Nieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
1907.
46ste Jaargang.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
No. 88.
1
j
De briefwiksel fen Jouw, Bin en Oark.
Zondag 3 November.
Uit de Kaadszaal.
VOOR
Afzonderlijke
de Gas-commissie,
W. naar aanleiding
tot het doen
van Burg, en
ABONNEMENTSPRIJS: 80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
den handelsprijs, iets lager
twee prijzen te hebben,
en een hoogere voor
zou
dat sa
Idem, waarbij is goedgekeurd de ter-
van
Oan üs Lezers.
Nou hab ik fen Jouw, Bin en Oark de
tidmg krige det hjar brieveskriuwerij troch
it forfarren fen Bui yn trewyn rekket. It
giet likernóch as mei jongeljue, dy trouwe,
den is it mei de brieven ut.
In wird fen tank oan de trije Fryske
frjeonen det hja hjar briefwiksel for de krante
ótstean woene. In roun jier habbe wy sa-
dwaende yn al us sneinskranten in Erysk
brief oerpnnte. Yn dit jier briefwiksel koene
de lózers fen alderleije gading fine; nocht
en learing ek wol. Dér gyng it mei om.
Jouw hat my sein: „Frjeon kranteman,
tankje de lózers for it gebild en de setter
for it kreaze wirk en slach us brieveboel yn
de jamkste falde.” To den mar.
Ik siz der yet bySokke mar mear
Red.
ADVERTENTIEPRIJS: 1—7 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
Een missive der commissie van den
BolswardHarlingen, met de door
Wonseradeel en Harlingen goedgekeurde
rekening van dien weg.
Deze rekening wordt ter fine van onderzoek en
rapport in handen gesteld van dè commissie
die ook de gemeenterekening onderzocht,
zijnde de heereu Boersma, van Randen en
Oosterbaan.
d. Een
S. D.
adhesie
eeniging „Eendracht zij
de bezoldiging der baanvegers.
Zal behandeld worden bij punt 6 der
agenda.
e. Een adres van de bewoners der
Nieuwe Turfkade, verzoekende dat de rij
boomen, dichtst voor hunne huizen staande,
gerooid worde, wijl de wortels dier boomen
onder de stoepen en muren doorgroeien,
de bladeren het licht in hun kamers
belemmeren, de overhangende takken over
hun huizen hangen en schadelijk werken op
de hoeveelheid en hoedanigheid van het
regenwater, wat schadelijk is voor de ge
zondheid. Zij merken daarbij nog op, dat
de boomen dichter bij hun eigendommen
staan, dan de wet toelaat.
Dit adres wordt gesteld in handen van
B. en W. om advies.
f. Een missive van Burg, en Weth.
naar aanleiding der opmerking van den heer
Boersma in de vorige vergadering, over de
tegemoetkoming in de huishuur voor de
gehuwde onderwijzers. B. en W. nu merken
op, dat de wet voor de hoofden van scholen
vrije woning eischt of vergoeding daarvoor,
waarvoor een minimum van f 159 is gesteld.
Oark, küpers moatte net oer keallen prate,
like min as boeren oer effekten. Dat binne
dingen, dêr’t hja gjin kennis fen habbe en
den slagge se sa gau en sa licht in lilk
figuer. Hwet men ündernimt, dór moat men
slach fen ha en forstan. Den kin it gean
as de ruter mei de faem, hja frije allebeide.
Dat wol wol en dat is ’t wirk.
Jister hab ik de winterierdapels yn de kelder
krige. Tweintich Herders echte munsterse.
Hja binne bést fen deugd en hearlik fen
smaek en dér in stik fen in dead kou ta!
Nije hearringen en deade hazzen wanke der
ek al wer, hab ik mirken. Dü moast mei-
koarten ris komme, Oark.
De bern binne to fragelearen nei de bürren,
nou hie ik it stil thus, en ’t krekt oan tiid
om dy dit brief to skriuwen. Wy binne
soun en tleurich.
Ik tidigje op dyn kommen, hear! Earder
sknuw ik dy net wer. Lok en segen op al
dyn wegen. De béste winskén for dyn wol-
wêzen en de hertelike groetenis fen dyn frjeon
S., 30—10—’07. JOUW.
De Voorzitter deelt mede, dat den heeren
bij inzage zal gebleken zijn, dat het een
kleine redactiewijziging betreft, welke wordt
voorgesteld door den inspecteur van den
gezondheidsdienst, en -welke inhoudt, dat
twee, of meer woningen een regenbak ge
zamenlijk mogen hebben, als maar voor ieder
de vereischte hoeveelheid water kan geborgen
worden.
Met algemeene stemmen goedgekeurd.
3. Voorstel van Burg, en IVeths. tot het
af staan van een lokaal voor het houden eener
verband-cursus.
B. en W. stellen voor, naar aanleiding der
gedane aanvraag van het „Groene Kruis”
een lokaal der vroegere Fransche school in
de Kerkstraat af te staan voor het geven
eener verbandcursus, en wel gratis met vuur
en licht, wijl het rijk daarvoor geen toelage
meer verstrekt en zulk een cursus toch voor
zeker in ’t belang van het algemeen welzijn
is te achten.
Met algemeene stemmen goedgekeurd.
4. Behandeling van het adres van het
Hoofdbestuur der Provinciaal Friesche Ver-
eeniging „het Groene Kruis”
van ontsmetting, met advies
IVeths.
B. en W. meenen dat de som niet hooger
behoeft geraamd te worden wijl de voor
gaande jaren telkens geld overbleef. Is bij
onverhoopte buitengewone gevallen al een
hooger bedrag noodig, dan kan nog altoos
de machtiging daartoe bij den raad aange
vraagd worden.
De heer Rosier. Ik vind het geldt hier
nog al een zeer .belangrijke zaak, n.l. de
gezondheid, en ik zou er wel voor zijn, de
som met f 50 te verhoogen, opdat door
Burg, en Weth. die ontsmetting in ruimen
zin kan worden toegepast.- Ik doe dit te
meer daar verscheidene gemeenten naar aan
leiding van dit verzoek hooger bedragen
stelden.
De heer Boersma kan hierin met den heer
Rosier meegaan, want het kan geen kwaad
het op de begrooting te brengen, als het
niet noodig is, wordt het geld ook niet uit
gegeven.
De heer van Randen, Als er vorige jaren
telkens overblijft, dunkt mij dat het niet
behoeft, om nu die som hooger op de be
grooting te brengen, en is het al noodig, dan
kan het altoos dan nog toegestaan worden.
De Voorzitter. Burg, en Weth. werden
volstrekt niet geleid door de zucht om aan de
hygiënische eischen te kort te doen of daarop
te bekrimpen. Bij de begrooting wordt meestal
te rade gegaan met de uitgaven van een
vorig jaar. In 1905 was f 60 geraamd en
is f 37 uitgegeven, in 1906 werd dan ook
f 10 minder geraamd, n.l. f 50 en is uit
gegeven f 14 In 1907 en ook nu weer
is f 50 geraamd, wij vonden het niet noodig
de som te verhoogen. Behoudens onvoor
ziene omstandigheden is dat voldoende. Wel
is waar ’t kan geen kwaad een hoogere som
te bepalen, als ’t niet noodig is, wordt het
ook niet uitgegeven, maar het kan ook altoos
dan aangevraagd worden. Bij epidemieën
wordt trouwens toch een veel hoogere som
noodig, en moet de Raad die toestaan, ja
al stond de Raad ze niet toe, dan nog zouden
B. en W. de uitgaven moeten doen krachtens
de wet. N u sprak de heer Rosier van andere
gemeenten waar men verhoogde; ik weet o.a.
Weststellingwerf, die gemeente met ongeveer
20.900 zielen en een zeer uitgestrekte opper
vlakte heeft f 100 uitgetrokken maar dan is
toch zeker f 50 voor Bolsward naar even
redigheid wel voldoende. B. en W. hebben
dan ook gemeend, het zoo te moeten laten.
Het voorstel Rosier, ondersteund door
Boersma, wordt verworpen met 11 tegen 2
stemmen, de heeren Rosier en Boersma.
5. Behandeling van het adres van Jan
Nawijn, betreffende hel planten van boomen,
met advies van Burgem. en IVeths,
B. en W. hebben het verzoek van Nawijn
overwogen. Zij begrijpen dat het hem in
de eerste plaats te doen is om eenige be
schutting te krijgen tegen den wind, en
vervolgens hij dat terrein wil voorzien met
een paar rijen vruchtboomen. Dit Jaatste
achten B. en W. daar minder gewenscht, en
zij stellen ook voor daarop afwijzend te be
schikken, doch sii zien er geen bezwaar üy
LIL
Brief fen Jouw oan Oark.
Béste Oark
Dér komt in foech letterke oan. Folie nijs
hab ik net to biskriuwen, mar ik woe dy
lokwinskje mei dyn jierdei. Wy hoopje detstü
der in notlike dei fen ha scilst en det wy
dy tige faek yet ditselde wer winskje meije.
Du wirdst sa njunkelytsen in dei alder,
heite; hald goede wacht det der fen dy gjin
aldfeint wirdt. Tink oan it lietke, dat seit
„Hwet is in feint fen fjirtich jier?
In sukkeler op ’e wrald”.
Ik wol net sizze detstü. oanliz hast for
sukkeljen, mar jonge, brük dochs de tiid as
it tiid is. Gean nou dyn wegen en wird wiis
Wier it Salomo net, dy’t dit sei?
For in deimannich habbe wy hjir wer
lotsjen hawn for de soldaterij. Bauke, us
bürmans soan, dy’t abbekaet studearret, shut
in blau-moandei, moast ek meidwaen oan de
lotterij en net for spek en brea. Do’t er to wrald
kaem, wier hy fnj fen tsjinst, as ienichste
soan, mar dat is nou oars, fenseis. De aide
ljue sieten oer him danich yn ’e perikel,
hwent de jonge is net sterk, sizze hja. It
is mei syn nümerloeken lykwols bést biteard,
ek sünder det it himd efterst foar oan hoegde
ef oare kinsten. Om healwei alven baggere
der al in miebringer troch de jester om by
bürljues it greate nijs to bringen det hjar
soan it alderheechste nümer htsen hie. Dér
siet fensels in goed dofke oan. Letter bliek
wol, det oan it heechste nümer noch al in
pear mankearre, mar dochs wier Bauke fier
frijlotte en hjir kaem it ommers op oan.
Op lottersdei skinke en dnnke wy hjir
net mear; en as nou meijertiid ek de hiele
lotterij ófskaft wirdt, den scil us folk fen it
krus fen Napoleon, fen len fen de swierste
pleagen, forlost wêze. Det it sa noch ris
komme mocht!
De lottelingen habbe by Hobbe Poai de
kakstoel ut iuoar set; ien woe der yn sitten
gean. Yn optocht habbe se by Sepk-skroar
in taeiman brocht; hja woe graech in man
ha, hie hja hjar lésten by Jouke-slachters
utlitten.
Bouwe, de miebringer, dy’t fen de melt
suien is, nei’t men seit, en dy dêrom sa
hird foartkomme kin, hat mei it lotsjen in to
fette dei hawn. Hy krige him tsjin de joun,
lyk as men it yn ien wird neamt om. Do
habbe se him yn de maresjenees-kaserue yn
’e hüs bean en dér hat er de jouns sitten
to plakken. Bouwe is o^rs ünthalder. Hy
hat in sterk gehdch, seit er, en kin hiele
preken neifortelle. It gefal lei der ta det hy
moast foar it ünthaldersbistjür fen wegens
de slok, dy’t er hawn hie en net ha moatten
hie. Hy sei: „sjuch, yn gjin achttüzen saun
hündert en sechstich uren hab ik in drip
brükt, ik hab it krekt ünthalden, is dit net
kras? En nou hab ik yn ien ure mar in
dripke to folie hawn, scil ’k mar sizze, is
slim? As it nefiëns it regelmint net
mocht, stryk den myn namme mar troch.
Doch dit mar gerest, ik scil der net lilk
óm wirde, hear!”
Ho eft it nou mei Bouwe syn blauwe
knoop biteare scil, dit leit oan it bistjür.
It is mar sa: it dranksteanlitten hat de man
tit ’e ünderwal holpen. Mei skik kin hy net
loslitten wirde, dus scil it wol mei in ut-
skrobbearing öfrinne, rekkenje ik. In wankel
lid scil Bouwe altyd bliuwe. Mar der binne
wol mear sokke.
Hjoed hab ik nei it boelgoed wést fen de
boer op ’e Klaver. Dór wier in bulte folk
en gedrang; en frijhwet nijsgjirrige ljue. It fé
waerd tige djür, mar it hea foei my net
ta. In pear kear hab ik in skoane kou for-
hege, mar hy is my to djür kommen op it
lést. Op ’e foardei hiene wy him mei waer,
doch op de thüsreis hab ik in snjit wetter
meihawn. It kaem my neat ünforwachte;
de waerkatten fleagen jisterjoune sa en der
wier fen ’e moarn in waerül om ’e sinne.
Wylst ik fen honk wier, habbe wy in
nijmelkkou krige en in aerdich koukealtsje.
Us ald-küper, dy’t rintenierjet, omt it küpjen
neat mear jowt, kaem by uzesom in praetsje.
Baes wier by my yn de skürre en woe fêst
hwet goeds fen it nije kealtsje sizze, licht
wol om my oangenamme to wêzen. „Boer,
hwet hathwet hatsei er, „hwet
hat dat kealtsje in moaije wite stirt”. Sjuch
adres van het Bestuur der
A. P. afd. Bolsward, betuigende
aan het adres der Werk lieden ver-
ons Doel” inzake
Voor de gehuwde onderwijzers is slechts
sprake van een toelage en een minimum
van f 50 gesteld. Nu hebben de onder
wijzers hier een toelage van f 75, dat is
dus de helft hooger dan het minimum,
waarom er geen sprake mag zijn van te
laag. Naar aanleiding der opmerking van
den heer Vis over het lage aanvangsalaris
der onderwijzers, zijn B. en W. wel voor
eenige wijziging daarin, maar meenen, met
het oog op het aanhangig wetsontwerp
daaromtrent, nog te moeten wachten, wat
daarbij wordt voorgeschreven.
g, Een missive van
overgenomen door B. en
der opmerking van den heer Rosier aan
gaande den verkoop van cokes.
In deze uitvoerige missive wordt voorop
gesteld, dat het hoofddoel der gasfabriek is,
de ingezetenen geregeld te voorzien van gas.
De verkoop der andere producten, en de
hoofdzaak hiervan is cokes, is een bijzaak.
Voldoende gasvoorraad te hebben is ten
allen tijde het hoofddoel en voor de bijzaken
wordt afzet gezocht. Hoe vlugger dit weg
gaat, hoe minder hiervan in dén zomertijd
overblijft, hoe voordeeliger. Zij geven dan
een overzicht van de productie van cokes in
de laatste jaren, en daaruit blijkt, dat den
laatsten winter de verkoop 600 H.L. was
boven het gemiddelde. Wel is er in een paar
koude dagen „neen” verkocht moeten wor
den omdat de productie zich niet willekeurig
laat regelen en niet evenredig is dikwijls
aan de aanvraag.
Er werd ook gesproken om de cokes tegen
den laagst mogelijken prijs verkrijgbaar te
stellen voor de arbeiders. Afgezien van alle
bevoorrechting van zekere klas, wordt de
prijs gesteld naar
gewoonlijk, doch om
een voor werklieden en een hoogere
meer gegoeden, dat zou voor de controle
moeielijk zijn, en ook waar de grens moest
worden getrokken, en dan nog zou zulk een
handelwijze tot misbruiken aanleiding kunnen
geven.
Toch zijn er maatregelen genomen voor
den geregelden verkoop en om dezen winter
een goeden voorraad cokes te hebben, want
de groote oven is reeds een maand eerder
dan het vorige jaar in het vuur gebracht.
Dit tot antwoord aan den steller der vraag
daaromtrent.
Voor de punten van behandeling aan de
orde komen, doet de heer Vis, mede uit
naam van den heer Eerdmans, het voorstel
om van de agenda, die 10 punten telt,
hedenavond alleen het laatste punt, de ge-
meentebegrooting te behandelen, dan kunnen
die overige punten in een andere vergadering,
bijvoorbeeld morgenavond, behandeld worden.
Hij doet dit voorstel omdat het anders ver
bazend laat zal worden.
De Voorzitter. Het spijt mij, maar dat
zal moeielijk gaan, wijl die punten welke
vooraf gaan, meest alle direct verband houden
met de begrooting. Zij moeten voor de
begrooting eigenlijk beslist zijn, wijl dat
invloed heeft op verschillende posten dezer
begrooting. En dan geloof ik, dat die punten
niet van zoo grooten omvang zijn, dat zal
nog al meevallen, althans ze later behandelen
zou mosterd na den maaltijd zijn. Omdat
het evenwel door twee leden van den raad
wordt voorgesteld, zal ik het in stemming
brengen.
Het voorstel wordt verworpen met 10
tegen 3 stemmen, de heeren Eerdmans, Vis
en van Randen.
De heer Rosier wenscht even op te merken
dat hij zich bij het hem door de Gascom
missie gegeven antwoord heden zal neerleggen,
om er later nog eens op terug te komen.
De Voorzitter. Dat recht heeft u, als
raadslid, altijd.
PUNTEN VAN BEHANDELING.
1. Benoeming van een onderwijzer aan de
Sladsteekenschool, de voordracht bestaat uit de
heeren (alphabetisch gesteld): A. Brassen, J.
Keikes, G. J. van Santen.
De heer G. J. van Santen wordt benoemd,
met 9 stemmen, de heer A. Brussen bekwam
4 stemmen.
2. Behandeling eener missive van Gedep.
Staten tol wijziging van art. 19 der bouw*
verordening, met gunstig advies van Burg, en
IVeths.
(Vergadering op Dinsdag 29 Oct. 1907.)
Tegenwoordig alle 13 leden.
De notulen worden gelezen en goedgekeurd.
Ingekomen stukken:
a. Een resolutie van Ged. Staten, hou
dende goedkeuring van het kohier van
schoolgeld.
mijn van ontruiming der onbewoonbaar
verklaarde woningen te verlengen tot 12
Mei a.s.a en b voor kennisgeving aange
nomen.
weg
F r
Bolswardsche Courant
1
c.
