Nieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
I
1907.
46ste Jaargang.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
No. 89.
Amsterdamsche Beelden.
11 -
Ld
Donderdag 7 November.
A5
VOOR
het
BINNENLAND.
Heerenveen, 4 Nov. In de vergadering
van de Kamer van Kooph. en Fabr. alhier
werd besloten:
lo. te steunen bet adres van den Ned.
■9
i
Hoe voorzichtig
in ontvangst nemen
weer aan het U. D.
Ons werd een bankbiljet van veertig gld.
vertoond, dat wij zeker op het eerste gezicht
voor echt zouden hebben aangezien, zoo er
ons niet bij was gezegd, dat het valsch was.
En zelfs ofschoon wij dit wisten, konden wij
nog niet dadelijk de kenmerken der valsch-
heid gewaar worden. Bij vergelijking echter
met een echt biljet bleek het volgende: De
zwarte opdruk, blijkbaar langs photographi-
schen weg gereproduceerd, was op het valsche
biljet iets donkerder, iets bruiner, en iets
minder scherp, dan op het echte.
Duidelijker is het tweede kenteeken: de
groene onderdruk is op het valsche biljet
onduidelijk. Op het echte biljet staat het
wit der ornamentiek duidelijk tegen het
groenop het valsche was van het wit wei
nig te zien en was de groene fond vrij wazig
ineengeloopen. Derde kenmerkhet water,
merk ontbreekt op het valsche biljet. Vierde
en duidelijkste kenmerk: de achterzijde van
het valsche biljet is groenachtig, die van
het echte biljet schoon wit.
Het valsche biljet vertoonde de sporen
van vermoedelijk reeds vrij lang in omloop
te zijn geweest; en dit ware geen wonder,
want wie niet scherp toekijkt, neemt zulk
een biljet argeloos aan.
ABONNEMENTSPRIJS: 80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
Afzonderlijke nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar d 5 Cent.
ADVERTENTIEPRIJS: 1—7 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
is nu reeds langdurige stilstand, nu natuur
lijk in ’t geheel geen sprake van hervatting
der werkzaamheden. In de diamantbewerkers
wereld zal binnenkort, al zij ’t dan ook
niet tegelijk, groote werkeloosheid komen.
Waar nog tegenover staat, dat de prijs der
eerste levensmiddelen steeds stijgende is, is
het te begrijpen, dat de najaarstinten voor
velen niet couleur de rose maar grijs en
grauw zijn.
Dat de malaise het eerst gevoeld wordt
in de theaterwereld is te begrijpendat
juist de herboren Nederlandsche operette het
eerst de reflex zou voelen is echter te be
treuren. Het Ned. operetten-ensemble onder
directie van den heer Sidney Cauveren staat al
zeer slecht. Heden (Woensdag) avond zou
men nog spelen en passage, hoe ’t verder
zal gaan moet worden afgewacht.
Nu ik toch even in de coulissewereld
beland, zal ik u iets vertellen van een
tragisch-comische geschiedenis uit deze krin
gen. Een bekend artist, dien we Hiemstra
zullen noemen, is sinds eenige weken ver
laten door zijne echtgenoote. Na eenigen
tijd in ’t buitenland te hebben doorgebracht
is ze vermoedelijk naar Amsterdam terug
gekeerd, doch de man is er tot nog toe
niet in geslaagd haar adres uit te visschen.
Daar bekenden hem echter vertelden, dat
zij haar hadden zien zitten voor een raam
van een étage boven een der Boterton” nen
in de Ferd. Bolstraat, ging onze vriend in
de ,/Kalverstraat der Nieuwe Pijp” op den
snor. Hij keek en keek, zag niets en ont
moette een brievenbesteller. Of deze mis
schien ook een mevrouw Hiemstra kende
Jawel hij herinnerde zich, dat hij er gister
een brief had bezorgd, 't was boven een
boterwinkel. ’t Nummer herinnerde hij zich
niet precies meer, maar ’t was bij die dwars-
hoek en de naam had hij met inktpotlood
op de deurpost geschreven. Dat klopte alles
prachtig en onder veel moeite vond H. het
adres. Hij schelde, een heer doet hem open
en hij vraagt mevrouw Hiemstra te spreken.
Of mijnheer ook zeggen kan wie er is.
Neen, dat is niet noodig. Ja, hij moet het
toch weten. Nu, zegt u dan maar Albert.
Maar U heet toch meer dan Albert. Nu,
zegt u dan maar, dat haar man er is. Haar
manMaar dat ben ik 1 U, dat is niet
mogelijk, ik ben wettig met haar gehuwd.
Gaat u dan mee naar mijn schoonouders op
de Centuurbaan. Ik dank u wel ik ben en
ik blijf hier en als ze niet goedschiks komt
laat ik politie halen. Gestommel op de trap.
De mijnheer, die er woontDaar is mijn
en uw vrouw, zegt u nu maar wat u haar
te zeggen hebt. Die daar, neen dat is mijn
vrouw niet, ik vroeg naar mevrouw Hiemstra.
Nu dat is mevr. Hiemstra, ik heet Hiemstra.
En ik ookJa, dat kunt u wel zeggen,
maar dat lijkt mij te zonderling. U sprak
daareven van politie, nu zal ik eens politie
halen. Gelukkig, had mijnheer brieven bij
zich, waardoor hij bewijzen kon, dat hier
alleen eene vergissing ter goeder trouw sprake
was. Maar de bewoner van de Ferd. Bol
straat, die pas twee jaar getrouwd was, had
intusschen een zeer onaangenaam oogenblikje
doorgebracht, daar hij natuurlijk twijfelde
of hij dan wel gehuwd was en zijn vrouw
misschien bigamie had gepleegd.
De andere mevrouw Hiemstra, die zich
zoo goed in Amsterdam weet schuil te hou
den is intusschen nog niet gevonden.
VERSLAG der Vereeniging voor Ain-
bachtsteekenonderwijs te Bols
ward, over het jaar 1 Mei 1906
tot 1907.
M. H.l
In de algemeene vergadering van den 21
September 1906 werd de heer B. F. Wartna
benoemd tot Bestuurslid in de plaats van
den heer N. L. J. Bruinsma, die ontslag
heeft genomen en-het niet aannemen der
benoeming door den heer G. H. v.d. Werf.
De heer B. F. Wartna heeft de benoeming
mede niet aangenomen en bleef dus deze
vacature bestaan en had ook geen periodieke
aftreding plaats daar deze vacature aan de
beurt van aftreding was.
Tot hoofd der school was werkzaam de
heer H. Veringa, als ambulant hoofd de
heer A. Veringa, zulks op beider verzoek,
de heeren Jan Dijkstra, Luitjen de Jong
Bond van Handelsreizigers, gericht aan den
Dir.-generaal der Posterijen en Tel., met
verzoek de postkantoren den geheelen dag
open te stellen voor de ontvangst en de
afgifte van postwissels, met bijvoeging dat
bij overwegend bezwaar daartegen althans
daarvoor gelegenheid gegeven worde van
b.v. 6 tot 9 uur ’s avonds.
2o. Burgemeester en Wethouders van
Schoterland te wijzen op de scheepvaartbe-
lemmering in de Kolk te Heerenveen door
het gewoonlijk veel te lang daar liggen van
een groot ammoniak-schip ten dienste van
de gasfabriek en op verbetering van dezen
toestand aan te dringen.
3o. Een adres te richten tot den Dir.-
Generaal der Post, en Tel., met verzoek den
dienst aan het postkantoor te Heerenveen
zoodanig te doen regelen, dat er twee per
sonen voor de loketten dienst doen, en niet
zooals thans slechts één persoon, tengevolge
waarvan het publiek dikwijls veel te lang
heeft te wachten. Hepk. Nieuwsbl. v. Fr.
Harlingen. In geen jaren is de uitvoer
van aardappelen naar het buitenland
vooral naar Engeland zoo groot geweest
als tegenwoordig. De van hier vertrekkende
stoomschepen naar Londen, Leith en Huil
worden voor het grootste deel met aardap
pelen bevracht en daar ze niet in staat zijn
de overgroote massa’s te vervoeren, zijn er
reeds een paar z.g. bij booten in de vaart
gelegd. Geen wonder, dat de prijzen gedurig
stijgende zijn. Hedenmorgen is ook een schoe
ner, bevracht met aardappelen, naar Noor
wegen vertrokken en worden er nog meer
vaartuigen vandaar verwacht om aardappelen
in te nemen en derwaarts te vervoeren. De
aardappeloogst in genoemde landen schijnt
dus grootendeels mislukt. Aan onze haven
heerscht dientengevolge een buitengewone be
drijvigheid, die aan tal van werklieden ten
goede komt.
In het Pharmaceutisch Weekblad van
2 dezer heeft de heer P. van der Wielen,
lector aan de Amsterdamsche Universiteit de
volgende waarschuwing geplaatst. In Steen wijk
en omstreken zijn in de laatste weken ver
scheidene ernstige vergiftigingsgevallen voor
gekomen tengevolge van het gebruik van
zoogenaamd steranijs, waarschijnlijk echter
grootendeels uit vruchten van Z/Illicium Reli-
giosum” bestaande. Deze waren gekocht bij
een drogist te Steenwijk, die ze van eene
Rotterdamsche firma betrokken had. Voor
zoover bekend is, zijn alle slachtoffers her
steld, behalve een, die in zijn hevige be
nauwdheden zijn tong ernstig verwond heeft.
De meeste gevallen werden niet als vergifti
ging herkend, zoodat de mogelijkheid van
een ongunstigeren afloop niet uitgesloten is.
Zou het geen aanbeveling verdienen, dit
gevaarlijke, zoo veelvuldig gebruikt wordende
volksmiddel op te nemen in de Pharmacopee
Een monster van het vervalschte steranijs
ons uit Meppel gezonden bleek voor ruim
x/3 uit vergiftigd steranijs te bestaan.
Valsche bankbiljetten
men moet zijn met het
van bankbiljetten, bleek
en G. A. Leverland maakten het onderwij
zend personeel uit.
Tot volle genoegen van het Bestuur ver
vulden allen hunne betrekking de heeren
Veringa in het rechtlijnig, meetkundig en
werktuigkundig teekenen, de heer Dijkstra
in het bouwkundig teekenen, de heer
Leverland in de wiskundige vakken, en de
heer L. de Jong in het handteekenen.
De cursus werd geopend 9 October 1906
en eindigde 13 Maart 1907. Toegelaten wer
den 26 leerlingen van de 28 die zich hadden
aangegeven, doch 25 waren opgekomen, waar
van een al spoedig de lessen niet meer bij
woonde en derhalve 24 leerlingen overbleven.
Van deze leerlingen waren bij het einde van
den cursus nog 23 aanwezig.
De leeftijd wisselde van 14 tot 18 jaar
en de vakken die zij beoefenen waren als
gewoonlijk zeer verschillend, nl. timmerman
13, smid 2, verver 3, meubelmaker 5, gas
fitter 1 en steenhouwer 1.
Evenals den vorigen cursus waren de wis
kundige lessen in het teekenen verdeeld en
deze lessen werden door onderscheidene leer
lingen verzuimd.
Het schoolbezoek was overigens zeer trouw
en de onderwijzers waren van oordeel dat de
ambitie der leerlingen over dezen cursus best
mocht genoemd worden, vlijtig is er gewerkt
voornamelijk door de timmerlieden.
In de aangewezen lokalen van het nieuwe
schoolgebouw aan de Hoogstraat werd onder
wijs gegeven in het bouwkundig, rechtlijnig,
meetkundig en werktuigkundig teekenen en
rekenen.
Het getal leden en donateurs is 31, zoo
dat het cijfer met één is verminderd.
Subsidiën werden genotenvan de ge
meente Bolsward f 250.van het St. An
thony Gasthuis f 150.
De rekening van den penningmeester wijst
aan een ontvang van f681.88 en uitgaaf
van f589.76 saldo f92.12.
Het onderwijs bepaalt zich tot het vol
gende
I. Lijn- en Technisch teekenen.
Algemeen of theoretisch gedeelte
A. Eerste oefeningenvlakversieringen,
rechte lijnen, blokletter en toepassingen der
vlakversieringen, gebogen lijnen.
B. Meetkundige werkstukken: betreffende
lijnen, hoeken, drie- en veelhoeken en cirkel,
het beschrijven van ovalen, bogen, spiralen
en verdere werkstukken naar de vlugheid,
het bevattingsvermogen en het beroep van
den leerling.
C. Evenwijdige perspectief of scheefhoe
kige projectie: verschillende meetkundige
lichamen van eenvoudigen vorm.
II. Projectieleer.
Ie gedeelte.
D. Het projecteeren van punten, lijnen,
vlakken en lichamen in de ruimte.
2e gedeelte.
E. Het uitslaan van lijnen en vlakken en
het ontmantelen van lichamen.
III. Bijzonder of praktisch gedeelte.
F. Onderwerpen betreffende het vak van
eiken leerling in het bijzonder.
IV. Wiskundige vakken.
De vier hoofdbewerkingen met geheele
getallen, tiendeelige en gewone breuken, gron
dige bekendheid met het metriekstelsel en
van andere in het vak van den leerling nog
voorkomende maten en gewichten, alsmede
van daarop betrekking hebbende berekeningen
en herleidingen, vaardigheid in het maken
van berekeningen die het vak van den leer
ling eischt ter bepaling van oppervlakte,
inhoud en gewicht.
Aan het einde van dit verslag betuigt
het Bestuur gaarne dank aan autoriteiten en
ingezetenen, die de Vereeniging steunen, en
bijzonderen dank aan heeren Voogden van
het St. Anthony Gasthuis alhier voor het
kosteloos in gebruik afstaan van de teeken-
lokalen in de Kerkstraat met genot van
vuur en licht tot den aanvang van den
cursus 1906/1907.
NAJAARSTINTEN 1
Na een zomer, die weinig vreugde heeft
gebaard, een zomer, schraal van koude, die
nadeelig was voor allen die in zomerwarmte
voordeel vinden, onaangenaam voor hen,
die gehoopt hadden er ongestoord genot
door te zullen smaken, na een vriendelijke
September en half October, di eons had kun
nen doen denken, dat toen de zomer pas op
zijn hoogtepunt was, als de kortheid der
dagen en de kilheid der avonden ons niet van
die, dwaling hadden genezen, is nu
bange najaar gekomen.
’k Zie de gele bladen vallen
Met den zomer is ’t gedaan
En ’t gehuil van wind en regen
Kondigt ons den winter aan.
Lang hebben boomen en grasperken hun
fnschgroene tint behouden, weinig als ze
werden geschroeid door zonnehitte. Al was
de kleur misschien wat hel groen, zoo vol
dragen groen, als de ernst, die spreekt uit de
trekken van een man, die er veel jonger
uitziet dan hij is, de oppervlakkige toe
schouwer had kunnen denken, dat we pas
in Mei waren, enkele weken geleden. Doch
nu is plots de kentering gekomen. Onder
het vooze en valsche jeugd-omhulsel kan
kerden reeds de krachten. Energiek-loosheid,
het gebrek aan weerstandsvermogen, wind
en regen zouden de takken kaal kunnen
maken, het groen de velden doen verdorren,
zoodat het vieze bruin zich op zou lossen
in de modderbrij. Zomer-weelde weinig of
niet gevoeld dit jaar, is geheel weggevaagd.
Triest sijpelt de regen, die altijd weer grooter
plassen maakt in het slechte z/op een koopje”
plaveisel der nieuwe wijken. Grijs-grauw is
de lucht en de zonloosheid verft ook huizen
en stadskiekjes en menschen met de som
berste kleuren van het groote palet. Die
een regenjas heeft, slaat de kraag op en
huivert nog, want het is nat, kil, wat zie
kelijk, huiverend maakt. In het hulppost-
kantoor in de Van der Helststraat brandt
heerlijk de kachel! En nu zijn er nog wel
menschen, die beweren, dat de Nederlandsche
posterijen niet alles doet om het publiek
ter wille te zijn I Ferry en bijna alle boek
winkels zijn uitgestald met speelkaarten.
Huiselijk geluk, poëzie aan de vulkachel bij
gasgloeilicht, waar alleen de proza komt
doorschemeren als je 21/2 centstukken te
kort komt voor den muntmeter of het kousje
gebroken is.
In het rijmpje van van Alphen, dat ik
zoo even aanhaalde, wordt ook zoo iets ge
sproken van een gevulden kelder met allerlei
proviand en van warme kleeren, terwijl de
arme menschen beklaagd worden, die ’t
noodzakelijke missen.
Er zullen dit jaar in Neerlands hoofdstad
meer dan anders velen zijn, die met som
beren blik den winter ontvangen. Niet uit
poëtisch heimwee naar zonneglans en bloe
mengeur, maar door de bangheid der tijden
waardoor de zon der avondvreugde in huis
en theater voor velen maar sporadisch zal
schijnen, de rozen van gezelligheid aan
welvoorzienen disch maar zelden zullen bloeien.
De tijden zijn slecht, héél slecht en ’t is
nu heusch geen gemeenplaats. Of liever niet
de menschen, die zoo dom geweest zijn hun
kapitaal te verdobbelen in Amerikaansche
effecten, dingen, waarvan ze wisten, dat het
zwendel was, doch van welken zwendel ze
ook een beetje hoopten te profiteeren. Dat
ze nu inplaats van bedriegers bedrogenen
geworden zijn, geeft hen geen recht op ons
medelijden, wel die breede, achter hen aan
komende schare, die indirect de gevolgen
van dit gedobbel ondervindt. Slecht en dom,
die twee eigenschappen passen zoo goed
bij elkaar, zijn de menschen, die toegelaten
hebben, dat ons gemeentebestuur voor Am
sterdam een kerkhof maakte, en de menschen
die hier gekomen zouden zijn om geld te
verteren, naar elders zonden. Die het par
ticuliere initiatief op velerlei grond zoo veel
mogelijk bemoeilijken ook door overdreven
brandweer eischen.
Het geld wat er is gaat er op een onge
zonde manier uit, zonder dat iemand hier te
lande er beter van wordt, integendeel. En
Verdiend wordt er weinig. In de bouwvakken
1
Bolswardsclie Courant.
1
i
XI.
