Kieuws- en Advertentieblad
Bols ward en Wonseradeel.
I
I
I
1908.
No. 19.
47ste Jaargang.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
Amsterdamsclie Beelden.
11M
Donderdag 5 Maart.
BERICHT.
op dit Blad
ontvangt de
Maart verschijnende
nos. gratis.
pgF* Wie zich met 1
April a.s.
abonneert,
in
VOOR
BINNENLAND.
de leden
een zeer
f
voorstellen. En als tegenstelling even-
een figuur als commissaris Stork, in
al de haat der /socialen” was gecon-
pijp rooken
van gemaakt,
ze heerlij k
Hepk. Nieuwsbl. v. Fr.
Sneek, 2 Maart. Gisterenavond bij het
uitgaan der Chr. Ger. Kerk aan den spoorweg
alhier, geraakte de bejaarde schipper S. en
een jongen van ongeveer 13 jaar te water.
Een derde persoon sprong ook te water,
welke het gelukte de drenkelingen te redden.
Men kan zich de ontsteltenis der audere
kerkgangers indenken.
Wij achten het zeer
voorzien mag worden om
licht te ontsteken, voor
ongeluk grootere gevolgen hebbe.
Naar ons wordt medegedeeld, heeft de
marechaussee T. zich van nacht in zijn bed
door een revolverschot van ’t leven beroofd.
Heden, 3 Maart, zou hij zijn standplaats
Sneek moeten verwisselen met Oosterwolde.
Sneeker Crt.
Workum. 3 Maart. Van morgen 9 uur
deden de veelbesproken Zigeuners hun intocht
in ons stedeke. Als verblijfplaats werd hun
aangewezen voor den nacht de z.g, //leugen
bank”, terwijl ze een groote tent in de on
middellijke nabijheid hebben opgeslagen op het
z.g. „Kaidiekje”. Van alle kanten kwam het
volk op de been om hen te verwelkomen en
hen van nabij te zien.
De troep hier bestaat uit 8 personen, 3
mannen, 2 vrouwen en 3 kinderen (2 jongens
en 1 meisje). Geelbruin is hun huid, koolzwart
glinsteren de oogen en kroezen de haren,
hagelwit zijn de tanden. De oudste der mannen
is 58 jaren een robuste kerel van onver
stoorbare kalmte, de chef van het gezelschap.
Als ze onder elkander spreken, zijn ze niet
te verstaan. Ze kunnen zich echter in het
Nederlandsch vrij wel uitdrukken, wat geen
verwondering behoeft te baren, als men weet
meer
min
wien
centreerd en die net als //Uilenspiegel” dan
ook bitter weinig gedaan had om het politie
wezen van een aangename wijze te doen
kennen, aan diegenen die er om welke reden'
dan ook mee in aanraking moest komen.
Van onze hedendaagsche politie kan men
tenminste niet als van de Eransche koningen
zeggen dat zij niets ge- en niets iwleerd
hebben.
noodig dat er in
op dezen weg meer
en aleer een dergelijk
ADVERTENTIEPRIJS: 1—7 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
woordige.
Hen moord in dronkenschap.
Twee jonge mannen uit Winterswijk, die
op een plaatsje in Westfalen werkten, hebben
daar een herbergier, die hun, dronken als
zij waren, niet meer wilde tappen, den pols
doorgesneden, zoodat de man doodbloedde.
De daders zijn gearresteerd. (Dev. Dgbld.)
Blinde ijver.
Wij lezen in M.oleschott:
Voor eenigp weken was een kind door
het ijs gezakt. Een meisje van nauwelijks 12
jaar dat zeer juist wist, wat ze doen
moest kroop, op haar buik liggend, over
het ijs naar den drenkeling. Daar een vol
wassen man, die niet op de hoogte scheen
van het verleenen van eerste hulp bij der
gelijke ongevallen, naast het meisje ging
loopen, brak het ijs en geraakten zij met
hun beiden ook te water. De drie drenke
lingen kwamen daarna spoedig op het droge
en werden ergens //binnen gebracht”, zooals
het heet. Toen een onzer medewerkers ter
plaatse kwam, was men bezig op het meisje
kunstmatige ademhaling toe te passen, of
schoon zij luidkeels lag te roepen, dat zij
geen hulp van noode had. Blinde ijver dus;
kunstmatige ademhaling behoort alleen toe
gepast te worden op hen, die geen adem
meer halen en dat is met hen, die kunnen,
schreeuwen, niet het geval.
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 3 maanden.
Eranco per post 50 Cents.
Afzonderlijkenos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Kimswerd, 2 Maart. Als een bijzonderheid
kan gemeld worden, dat bij den veehouder
R. P. alhier reeds door een kip 13 eieren
zijn uitgebroed, waarvan 12 kuikens de kloek
gezelschap houden.
Wonseradeel, 2 Maart. Te Arum denkt
de afdeeling der Friesche Mij. v. Landbouw
op 12 Maart a.s. eene vergadering te houden
om te komen tot het oprichten eener ver-
eeniging voor aardappelafslag, zooals er o.a.
in Berlikum eene bestaat. Als spreker zal
optreden de heer Boomsma van Berlikum.
Te Burgwerd is opgericht eene Boeren
leenbank.
Oudemirdum, 2 Maart. Ter waarschuwing
acht ik het wenschelijk het volgende-mede
te deelen. Een vreemde sinjeur maakt ons
dorp en de omstreken onveilig. Hij is een
net gekleed persoon en reist met een koffer
op de fiets. Op de eene plaats geeft hij voor
te zijn oogarts en verkoopt dan voor duren
prijs brillen, bij anderen weer presenteert hij
zich als wonderdokter, en als hij bespeurt,
dat er geen mannen in huis zijn, treedt hij
brutaal op. Zaterdagavond kwam schrijver
dezes op eene eenzame plaats in het bosch
met boodschappen. Er woont daar eene een
voudige weduwe met hare drie kinderen. De
wonderdokter was er gekomen en had hart
en hand van de weduwe reeds gewonnen.
Hij had in zijn koffer allerlei middelen en
zei dat de vrouw leed aan zenuwen. Hij zou
ze daarvan in één nacht genezen en dan zou
hij weer komen om haar te trouwen en een
vader te zijn voor hare kinderen. Toen is
schrijver dezes naar huis gegaan en heeft de
politie gewaarschuwd. Die zorgde er voor,
dat de gevaarlijke klant nog intijds verwijderd
werd.
Hij heet J. de H. en zei ongetrouwd en
van Leeuwarden herkomstig te zijn. Gebleken
is echter, dat hij getrouwd is, dat hij vader
is van drie kinderen en woonachtig te Zwaag-
westeinde.
den arbeid van vrouw en kinderen, die ver
drinken wat zij te hooi of te gras verdienen
of op minder eerlijke wijze machtig worden,
halen trouw ook hun ondersteuning, die voor
hen niets anders dan een buitenkansje is.
Maar hoe dit alles nauwkeurig te onder
zoeken, waar ’t over zooveel duizenden per
sonen gaat. Met uitzondering van
van den A. N, D. B., die in
speciaal geval verkeeren, werd voor zoover
ik weet, niemand uitgesloten. Er werd ge
geven, zonder al te veel te vragen, er werd
gegeven met overleg en in ’t j uist begrepen
belang van menschen die eenige bange weken
moesten doorgeholpen worden en wat is de
dank. Dat ,jl vertrouwen werd opgezegd
De filantropie wordt niet aanlokkelijk ge
maakt.
Nemen we aan, dat de opgezweepten be
staan, deels uit hersenloozen, deels uit het
schuim van het grootestadsleven (niet uit de
arbeiderswereld, want deze //arbeiden” al
even weinig als vele hteren uit het gebouw,
waarvoor gemanifesteerd werd) dan is het
toch nog wel even interessant om in te
denken in het geestesleven van enkele der
leiders. Bijv, van Samson, die bij de relle
tjes der laatste dagen het hoogste woord
voert en in De Telegraaf al /dictator”
werd genoemd.
Die Samson heeft als spreker en dus
indirect ook als mensch geen ongunstigen
indruk op mij gemaakt. Ik heb hem wel
eens hooren redeneeren op het Amstelveld,
vaak over onderwerpen en op een wijze,
waarop vrijwel ieder het met hem eens kon
zijn. Onlangs nog over den Belg Joris.
Een anti-revolutionnair had desnoods juist zoo
kunnen spreken. Uit zijn woorden straalde
geen haat maar slechts medelijden en terwille
van zijn natuurlijk niet al te geleerd audi
torium doorspekte hij zijn relaas met allerlei
geschied- en aardrijkskundige bizonderheden.
Waarom geeft hij zich al die moeite
vroeg ik mij af. Een rijkspartij, die hem
flink salariëeren kan als betaald propagandist
zit niet achter hem. Men kan er zich af
maken door den dooddoener dat hij een
idealist is, maar bij het actueele honger-
vraagstuk doen idealen toch geen opgeld.
De meest optimistische idealist kan toch niet
denken dat de neem en eet oplossing een
oogenblik kans van verwezenlijking heeft.
Als wij de toestanden zouden beoordeelen
naar anarchistisch straatrumoer zouden wij
daaruit de (sabels) conclusie trekken dat ze
reusachtig verbeterd zijn. Want wat zijn
deze onbeteekenende relletjes nu vergeleken
bij de dreigende honger-oproeren van voor
vijftien jaar terug Toen een aantal mannen
van niet te miskennen bekwaamheid hetzelfde
deden wat Samson nu alleen uithaalt?
Ik herinner me nog een gloeiende speech
van Van Kol in //Constantia”, die heel het
stampvolle zaaltje electriseerde. Ik hoor
Domela Nieuwenhuys nog de massa aan
vuren, of Reens, die veel voor zijn beginselen
heeft geleden en er later den draak mee
stak als ’n bochel met z’n kruk, of van
Ommeren, die klerk was op het notaris
kantoor van Mulder Jukkenekke. Maar
die allen waren geen generaals zonder leger,
neen daar stond een breede schare enthou
siasten achter hen en wel verbazingwekkend
is het, dat heel die revolutionnaire beweging
zoo is verloopen. Nieuwenhuys die zijn
idealen getrouw is gebleven, is vrijwel ver
geten, velen die in die dagen gloeiden voor
een betere maatschappij, denken er niet meer
aan zich met de politiek of iets wat er op
lijkt in te laten en
gebleven, heeft zelfs
gevonden, maar denkt niet
gewelddadige omkeering van
En gelukkig mag ik
ook het volk veranderd.
en wij gelooven
kwaad doen. In de tent worden
voor 10 cent
entree mogen bezocht worden. Vandaag en
morgen worden voorstellingen gegeven, die
bestaan zullen in het maken van muziek en
eenige dansen.
Op 28 Dec. j.l. vertrok de beer de G.
uit de Beemster naar Parijs. Sedert werd
niets meer van hem vernomen, zoodat men
het ergste vreest.
In een bosch onder Bennekom is
het lijk gevonden vaneen onbekend persoon,
hangende aan een boom terwijl een revolver
schot den linkerslaap doorboord had. Onder
het lijk werd een revolver gevonden met
twee patronen, en op het lijk een portefeuille
met f 35 aan bankpapier en eenig Duitsch
geld. Tot nu toe ontbreken alle aanwijzingen
omtrent de identiteit van den doode.
Men meldt aan de N. R. C.:
Geregeld worden van uit Ostende waggons
haringen naar Heerenveen vervoerd. Daar
wordt de haring met schoppen, anders
gaat het niet in open tramwagens naar
Lemmer overgeladen, om daar gerookt te
worden. Den volgenden dag komt de haring
gerookt terug en wordt dan weer naar België
verzonden. Misschien wordt ze daar wel
verkocht als... echte Lemster bokking.
Een vreeselijke dood.
Zaterdagmiddag had de werkman Westra
het ongeluk in de fabriek van de firma
Kraft Co. te Groningen ruggelings in
een pot gevuld met 409 liter kokend water
te vallen. Met verschrikkelijke brandwonden
bedekt, heeft de ongelukkige zich te voet
naar het ziekenhuis begeven, waar hij Zondag
aan de gevolgen is bezweken.
(Pr. Gr. Ct.J
Nieuwe uniform.
De Rijksveldwacht krijgt een gewijzigde
uniform. Daarbij worden de halssnoeren met
kwasten en de bandjes om de mouw, ver
vangen door knoopjes op den kraag, die
van een lichter blauw zal zijn dan de tegen-
dat ze reeds meer dan 7 jaren in ons vader
land rondzwerven en gedomiliceerd zijn in de
stad Utrecht.
Toen wij ze bezochten zouden ze hun
middagmaal gebruiken. Een rauw stuk vleesch
werd genomen, in stukken gesneden en zoo
maar in het vuur geworpen. Eenigen tijd
daarna met de handen er uitgehaald, verdeeld
en naar binnengewerkt met de noodige pintjes
bier. Terwijl even later nog zou worden ge
bruikt aardappelen, kool en nog meer ingre
diënten. Men moet weten dat ze geen vaste
gewoonte hebben jan eten. Als ze trek hebben
wordt het witte brood met de noodige snaps
aangesproken. Vrouwen, zoowel als de mannen
mogen zeer gaarne een pijp rooken en er
wordt door hen een druk gebruik
In liggende houding kunnen
dampen en met wellust worden dikke rook
wolken de lucht ingeblazen.
Het is een goedig volkje
niet dat ze
voorstellingen gegeven, die
de rest is wel politiek
een politiek onderdak
meer aan een
het bestaande,
er bij voegen is
Hoe kalm is het
niet des Zaterdagsavonds in Kal verstraal,
Hoogstraat en Warmoesstraat. ’n Bos of
’n Hermans, wier //Burgers leest...” en dan
volgde een scherpe critiek op een of anderen
misstand, gevolgd door de aanprijzing voor
het roode orgaan dat zij colporteerden te
koopen, zouden nu geen succes meer hebben.
En dan de vergaderingen in het Volkspark
op een waarvan de opgewonden Giel het voor
hem zoo noodlottige schot op commissaris
Stork loste, vergaderingen waarop slechts met
een weinig fantasie men elk oogenblik het bul
deren van het revolutie-kanon kon ver
wachten, o het jonger geslacht kan ae zich niet
XXVII.
Voorjaarszonneke.
Vriendelijk schijnt het zonnetje door de
glazen; ik heb het even gewaagd de ramen
open te zetten al is het leven in de kachel
niet geheel uitgedoofd. Het voorjaar is op
komst, het bleeke Eebruarizonnetje maakt de
natuur vriendelijker, die lang koud, streng
en doodsch als een krijt-witte doode was en
later onder groezelige regenbuien een pessi
mistisch, naar, somber, grauw aanzien kreeg.
Het leven ontkiemtwe merken het al aan
de voorjaarsroepen der venters en visch-
vrouwen. Want waar de veel gegeten schel-
visch nu een weinig op den achtergrond
geraakt doen de wagens met goedkoope
bokkings en botten en schollen de liefhebbers
watertanden.
Helaas, er zijn er nog maar al te veel
voor wie te hunkeren blijft; De werkeloos
heid blijft groot, verbetering is er nog hoe
genaamd niet te bespeuren, want het was
niet zooals andere jaren de vorst alleen die
het verkeer stremde, het kapitaal ontbreekt,
de omstandigheden werken verlammend. En
grooter misschien is nu nog de armoede dan
enkele weken geleden, want als de natuur
ontdooid is en men de ellende van kou-lijden
al is ’t maar het oogenblik dat de kachel
nog niet aan is zelf niet voelt, wordt het
stroompje van medelijden dat stroomt door
de menschenziel weer met een vlies bedekt.
Het geven gaat nu trager, niet meer zoo
con amore als bijv, omstreeks Nieuwjaar.
Toch is het gebrek steeds gestegen, want bij
alle goede gaven werd het te kort week op
week grooter, werd er meer naar den lommerd
gebracht, meer schuld gemaakt, raakten
kleeren en schoenen versleten, zonder dat er.
denken aan was ze door nieuwe te vervangen.
De ellende heeft deze week willen mani-
festeerenwe hebben relletjes gehad en ver
gaderingen van menschen, die even zin- als
werkloos waren. Op het Damrak hebben ze
het verkeer een oogeublikje minder veilig
gemaakt en de straatpolitie wat werk bezorgd.
De Beursbengel heeft er echter niet minder
luid om geklonken en de sjacheraars in
fictieve waarden hebben in de logge steen
klomp, die uit de modder als de grootste
straf voor Amstels vadsigheid is opgerezen
er geen slachtoffer minder om gemaakt.
Want die niet-werkloozen daar binnen ver
dienen geen geld door productie of voort
brenging of veredeling, zij verplaatsen slechts
kapitalen door trucs, getolereerde //handig
heden”, waar tegenover winners een even
sterk complex verliezers moet staan. Wat
willen die machteloozen toch met hun be-
tooging daar ter plaatse Het zou om te
lachen zijn als het niet zoo diep treurig
was. Op de vergadering die het eerste
standje vooraf ging, zeiden de heeren het
vertrouwen in het burger-comité op. Een
werkstaking van neen laat ik het
woord niet invullen, het zou te kwetsend
zijn, vooral voor hen die ’t niet verdienen.
En als wij omgekeerd daaruit mogen afleiden
een betuiging van solidariteit met den z.g.
„werkloozenbond”, waarvan we al zooveel
moois gehoord hebben, dan moet het ver
trouwen in het onderscheidingsvermogen van
het proletariaat toch wel danig worden ge
schokt.
Het zijn niet de toevallig werkloozen, die
’t eerst naar de bedeeling loopen. Er is
gegeven aan menschen voor wie 't niet be
doeld was en anderen leden daardoor schade.
Doch de burger-commissie treft in dezen
geen verwijt. Toen er wat te halen was,
was het legio van nietsdoeners, die in hun
nederigen kring en met hun .bescheiden be
hoefte jaren lang kans zien zonder vast werk
toch aan de kost te komen als de kippen
Qt bij. Mannen die grootendeels leven van
Bolswardsche Courant
i
l
