.k. Ie (Kerstdag) en 1 Jan. 1907
(Nieuwjaarsdag) op Maandag 24 Dec. en
Woensdag 2 Jan. te doen houden.
Vele honden zijn der hazen dood!
En vooral als ’t hooger wordende water
de beestjes in beperkter ruimte samendringt.
Zoo worden er dan nu ook veel meer lang
oortjes geschoten, nu in de lage landen een
langer verblijf onmogelijk is, dan voor enkele
weken. Toen was de jacht over ’t geheel
mager nu wordt ze vet. Zoo ging het ook
met de 120 karpertjes die ’t vorig jaar in
een vischvijver onder Heerenveen als 1
ponders werden ingelaten en nu alle als 3
ponders weer voor den dag kwamen. Een
voordeelig zaakje dus, zoo’n vischteelt, want
ze hadden den eigenaar aan voer en onderhoud
natuurlijk niets gekost.
Een incomplete kas.
Men meldt ons uit Purmerend:
Dinsdag bezocht de inspecteur van ’s rijks-
belastingen den rijksontvanger alhier. Bij
de verificatie zijner kas bleek, dat in de
portefeuille met bankpapier inhoudende zeven
bankbiljetten van f 1000 en nog eenige
bankjes van kleinere bedragen, juist de eerst
genoemde zeven ontbraken. De ontvanger
had die portefeuille eenige dagen geleden in
de brandkast geborgen met al ’t aanwezige
bankpapier. Van inbraak was nergens een
spoor te vinden. De inspecteur deed hiervan
aangifte bij de politie, die onmiddellijk met
haar onderzoek aanving, terwijl deze hoofd
ambtenaar tijdens ’t onderzoek geheimhouding
verzocht.
Voorloopig kan worden medegedeeld, dat
de ontvanger in zijne betrekking is geschorst
en de jongste klerk zich in voorarrest
bevindt. Alg. Handbl.
Collecteeren met open schalen.
Door den heer A. I. Kiek, vader in het
Israëlietisch weeshuis te Rotterdam, is een
schaal gemaakt voor het houden van collecten
die op de gewone schaal dat voor heeft, dat
aan het geld kan komen,
over de gewone schaal
raam gemaakt met groote mica-
in het midden een gleuf, ter
er gemakkelijk
Westergo. Wij schrijven 22 November
en nog loopt er vee genoeg in de weide, en
ware het niet, dat de laatste dagen zooveel
regen hadden gegeven, waardoor de zode hier
en daar week begint te worden, men zou
nog meer runderen in de weide zien, want er
is naar den tijd des jaars overvloedig gras.
Nog heden ten dage zwaait de zeis en men
ziet het gras in hoopjes opgezet om tot
stalvoedering te dienen.
Dat de stallen dezen winter vol staan bij
bouw- en greidboer is ’t gevolg van den
weligen groei en van den voorraad bieten
en aardappelen, die als bij voeder worden
gebezigd.
Het laat zich aanzien, dat de veehouders
dit wintergetijde niet zooveel voor inkoop
voor lijnkoeken zullen behoeven uit te keeren,
wat menig boer, die op de hooge huur zit,
wel te stade komt.
Joure, 23 Nov. Door den slager Sipkema
te Broek zijn bij den veehouder S. Jansma
te Akmarijp geslacht twee varkens, welke
het kolossale gewicht hadden van elk 642
halve kilo’s.
Drachten, 22 Nov. Toen de dokter bij ’t
lijk eener vrouw kwam om de gewone schou
wing te verrichten, bleek het, dat de ratten
’t aangezicht en de handen geheel hadden
verbeten. Een dronken persoon zag een
varkenskop hangen, keek in den winkel, zag
niemand, nam den kop mee, viel er mede,
moest den kop weer missen en zal hem wel
licht op Crackstate moeten betalen.
Duur Stamboekvee.
Leeuwarden, 23 Nov. Gisteren werd er
boelgoed gehouden op de groote boerderij van
den heer R. Kuperus te Roordahuizum, waarbij
het vee zeer duur werd verkocht. Er waren
koeien, die f360 opbrachten; hierbij kwam
dan nog 5 pCt. voor onkosten. Een kalf, in
October van dit jaar geboren ging voor f96.
Men zoekt de oorzaak van deze hooge prijzen
voor een niet gering gedeelte in de omstandig
heid, dat alles stamboekvee was en zich door
een hoog vetgehalte onderscheidde.
Hepk. Nieuwsbl. v.Er.
der net bliid mei to wezen, as it sa fier
koipme mocht.
Fen 'e wike lies ik yn de krante, det se
woene nou ticht oan us grinzen yn Diitsklan
slachthüzen bouwe en dêr it fette fé dalik
yn slachtsje. Dêr is sa’n forlet fen goed
kouweflesk, fen seis. Nou, dat - dy slachterijen,
wol ik sizze - liket my siker net samin ta,
den kinne wy üs kij seis fet meitsje en habbe
wy gjin gefaer det us béste fokfé nei it
Poepelan stjürd wirdt.
Takomme jier scille wy, hoopje ik,ynden
Haech de bütenlanders sjên litte, hok moai
fé wy yn us lan habbe. De Friezen scille
den yn ’e goedichheit sa wiis wol wêze en
bliuw net bynefter. It bigjint der oars al tige
op to lykjen en ik ha soarch, det it yn ’t
hündert rinne scil, as der net tajown wirdt.
Us frjeon Bin, dy ’t ik okkerdeis yn ’t spoar
trof by hie to domenyhearren wést nei
Seausk-Flaenderen forgelike us fé al mei
koal en hy sei: Wy moatte gjin boerekoal
en blomkoal troch inaer prykje om se elk-
for-oar goed to priuwen. Dêr hat er wol
gelyk oan, mar der is doch twisken it Fryske
Hollanske koufé lang sa folie ünderskie
as twisken Bin syn koalsoarten en ek
as twisken it féslach fen by Ljouwert
om en dat fen Boarn en Akkrom. Én hwa
tinkt dêr oer om dêr ek ünderskate //rubriken”
fen to meitsjen.
Sjuch, der giet altiden sa folie koufé
hinne en wer twisken Ljouwert en Hoarn,
det ik scoe wol ris freegje wolle, hokfor
forskeel bistiet er den twisken it Fryske en
it Hollanske féslach Ik scoe sizze it is
koeke fen ien daei, ien selde slach en it
heart ünder deselde namme nei de tertoan-
stellingen. Net tsjinsteande bin ik it wd iens
mei dy ljue, dy ’t yn in to bitinken nje al-
gemiene namme, for al dat fé, it wird //Friesch”
bihalde wolle. Dy namme hat nou ieikear
in goede klank en de Fryske boeren scoene
net op hjar seis passe, as se hjar dy namme
üntstride lieten. Dat is in hünnelsmerk, dat
de klanten ienkear for goed kenne en it
wirdke //Friesch” heart by bést fé, sa lyk
as //Zeeuwsche” by „mosselen”.
Mar ik héld fen ’e joun op mei myn
kouwepraetsje.
Jister hab ik nei üs Etsje-moei to A.
ta wést. Hja wist det wy malkoar nou
en den skriuwe en nou hat se my frege,
Jouw, eft ik dy freegje woe eftstü der ek
smeet op wist om hjarren echte Munsterke
ierdapels to biskikken. Hja koe by hjarres
gjin goede bisette, hwent nou ris wierne se to
wyt en den wer to stiif op ’e panne, ef der
wierne to folie minne yn, ef de smaek dooch
net. En al sa. Nou, ik scoe it dwaen, hab
ik sein, en nou doch ik it, mar it wirdt
grif in krewei Etsje-moei oan ierdapels to
helpen, dy ’t hjar nei it sin binne.
Hea, wist’ noch wol Jouw, det wy ris by
Moeike-en-hjar utfenhüzen, do 't hja yet yn
Fryslan wennen en det hja do sa op de
büterfebriken öfjoech? Febryksbüter wier
folie minder güd as de minste boerebüter,
sei hja do, men wist der ommers gjin grevel
fen hwet der allegearre wol net troch mjukse
waerd; ho koene se der oars yn it febryk
de reamme sa gau óf dreagje mei sa’n
draeiding, sa’n //fitersülje”.
Né, boerebüter, dêr siet folie mear rook
en smaek oan, dy koe folie better dürje en
dêr waerd niksyn bibarge en gjin //margrieme”
troch griemd.
Mar jister hold Et-moei der in hiel oare
biskóging op nei, nou krige de febryksbüter
by hjar de priis en den moast der sa’n blau
pompierke, in ryksmerk, op sitte, oars wier
it noch niks wirdich, sei hja.
Do bin ik sa ünderdümsk fen Omke gewaer
wirden, hwerom eft Moeike nou sa bot op
’e boerebüter tsjin wier.
Dü moast bigripe, Jouw, det op merke-
dagen de boerinnen hjir seis yn ’e stêd
komme mei hjar büter. En nou kofte Moeike
hjar büter altiden fen sa’n selde boerinne,
hwent den wist hja forfêst, det it goed en
echt spil wier. For in wike ef hwet is dit
lykwols yn ienen ophadden en sünt is de
boerebüter bij Et-moei üt ’e graesje. Hwet
is der bard? Do’t Moeikeop in oerdei destêd
yn wier, is it hjar opfallen, det it wiif fen
de winkelman, dy 't sa’n heal ketierke fen
Omke-en-dy’s óf yn in steichje wennet en
dy ’t aeijen en margrieme forkeapet, op hjar
büterboerinne liket, krekt sa sprekkend as
Geachte Redactie!
Zooals uit achterstaande advertentie blijkt,
hebben de verschillende handelaars in kruide
niers- en grutterswaren alhier (althans de
meeste groothandelaren) besloten, om met
ingang van 3 December a.s. hunne winkels
des avonds 9 uur te sluiten. Het mag als
bekend worden verondersteld, dat deze maat
regel in de allereerste plaats ten goede komt
aan de bedienden.
Waar nu zoo talrijk dit besluit is genomen,
vertrouwen de kruideniers, dat het publiek
deze regeling ten zeerste in de hand zal werken.
Jammer zou het toch zijn, dat om een
paar bekrompene, kortzichtige collega’s, die
weigerden mede te werken, deze maatregel
niet zou kannen worden doorgevoerd.
Missen we de sympathie en medewerking
van het publiek, dat die bekrompenen aan
den lijve laat voelen het ongemotiveerde
hunner handelwijze, dan voorzien we alras
afwijking, ja intrekking van dezen, bij uitstek
socialen maatregel.
DE VERBONDEN HANDELAREN.
Bolsward, Nov. 1906.
Bolswardsclie Courant
