No. 17.
47ste Jaargang.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
Nieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
Staatspensionneering.
OPENBARE y
op DINSDAG 10 MAART,
Mevrouw 8. T
Onderwerp:
De vrouw kiezer, 1
Mevrouw M. W. H. R'
Onderwerp:
Wat eischt het
1908.
Vereenig*ing* voor dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
Spreeksters
Donderdag 2?
VOOR
partijbelang
I
op te wijzen
igeboden gelegenheid
BINNENLAND.
begon met er
Friesche Zuidwesthoek, 24 Feb. Door
de gemeentebesturen van Stavoren en Hinde-
loopen is afwijzend beschikt op het verzoek
om een bijdrage te verleenen voor een volks-
sanatorium te Joure. In beide gemeenten is
de staat der financiën niet van dien aard,
dat de gevraagde medewerking verleend kon
worden. Hepk. Nbl. v. Fr.
Workutn. Onder de Bakkerspatroons alhier
is eene Vereeniging opgericht, genaamd „Ons
Belang.” In de laatst gehouden vergadering
is een reglement goedgekeurd en een bestuur
benoemd, dat bestaat uit: C. Damstra, Voor
zitter, J. E. Muller, Secretaris, H. van
Drooge, Penningmeester, K. J. de Vries,
plaatsvervangend lid.
Snoek. De kiesvereeniging „Sneek” hield
Maandagavond op de bovenzaal van ’t café
„Onder de Linden” haar jaarlijksche alge-
meene vergadering.
De notulen eener vorige vergadering werden
na lezing goedgekeurd.
De rekening over 1907, die met een tekort
sloot van ruim f 94, wegens de onkosten,
gemaakt bij de laatste Kamerverkiezing, werd
met dankzegging aan den penningmeester
voor diens nette en correcte administratie,
goedgekeurd^
van de geringe
geeft gaarne het woord aan
den heer G. KLOMP te
wien hij een aandachtig ge-
kunnen, op pensionneering, i
niet terug te schrikken voor
en moet niet beweren dat de patroon
zelfs de werkman zelf
pensioen moet betalen,
zoo gering,
voor t
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 3 maanden.
Franco per post 50 Cents.
Afzonderlijkenos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Overstoomd?
Men seint uit Hoek van Holland
Hedenmorgen rapporteerde de loods van
een binnenkomende boot, dat hij in den
mond van den Waterweg om hulp hoorde
roepen. De stoomreddingboot en een sleepboot
zijn op dat bericht uitgegaan en vonden een
hoofdkussen en een paar riemen drijvende.
Naar men van zalmdrij vers, die hier visschen,
verneemt, wordt een zalmvlet van Pernis
vermist, bemand met vader en zoon. Naar
alle waarschijnlijkheid is deze vlet overstoomd
en zijn de ongelukkigen verdronken.
Op het lijk dat Zondagavond hier aan
spoelde, werd nog aan een der vingers een
platte gouden ring gevonden waarin stond 750.
Pluimveeclub.
Te Oldenzaal is Maandagavond een zelf
standige Pluimvee-Vereeniging voor Oldenzaal
en Omstreken opgericht met ’t doel de be
vordering van raspluimvee en -konijnen, de
veredeling en instandhouding der rassen en
de eierexport. Een groot aantal personen trad
staande de vergadering als lid toe.
Als een bewijs hoe hevig het stormweer
Zaterdagavond in de omstreken van Nijmegen
en Grave gewoed heeft, kan dienen, dat de
laatste rit van den omnibusdienst van Grave
naar het station Wijchen, die ook de post
vervoert, tengevolge van den storm, de bestem
ming niet kon bereiken, omdat de veerpont
de Maas niet over kon. De aansluiting met
de laatste treinen werd gemist.
Met de eerste coöp. varkensslachterij
te Didam is men al even weinig gelukkig
als met de coöp. exportslachterij voor vee
en varkens, welke te Winterswijk bestond.
Het aandeelenkapitaal is verbruikt en er is
zelf een klein tekort aanwezig. De landbouwers
hebben in zooverre geprofiteerd dat ze hooge
prijzen voor hun varkens konden maken.
Waar ze echter te schroomvallig zijn om
het aandeelenkapitaal te vergrooten, zal de
commissie van beheer haar werkzaamheid
moeten staken.
Onlangs is heel wat over en weer ge
schreven over een mededeeling van iemand
hier te lande, dat hij een tarantula-spin in
een banaan (pisang) had gevonden. Op ver
schillende gronden werd dit onmogelijk
verklaard.
Dezer dagen hebben wij zelf, zegt de
Haagsche Cour, het bewijs gekregen, dat
die tegenspraak de tarantula nu daargelaten
ongegrond was.
Een banaan openende, zagen wij daarin, op
’t vruchtvleesch, een spinnetje, van de grootte
van een kleine vlieg. En een springende
spin was ’t; een die sprongen van 5 centimeters
maakte.
’t Diertje is opgezonden aan een deskundige.
Deze heeft verklaard, dat 't is een Pordosa of
Zuidamerikaansche Wolfsspin.
Het bewijs is, nog levend, aanwezig in
het zoölogisch kabinet der H. B. S. aan
Bleijenburg in den Haag.
ADVERTENTIEPRIJS: 1—7 regels 50 Cts. Vervolgens
1 o Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
’t Genoemd nadeelig saldo wordt weer
ruim gedekt door de contributiën van dit jaar.
Tot bestuurslid werd bij acclamatie her
kozen de heer R. Feenstra Johsz. die zich
de herbenoeming liet welgevallen,
Woudsend. Zaterdagavond is Jelle v. d.
Meer een 60-jarige melkvaarder van de
Woudsender zuivelfabriek, tengevolge van den
hevigen storm, verdronken op de Noorderee
vlak bij Smallebrugge. Zijn zeilbootje was
vastgeloopen op ondergeloopen buitenland.
1 Nog heeft hij getracht door het uitzetten
1 van twee melkbussen los te komen. Toen
I hij uren lang over zijn tijd uitbleef, zijn
I twee kloeke varensgezellen er op uitgegaan
en vonden hem vastgeklemd aan een bank
1 in de boot. Het schijnt dat hij door den
wind en overspoelend water gestikt is. Hij
laat een weduwe met een paar kinderen
achter. De algemeene verslagenheid is groot.
Verdronken.
Te Eemnes is een landbouwer, die boomen
uit het water haalde, voorover gevallen en
verdronken. De man, die een weduwe met
kinderen nalaat, leed aan toevallen.
Hoog water.
Door den aanhoudenden westenwind is het
boezemwater in Friesland zoo opgestuwd, dat
aan beide zijden van de spoorlijn tusschen
Oudeschoot en Wolvega de landen een zee
gelijken.
Het loon van den werkman is te laag, in
verhouding ook tot hetgeen hij voor de gemeen
schap presteert, om hem nog te laten bij
dragen.
De zaak der Staatspensionneering is een
rechtvaardige zaak, doch ’t belastingspook
schrikt nog te velen er van af. Toch is
hulp aan die ouden van dagen, die niet
meer kunnen, geheel in de lijn der maat
schappelijke orde. De zaak van Staatspension-
neering is geheel geen zaak van partijbelang
’t is een zaak van allen voor allen, om den
vreeselijken toestand der ouden van dagen
te verzachten.
De meerderheid van arbeiders kunnen op
60 en vooral op 65-jarigen leeftijd niet meer.
En toch moeten zij thans meestal nog en
vinden het vaak een geluk als zij tegen half
loon nog mogen blijven werken. Velen worden
aan den dijk gezet, aan armoede en ellende
vaak prijsgegeven, de liefdadigheid en het
armhuis blijven hun over of de misdaad om
onderdak te krijgen. Spreker haalde vele
voorbeelden aan uit gegevens, verkregen door
een onderzoek in verschillende oorden des
lands en overal kwamen treurige staaltjes
aan het licht. Ook in eigen omgeving kan
menigeen genoeg gevallen vinden, hoe de
oudjes onder allerlei voorwendsels worden
afgescheept en hoe weinig patroons het hart
op de goede plaats hebben. Ook in couranten
berichten, zelfs uit de advertentiën haalde
Spreker voorbeelden hoe oudjes smeekten om
hulp soms na jaren en jaren langen dienst
in nering of bedrijf.
Niemand, zoo ging Spreker voort, weet
wat lot hemzelf nog wacht. De rijke van
heden kan de arme van morgen zijn en dus
er is voor ieder ook eigen belang in, mee
te streven naar een algemeene ouderdoms-
pensionneering.
Door de troonrede waren zulke goede ver
wachtingen gewekt, doch nu is er iets uit
den regeeringskoker gekomen wat verre be
neden die verwachting bleef. Het stelsel van
Duitschland om den werkman en den patroon
een deel te laten betalen is hier ook vast
gehouden en Spreker vermaant allen om daar
krachtig tegen in te werken, want als zoo
iets eenmaal wet wordt, raakt men er haast
nooit weer af. Nu is dat ministerie evenwel
heengegaan en Spreker betwijfelt het of het
nieuwe dit ontwerp zal overnemen, doch het
moet alom bekend gemaakt worden, dat men
eens dient te breken met de wetten te
schoeien op de leest van elders als het blijkt
dat het halfwerk is en daarom ook in die
landen veel tegenkanting vindt.
Armhuis en diaconie, heeft dr. Kuyper
eens gezegd, zijn geen eere voor een staat,
doch meer een caricatuur van christelijke
liefde. Ook de scheiding van gehuwden strijdt
tegen de geboden Gods, en zelfs de gods
dienst moet soms onderdanig worden aan de
bedeeling, want alleen eigen gezindte wordt
geholpen.
Helpt allen mee, om allen een onbezorgden
ouden dag te verschaffen, opdat die oudjes
een Kaap de Goede Hoop hebben. Het
ontwerp Veegens met zijn bijdragen en uit-
keering in 5 klassen noemt Spreker een
caricatuur op de bestaande toestanden.
Spreker gaat eens na wat een arbeiders
gezin noodig heeft en komt dan, alles karig
berekend op f 11,665 per week en hoevelen
moeten daar beneden blijven met hun loon.
Hoe kunnen die geringeren dan bijdragen
in pensioen? en ook de patroons kunnen
het vaak evenmin. Dan is ook nog een
groote grief in ’t ingediende ontwerp dat
zoovelen worden uitgesloten van uitkeering
en daarom komt Spreker tot de conclusie
dat de grondstelling van dat ontwerp niet
deugt.
Waar 50 millioen beschikbaar is voor
oorlog, waar in de maand November des
vorigen jaars in Amerikaansche papieren 500
millioen kon worden verdobbeld, daar is ook
wel geld om de ouden van dagen te helpen.
En het geld hieraan besteed is geen weg
geworpen geld. Het blijft in de maatschappij
en zal in menig opzicht verbetering brengen.
VVaar dan het bewustzijn ontwaakt, dat er
hulp moet komen, waar het daghet, laat
daar dan ook het licht schijnen, dat ver
lichting brengt. Laat ons helpen dat op de
kromme ruggen hel hoofd toch niet moedeloos
voorover zinkt, maar dat zij hun oog fier en
vrij kunnen opheffen. De meesten hunner
hebben niet kunnen sparen, zij hebben door
is, als de -Bond
overbodig wordt
gebracht.
Spreker besloot met het reciteeren van
een gedicht, waarin wordt aangespoord om
mee te strijden om den dag der verlossing
van de zorg der ouden te krijgen, waarop
een krachtig applaus getuigde van den dank
der hoorders en van instemming met het
gesprokene.
Van de aangeboden gelegenheid om den
spr. inlichtingen te vragen werd gebruik ge
maakt door S. TOLHUIS, die meedeelde dat
de afd. Sneek de statuten wil gewijzigd zien
om te trachten dat alvast eerst aan de arme
ouden een pensioen wordt verleend, en vroeg
hoe de Bond daarover denkt. En door A.
BRANDENBURG die vroeg of degenen, die
thans reeds pensioen hebben dat ook behouden
als later allen worden gepensionneerd? Spr.
antwoordt den laatste, dat de gepensinoneerden
levenslang recht op die uitkeeringen houden.
Komt er algemeen pensioen, dan krijgen zij
dat nog bovendien, en aan den eerste, dat de
Bond in beginsel vasthoudt aan: pensioen aan
allen op zekeren leeftijd, echter zal, als het
voor de mingegoeden wordt gegeven de Bond
dat niet tegenwerken. Het voorstel Sneek zal
op de volgende algemeene vergadering wel in
behandeling komen en waarschijnlijk wel
verworpen worden, want de Bond wil zijn
beginsel vasthouden, echter zooals gezegd is,
zal ’t niet worden versmaad als eerst voor een
deel aan dat algemeen beginsel wordt voldaan.
Daarop sloot de Voorzitter met een woord
van dank aan den spreker voor zijn indruk
wekkende rede, alsmede met dank aan de
opgekomen leden en belangstellenden, en
beval aan de afdeeling Bolsward te steunen
door toe te treden als lid.
Zaterdagavond had in het Wilhelmina-
lokaal eene openbare vergadering plaats der
Afdeeling „Bolsward” van den Bond van
staatspensionneering. De opkomst was zeer
gering, slechts ruim een 30 menschen waren
opgekomen. De heer VIS, voorzitter, opende
de vergadering met er op te wijzen dat deze
afdeeling altoos, naar het schijnt, met slecht
weer moet te kampen hebben, en dat zal
ook de redenen mede zijn
opkomst. Hij
den Spreker,
Uitgeest, voor
hoor verzoekt.
De Spreker
dat het ouderdomsvraagstuk reeds van ouden
datum is, en geeft ter inleiding een gedicht
bij een oud schilderij voorstellende„Groot
moeder naar het bestjeshuis”, waarin be
schreven wordt hoe besloten werd, omdat
de zorgen van het gezin te zwaar werden,
Grootje maar naar het armenhuis te zenden,
en vraagt dan of dat dan het lot en de
uitkomst mag zijn voor menschen, die geheel
hun leven gewerkt, getobd en gezwoegd hebben
of wel dat het niet hoog tijd wordt dat er
eens iets gedaan wordt, om het lot van die
hoogbejaarden te verbeteren? Spreker wil
zijn onderwerp: „Het daghet, wat zal het
licht zijn?” nader ontwikkelen.
Reeds drie ministeries hebben nu getracht
een oplossing van dat vraagstuk te zoeken
en van wat kleur of richting ook, ieder
begint in te zien dat de zorg voor het lot
der ouden een der sociale eischen is, en men
gevoelt ook dat de staat hiertoe het initia
tief moet nemen. Reeds in 1881 bij de
verzekering tegen ongevallen in Duitschland
werd daar gezegd, dat het een plicht van
Staatsbeleid is om niet slechts den ouder
dom te beschermen, maar ook om er voor
te zorgen. Maar er is toch ook nog altijd
een strooming a la van Houten, die beweert
dat voor Staatspensioen slechts de ambte
naren van den Staat in aanmerking kunnen
komen.
Nu is de Staat de geheele gemeenschap
en blijkens de wetten op militie, belastingen
enz. laat de Staat zijne onderdanen niet vrij
doch daaruit volgt al direct dat de Staat
ook voor diegenen moet zorgen, die zulks
behoeven. Het geheele volk werkt voor de
gemeenschap en nu de Staat zich blijkens
de vele wetten met de stoffelijke zaken
bemoeit, moeten deze ook behartigd worden
en evenzoo de moreele.
Enkelen der Staatsambtenaren ontvangen
hooge pensioenen, waartoe zij weliswaar zelf
iets bijdragen, maar lang niet naar ver
houding van wat zij ontvangen. Toch be-
hooren allen gelijkelijk behandeld te worden
allen nu die hun leven lang door hun arbeid
bijdroegen tot den maatschappelijke!! wel
stand, hebben ook recht, als zij niet meer
en men behoort
de hpoge kosten
en
een deel van zijn
De loonen zijn al
het kan er daar niet af; en
andere doeleinden is wel geld. Voor
oorlog wordt 'jaarlijks 50 millioen beschik
baar gesteld, en zou dit niet beter besteed
zijn voor het werk des vredes? Door op
oorlog te bezuinigen zou al heel wat kunnen
worden uitgewonnen. De statistiek geeft aan
dat in ons land elke soldaat f 303 per jaar
kost, dat is veel meer dan in andere staten.
Dan heeft de Staat nu voor velen dier
oudjes nog heel wat te betalen aan ver
pleging in gevangenissen en armenbedeeling
daarbij, dat is samen al een behoorlijk be
gin, waar de oudjes op andere, betere wijze
mee geholpen konden worden.
Als de successierechten iets verhoogd
werden, zou daaruit alweer een heel bedrag
te maken zijn, want per jaar wordt in ons
land ongeveer 35 millioen vererfd. Die
pensioenbelasting zou bijdragen tot ver-
hooging van de industrie. Er zou meer
gelegenheid komen voor jonge werkkrachten
om ie werken, meer koopkracht in alle
rangen. Inplaats nu van patroon en werk
man ook een deel van die pensioenbijdrage
te doen betalen, wil de Bönd van Staats
pensionneering dat enkel de Staat dit betaalt
dan uit belastingen naar draagkracht.
Bolswardsche Courant
V.
i
ag J J
willen helpen. „Zij kunnen niet wachten,
geen dag en geen nacht», dat woord van
Dr. Kuyper is een aanklacht tegen onze
maatschappij. Dat men dan eindelijk eens
inzie dat men moet komen tot daden. Dan
kan er een vroolijke begrafenis komen, dat
van Staatspensionneering
en ten grave kan worden
