Nieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
i
1908.
47ste Jaargang.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
No. 7.
Vervalsching van voedingsmiddelen.
Donderdag 23 Januari.
VOOR
BINNENLAND.
Bolswardsche Courant
plaats
een
een
naderde waarom de
ver
liet
kap aan
schuiven
zegt, in ’t bezit was
het pakhuis, moet be-
l en V. naar
Sn. Cl.
Oldeboorn is zeker
een schoen van
respectievelijk f 80, f 80 en
gewonnen.
Als bijzonderheid kan nog worden ver
meld, dat de vorige week Dinsdag nog drie
zusters van haar een Isten, 2den en 3den
prijs wonnen.
f 100 mee
de krant. Op den
no. 29 te Arnhem was
gevonden portemonnaie te bevragen,
dan kwamen er eenige
ADVERTENTIEPRIJS: 1—7 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
De Crisis.
Naar wij vernemen heeft mr. Th. Heems
kerk de opdracht tot Kabinetsformatie aan
vaard. Standaard.
vrijheid gesteld.
B., die naar men
van den sleutel van
kend hebben de deur geopend
boven te hebben geleid.
G. Engelsma van
de snelste schaatsenrijdster op ’t oogenblik
in onze provincie. Zij behaalde bij hard
rijderijen van vrouwen in de provincie
Groningen drie prijzen en heeft nu in wed
strijden van paren, drie achtereenvolgende
dagen 14, 15 en 16 Jan. te Leeuwarden,
Oudkerk en Dokkutn, telkens den prijs,
Dit bericht komt uit een bron, die voor
dit bericht zeer geloofwaardig mag heeten.
Bovendien bevestigt het wat reeds van andere
zijde gemeld was. Immers dat mr. Heemskerk
de opdracht aanvaard heeft beteekent dat
hij de zekerheid heeft haar te kunnen vol
brengen; de kabinetsformateur heeft dus
zijn mannen gevonden.
Nu dat zoo is, zou het ons verwonderen
indien het bericht van het Haverland juist
was, dat met het optreden van het nieuwe
kabinet zal worden gewacht totdat de Eerste
Kamer de Staatsbegrooting zal hebben af
gehandeld. Gisteravond verschenen de afdee-
lingsverslagen over een deel der begrootings-
ontwerpen; daarop moet worden geantwoord
en dan eerst kan de behandeling in open
bare zitting plaats hebben. Dat alles kan op
de meest eenvoudige, om niet te zeggen
oppervlakkigste wijze geschieden, maar ook
dan gaat het niet zoo vlug dat het demissio
naire kabinet zoo lang op sleeptouw mag
wórden gehouden.
Wij vertrouwen, dat de samenstelling van
het nieuwe ministerie binnen enkele dagen
zal worden bekend gemaakt en dit dan aan
stonds zal optreden. Hbld.
Gisternacht is ingebroken in de nik-
kelwarenfabriek van den heer P. H. Wentzel
te Hilversum. Door de dieven, die zich door
het verbreken van een ruit toegang hebben
verschaft, is medegenomen een partij drijf
riemen ter waarde van ongeveer f 260.
Zondagmorgen om halfzeven stond de
woning van A. v. B. te Malden in volle
vlam. De man was op zekere plaats, toen
een kip de lantaarn omvloog, het stroo enz.
vuur vatte en in minder dan een ommezien
alles in lichte laaie stond. Een geit werd
gered. De geheele inboedel was reeds ver
brand, toen de brandspuiten van Malden en
Heumen ter plaatse kwamen.
Aan de Weesperzijde bij de Nieuwe
Amstelbrug te Amsterdam bleef de hak van
heer tusschen de rails
der electrische tram vastzitten. Een tram
man met de grootste
inspanning trachtte bevrijd te raken. Hij
viel echter en brak een been. Met een juist
passeerenden sleeperswagen werd hij naar het
O. L. Vrouwegasthuis gebracht en daar opge
nomen.
In de Warmoesstraat te Amsterdam
werd Zaterdagavond een dienstbode door een
man, met wien zij uit was geweest, met een
scherp voorwerp in de linkerborst gestoken.
Zij is per raderbaar naar het Binnen-gasthuis
vervoerd en na aldaar verbonden te zijn, naar
hare woning gebracht.
Lampeglazen.
De zuinigste, lichtende branders zijn cirkel
vormig en hebben een lampeglas noodig,
niet alleen om de vlam tegen tocht te be
schermen, maar voor nog tal van andere
dingen.
Voor een goede verlichting is het in de
eerste plaats zaak, dat de hoeveelheid gas
totaal verbrandt en verder moet ’t glas zorgen,
dat de daartoe benoodigde lucht er doorheen
gaat. Naarmate de temperatuur rijst, wordt
de snelheid van de lucht verhoogd en die
snelheid hangt af van ’t verschil in tempe
ratuur van ’t glas en die van de omringende
lucht.
De invloed, dien het glas op het nuttig
effect van den brander heeft is vrij groot.
Meer van de lengte dan van de wijdte van
’t glas hangt het af of aangevoerd zal worden
de hoeveelheid lucht, noodig om van ’t gas
't hoogste lichtgevend vermogen te krijgen.
In de eerste plaats moet natuurlijk de con
structie van den brander goed zijn, wil men
een rustige, helder licht gevende vlam krijgen.
In de tweede plaats is daartoe noodig, dat
het glas de geschikte lengte heeft.
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per'3 maanden.
Franco per post 50 Cents.
Afzonderlijke nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Ook heeft de hoogte van het glas invloed
op de lengte van de vlam, dus al naarmate
't gasverbruik per uur hooger of lager is.
Van veel belang is»het ook, dat de instroo-
mende lucht in de goede richting in de
vlam komt, anders gaat een te groot gedeelte
van de lucht direct door ’t glas omhoog
zonder ergens anders voor te dienen, dan
voor ’t misvormen en ontlichten van de vlam;
ze ontwikkelt minder licht, maar dezelfde
hoeveelheid warmte. Gewoonlijk gebruiken de
gasfitters te lange of hooge glazen in plaats
van eerst door probeeren na te gaan, welke
lengte van glas de beste resultaten geeft.
Gas- en Hater jitter.)
Inbrekers te Haarlem.
In den afgeloopen nacht is in het kantoor
der Haarlemsche Gom wasscherij ingebroken.
De lessenaars zijn geforceerd. Dit een daar
van wordt acht gulden vermist.
Gewond bij het werk.
In de ketelmakerij der Centrale Werk-
van de Holl. Spoor te Haarlem zijn
de werklieden Braun en Bulters, die in de
het witten waren, door het weg-
van een plank gevallen. Braun
wist zich vast te grijpen, doch Bulters viel
van een aanzienlijke hoogte op een draai
bank, brak een
dig gekneusd
bende kringen vooraf te doen weten wat
mag en moet worden verlangd, moeten de
algemeene bepalingen van een levensmidde
lenwet successievelijk voor alle voedingsmid
delen worden omgezet in zeer bepaalde eischen
betreffende den toestand en de samenleving
waaraan zij moeten voldoen, willen zij de
kwalificatie van deugdelijk verdienen. Der
halve zullen dan o. a. gehalte-eischen van
wettelijke kracht moeten worden ingevoerd,
zoodat de ambtenaar, die de overtreding of
het misdrijf moet bewijzen, slechts heeft
over te leggen de uitkomst eener analyse,
waaruit blijkt, dat het gehalte van eenig
werkelijk bestanddeel niet voldoet aan de
standaard-eischen in de wet genoemd.
De vaststelling dezer standaardeischen zal
het gevolg moeten zijn van het overleg
tusschen wetenschappelijke en practische des
kundigen en de herziening daarvan moet
getegeld geschieden om het verband met de
wettelijke toestanden van den handel niette
verliezen en daarom moet wijziging der
wettige voorschriften in dezen zonder omslag
.mogelijk zijn.
Dit is in losse trekken de aangewezen weg
om tot verbetering te komen. Intusschen,
onze parlementaire machine werkt traag en
kunnen we oogenblikkelijk niet veel meer
doen dan aandringen op krachtige en scherpe
toepassing der thans geldende wettelijke be
palingen tegen allen, die zich met verval-
schingen, in welk opzicht ook, bezighouden.
De N Cl.
paar ribben en werd inwen-
naar het gasthuis vervoerd.
Een loos alarm.
Delft was eergisteravond in rep en roer
allerwege vernam men dat de Nieuwekerks-
toren in brand stond. „En Jo, ’n vlam as
wat 1” wisten ze elkaar te vertellen. Het
marktplein stond dan ook weldra bezaaid
met groepjes nieuwsgierigen die hun halzen
uitrekten om toch maar die vlam te zien.
Daar kwamen de autoriteiten Die van
het brandwezen klommen de donkere, steile
torentrap op en terwijl de menigte op*straat
de verbeelding nog zoo sterk prikkelde dat
zij maar steeds èn rook èn vlam zag, daalde
de brandmeester kalm de trap af om mede
te deelen dat er „heelemaal niets was”.
En de menigte, nog steeds angstig naar
de torenspits spiedend of de vlam niet op
nieuw zou oplekken, verspreidde zich, het
geheimzinnig geval, even geheimzinnig be
sprekend.
Wat was gebeurd De maan scheen helder
op de torenspits, de dikke mist wolkte daar
omheen en gaf werkelijk een vermoeden dat
de spits in brand stond; dit had de politie
aanleiding gegeven, alle hens te alarmeeren.
IJs. Ged. Staten van Friesland hebben
last gegeven tot opening van alle zeesluizen
in de provincie.
Het verbod tot het bevaren van de kanalen
beheer bij de provincie, in
het behoud der ijsbanen, is
echter nog voor slechts een tweetal vaarten
opgeheven.
Het stond in
Utrechtschen weg
een
inhoudende en
veelbelovende stippeltjes. Den anderen dag,
op no. 29, de bel stond niet stil. Tinge-
lingeling, de meid naar voren. Iemand om
de portemonnaie. Lange conferenties met de
dienstbode, bezoeker af. Even later, tinge-
lingeling, weer iemand om de portemonaie.
De dienstbode weer aan ’t confereeren, be
zoekster pruttelend af. Het liep zoo druk,
dat de bewoner van 29 terecht bègon te
vermoeden, dat velen alleen naar de porte
monnaie kwamen vragen, omdat ’t ding op
den Utrechtschen weg gevonden werd, een
weg, waaraan nog al menschen wonen met
'n dikke portemonnaie. Och nietwaar, 't is
te probeeren 1 Den anderen dag ging er weer
een bel, maar nu die van de telefoon op
’t Redactiebureau van de Arnhemsche. Van
no. 29 het verzoek of we in de courant
wilden \ermelden, dat er bij hem heelemaal
geen portemonnaies te vinden waren, behalve
die van de huisgenooten I
De courant op onderzoek uit en jawel, de
bewuste portemonaie is gevonden door den
bewoner van no. 21 g. Om deze echter
het geloop van de vele portemonnaieloozeu
te besparen, vermelden we er maar meteen
bij, dat ’t ding te bevragen is op het politie
bureau. Heel veel zit er echter niet in, we
hoorden zooiets mompelen van.,, 2^ cts»
in onderhoud en
het belang van
Het is treurig, maar waarer wordt in
Nederland met onze voedingsmiddelen ont
zettend geknoeid. Het zal ons bijna allen
w7el eens overkomen zijn, dat wij iets wilden
nuttigen en na even geproefd te hebben,
verschrikt uitriepenzoo, als dat „zuiver
spul” is, dan weet ik het niet meer Gaat
maar eens in uwe herinnering na of het niet
werkelijk zoo is. Ja, niet waar? Welnu,
het wordt hoog tijd, dat hier een einde aan
komt. Dat hebben ook reeds vele huidige
mannen in den lande betoogd, maar nog
altóós zijn wij het publiek de slacht
offers van gewetenlooze fabrikanten of andere
lieden, die er voor te vinden zijn onze eet-
en drinkwaren te verknoeien en te
valschen. Wanneer de redactie van
Maandblad tegen de Vervaischingen eens een
lijst zou publiceeren van alle voedingsmid
delen, die zij reeds onderzocht en waarvan
haar gebleken is, dat zij op de een of andere
manier vervalscht waren, dan zou men ge
woonweg versteld staan.
Zeer vele van die knoeiers zien er niet
het minste bezwaar in om hun evenmenschen
te bedotten, ja, gaan er zelfs prat op, dat
zij hun oneerlijkheden ongehinderd en onge
stoord kunnen plegen.
Als zij tegen de lamp loopen, verdedigen
zij zich dat zij het doen maar gedwongen
door oneerlijke concurrentie. Of zij met
hun geknoei de volksgezondheid benadeelen,
kan hun niets schelen de paar centen winst,
die zij maken, vergoedt alles.
Het eenige, dat er voor ons publiek
opzit, is voortdurend op hetzelfde aam
beeld hameren en te trachten Regeenng en
autoriteiten te overtuigen dat een betere
wettelijke of gemeentelijke regeling dezer
materie een dringende eisch des tijds is.
Enkele gemeenten gingen in dezen voor
en de verslagen van de uitkomsten der
keuring van voedingsmiddelen bewijzen dat,
zelfs op onvoldoende grondslagen, d.i. met
onze onvoldoende wettelijke bepalingen en
in den beperkten kring van den gemeente
lijken dienst, belangrijke verbeteringen zijn
te bereiken.
In verband met bovenstaande lazen wij
in het Album der Natuur een belangwek
kend opstel van dr. A. Lam, die deze materie
behandelt en als middelen ter verbetering
vooral wijst op de noodzakelijkheid van
grootere warenkennis der voedingsmiddelen,
die hij in alle lagen der maatschappij wil
verbreid zien zoowel door de hoogere als
lagere inrichtingen van onderwijs.
De verspreiding van kennis op dit gebied
moet ook tot taak worden gesteld aan per
soneel, dat van Staatswege wordt ingesteld
ten einde toezicht te houden op in den
handel voorkomende voedingsmiddelen.
Hiernaast kan dan een controleerend toe
zicht van Overheidswege niet worden gemist,
steunend op eene doelmatige wetgeving, want
de tegenwoordige wetgeving is uiterst ge
brekkig en de toepassing van hare bepalingen,
waarvan veel meer nut te trekken was, on
voldoende. Dit toezicht za] gegrond moeten
zijn op eene Staatswetgeving omdat het tegelijk
een toezicht op den invoer, op de bereiding
en op den verkoop van voedingsmiddelen
moet zijn. Hiervoor zullen eenige laboratoria
van onderzoek noodig zijn, die doelmatig
over het geheele land moeten verspreid zijn.
De kring van werkzaamheid van elk dezer
laboratoria zal niet te groot moeten zijn,
opdat het verband tusschen het hieraan ver
bonden personeel en de winkeliers niet te
los zij. Hoewel steunend op goede straf be
palingen, moet dit toezicht zooveel mogelijk
werken zonder in elk geval een rechterlijk
vonnis uit te lokken. Het laboratorium
moet veeleer het centrale punt van onderncht
en inlichting zijn, van waar de inspecteerende
keurmeesters bij voorkeur als voorlichters liet
land ingaan en zich weten op te werken
tot de op prijs gestelde adviseurs der win
keliers.
Kan een zaak niet goedschiks worden af
gehandeld of is een afschrikwekkend voor
beeld noodzakelijk, dan moeten de wettelijke
bepalingen zóó duidelijk en scherp zijn, dat
veroordeeling tot eene niet te -lichte straf
(vrijheidsstraf) onverbiddelijk en snel volgt.
Om de taak der rechterlijke macht hierbij
te verlichten zoowel als om de belangheb-
Wonseradeel, 18 Jan. In de heden ge
houden Raadszitting is het salaris van den
gemeenteontvanger bepaald op f 1300. B. en
W. hadden ’t liever als volgt bepaald ge
zien: aanvangsalans bij eventueele benoeming
f 1000, met 3 dnejaarlijksche verhoogingen
tot f 1300.
B. en W. stelden verder voor afwijzend
te beschikken op een verzoek van tien vis-
schers in onze gemeente, om onderling het
vergunningsrecht van 24 perceelen vischwater
te mogen pachten en hiervan uit te sluiten
den heer J: Ligtendal te Harlingen.
Het verzoek werd na warme verdedigiug
der heeren Timmer en Tichelaar toch aan
genomen met 8 tegen 7 stemmen.
Aan den heer P. Aitema, hoofd der school
te Burgwerd, werd tegen 1 Juni a. s. eervol
ontslag verleend wegens gehoorgebreken.
Alsdan zal, zooals met 13 van de 15 stem
men besloten werd, de heer E. de Boer,
thans in gelijke betrekking te Exmorra, naar
Burgwerd worden overgeplaatst.
Verder werd voorgesteld in de eerstvol
gende vergadering te behandelen een voor
stel van B. en W. tot het geven van f 500
voor een volkssanatorium te Joure.
Hepk. Hieuwsbl. v. Fr.
Sneek. Zondagavond jl. ongeveer 11 uur
viel het den surveilleerenden nachtwacht
Boeijenga op, dat er licht brandde op den
zolder van een pakhuis aan het Kleinzand
en in gebruik bij den graanhandelaar Heerema.
De agent stelde zich verdekt op en na
eeuigen tijd gewacht te hebben, zag hij het
licht uitgaan en kort daarop zich iemand
uit het pakhuis verwijderen. Deze persoon,
die een zak met ongeveer 15 a 20 kop
boonen bij zich had, werd gearresteerd en
bleek te zijn de 34-jarige sjouwerman 8. V.
Na voor den Commissaris te zijn ge
bracht, werd later nog uit zijn bed gelicht
de 41-jange pakhuis Knecht B. B., in dienst
van den lieer Heerema en aan de Steen-
klipstraat woonachtig.
Het verhoor van beide personen had het
gevolg, dat zij eerst in verzekerde bewaring
werden gehouden, doch later zijn beiden in
