Kieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
Joh.Rueb, Tandarts
ülfHTINRFN
No. 6.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
1908.
47ste Jaargang.
Het feest der Gilden te Franeker.
Amsterdainsclie Beelden.
Zondag 19 Januari.
VOOR
vai
BINNENLAND.
een
en
inentje
nemen,
er nog
bouwen
voeren.
Nieuwestad Deinumer Suupmarkt 65,
LEEUWARDEN,
Consult te Sneek eiken Dinsdag
103 uur Suupmarkt 97.
Ik was ecnter oog- noch oorgetuige van
al dat moois en kan dus daarvan niets ver
tellen.
Napratenzooals sommige collega’s dat
zoo knap kunnen doen, is aan de vertegen
woordigers der Bolswardsche Courant beslist
verboden. Ws.
ADVERTENTIEPRIJS: 17 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad ie telefonisch aangesloten onder No. 4.
Witmarsum, 15 Jan. In de secretaris
kamer ten gemeentehuize alhier is, gelukkig
in den nacht, een groot deel van het plafond
naar beneden gestort.
Wonseradeel, 15 Jan. In de dorpen
Arum, Witmarsum, Scbettens en Achlum
zijn eenige zzAmerikanen” overgekomen, om
een poosje bij hun familie te logeeren en
voor hun genoegen eens rond te kijken in
het oude vaderland. Ze hadden nu 7, 19,
22 en ruim 25 jaar in het land van den
dollar doorgebracht.
De Witmarsumer, die j.l. Maandagavond
thuis kwam, na een afwezigheid van 22 jaren,
deed voor de eerste begroeting zijn vele
familieleden oproepen ten huize van een
herbergier.
Allen verzekerden, dat het thans een minder
gunstige tijd is in Amerika. Overal stilstand
in zaken en
Het deed mij werkelijk genoegen deze
week het eerste verstandige woord in de
Nederlandschegroote pers over de Bouwmeester
kwestie te hooren. X vertelt in de Telegraaf,
dat Bouwmeester eenvoudig wil, dat ’t met
hem gaat zooals ’t nu gaat, dat hij de
menschen uitlacht, die hem met geweld
naar ’t Leidsche plein willen terugbrengen,
dat hij een artikel van zzde Echo” onder
zijn machtige voet heeft vertrapt, dat hij
niet naar Indië hoeft te gaan, wijl hem
hier een pracht engagement werd aangeboden.
Iets nieuws vertelt X zeker niet en als
een jaar geleden de provinciale pers wat
beter ware doorgesnuffeld dan zou zijn artikel
geen raison gehad hebben. Trouwens een
paar maanden geleden gaf ik in de laamsche
Crazet van Brussel nog een uitvoerig exposé
van het Bouwmeester-kluchtspel, waarvan nu
het derde bedrijf wordt afgespeeld. Zal het’
doek nu voorgoed vallen
Bouwmeester heeft nooit naar Indië ge
moeten; ’t was alleen zijn lust naar avon
turen (waren er maar méér zulke Hollanders
op ander gebied) zijn behoefte om de aan
dacht te trekken, anders te doen dan een
ander, besproken te worden. Ik wil hier nu
niet al te diep op ingaan. Onder welke
omstandigheden hij de eerste keer naar
Insuliude trok is algemeen bekend. De
tweede keer waren hem. zoowel door Gebrs.
van Lier als door de Ned. Tooneelvereeui-
ging zeer hooge engagementen aangeboden.
Maar Bouwmeester had in dat kleine jaar
behalve hetgeen hij voor levensonderhoud
in den zéér ruimsten zin van het woord
noodig gehad had, nog ruim f 30000 over
gehouden en zoovéél was hier niet te halen.
Ergo, hij ging ondanks het gelamenteer in
de groote bladen over dien armen Bouw
meester, ondanks de jongelui die op de
afscheidsvoorstelling blijven riepen.
De tweede keer werkte hij ook zeer voor-
deelig al hield hij ook geen 30 mille over
dat hij er niets inziet nu een engage-
van een duizend of zeven aan te
maar liever baas-alléén blijft en het
eens op waagt, zzis dat nu zoo erg
eenigszins melodieuzer aard
eeniging zzde Lofstem” gaf
Zij was niet druk bezocht
jammer, want er viel veel te genieten. Het
eene lied na het andere ging uit het lokaal
op, en zocht z’n weg door de stille straten
naar de huizen der omwonenden, waarvan
ongetwijfeld velen kosteloos hun zinnen kon
den streelen, al waren zij dan ook verstoken
van de chocolade en banket, die met milde
hand in genoemd lokaal den aanwezigen
werd toegediend 1
Ja 1 die liederen, al zijn ze eenvoudig, ze
kunnen in zoo’n omgeving nog meer indruk
maken, dan de schoonste Beethovensche
sonate in een schitterend concertgebouw.
Neem zzde Waldsang”, hoe overbekend
ookgoed gezongen zal ze steeds treffen.
Neem het zz Echolied”, dat bijzonder de aan
dacht trok door de zuiverheid waarmee het
gezongen werd... Inderdaad de zangver-
eeniging hier kan op goede leiding en op
goede krachten bogen 1
En af en toe wisselden voordrachten het
gezongene af. De weemoedige stemming, die
een ernstig lied teweeg gebracht mocht hebben
hij wist ze wel te verjagen, die zoo verdienstlijk
de „Sisters soan fen Frjentsjer” voordroeg,
ja, de muren daverden van het gelach, toen
^Oanbarnd Iten” op een allerkoddigste wijze
werd afgespeeld.
Exmorra, ga zoo voort, en ik voorspel
u, dat gij een volgend jaar een publiek zult
zien, dat het van gisteren verre in aantal
zal overtreffenP.
Snaak, 15 Jan. Dat het leven een damp
is en de dood ieder uur wenkt, bleek ook
heden morgen alhier.
De echtgenoote J. v. d. Zee van den kastelein
V., aan het Balthuisstreekje, zakte plotseling
ineen, toen zij aan het publiek koffie»
schonk en was onmiddellijk een lijk.
Toen indertijd de aandacht gevestigd werd
op Amsterdam-Speelhol werd aangedrongen
op wettelijke maatregelen tegen alle dobbelarij.
Daar dachten de hooge heeren niet aan
wat moest men dan met de courses beginnen
en men gaf de voorkeur aan allerlei
politie-plagerijen en erger. Een voorbeeld.
Een 14 dagen geleden werd een sigaren
winkel door de politie bewaakt niet tegen
inbrekers de politie heeft wel wat anders
aan haar hoofd maar tegen klanten.
Niemand mocht naar binnen om sigaren te
koopen of hij moest zich op het politiebureau
legimiteeren. De oorzaak was dat in een
binnenkamer werd gespeeld. Gevolgen
straatherrie en een kloppartijtje toen iemand
toch naar binnen ging. Doch toen de
eigenaar van den sigarenwinkel zich met z’n
advocaat beklaagd had bij den burgemeester,
werd het posten onmiddellijk gestaakt zoodat
de politie met haar optreden een fiasco be
haalde. En waar ook alle plagerijen tegen
over de biljart-academie de Vereenigmg
hebben gefaald is wel het overtuigend bewijs
geleverd dat de autoriteiten zich in de keuze
hunner middelen geheel hebben vergist.
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 3 maanden.
Franco per post 50 Cents.
Afzonderlijkenos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
gluurde eens even door ’t wolkenfloers naar
dat antieke schouwspel, toen de zonne
stralen op die bonte verscheidenheid vielen,
was het een interessant gezicht.
Intusschen was het zachtjes aan begonnen
te regenen, later iets minder zachtkens.
Toen de stoet op de ijsbaan was aange
komen werd onmiddellijk begonnen met het
hardrijden tusschen de leden der Gilden.
’t IJs was door den ingevallen dooi slecht,
er kwam al ras water op.
En intusschen was het harder begonnen
te regenen.
’t Bestuur zat met de handen in 'thaar;
hoe zou het komen Voortzetting van het
feest op de ijsbaan was feitelijk onmogelijk,
van vreemdelingen bezoek was en kwam
slapte in de werkzaamheden.
Hepk. Nieuwsbl. v. Fr.
Exmorra, 16 Jan. De tijden zijn lang
her, dat de klok hier hare vermaard ge
worden slagen over de vlakke velden liet
dreunen, en de stille nachtlucht op ’t onver
wachtst trillen.
Ook gisteren gingen klanken over de be
sneeuwde weiden, maar zij waren van een
De zangver-
eene uitvoering.
en dat was
De Franekers hebben een bijzondere voor
liefde om historische spelen te organiseeren.
Vrij periodiek worden daar costuumfeesten
georganiseerdde geschiedenis der middel
eeuwen van de stad, leent zich daartoe dan
ook bijzonder. De boerenoorlog, alsmede de
jaren van het Caspar de Robles bestuur hebben
reeds meermalen onderwerpen geleverd, tot
het in scène zetten van historische optochten
en vertooningen.
Reeds jarenlang lachte ook eene episode
uit het bloeitijdperk der Gilden den Franekers
bizonder toe, om eens als donné te dienen
voor eene maskerade.
In ’t jaar 1640 was er door de ge
zamenlijke Gilden van de stad een groot
ijsfeest gehouden. In het stadsarchief vindt
men dienaangaande vele aanteekeningen.
zzEeu historisch feest op het ijs”, ontleend
aan een episode uit den tijd, dat Franeker
nog machtig was en invloed uitoefende,
dat zou er nog eens moeten komen. Het
Bestuur der ijsclub zzFraneker” had reeds
jaren geleden hiertoe het plan opgevat, ja
dit plan berustte al langen tijd ter
secretarie der club.
Vier vijfmaal waren alle voorbereidende
maatregelen, genomen, evenvaak had God
Pluvius zijn zzveto” laten hooren. zzEen
historisch feest op de banen der ijsclub”,
was tot nu toe een vrome wensch gebleven.
’t Werd 1908 en het nieuwe jaar zette
in met winter. En de sluimerende gedachte
aan een ijsfeest werd weer wakker; als
’t nu kon, zou en moest het wezen.
En 't is geweest. Trots alle tegenwerking,
in weerwil van dooi en regen, het zzGilden-
feest” is gehouden.
De wakkere directie der Ijsclub had
gedaan wat gedaan kon worden. En wat valt
er niet te doen, om zoo iets in orde te
brengen.
Er was flink reclame gemaakt. Helroode
biljetten waren heinde en verre verspreid,
reusachtige advertenties hadden het hunne
er toe bijgedragen, om den volke kond te
doen, dat op Donderdag 16 Januari 1908
het Gildefeest zou worden gehouden.
’t Is Donderdag geweest, 't Stond er slecht
voor des morgens. Donker was de lucht,
zonne verschuilde zich achter wolkengordijn,
en een koude, natte zuidwestenwind maakte
het geheel nog minder dan ’t al was.
z/’t Scil wol net trochgean”, was ’t
idéé van een buurman, die over ’t hekje
hangende eens z/yn ’t waer seach”.
zzllja kinne hjoed wol hirdsile”, was het
idee van Harke turfschipper.
En Syts, de bolrinster, hie ’t al yn ’e
koer, dat it schildeufeest net troch gean koe,
hja hiene it jild net foar eltsoar.
In weerwil van al deze profecyen ging
Ws. toch met de half negen tram naar Fra
neker. ’t Zou een dagje worden van koulijden
en nalworden, enfin dat komt een reporter
wel vaker over.
En juist toen de vertegenwoordiger der
B. C. het plein bij de Nieuwe Doelen betrad,
klonk tromgeroffel en zette de optocht zich
in beweging, ’t Ging door!
De stoet was als volgt opgesteld.
1. De Franeker Stadsmuziek, 2. De
Hoofden (4) der 4 kwartieren der Stedelijke
macht met den vaandrig, 3. Colonel
Schwartzenberg, Hoofd v. h. bezettingsleger,
4. Een kapitein der Staatsche troepen,
(2, 3 en 4 te paard). 1
Nu volgden de Gilden in hunne eigen
aardige kleedij. Elk Gild was vertegenwoor
digd door den Deken of Olderman, den proef-
of keurmeester, een Schilddrager en Gilde-
broeders.
Achtereenvolgens passeerden ons de Bakkers,
de Snijders, de Schippers, de Goudsmeden,
de Grofsmeden, de Glazenmakers en de
Schoenmakers.
Toen kwam de Magistraat der stad, drie
Burgemeesters, met den Secretaris.
Daarop volgden H.H. Professoren der
Academie, terwijl een achttal studenten den
trein besloten.
't Was een keurig geheel, ’n compliment
waard. De costumes, geleverd door Boomsma
te Groningen, waren frisch en 'vrij wel der
historie getrouw. Vooral de kleedage der
gilden trok de attentie.
't Zonnetje werd zelfs nieuwsgierig en
onbegrijpelijk”. Intusschen is het volkomen
juist, dat hij ten zeerste verstoord is over
de unaniem ongunstige beoordeelingen, die
zoowel zijn gezelschap als het stuk Goud
koorts van den heer Zeegers zijn ten deel
gevallen, al heeft hij noodgedwongen zijn
repertoire nu moeten wijzigen, geenszins
zijn directeur en auteur van plan het er bij
te laten. Zij willen de volgende maand het
stuk nog eens in een groote zaal te Am
sterdam opvoerende rol van den heer de
Vries, die niet meer aan het Haarlemsch
Tooneel verbonden is,- zal dan door een
ander worden vervuld. Daarbij zal het
publiek dan moeten oordeelen. Ieder betalend
bezoeker krijgt een stembiljetwaarop net
als op de Hoogere Burgerscholen zoowel voor
het stuk als voor het spel een cijfer kan
worden gegeven. Zeker een origftieel idee
en de daarop te leveren commentaren zullen
den graag besproken’ directeur weer doen
zzsm uilen”.
Vox populi vox dei. Zoo’n Zwitsersch
referendum (niet te -verwarren met de Zwit-
sersche Marine of de Zwitsersche kaas, waar
méér een luchtje aan zit) is hier meen ik
’t eerst geïmporteerd door de geheel-ont-
1 /L /s'Vïr' houdersvereenigingen en ’k wed dat ’t op
Fl I 0 p allerlei gebied in de mode zal komen. De
kermisreizigers hebben nu ook al zoo iets
in hun hoofd. Doch laat ik voorbands
zeggen dat al wordt Van deze menschen in
de pers tot nog toe weinig nota genomen,
ze niet meer de ruwe gasten en halve
Zigeuners zijn, zooals ze op het tooneel in
melodraken of in halve-stuivers-romans wor
den voorgesteld. Men vindt er handige
zakenmèuschen en kapitalisten onder, terwijl
zij, meegaande met den eisch des tijds ook
i een vakvereenigingOns Belang en
officieel orgaan Be Komeet bezitten.
Tot nog toe bepaalde Ons Belang zich in
hoofdzaak tot het indienen van requesten,
daar waar de kermis bedreigd werd, doch op
een dezer dagen alhier gehouden vergadering
werd besloten een andere tactiek te volgen.
Men zal openbare vergaderingen houden,
besprekingen in de dagbladen uitlokken en
zoo een algemeene adres-beweging zien te
verkrijgen, waartoe heel de burgerij, die vóór
de kermis is, zal worden opgewekt. Niet
alleen verdedigend maar ook aanvallend zal
worden opgetreden in Den Haag waar de
kermis al jaren geleden is begraven zal een
groote volksagitatie op ’t getouw worden
gezet om deze weer in te voeren.
Een der beste ondernemingen op dit ge
bied is zeker wel de zzbioscoop”. Daar
wordt op de meeste plaatsen goud mee ver
diend. Maar in Amsterdam is deze manie
die ’n jaartje geleden de voornaamste theaters
voor zich eischte, geheel doorgeziekt en de
heer Farier, die 1 Febr. met iets dergelijks
tijdelijk in ’t Rembrandttheater komt, voor
spel ik dan ook weinig financiëel succes.
Het Bioscooptheater in de Reguliersbreestraat
wil ook, ondanks het aantrekkelijke van
’s heeren Van Dinteren’s geïmproviseerde
pianomuziek in ’t geheel niet meer, zoodat
met 1 Febr. Speenhoff en Nap. de la Mar
daar met hun troepje zullen optreden. Verder
bestaat het plan het tooneel later te ver
en er Duitsche Operetten op te
Tenminste als in ’t Rembrandt-
theather een Ned. Opera komt, wat ondanks
de verzekeringen in de groote bladen nog
heelemaal zoo zeker niet is. Veel is er al
voor aanwezig, dat is zoo, maar een kleinig
heid ontbreekt nog... geld. Enfin, de denk
beelden worden in belanghebbende en belang
stellende kringen druk besproken en gegeven,
de plaatsen waar dit geschiedt, mag men het
met recht noemen: zzEen koffiehuispraatje!"
Op zzKoffiehuiSpraatjes” leken ook wel de
debatten en verhoren die deze week voor de
rechtbank gehouden werden inzake de ver
volging tegen de club de Bienfaisance. Ge
moedelijker strafzitting heb ik nog nooit
bijgewoond. Beklaagden, advocaten en ge
tuigen wandelden heen en weer, er werden
zzmoppen” getapt, gelachen, de zzofficier”
hield soms even een onder-onsje met een
der beklaagden. Mein Liebste was willst du
noch mehr Zou dat het begin zijn van het
einde van den niet logisch, niet strikt-wettelijk
onrechtvaardig gevoerden strijd tegen den
speelduivel. We hoorden op deze zitting
dat de officier f 10 voorschot gegeven had
aan een getuige en f 90 had beloofd. Het
doel heiligt de middelen I
Bolswardsche Courant,
r
)ER FEER,
111. SNEEK, Botniakade.
