Nieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
l
I
46ste Jaargang. 1907.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
No. 72.
Amsterdamsche Beelden.
De briefwiksel fen Jouw, Bin en Dark.
Zondag 8 September.
VOOR
Afzonderlijke
I
BINNENLAND.
Dó
It
oan
Dyn frjeon,
WIBE.
dy mear
fortelle.
«It is
ABONNEMENTSPRIJS; 80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Mar de man
as hy de priis
taei wêze as in
Fr.
voor-
klauwzeer
ook de
kanariezaad, mosterd, erwten, haver, vlas,
aardappelen, De verschillende
en de
XLIV.
Oan us Lezers!
Bin Binsma hat üs witte litten det hjar
lytsfaem om in sóchfleske nei de bórren ta
wier do hie de brieverinder for syn gemak
hjar in brief oan him meijown. Mar Beitske
wier mei in pear oare fammesbern oan it
póstersiikjen rekke yn de reidwól by it
Langpaed lans en do hat dy tutte it hiele
brief weitöge. It scil grif it letterke fen Oark
wést ha. Mocht dit wer boppe wetter komme,
den scil ik it dalik stjóre for de krante.
It sit sadwaende hwet foar it krós, mar
om it plak nou net leech to litten, jow ik
jo in oar Frysk brief, detik jister feu myn
goe-frjeon Wibe Sibes krige hab. Dat scil
ek wol passe, scoe ik tinke.
Nou, dit kin wol en hjir folget it den.
Red.
Arum, 4 Sept. De terp alhier, op Baar-
derburên, voor pl.m. twee jaar verkocht door
mej. de wed. S. E. Kooistra, om binnen
vijf jaar te worden vervoerd, is thans reeds
geheel verscheept, wat betreft den besten
bovengrond. Wat er overblijft, zijn bergen
en dalen. Met de slechting zal nu een aan
vang kunnen worden gemaakt, waarna van
het terrein weiland zal worden gemaakt.
Dan behoort dit land weer in eigendom aan
de voormalige eigenaresse, die uit hare boe-
Nu is de Nes er ook nog, maar... als
een akelig, nauwe, doodsche spelonk, een
steeg, vies, grauw en onaanzienlijk, slecht
verlicht en bestraat, die zooals ze daar ligt
in ’t hartje der oude stad, al lang had moeten
zijn weggevaagd, om plaats te maken voor
een moderne verbindingsweg.
Zelfs de Kalverstraat heeft niet meer de
levendige gezelligheid van vroeger. Tenminste
niet als de voor-avond voorbij is. Heusch
de burgemeester had hier indertijd niet het
sluitingsuur van 1 op 2 uur hoeven te stellen,
want vaak staan bij het slaan van ’t mid
dernachtelijk uur in de groote Kalverstraat-
café’s de stoelen al op de tafeltjes.
Er zijn verschillende oorzaken geweest, die
de Kalverstraat als handelshoek hebben doen
nu voor
win-
Béste frjeon Bin!
Einlings komt der den dochs ris in letterke
fen Wibe scilstó wol tinke. Ja man, op
moai simmerwaer en op brieven fen goe-kunde
wachtet men jamk forgees.
Ik hie it yn ’e léste tiid ek to drok om
to skriuwen. Rounom wier hwet. Mei 31 Aug.
hab ik nei Makkum to wést om de bistoar-
ming fen ’e aid Koarnwerter-toer to sjên.
De foarige jierren hearde ik gans pochen fen
de Makkumer optochten en ik moat sizze,
it is my tige meifallen, hear! Flja ha der
dér slach fen. Dér waerd wakker tochten en
oarlogge, in pear ljue rekken seis woune.
De striders wierne tige yn ’t habyt, alder-
wetske spillen oan, sa as men dy yn 1496
hie. In pear hiene helmen op, oaren skynden
dér mei berne te wêzen, hja geiden it to-
minsten ut fen: «Wy binne jongens fen Jan
de Wit” en dat yn ’e 14e ieu!
Ik hie dy ek fêst yn Bólsert forwachte,
Bin, om ris by it keatsen to sjên. Bólsert
stiet by dy ommers heech op ’e stal om stü
dér dyn wiif en de steamdraeimounle for de
earste kear sjoen baste.
Ik bin dér Tiisdei-to-moarn mei de fyts
binne tein. Do hab ik earst ris kipe op ’e
dóbeltsjes-banken, sahwet njunken de opslach,
dêrt wy as jongfeinten altyd plichten to
sitten, mar dér wier gjin Bin to bikennen
en do wier de kans, om //dy” deis neist dy
to sitten, glêd oer. Ast’ dér net sietste, den
wierstó net yn ’e Gysbert-Japix-stêd.
By de greate keatserijen wier ik dit jier
yet net wést. Ik hie tocht, de Bólserter
keatserij óntkomt my net. It is dér altyd
noflik to wêzen, it spil is dêr goed yn ’e
esby de priis-ütdielingen habbe se dêr gau
ris hwet nijs en jouns is ’t dêr trochgeans
fleurich! For my net mear! Ik bin troud
En .ik woe de Hollanners ek jerne ris
keatsen sjên. Hja binne my yn it Fryske
spil just net meifallen, hja spylje folie
rejaler en dêrtroch koene hja us stive ballen,
lyts, smoarch en wiet as hja binne, hast net
reitsje. Hja wiene dêr net ta biwend en hja
koene üs spil ek net.
len wier der lykwols by, dêr hab ik aerdige
slaggen fen sjoen. In stoefe bal fen Tsjeard
Wibrens, boppe oer alles hinne, dat neam
ik kearelswirk. Hwet in geve knaep net,
dy Tsjeard!
It jowt oars ris hwet //variatie”, lyk as
ós karrider seit,) sokke frjemde einen yn ’t bit.
Ik hab der wol ris om lake ho ’t de
Fryske keatsers mei hjarren omsprongen
ik hearde Ander oaren immen sizzen//hui,
jo moette njunken de kaats staan!”
It Hollanske spil like my goed ta, in
moaije tiidkoarting op sneintomiddei. len
fen ’e Wervershovers hie my hjar spil ütlein
en do bigriep ik it bést. De measte Friezen
koene net op it wirk fen ’e Hollanners poche,
mar hja wistene faken ek het ho it gong
en ho dy ljue telden. Nou, ho scoene hja
der den ek nocht oan ha kinne.
For immen dy ’t hjarren spil net koe,
wier it in bidroefd gesicht.
Dêr stiene den yn ’t bigjin sa’n 14 man
to slaen. Hja sloegen fen’e richel, dy biroerde
richel, óf op. Allegearre hiene hja it festje
oan en it wyt foar; dêr wier ien by mei in
foarstónshoedtsje op en dat kaem net ienderis
óf. Ljeafst de bannen yn ’e bóse. Hja
kreauden der net oer wer de keats by
harren in «kaas” krekt wier. De oan-
De visschers hebben, wat de levering van
de gevangen paling betreft, op denzelfden
voet gecontracteerd met de heeren Lank-
horst te Heeg als te voren met den heer
Haagsma te Workum, t.w. per 100 pond
f 25, grof en fijn dooreen.
Kimswerd, 4 Sept. De coöperatieve
Landbouw-vereeniging alhier exposeert ook
op de tentoonstelling, welke eerstdaags in
Den Haag wordt gehouden, ’t Is een keurige
inzending, bestaande uitgroote boonen,
bieten en
producten zijn versierd met oranje
kleuren der Nederlaudsche vlag.
Ilepk. Nieuwsbl. v.
Fr. Zuidwesthoek, 4 Sept. Nu de
behoedmiddelen tegen mond- en
geregeld worden besproken en ook de aan
wending van zout (likrollen) als zoodanig
aanbevolen wordt, herinnert men zich hier,
dat op de salpeterhoudende gronden in den
omtrek de ziekte gedurende epidemieën van
vroeger jaren in mindere mate voorkwam.
In de voormalige meren bij Stavoren
worden zelfs bepaalde boerderijen aangewezen
die steeds verschoond bleven.
Die feiten trekken thans de aandacht en
deden sommige veehouders reeds besluiten
eenig zout aan het vee toe te dienen.
Workum, 6 Sept. De in onze gemeente
welbekende 76-jarige weduwe A. V. alhier
die met het venten van waren in haar onder
houd voorziet, was voor eenige dagen uit
logeeren bij haar broeder R. V. in het Hei
denschap en zou heden weder naar haar eigen
huis vertrekken. Doch zulks mocht zeker niet
gebeuren. De huisgenooten zouden haar heden
morgen vroeg koffie brengen en vonden haar
dood in haar legerstede. Blijkbaar waren toen
nog niet lang de levensgeesten geweken.
Gezond en wel had zij zich den vorigen
avond ter ruste begeven.
Joure. Hoewel niet ernstig, heerschen hier
toch in zoover de mazelen dat er onder
scheiden kleintjes ’t bed moeten houden en
eenige onder behandeling van den dokter
zijn gesteld.
Sneek, 6 Sept. Een treurig ongeval heeft
hier plaats gehad. De 44-jarige landbouwer
P. K. uit Rauwerd werd hier in den vroegen
morgen van Dinsdag j.l. uit een sloot, die
langs den tuin van het Ziekenhuis loopt,
levenloos opgehaald.
Maandagavond laat kon de patient niet
slapen, waarom hij de zuster, die bij hem
waakte, verzocht een poos heen te gaan.
Aan dat verzoek is, jammer genoeg, voldaan.
Van die gelegenheid maakte K. gebruik
bij de trap neer en den tuin in te komen,
met ’t noodlottig gevolg, bovengenoemd.
Niettegenstaande nog kort geleden onze
slagers verzekerden dat ’t rundvleesch niet
goedkooper zou worden, hebben ze toch met
ingang van morgen hun waar met 10 ct. per
kilo verlaagd.
Een nikkelen tien-centsstuk.
Het Centrum bevatte het bericht, dat eerst
daags de noodige stappen zullen worden
gedaan om ook een nikkelen 10-centsstuk uit
te geven.
Uit de beste bron verneemt het U. D.,
dat hiervan volstrekt niets bekend is bij hen,
die van zulk een voornemen het eerst onder
richt zouden moeten zijn. Jaren geleden is
er over gedacht, om ook een nikkelen 10-
centsstuk in omloop te brengen en zijn er
met het oog daarop eenige modellen ver
vaardigd daarbij is 't echter gebleven. Het
zou bovendien hoogst onpractisch zijn nu
reeds nikkelen 10-centsstukken te gaan ver
vaardigen, daar nog ten eenenmale onbekend
is, hoe het nikkelen stuiverstuk in de cir
culatie zal bevallen. Men dient daarvan eerst
de grondige ondervinding te hebben gekregen,
alvorens tot het aanmunten van 10-cents»
stukken over te gaan.
ADVERTENTIEPRIJS: 1—7 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
dalenhet openbreken der straten,
dit, dan voor dat, het verbouwen van
kels, waardoor in een nauwe straat als deze
het verkeer belangrijk werd belemmerd, deed
menigeen wel eens besluiten maar rustigjes
het Rokin te nemen en men weet hoe het
gaat, is men een gewoonte, een sleur eenmaal
kwijt, ook in ’t loopen, dan krijgt men deze
niet zoo spoedig weer terug.
Jaren en jaren is men in die Kalverstraat
nu al aan ’t verbouwen geweest, het oude
gezellige deugde niet meer, alle winkelpuien
moeten modern stijl zijn met scheeve of ronde
winkelglazen, met onpractische kleine deuren.
Doch nu is er een nooit verwacht wonder
geschied! De Kalverstraat is af voor
zoolang als het duurt. Aan geen enkele
pui wordt meer gewerkt. De laatste schut
ting die viel, was die van het magazijn Au
bon Marché. Mooi is het huis niet te noemen,
het maakt zoo’n beetje den indruk van een
dame van wie men op ’t eerste gezicht zegt
Dat is een Engelsche. Maar practisch ge
bouwd is het zéker en waar het van boven
tot onder glas is, zal het licht overal kunnen
toestroomen en onze dames in de gelegenheid
stellen zonder naar de winkeldeuren te loopen,
over de kleurschakeeringen te kunnen oor-
deelen.
De groote drukte blijft gereserveerd voor
de omgeving van het Rembrandtsplein; alle
zaken, die kans van slagen willen
hebben, in het bijzonder groote café’s en
publieke vermakelijkheden moeten in die
omgeving gevestigd zijn. Het Bioscoop-theater,
dat heden (Zaterdag)avond zal worden ge
opend voldoet aan die vereischte, het staat
op de Reguliersbreestraat. Een nieuwe vermake
lijkheid dus, hoewel in dit genre overigens
al heel wat is op het oogenblik. Werkelijk
goede Septeinber-stukken in de schouwburgen
zijn dit jaar echter dun gezaaid. Ik wil
hierover nu niet uitweiden, maar wat ik tot
nog toe zag was niet veel zaaks en van wat
nog komen moet heb ik geen hooge ver
wachtingen.
De Variété slaat ook weer dit jaar zijn
reuzenslag. Bij Frits van Haarlem zoowel
als bij Flora is het, dank zij de werkelijk
reuzenprogramma’s, nu iederen avond uitver
kocht. Aan kijknummers is wel het hoogste
bereikt; de scènes: Winter en Zomer van
het Coppéé’s ensemble bij v. Haarlem geven
een decoratief kunstgenot te aanschouwen
en een handigheid om allerlei lichteffecten
voor te stellen, dat ieder geneigd is uit te
roepen: die v. Haarlem is toch een knappe
baas in zijn vak. Jammer dat het //gedicht",
de tekst der liederen en verzen beneden
Amst. P. blijft. Als je bijv, in het Winter
liedje van Coppée eenmaal gehoord hebt het
navolgende poëtisch gedeelte over een sneeuw
pop: Hij is zoo koud,
En hij wordt niet oud,
dan ben je van harte verheugd van de rest
niets verstaan te hebben.
Met al haar gebreken is ’t overvol in de
variété’s en nog dun bij de kermisstukken
in de theaters.
III.
Als September begint...
Koninginnedag is weer voorbij. //Varen,
varen over de baren” en dergelijke onzinnige
straatdeunen zijn weer uit den treure gebruld,
er is weer gehost en gehi-haad en geblazen
op toeters. Of de toeters ditmaal een naam
hadden heb ik niet kunnen constateeren
tijdens de Rembrandifeesten heetten ze Rem
brand t-toeters, maar om ze nu Wilhelmina-
of Koninginnetoeters te noemen, kijk, dat
durfde de ondernemende, uit alles munt
slaande handelsgeest niet aan. Of er meer
verkapte kermisvreugd gesmaakt is dan anders
(is het eigenlijk niet te gek van /zverkapt”
te spreken waar zelfs de tent met Zoeloe-,
kaffers, echt of nagemaakt? niet ontbrak?)
ik durf het niet te beweren. Buiten het
centrum der stad heb ik hooren klagen over
«stilte” maar in elk geval is de September-
geest voldoende wakker geschud.
De drukte is verplaatst: een Amsterdam
mer of buitenman, die in een paar jaar
Groot-Mokum niet heeft bezocht, staat te
kijken als een kat in een vreemd pakhuis.
Vroeger was er tot laat in den avond groote
drukte in den omtrek van den Damnu
zijn Vijgendam en Warmoesstraat en Hoog
straat soms om lien uur al uitgestorven.
Vroeger was er een Nes, een straat van
jolyt, waar ieder die hier kwam om pret te
maken nu eenmaal wezen moest, het liedje
zeide toch
In den Nes daar moeten wij wezen,
In den Nes daar moeten wij zijn;
Daar staat op de deur te lezen:
Hier verkoopt men brandewijn.
merker saeide der fen fierren mar in blokje
hinne, in pear jellen neijer of fierder dat
hindere neat.
En hwet wierne de ljue stiif, kin ’k dy
sizze! Dat wier aldersantepetykste mal! Hja
draefden ek net nei de ballen, lyk as us
priiskeatsers, mar hja peasjantelen der op ta,
lyk as in Amsterdamske politieman, dy 't
rukt det der in standtsje is.
dy ’t dtsloech hie it drok,
ha woe, den moast hy sa
mird.
Fenseis woun yn it Fryske spil it petür
fen 1907 it al wer. Dit koe men ommers
hast wol fen tinken ha. It foei my ienkear
danich fen hjarren óf en dat wier do ’t hja
fier foar wierne dat hja do op ’e stuit om-
ruilene en de Dokkumer de lytse keats
opslaen lieten, dy ’t Sytse opslaen moatten
hie. Soks is gjin rejael spyljen en waerd fen
’e taskógers tige ófkard.
Witstu hwet my tige moeide, Bin? Det
somlike ljue by it keatsen, by us ienfaldich
Frysk spil, ek al bigjinne to wedsjen.
bast yn soks ommers ek in wearaksel.
skynt wol, det der det in hopen ljue
sport (mei in «r”) neat mear ha, as dêr neat
twisken set wirdt. In bulte piper yn ’t iten,
oars smakket it hjar net mear, sa ’t liket.
Nei ófrin fen it keatsen hab ik earst in
lyts merke-slokje koft en do bin ik mei
hwet snobbersgód for us lytse boi en in nij
stérke for it wiif yn de büse, nei hós ta gien.
Dó scilst üs aide Fryslan forlitte mei aller-
heiljen, hab ik heard. Foar dy tiid kom ik
yet wol ris by jimmes, den kinne wy yet
-in kear ophelje oer aide en jonge keatsers
bynammen oer aide en den scil ik
fen dizze léste Bólserter keatserij
Dat giet better as skriuwen.
oars hast neat as oer keatsen” hear
ik dy al sizzen. Ja man, sa giet it. By dy
stiet oarnaris op it foarste kantsje fen it
brief dyn jong hynsder, den komme de kij
en sa giet it it hiele bislach lans en den
ónderoan oer wiif en bern.
Yn twa rigels setstó den det jimme goed
soun binne en det myn wiif en ik de groe-
tenis ha moatte, ik siz mar: ek sa!
Yet hwet, det my heech leit. Us dokter
is fen ’e wike hast fortutearze mei syn moude-
króper, dat kaem fen it Ijocht, ef Ijeaver
fen to min Ijocht. It moat Tongersdei- ef
Freed-to-joun bard wêze. Hwet in béste wet,
dy ’t ljocht-op, by nacht, foarskriuwt. Tinkt
dy ek net?
renplaats meerdere waardevolle terpen zal
kunnen verkoopen.
Stavoren, 5 Sept. De najaarspaling-
visscherij langs de kust heeft een aauvang
genomen.
De leden van het oude visschersgilde heb
ben de plaatsen, ruim 150, bij loting onder
elkander verdeeld en dé fuiken zijn ge
plaatst of worden in den loop van de week
te water gebracht.
Bolswardsche Courant
JlNSENBÓKREN, 5/9 ’07.
3
I
