Nieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
1907.
46ste Jaargang.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
No. 102.
BERICHT.
WAAROM
Amsterdamsclie Beelden.
Zondag 22 December.
mp* Wegens het Kerst
feest verschijnt a.s. Woens-
dagavond g*een no. van
dit Blad.
Firma B. Cuperus Az.
VOOR
feest, dat grooter bekoring
BINNENLAND.
aan
de heilige dagen, van
Jufs
er in dit nommer der „B. C.” geen
stuk voorkomt van Ws.?
Heden werd op het
een aalaak door een sleepboot
De aak zonk en de 2800 pond
was opgekocht,
zoo aantrekkelijk mogelijk te maken.
nommer zal algemeen verspreid worden,
Heeren Adverteerders.
ne sais pas.
’t Schrijven wordt met een „gehe bin, du
böser Knabe”, op de tafel gelegd. IVeg rust,
weg schemeruurtje; schrijf, secretaris, ’t Is
al wonder dat er zoo vaak ’n brief met gelds
waarde te zoek raakt; nooit zoo’n ding
dat je rust verstoort.
Met ’n gezicht, als ,,’n aid joad, dy ’t
mei syn aid poslein twisken it skip en de
steiger yn rollet,” zet ik me tot schrijven
in deze volgorde: lamp op, papier, pen,inkt,
sigaar opsteken. En nu, voorwaarts
marsch-schrijf 1!
Nu, ’t is niet anders. Je
Voor ditmaal dan eens geen stuk.
Terwijl ik den lezers een aangenaam
Kerstfeest toewensch, vraag ik hen beleefd
excuus, dat ik niet aan mijn lastgeving heb
kunnen voldoen, zoodat er in dit nommer
onzer courant dus geen bijdrage voorkomt
van Ws.
ADVERTENTIEPRIJS: 1—7 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
er wat gedaan, veel
Zondagsblad voor den dag kwam, een nieuwig
heid die later door bijna alle dagbladen werd
nagevolgd, doch waarin lang niet allen even
gelukkig zijn geweest.
De uitbreiding van Amsterdam gaf aan
leiding tot het stichten van buurtbladen,
oorspronkelijk advertentieblaadjes, doch waar
van sommige aardig geredigeerd werden als
de Nieuwe Amsterdamsche Courant of Algemeen
Belang, dat door de buurtvereeniging in IJ. IJ.
werd gesteund.
Omstreeks dienzelfden tijd begon Jhr. Henry
Tindal, die door de brochure Is Nederland
in Gevaar! en zijn redevoeringen op publieke
vergaderingen de aandacht op zich gevestigd
had, zich voor de pers te interesseeren. Hij
kocht Algemeen Belang en het dagblad de
Amsterdammer en richtte later te zamen met
den heer Heineken en andere kapitalisten
De Telegraaf op. Was reeds vroeger van de
Amsterdammer een goedkoope overdruk het
ochtendblad de Courant verschenen, later toen
Telegraaf en Amsterdammer op de electrische
drukkerij werden vereenigd, bevatte dit blad
het nieuws uit beide bladen. Des te beter
ging dit nog toen de Telegraaf ook een avond
blad kreeg en het ochtendblad de Courant
dus uit drie bladen kon worden saamgesteld.
Stilzwijgend, passeeren wij nog het
overlijden van de Amsterdamsche Courant
van de Telefoon, van het Amsterdamsch
nieuwsblad het Amsterdamsch Nieuwsblad
(uitgave Joh. de Liefde) van de Tribune
enz., terwijl slechts de partijbladen het Volk
en de Morgenpost, den strijd om het be
staan met succes zijn gaan strijden.
van stad en dorp,
eens weer een guitenstreek uit, a la
Welk onderwerp „De donkere dagen voor
’t Kerstfeest”, „Gloria in Exelcis Deo”,
„Vrede op aarde”, „’t naderend einde des
jaars”.
Alles zoo vaak reeds aangehaalden om
zulke gegevens te behandelen wordt vaardiger
pen en meer talent vereischt.
Over de eene of andere kwestie van den
dag Ja, dat is in deze omstreken het
zich voorbereiden voor
25 en 26 Dec. a.s.
Voor beide wordt
zelfs. Jufs van Zondagsscholen oefenen de
kinderen al weken lang in ’t zingen van
Kerstliedjes. De tram, die door onze dorpen
gaat, brengt reeds de Kerstboomen aan, die
Straks, rijk versierd en schitterend van
honderden lichtjes zullen prijken in kerk
en school.
®n in ’t blij vooruitzicht verheugen zich
’t Zat er o zoo rustig in de huiskamer
van het kostershuis te Arum. Buiten was ’t
guur, regen en ook geen regen, zoo’n on-
plezierigen aanslag van wat nats tegen je
gezicht. En als men dan een zestal leden der
spes-patrie ’n eindje verder heeft trachten te
brengen op de baan, die naar ’t einddoel:
„knap pianospelen” leidt, dan ligt men zoo
1 van de
Van de drukkerij 1 Opendoen lezen. Ws.
wordt verzocht zoo spoedig mogelijk copy
te zenden; ’n regel of 50 ongeveer, liefst
per keerende post.
vele kleinere en grootere kinders. Ook grootere
menschen 1
Is er een
meebrengt dan ’t Kerstfeest! Is er niet altijd
elk jaar iets verhevens in het aanhooren van
dat lied der Engelen in Ephrata’s velden.
Hoe vaak gehoord, telkens weer wordt zij met
blijdschap vernomen, die boodschap van Eere
Vrede en Liefde.
En als dan kinderenmond zingt dat mooie
„Stille nacht, heilige nacht”, zingt zoo menig
vader en moeder stillekens mee, gedenkend
de blijde kinderjaren, toen men ook zong
van: „Eere zij God, Vrede op aarde en in
de menschen een welbehagen.”
Geslacht op geslacht heeft het aangeheven,
dat lied, heeft daarbij gehoopt en gewacht
op de vervulling dezer gedachte en nog altijd
wordt er gehoopt en gebeden om „Vrede en
Liefde”. Zou het te vergeefs zijn? Neen,
duizendmaal neen
Deze Engelenzang zal het wachtwoord zijn
voor komende en gaande geslachten, en in
dit teeken zal de overwinning zijn, als zal
komen het Rijk van licht en liefde. De
boodschap aan de herders gebracht, wordt
vervuld te Zijner tijd.
De tweede der feestdagen wordt in de
dorpen gewijd aan gepaste ontspanning.
Concepten, tooneelvoorstellingen, uitvoeringen
van gewijde muziek zijn dan aan de orde.
De bladen wijzen ons op zoovele friesche
komedies, die den 2en kerstdag zullen plaats
hebben.
„Op wylde weagen”, „Maerteblom”, „Boer
Jelle”, „Laster”, „Giet it sa”, „Een ’t hirde
Libben”, „Libbensstriid”, „Oan ’e Sedyk”,
„Oebele Glüper”, en nog vele, vele andere
stukken zullen worden opgevoerd.
Wie onzer lezers te Bolsward in de gelegen
heid is „Maerteblom” in de Doelezaal te
zien spelen, verzuime dit niet, ’t Is een der
beste Friesche tooneelstukken, met pakkende
handeling en in-mooie taal. Hooge ernst en
gezonde humor zijn er in te vinden.
Goed gespeeld, en dit mogen wij van onze
Krite verwachten, zal het een blijvenden
indruk achterlaten.
Terhorne, 18 Dec.
Sneekermeer
aangevaren,
aal, die in Groningerland
ging in de Friesche wateren verloren.
Achtkarspelen, 19 Dec. ’t Arme oude
mannetje van 91 jaar te Harkema-Opeinde
was overleden. De buren deden wat bnren-
plicht is en bekleedden hem, zooals ’t heet,
d.w.z. men deed hem de lijkkleeding aan.
Dat geschiedt in den regel vóór ’t lichaam
koud is, wijl de ledematen dan nog buig
zaam zijn. Nu stond men voor de deur
der sobere woning om te beraadslagen, wie
de kist zouden bestellen en halen, want ook
dat behoort tot de burenplichten. Een der
mannen meent iets te hooren, doet de ka
merdeur open en ziet de korte bedsdeurtjes
opengaan. De docde, die slechts schijndood
was, komt er af en trekt zijn gewone klee-
deren aan en thans wandelt hij weer met
een stokje buiten.
Hepk. Nieuwsbl. v. Fr.
Sneek. Naar we vernemen is het hotel
etc. van den heer K. Feikema, aan de Park
straat alhier, onderhands verkocht aan iemand
uit Arum.
ABONNEMENTSPRIJS: 80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
Afzonderlijkenos. van dit Blad zijn verkrijgbaar 5 Cent.
Mond- en klauwzeer.
De Stet. no. 298 bevat een opgave van
het aantal boerderijen, waar op 15 dezer
het mond- en klauwzeer heerschte. In de
acht provinciën, waar de ziekte op dien datum
voorkwam, bedroeg dit aantal 237, over die
provinciën verdeeld als volgt: Noord-Brabant
1, Gelderland 6, Zuid-Holland 48, Noord-
Holland 72, Utrecht 2, Friesland 71, Over-
ijsel - 8 en Limburg 29.
Een onaangename gewaarwording.
De heer T. H. de Boer, schoenmakers
patroon te Wormerveer, kwam tot de minder
aangename ontdekking, dat uit zijn ijzeren
geldkistje, staande in een kast in de voor
kamer, verdwenen waren f 310 aan bank
papier, ongeveer f 60 aan zilvergeld en
twee spaarbankboekjes met ingeschreven
bedragen van onderscheidenlijk f 425 en
f 266. Het is niet met zekerheid te zeggen
wanneer de diefstal is gepleegd, wijl de
heer De B. eenige dagen afwezig is geweest.
Vermoed wordt, dat een als heer gekleed
persoon, die door een der overburen zou
zijn opgemerkt, toen hij de woning verliet
en de deur daarna behoedzaam achter zich
dichttrok, van de gelegenheid, dat de vrouw
van den heer De B. even een boodschap
deed, gebruik gemaakt heeft om zijn slag te
slaan, wat hem des te gemakkelijker viel,
wijl de sleutel in de kastdeur stak en ook
het geldkistje niet gesloten was,
Nu heb ik wat gepraat over’t kerstfeest,
met zijn ernst en zijn lach, en nog altijd
staat er geen letter op ’t papier van ’n stuk
voor de Bolswardsche Courant.
In kan geen geschikt onderwerp vinden.
Och, vroolijke. jongelui
baalt
Exmorra. Gij verschaft mij daardoor stof
voor prettige lectuur, ik heb dan tenminste
een donné.
lekker even in zijn stoel, genietend
rustige rust van het schemeruurtje.
Moe-mat word je van zoo’n urenlang lessen.
Voor de zooveelste maal hoor je beweren uit
kinderenmond, dat er niets moois is aan eene
Sonatine... Het spelen van studies en
vingeroefeningen is voor onze jeugd synoniem
met 'n oogenblikje anti-chambreeren in het
voorportaal van Mephisto’s verblijf.
Is de laatste dier snuiters opgehoepeld,
dan denkt men zie zoo, nu ’n oogenblik
rusten en dan nog ’n paar uurtjes fanfareeren.
Jawel ’t mocht wat. Pas heb je ’t er
eens heel gemakkelijk van genomen en krijg je
zelfs een beetje ruzie met meneer Morpheus
of daar gaat de bel; onmiddellijk daarop
hoor je dat er iets in de „bus” valt.
Hé, ’n brief! „Scil ik es sjên, om'ke”,
zegt de kleine meid, die „oom” zegt, en
toch geen nichtje is. En de kleine dribbelt
door de gang naar de „brievebos”, en komt
triomfantelijk terug met een brief. „Sjoch,
omke, hwet ’n moai brieveslufke, allegjaere
letters en printsjes er op.”
Jawel letters en prentjes, ’n Enkele
blik op ’t couvert zegt me de herkomst van
’t epistel.
desnoods het algemeen partij-belang dienen
door haar lezers op de hoogte te houden van
alles wat er in de wereld te koop is, maar
ook als reclame-zuil voor den privé-mensch,
die graag onder alle categoriën Roomschen
en Protestanten, arbeiders en heeren, onder
wijzers en winkeliers, zaken wil maken.
De aanleiding om, waar ik in deze cause-
riën reeds zoo verschillende onderwerpen be
handelde, daar nu eens „de krant” voor uit
te kiezen was het j.l. door personeel en
geabonneerden op dat blad onlangs lustig
gevierde zilveren jubileum van Het Nieuws
blad van Nederland. Zijn oprichting toch
valt voor mij samen met het moment dat
ik voor het eerst benul kreeg van het begrip
„krant”. Dat jaren terug de deftige Amster
dammers naast Nieuwe Botter dammer of
Oprechte Haarlemmer uitsluitend de Amster
dam. Cl. lazen, dat voor de jong-vooruitstre-
venden het Alg. Handelsblad en opdat de
kleine man ook eens iets van het wereldnieuws
te weten zou komen, de kleine courant
Het Nieuws van den Dag was opgericht, weet
ik alleen bij overlevering.
Vijf en twintig jaar terug was (de niet-
Amsterdamsche bladen onbesproken latende)
bet blad voor de menschen die iets in de
melk te brokken hadden, de deftigheid en
grootere handelsstand het Handelsblad.
Breede middenstand, waar de vrouw des huizes
nog net mevrouw genoemd werd lazen het
Nieuws en alles wat werkte met de hand of
woonde in volksbuurten was trouw lezer of
vooral lezeres van Het Vliegend Blad. Dat
blad was geknipt voor den kleinen stand.
Nergens vond je zooveel stadsnieuws en ge
mengd nieuws, ongelukjes, daar was het
Vliegend Blad specialiteit in, zoo erg dat
booze tongen beweerden dat als er geen dooden
genoeg waren, de redactie er maar wat spoor
wegrampen in Amerika, schipbreuken op den
Grooten Oceaan of groote branden in Rus
land bij maakte. Vandaar dat bij het noemen
van den titel van dat blad de V wel eens
werd vergeten. Daarnaast dankte het Vlie
gend Blad zijn aantrekkelijkheid aan zijn
feuilletons, genre Ponson du Terail, die voor
velen alleen reeds een abonnement wettigde.
Dat waren de drie meest gelezen en dus
hoofdbladen. Daarnaast bestonden de Amster
damsche Courant, toen al niet meer groot en
deftig, doch van wege haar klein formaat en
de kleur van haar papier als het gele blaadje
bekend, de Amsterdammer, Dagblad v. Neder
land, een blad voor ontwikkelde menschen,
waarin nog al strenge critiek op lands- en
stadsbestuurders werd uitgeoefendhet katho
lieke dagblad De Tijd, De Standaard en het
socialistische driemaal ’s weeks verschijnende:
Becht voor Allen.
Vijf en twintig jaar terug dus, had het
Vliegend Blad zijn hoogsten bloei bereikt.
Want daarnaast waren twee andere volks
bladen opgericht die mee wilden eten van de
rijk voorziene tafel. Wel waren het eerst
nog bescheiden hapjes die De Echo van het
Nieuws en het Nieuwsblad namen, doch ze
werden al grooter.
Het Nieuwsblad floreerde de eerste jaren
van zijn bestaan niet bizonder. Het was
trouwens ook niet geknipt voor Amsterdam,
want ’t was eigenlijk een overdruk van ’t
Botterdamsch Nieuwsblad met eigen plaatselijk
nieuws. Doch toen de heer Van Waalwijk
directeur werd, een eigen drukkerij te Am
sterdam werd begonnen en bovenal toen het
dagelijks verscheen, nam dit blad een reuzen-
vlucht. Wel werden ook De Echo en Het
Vliegend Blad later dagbladen doch Het
Nieuwsblad was hen voor geweest. Het Vlie
gend Blad, eens zoo’n goudmijn, dat naar
men zegt door den heer de Grauw aan den
heer v. Megen voor f 100,000 werd ver
kocht, was de eerste krant, die ik zag vallen
op het veld van eer.
Wat er van het Nieuwsblad geworden is,
is vooral na het jubileum algemeen bekend.
De Echo van het Nieuws (waar ondeugende
menschen wel eens achtervoegdenvan den
Dag of nog ondeugender: van den vorigen
Dag, had een rijke erfenis gekregen van het
f liegend Blad: de kunst om pakkende feuille
tons te plaatsen. De AHo-romans werden in
hun tijd beroemd en toen het blad als volks
blad De Echo in 't deftige Felix Mentis
werd gedrukt had het blad onder verschillende
categoriën menschen (niet het minst rederijkers)
een groote renommé. Daarnaast was ’t het
eerste dagblad dat met een mooi en gratis
Gelijk wij in een vorig nommer publiceerden, zullen we het abonnements
geld van dit Blad met Nieuwjaar belangrijk verlagen en stellen
op f 0,40 per kwartaal in de stad, f 0,50 franco per post.
Wij verwachten door deze verlaging eene belangrijke toename van abonné’s, daar
ons Blad nu onder ieders bereik zal komen.
Het zal ons streven zijn om den inhoud
Het in dit jaar nog verschijnend
waarop wij de bijzondere aandacht vestigen van
De Bolswardsche Courant in ieders belangstelling aanbevelende,
De Uitgever
De „Krant" in de hoofdstad.
De geschiedenis van een volk, van een
stad loopt meestal evenwijdig met die der
dag- en weekbladen. Een plaats, waar weinig
te doen is, met weinig wrijving van gedachten,
met weinig ondernemingsgeest zal heel wat
minder behoefte hebben aan dagbladen dan
een sterk vooruitgaande stad, waar menschen
met durf, vandaag dit, morgen dat beginnen,
waar tal van handelaars rusteloos arbeiden
om hun debiet te vergrooten, waar vreem
delingen uit alle oorden worden heengelokt.
Want de „krant” heeft een tweeledig doel,
ze moet niet alleen het algemeen belang,
IS
Bolswardsche Courant
UT';.
