Nieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
Donderdag 31 October.
1907.
46ste Jaargang.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
No. 87.
Uit de Raadszaal.
VOOR
Afzonderlijke
BINNENLAND.
deel
die overal
De heer Rosier was voor verhooging doch de
(Vergadering op Dinsdag 29 Oct. 1907.)
J. Lammertsma
den heer Rosier,
en
die
de
dan
mantel
hoornen in zetten.
voor
maar
toe.
van de Werkliedenvereeniging
ons doel” om de baanvegers
en gereed-
W. geen instemming,
er sterk voor, maar
op moeielijkheden, en
op
en vaak te lage
van behandeling schoten eerst
Tot onderwijzer aan de stads-
teekenschool werd benoemd de heer G. J.
van Santen met 9 stemmen, de heer A.
Brassen verkreeg 4 stemmen.
en een
die een
ADVERTENTIEPRIJS: 1—7 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
ABONNEMENTSPRIJS: 80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
gehandeld
en de verslaggever van
Courant wil ook gaarne
meedoen.
Dinsdagavond werd hier een
ring gehouden, en in gewone omstandigheden
Er wordt in de bakkerswereld thans druk
over afschaffing van nachtarbeid,
verslaggever van de Bolswardsche
aan die beweging
raadsvergade-
Workum. Evenals op andere plaatsen in
ons vaderland, heerscht ook in onze stad in
vele vakken malaise. Vooral de timmerlieden
en ververs hebben in den laatsten tijd weinig
of geen werk, zoodat in de eerste plaats de
knechten hiervan de nadeelige gevolgen onder
vinden en sommigen al sinds drie weken
rondloopen, ja zelfs enkelen nog langer van
die droeve toestanden ondervinden.
Eenige vrijgezellen die het boerenvak ver
staan en een drietal huisgezinnen zijn reeds
naar Duitschland vertrokken, waar werk en
brood in overvloed is te krijgen en zijn daar
in een zoogenaamde ,/Stal” geplaatst, waar
flink geld wordt verdiend. In Hollandsch
geld kan zoo’n gezin, man en vrouw, f 18
f 20 per week verdienen, waarbij bovendien
nog emolumenten zijn die het bedrag aan
merkelijk verhoogen.
Ook in de fabrieken is voortdurend be
hoefte aan werkkrachten, en door de aan
vragen in de nieuwsbladen, gaan velen hun
Vaderland verlaten en vinden daar, wat zij
hier niet kunnen krijgen. Zij doen dit wel
met tegenzin, omreden ze liever in hun ge
boorteland blijven, doch in die menschen
zit nog courage én ze zien in dat achteruitgang
en armoede hen wacht.
In vroegere jaren was dit geheel anders
en kwamen in grooten getale vele Duitschers
naar Holland hun geluk beproeven, wat in
de meeste gevallen slaagde.
Wat zou de oorzaak zijn van
heerschende gedruktheid? Velen beweren dat
protectie (heffen van invoerrechten) vele tak
ken van nijverheid zou doen bloeien en de
algemeene welvaart langzamerhand zou terug
brengen. Be Banier*
Te Haarlem heeft Zondagavond een
brutale aanranding van een 14-jarigen knaap
plaats gehad. Deze was door een van het
station komend onbekend man meegelokt om
hem zoogenaamd den weg naar de cavalerie-
kazerne te wijzen. In de buurt daarvan lokte
hij met geld den knaap een donker laantje,
den Doodweg in, en toen de jongen niet
verder mee wilde begon hij hem te mishandelen
en de keel toe te knijpen, zoodat het bloed
den knaap uit den mond liep. Op zijn hulp
geroep schoten drie jongelieden toe, waarop
de man vluchtte.
heer Van Randen had gehoord dat er van
de uitgetrokken som telkens overbleef en
vond met B. en W. verhooging doelloos.
De heeren Boersma en Rosier stemden voor
verhooging, doch de 11 anderen wilden ’t
laten zooals ’t nu is.
De tuinman Nawijn wenscht een boom-
otn zijn tuin en wil er dan vrucht-
B. en Wwaren er wel
eenige beschutting aan te brengen,
vruchtboomen leken hen daar niet goed
De heer Rosier was er weer voor, maar
de heer Van Randen er tegen, en merkte
op, dat misschien dat terrein wel noodig is
voor de nieuwe gasfabriek die er wel haast
zal moeten komen.
Allen stemden tegen, behalve de heer
Rosier.
Het adres
Eendracht zij ons doel”
een vaste bezoldiging te geven
schap, vond bij B. en
De heer Rosier was
andere leden wezen
wilden de thans gevolgde gewoonte besten
digen, en een toelage verstrekken aan die
genen die een slechte baan treffen, en zij
wilden de uitgetrokken som dan ook in plaats
van op f 100 op f 200 stellen. De heer
Rosier had al weer een motie gereed maar
die werd teruggenomen toen de Voorzitter
beloofde zich met andere gemeenten in con
tact te zullen stellen, om te trachten, dat
overal de baanvegers van gemeentewege be
loond zullen worden. De heeren Eerdmans
en ook Praamsma waren wel voor verhooging
der som, mits op Zondag geen toelage werd
gegeven, en dat gaf ook al weer'stof tot
praten. De som f 200 werd echter vastge
steld met 12 tegen 1 stem, de heer Keikes,
en de bepaling omtrent den Zondag een
uitzondering te maken werd verworpen met
10 tegen 3 stemmen, de heeren Eerdmans,
Praamsma en Van Randen.
De pensioenaanvrage van
had zeer de sympathie van
die stelde voor, hem per jaar f 197.20 te geven,
dat was berekend naar 29/60 van zijn vroeger
loon. De heeren Eerdmans, de Voorzitter en
v. d. Meer kwamen hier tegen op, en be
toogden dat het nog niet noodig was. Hield
de uitkeering van de bank op, dan kon men
weer zien, en met 12 tegen 1 stem, de heer
Rosier, werd alzoo afwijzend op het verzoek
beschikt.
Ook de aanvraag van Maaike Buma werd
nog al druk besproken, maar het voorstel
van B. en W. om haar voor eens f 25 te
geven werd met 11 tegen 2 stemmen, de
heeren Boersma en Rosier, aangenomen.
Op het adres der gemeentewerklieden ad
viseerden B. en W. de commissie der rei
niging gehoord, om aan 9 hunner ieder een
gulden meer te geven per week. Een paar
der ouderen die met lichtere werkzaamheden
belast worden, blijven dan op f 8, de overigen
krijgen f 9 per weekt
Dit punt lokte ook weer heel wat discussies,
maar ’t werd aangenomen met 12 tegen 1
stem, de heer Rosier, die het loon n.l, op
f 10 wilde gesteld hebben.
De motie-Rosier gaf ook weer heel wat
stof tot praten want de wijze waarop die
motie gesteld was, vond afkeuring, de be
noeming der commissie door B. en W. vond
bestrijding en dat die commissie met 6 maan
den met voorstellen moest komen, werd ook
niet beaamd. In ieder geval moest een onder
zoek voorafgaan, want men zag er heel wat
moeielijkheden in om een goede en billijke
regeling te treffen.
De motie werd dan ook met 12 tegen 1
stem (die van den voorsteller) verworpen.
En nu waren wij dan gekomen tot de
gemeen te-begrooting.
De begrooting van het Algem. Armenhuis
en die van den weg BolswardHarlingen
gingen als van een leien dakje, daarop waren
geheel geen aanmerkingen en zonder hoofde
lijke stemming werden ze goedgekeurd.
De commissie der gemeentebegrooting stelde
vooreerst voor, de officieele advertentiën der
gemeente niet in IVestergoo doch in de Jong s
Advertentieblad op te nemen, wees op den
slechten toestand van eenige straten en het
wenschelijke om zooveel mogelijk onder-
grondsche rioleering aan te brengen, verzoekt
den wal van ’t hooge bolwerk wat op te
knappen, de vernieuwing en herstelling der
bruggen en ook het verven publiek aan te
Een voorgestelde wijziging in de bouw
verordening, betrof een redactiewijziging
omtrent de regenbakken bij woningen, en
die ging zonder discussie glad van stapel.
Als lokaal voor den te houden verband-
cursus werd een deel der voormalige Fransche
school gratis afgestaan, ook met algemeene
stemmen.
Het adres van ’t Hoofdbestuur van /t
Groene Kruis” om hooger bedrag uit te
trekken voor ontsmetting werd niet inge
willigd. B. en W. oordeelden de som van
f 50 in gewone omstandigheden voldoende.
advies van de hoofden van scholen en
pl. schoolcommissie in te winnen, en
dit punt weer aan de orde te stellen.
De heer Boersma stelt voor de tegemoet
koming in huishuur voor de gehuwde onder
wijzers met f 25 te verhoogen en te bepalen
op f 100,Ook hierover valt nog menig
woordje, maar 't slot is dat het voorstel met
7 tegen 6 stemmen wordt verworpen. (Voor
de heeren Vis, Rosier, Lunter, Boersma,
Oosterbaan en Cuperus).
Bij de Inkomsten merkt de heer
Cuperus op, dat naar hij meent de schouw
burg in de kermis slechts f 16,50 staangeld
geeft, dat is ten opzichte van andere inrich
tingen, die verpacht worden, veel te weinig.
Hij meent dat de directie dier tent nu reeds
voor ’t volgend jaar heeft betaald, om maar
zeker te zijn dat ze hier weer mogen komen.
De Voorzitter zal dat nader onderzoeken
en de heer Kramer deelt mee dat B. en W.
een lijst hebben opgevraagd van alle die tenten
enz., om een overzicht te hebben.
De heer Praamsma rekende de huur van
de voormalige Fransche school eens na, die
zou f 150 a f 200 bedragen en hij ziet maar
f 50 in de begrooting, n.l. de som van het
Groene Kruis, waarop de Voorzitter antwoordt
dat er ook nog f 60 bijkomt voor de militaire
oefeningen.
De heer Eerdmans wenscht, op het voet
spoor zijns vaders, te vragen hoe het staat
met de beneficiale goederen. Indertijd is
een commissie benoemd die het zou onder
zoeken maar bij napluizen heeft hij nooit
eenig rapport gevonden. Na discussie wordt
besloten die oude Commissie nog op te rakelen
en aan te vullen, opdat in die zaak rapport
wordt uitgebracht.
De begrooting wordt daarop met algemeene
stemmen vastgesteld zoo als deze in ontvangst
en uitgaaf bij de afzonderlijke posten is be
handeld, waarop de vergadering wordt ge
sloten.
kan dan den volgenden morgen het verslag
gereed zijn om Woensdags gezet te worden
en ’s avonds te verschijnen. Dat zelfde komt
ons ook over als Vrijdagsavonds de raad
zitting houdt. Dinsdag echter hadden wij
eene agenda die wat beloofde. Er stonden
10 punten op en daarbij was ook de be
handeling der gemeente-begrooting.
De eerste punten, die wij nu maar eens
de voorgerechten zullen noemen, vorderden
reeds 2 uren en ’t was half tien toen de
raad aan den hoofdschotel zou beginnen.
De zitting duurde van 7 uur tot half
twaalf en wat er in zoo’n tijd besproken en
verhandeld wordt behoorlijk weer te geven,
zou een geheelen nacht vereischen.
Dit lokt na een reeds vermoeiend bij wonen
van zulk een zitting niet aan en ’t is daarom,
dat wij in het navolgende slechts een voor
proefje geven van hetgeen het meest be
langstelling zal wekken, om in een volgend
nummer meer geregeld het behandelde weer
te geven, als de uitgever dat dan nog
noodig acht.
Het scheen zelfs, dat een paar raadsleden,
trouwens dat waren van de jonge garde, er
al tegen opzagen om heden avond die geheele
agenda af te handelen. De heer Vis stelde,
mede namens den heer Eerdmans voor, om
heden alleen de gemeentebegrooting te be
handelen, en dan morgenavond die andere
punten, doch de Voorzitter wees er op, dat
dit moeilijk ging, omdat die punten meest
alle in direct verband met de begrooting
stonden. Hij troostte ze dan ook met de
verwachting, dat het wel flink zou ópschie
ten en ze dus maar alles in eens moesten
hebben. Nu ’t ging eerst ook nog al aardig
vlot van stapel.
Laat ik eerst nog even zeggen, dat alle
13 leden present waren. Na de lezing der
notulen kregen we enkele ingekomen stukken,
o.a. een adres van de bewoners der Nieuwe
Turfkade, die gaarne een rij boomen voor
hun woningen gerooid willen hebben, omdat
die in vele opzichten hinderlijk voor hen
zijn, en ook een adres van de So?. Dem. Ver-
eeniging, die adhesie betuigt aan het adres
omtrent de baanvegers en daarna een missive
van B. en W. inzake de nadere regeling
der onderwijzers tractementen, waarmede zij
willen wachten tot het aanhangige wets
ontwerp, terwijl zij er op wijzen, dat een
hoofd bij de wet vrije woning geniet of
vergoeding en bij een onderwijzer slechts
sprake mag zijn van eene tegemoetkoming.
Van de Gascommissie wordt overgelegd
een rapport over den verkoop van cokes,
en waarin wordt gewezen op het hoofddoel
der gasfabriek, n.l. de gasproductie, cokes is
bijproduct, dat geregeld moet afgezet worden;
de prijzen regelen zich naar de omstandig
heden, tweeërlei prijzen, voor arbeiders en
voor burgers, zou groote moeilijkheden mee
brengen zoowel in de controle als wel om de
grens te bepalen wie goedkooper en wie
duurder moest bediend worden. B. en W~.
meenen, dat rapport te moeten overleggen
in antwoord op hetgeen de heer Rosier de
vorige vergadering heeft gezegd.
De punten
ook flink op.
besteden en vroeg ten slotte inlichtingen over
te planten boomen in 't plantsoen, of de
nieuwe retortoven van f 1200 nog noodig
was in de gasfabriek als men toch weldra
moet uitbreiden en over ’t verfwerk aan de
Rijkszuivelschool.
B. en W. waren ’t in hoofdzaak eens in
hun antwoord met de commissie, doch de
toestand der straten was huns inziens niet
zoo erg als dit in het rapport geschilderd
was, waren voor publieke aanbesteding, hebben
plan wat meer heesters in ’t plantsoen aan
te brengen en de oven in de gasfabriek is
noodig en moet altoos nog 2 jaren dienst doen.
De commissie is met dit antwoord ook in
hoofdzaak content, dus dat gaf geen aan
leiding tot debatten, maar toch kwam er bij
de behandeling hier en daar nog een milde
bui van woorden.
Eerst werden de uitgaven behandeld.
Voor vertering van B. en W. en commissie
vergaderingen is f 400 uitgetrokken.
De heer Rosier vindt dat daarop wellicht
wat te bezuinigen zou zijn.
De heeren Lunter en van Randen meenen
niet dat er noodeloos uitgegeven zal worden
en de Voorzitter licht nog toe dat de grootste
kosten gemaakt worden door de stembureaux.
De vergaderingen van B. en W leggen geen
gewicht in de schaal, en de heer Rosier is
dan ook met die toelichting tevreden.
Bij de behandeling van het onderhoud der
stralen komt er een stortvloed van woorden.
De heer Praamsma wijst er op dat de straten
door de rails bedorven zijn, en door het ge
stadig ophoogen is de afwatering heel slecht
hier en daar. Ook de heeren Oosterbaan en
Cuperus hebben dat opgemerkt, en de heer
v. d. Meer stemt toe dat door de tram eigen
lijk misbruik van de straat gemaakt is en
wordt, en dat daar herstel dient te komen
is zeker, echter moet dat geleidelijk gaan,
en er worden nog dit jaar al eenige herstel
lingen uitgevoerd, het volgend jaar weer wat
dan komt de toestand wel in ’t reine,
hij meent dat B. en W. met de som
gesteld is, toe kunnen.
De heer Praamsma acht dit niet noodig,
misschien moet er wel f 1000 meer besteed
worden, maar f 500 wil hij toch al vast
voorstellen en dat wordt ook aangenomen
met elf tegen twee stemmen, de heeren v. d.
Meer en van Randen.
Over de gasfabriek openden zich opnieuw
de sluizen der welsprekendheid,
De heer Rosier protesteert dat een
der loonen wordt gedeponeerd in de spaar
bank, en ook dat die administratie der fa
briek als het ware in eigen beheer is der
commissie.
De heer v. d. Meer komt hier tegen op.
De werklieden zijn aangesteld op de bepaling
dat een deel van hun loon belegd wordt,
dat weten zij vooruit en dat is geen onbillijk
heid, die bepaling is reeds van den vroegeren
tijd, en in eigen beheer is de Gascommissie
met, de begrooting moet door den Raad
goedgekeurd worden. Het loon der werk
lieden wordt dus feitelijk door den Raad
bepaald, alleen de losse werklieden, dat
wordt door de Commissie geregeld, en dat
kan ook niet anders, want dat varieert.
Tusschen de heeren v. d. Meer en Rosier
wordt nog nader gesproken over de wettig
heid van dat beheer met het oog op de art.
54 en 55 der gemeentewet, maar besluiten
of wijzigingen worden niet genomen.
De heer Praamsma stelt voor het loon van
den wegwerker van f 6 op f 7 per week te
brengen, en dat wordt zonder discussie en
stemming aangenomen. Over het onderhoud
der RijkszuivelschooV werd ook nog al een
nootje gekraakt, de heer Boersma noemde
het verfwerk dat daar geschied was
revolutiewerk, en meerderen dringen op beter
toezicht aan bij de uitvoering van aanbestede
werken, doch de heer Kramer wijst op
moeilijkheden daarbij en op de schaduw
zijde van aanbesteding
inschrijvingssommen.
Bij den post onderwijs vestigt de heer
Praamsma de aandacht op een post van f 100
voor belooningen en eereblijken. Hij wenscht
dien post met f 100 te verhoogen en dan
die som te verdeden over alle scholen, ook
de bijzondere, naar verhouding van het aantal
leerlingen.
Nadat hierover eenigen tijd door verschil
lende heeren gesproken is, wordt besloten
den post onveranderd te laten maar het
Bolswardsche Courant
J1-
