Nieuws- en Advertentieblad
Bols ward en Wonseradeel.
1908.
47ste Jaargang
No. 45.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
Donderdag 4 Juni.
Ingezonden.
VOOR
Bolsward, 1 Juni 1908.
BINNENLAND.
verschaffing
stelt dat
die steeds
meer
een
plaats als
1.1.
NICO.
de feestelijke stemming meer
zou weldra haar hoogte-
v. d. Berg, D. de
Een ontslag.
De brievenbesteller Chr. Ramkema te
Enkhuizen is ontslagen, omdat hij op den
len Meidag verlof had genomen, ofschoon
het hem geweigerd was.
Zekere Bet den T., een dienstbode te
’s-Hertogenbosch, heeft aldaar uit minnenijd
een ander dienstmeisje met een mes zóó toe
getakeld, dat men in het gasthuis ruim twee
uren bezig moest zijn met het dichtnaaien
der gelukkig niet levensgevaarlijke wonden.
Werken op Hemelvaartsdag.
Te Borsselen is door de rijkspolitie tegen
een groot aantal personen procesverbaal op
gemaakt wegens het verrichten van openbaren
arbeid op den akker op Hemelvaartsdag.
(Midd, a.j
Tjerkwerd (Hemelvaartsdag). Een ongewone
drukte heerschte er op Hemelvaartsdag op
den weg van Exmorra naar Tjerkwerd. Luid
klingelende fietsen brachten hun berijders in
zeer feestelijke stemming naar laatstgenoemde
plaats, waar niets meer of minder zou plaats
hebben dan een kaatspartij tusschen de leden
der kaatsvereeniging „de Greidhoek”
Een beeld des tijds kan men terecht deze
vereeniging noemen. Waar eertijds de in
woners der dorpen van Friesland zich zorg
vuldig hielden aaneengesloten, en hen, die
van elders kwamen, dikwijls met leede oogen
aanzagen, daar is het ongetwijfeld een ge
lukkig verschijnsel, dat bewoners van meerdere
dorpen gaan bijeenstappen, ten einde ge
zamenlijk feesten te organiseeren, waarvan
de herinnering lang bewaard zal blijven.
Leve het cosmopolitisme!
Zoo ook dachten de oprichters der Z/Greid-
hoek” waarvan zoowel »Exmoarsters” als
z/Tsjerkwytsters” lid kunnen zijn.
Het rijkbevlagde terrein te Tjerkwerd ging
zich allengs vullen met de keur van kaatsers
uit beide dorpen.
Met ambitie werd er gestreden; vaardigheid
en lenigheid van menigeen werd luide be
wonderd en toegejuicht. Met angstige spanning
volgde men de bewegingen del kaatsers en
van hem, die aan de nieuwe telegraaf met
groote nauwkeurigheid den stand der partijen
aangaf. Na menigen schoonen kamp was de
uitslag als volgt:
Prijs de heerenJ. Oosterveld, lr. Ooster-
veld en J. Postma.
Premie de heeren: Bergsma, Tilstra en
R. Bakker.
2e premie de heerenR.
Jong en B. R. Pollema.
Nu was de strijd volstreden. Men wachtte
op de prijsuitdeeling die te acht uur in de
herberg van den heer Velds een aanvang nam.
De schoone luxe voorwerpen werden den
winnaars na een gloedvolle speech door den
voorzitter der #Greidhoek” uitgereikt.
ADVERTENTIEPRIJS: 17 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
terwijl ze
uren thuis zou komen,
huisraad als een naaimachine
wagen, en ook een geit
maakte een en ander te Steenwijk te gelde
om reisgeld te krijgen. Zoo kwam ze in
Duitschland, maar daar sloeg ’t haar tegen
ze moest terug. En toen ze weer hier kwam,
is ze dadelijk in hechtenis genomen en naar
Heerenveen opgebracht. Naar we vernemen
is na gehouden instructie hare voorloopige
gevangenhouding bevolen. Als we goed zijn
ingelicht, staat er op dit feit (het verlaten
van een zorgbehoevend kind door de moeder)
een maximum straf van 6 jaren.
Hepk. Nieuwsbl. v. Fr.
Sneek, 1 Juni. Zekere M. C. alhier, die
zich dikwijls schuldig maakte aan misbruik
van sterken drank, werd gistermiddag wegens
het verkeeren in zeer kennelijken staat van
dronkenschap, door de politie naar het
arrestantenlokaal gebracht. Hij was zoo onder
den invloed, dat hij niet eens meer kon
gaan. Hedenmorgen, toen men hem wilde
loslaten, vond men hem dood in genoemd
lokaal liggen. Men vermoedt, dat hij in den
drank is gestikt.
Arriveerden hier de vorige week reeds
eenige maaiers, gisteren kwamen hier uit
de richting Leeuwarden per trein ongeveer
3 a 400 en per tram uit Heerenveen ook
tal van maaiers aan. Velen van hen ver
volgden hun reis om gedurende eenige weken
bij een vasten boer hunne werkzaamheden
te verrichten. Anderen, minder gelukkig,
trachtten al zwervende van de eene naar de
andere plaats, werk te krijgen.
Heden met den marktdag boden zich bij
de Waag een 300-tal maaiers aan, meest
allen afkomstig uit de Friesche wouden en
de kleistreken in deze provincie; ook waren
er eenigen uit de provincie Groningen en
Oost-Friesland onder. Velen mocht het ge
lukken plaatsing te vinden, doch ook eenigen
moesten onverrichter zake vertrekken om
elders in den greidhoek te trachten beter
kans van slagen te hebben.
Als loon werd gemiddeld f 2,50 per pon»
verhouding tusschen de Algemeene- en de
bijzondere armenbedeeling moet anders geregeld
worden, in plaats van elkander in de verplich
tingen te steunen en een onderlinge goede
verstandhouding te bevorderen, wordt het nu
vaak een schuiven op elkanders schouders of
een afwenteling van eigen lasten, die in
velerlei opzicht schadelijk werkt en aanleiding
geeft' tot willekeurigheden, die niet geheel
strooken met den christelijken plicht van
naastenliefde. Bedelarij<s bij de wet verboden,
doch het is daarom nog niet van de baan,
want wetten maken en ze uitvoeren en hand
haven hebben velerlei bezwaren. Ook een
goede wetgeving op ’t Armwezen heeft groote
moeielijkheden in. Ouden, gebrekkigen, zieken
en zwakken moeten geholpen worden. De
gemeenschap is verplicht dezen te hoeden
voor gebrek, ook tijdelijke nood moet gelenigd,
evenwel boter aan de galg te smeren en per
sonen die hun plichten verzaken ik bedoel
hier hun plichten ten opzichte het onderhoud
van zich zei ven en hun gezindie hebben
geen recht om aanspraak te maken op steun
uit de openbare kas. Zij die hun verdienste
niet besteden ten bate van de hunnen, die
onbezorgd er op toe leven en vaak reeds bij
voorbaat rekenenen op de openbare hulp, zij
mogen m.i. hierin wel een misrekening maken,
hoe jammerlijk het dan ook soms kan zijn
met de slachtoffers, die onschuldig zijn aan
die levenswijs.
De uitdeelers der liefdegaven, van onder
stand onder welke benaming en in welke
qualiteit ook, hebben daarom zich volkomen
op de hoogte te stellen van den waren toe
stand. Gelijk een geneesheer zijn patient
onderzoekt, nagaat de oorzaken der ziekte en
door opheffing dezer verkeerde aangelegen
heden de genezing tracht te bevorderen, zoo
moet ook de liefdadigheid niet dan na grondig
onderzoek (gevallen van nood worden natuurlijk
direct behandeld) geschjeden, en door de be
handeling genezing gebracht worden. Een
goede verpleging brengt ook voor dit soort
zieken vaak veel bij ter genezing.
Dit nader te ontwikkelen zal het slot dezer
beschouwing zijn.
demaat bedongen.
Nu meer en meer maaimachines worden
aangeschaft, wordt het getal maaiers, die
hunne diensten aanbieden, telken jare kleiner.
Workum. Maandag j.l. waren een paar
lammeren van den veehouder W. Huitema
uit een stuk land tegenover het Spoorstation
alhier, afgedwaald en op de spoorbaan terecht
gekomen, met het noodlottig gevolg, dat ze
door den sneltrein, die hier te ruim halfvier
passeert, werden overreden en gedood. Een
werd zoo vreeselijk verminkt, dat het direct
begraven moest worden.
Plotseling is de prijs der aardappelen
in Friesland zeer gedaald; een gevolg van
den slechten handel op Engeland. Werd
voor ruim een week voor de Borger Mun-
stersche nog f 2.10 per H.L. betaald, nu
is de prijs reeds gedaald tot f 1,a f 0,90.
Brandstichting
De bewoner van den in den nacht van
Zondag op Maandag gedeeltelijk uitgebranden
kruidenierswinkel aan den Dennenweg te
’s-Gravenhage is ter beschikking van de
justitie gesteld, op grond van ernstig twijfel
aan de waarheid van het door hem gedaan
verhaal over de oorzaak van den brand.
Gehuwde onderwijzeressen.
Een medewerker schrijft aan het Alg. Hdbl.:
In verband met het gegeven ontslag door
den Rotterdamschen Gemeenteraad aan drie
onderwijzeressen, die gehuwd waren, vind ik
het niet van belang ontbloot u het volgende
mede te deelen. Gisteren sprak ik eene
onderwijzeres, die reeds 12 jaren getrouwd
en wier huwelijk met een paar kinderen ge
zegend is. Ik vroeg hare meening over de
veel besproken quaestie van onderwijs geven
als men getrouwde vrouw en moeder is. Haar
antwoord, dat mij van veel waarde scheen,
omdat het steunde op eene jarenlange praktijk,
luidde kort en bondig yHet onderwijs lijdt
er niet onder, maar wel de zorg voor het
gezin ,en de plichten, die men als vrouw en
moeder heeft. Als ik het geld dan ook niet
broodnoodig had voor de instandhouding van
mijn gezin, dan zou ik uit mijzelf ontslag
als onderwijzeres vragen, want èn goede
onderwijzeres èn goede huisvrouw en moeder
zijn behoort tot de onmogelijkheden”.
Deze uitspraak kan voor de Rotterdamsche
onderwijzeressen een troost en voor alle
onderwijzeressen die willen gaan huwen, eene
vingerwijzing zijn.
Het echtpaar L. in de Nieuwstraat
te Zwolle, Zondagavond met hun kindje van
vijf maanden thuiskomende, wilde, om het
wicht niet uit zijn sluimering te wekken, het
in den wagen naar boven brengen. Nauwe
lijks twee treden hoog, gleed het kindje er
uit en ’t viel op den grond. Dr. Boerma
in allerijl gehaald, kon slechts den dood
constateeren. Zw. Ct.
De Sporttentoonstelling in den Dieren
tuin in Den Haag had Zondag den eersten
dag, ruim 4000 bezoekers.
Ongewilde gasten in Limburg.
Te Schin op Geul is tijdens de afwezig
heid van den pastoor diefstal met inbraak
gepleegd in de pastorie. Er werden duizend
gulden ontvreemd. Daders onbekend.
Te Susteren is aangehouden een bende
dieven, die zich heeft schuldig gemaakt aan
diefstal van een kar en paard. De aange
houdenen hebben reeds verschillende veroor-
deelingen in Duitschland en België ondergaan.
Zij werden in een woonwagen aangetroffen
en bekenden de verschillende diefstallen in
den afgeloopen winter in Limburg gepleegd
te hebben.
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 3 maanden.
Franco per post 50 Cents.
Afzonderlijkenos. van dit Blad zijn verkrijgbaar d 5 Cent.
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.)
Geachte Redactie!
Waar telken jare zulke sommen moeten
wQrden uitgekeerd, en dank zij de oude
fondsen kan dit in Bolsward zonder te groot
bezwaar geschieden daar wenscht men toch
gaarne te constateeren dat zulke bedragen
nuttig besteed zijn en een uitwerking ten
goede hebben. Het is vooral dit laatste waarop
de aandacht meer dient te zijn gevestigd, dan
wel vaak ’t geval is. 'Het geld der liefdadigheid
mag niet als in een bodemloozen put geworpen
worden. Het blijft wel waar, dat er steeds
armen, behoeftigen, zieken en zwakken zullen
worden gevonden, en die verdienen ook ge
holpen te worden, maar er zijn er ook die
onbezorgd teren en steunen op de openbare
en bijzondere liefdadigheidskassen, als de
musschen op den boer, en met dezulken
behoeft men geen groot medelijden te hebben.
Er zijn er genoeg, die door hun levenswijze,
door hun onbezorgd aanvaarden van een
levensstaat, waarvan zij de verplichtingen
niet kunnen vervullen, en de bezwaren niet
kunnen dragen, maar op de algemeene lief
dadigheid steunen en gewoonlijk het heftigst
optreden en vaak bij anderen, die het meer
verdienen en noodig hebben, voorgaan.
Het baantje van armvoogd is niet te
benijden, ook hier ter stede niet, waar de
kas nog al beter voorzien is dan op menige
andere plaats maar dit moet er bij gezegd
worden ieder is lang niet geschikt om
zulk een stichting te besturen. Bij de be
oefening der openbare liefdadigheid is nog
noodig dan een onafhankelijke positie
steenen hart is er evenmin op zijn
s een medelijdend karakter, ’t Is
niet genoeg dat men zich op het standpunt
men zich boven de critiek stelt,
van de zijde der belanghebbenden
komt, en die bijna altijd ongunstig luidt
neen een hoofdvereischte voor de beoefening
der liefdadigheid is toewijding, toewijding
in den waren zin des woords, toewijding waar
bij het gevoel van mededoogen zeer zorg
vuldig in toom wordt gehouden door ’t
verstand. Ik heb reeds gezegd, dat de toe
passing der liefdadigheid een der moeielijkste
vraagstukken is van onze maatschappelijke
samenleving.
In de groote centra’s der bevolking zijn
de uiterste teekenen van weelde en gebrek
toegenomen, en dus schijnen de rijken rijker,
de armen armer geworden daar blijft
persoonlijke aanraking dezer uitersten eigenlijk
onmogelijk. Die groote afstanden heeft een
kleinere plaats zoo niet, maar toch de af
standen in zekere mate zijn overal, en uit
die afstanden is een verkeerd stelsel van
liefdadigheid ontstaan. De rijken meenen te
kunnen voldoen aan den plicht van naasten
liefde als zij geven en toch is niet hij
die ’t meeste geeft de beste weldoener. Door
de stoffelijke gave wordt wel voor ’t oogenblik
de nood gedelgd, maar de gevolgen zijn vaak
schadelijk, het kwaad, de armoede die eigenlijk
bestreden moet worden, wordt er contrarie
door in de hand gewerkt; door brood te
geven wordt wel de honger voor dat oogenblik
gestild, maar afdoende hulp moet doel en
streven zijn. De hand die geeft en de hand
die neemt, moeten bij aanraking een warmen
schok gevoelen haast als electrisch
iets wat bij de plichtmatige openbare lief
dadigheid wel hoogst zelden, wellicht nimmer
wordt gevoeld.
Onze maatschappelijke verhoudingen zijn
in den loop der vorige eeuw zeer veel ge
wijzigd en ik kan wel zeggen, vooruitgegaan,
en toch is de armlastigheid, in plaats van
af- toegenomen.
In de laatste tijden gaat zij steeds stijgen
en zelfs hier en daar schrikbarend stijgen,
nu het spook der werkeloosheid meer en meer
den kop opsteekt. Over dit verschijnsel,
werkeloosheid en in verband daarmee werk
verschaffing zou ik hierbij gevoegelijk een
uitweiding kunnen maken, doch daar dit
onderwerp ook hier reeds actu'eel werd en
zelfs in onze raadszaal besproken werd, hoop
ik er later eens op terug te komen, om mij
nu tot de armenbedeeling te bepalen.
Onze armenwet dateert reeds van 28 Juni
1854 en is in 1870 gewijzigd en aangevuld,
doch steeds klemmender wordt de behoefte
gevoeld naar een radicale hervorming. De
Inmiddels was
en meer stijgende. Ze
punt bereiken.
Het propagandastuk voor onze aloude
kaatssport uSjirk Walles” was namelijk be
stemd om opgevoerd te worden. En die op
voering werd voortreffelijk ten einde gebracht.
Bij het zakken van het doek had zich een
dergelijk enthousiasme van de aanwezigen
meester gemaakt, dat aan het applaus geen
einde scheen te zullen komen.
Nog een klein, aardig nastukje, en dit
gedeelte van den schoonen avond was weder
afgeloopen. Een geanimeerd bal besloot dezen
dag. Eere aan hen die hem organiseerden
(Ingezonden)P.
Hem. Oldeph. en Nw., Uuni. Verschil
lende landbouwers in deze gemeente, die in
de laatste jaren maaimachines aanschaften,
doen deze thans weer aan kant. Gebleken
is, dat het etgroen na de machine niet wi]
opschieten en het dunne zwad, zoowel bij
veel zon als bij regen, spoedig aan hooi-
waarde verliest. Verbeterde constructie der
machines zal, naar men meent, deze be
zwaren niet of niet voldoende kunnen op
heffen.
Kuinre, 1 Juni. Geertje is Zaterdag naar
Heerenveen gebracht en niet teruggekeerd
de justitie heeft haar dus gehouden. Wat
Geertje misdreven had? Ze had zich zeer
onmoederlijk gedragen. En dat eene moeder,
die niet minder dan veertien kinderen heeft
gehad, waarvan ze nog slechts zes in leven
heeft! Vier er van zijn eenige jaren geleden,
toen ze zonder toezicht in een hut achter
gelaten waren, verbrand.
Geertje werd weduwe, maar kreeg weer
een man, met wien ze slecht accordeerde.
Ze had vijf voorkinderen en in het tweede
huwelijk werd een zesde geboren. Dat was
nog geen vier maanden oud, toen Geertje
eenigen tijd geleden besloot, op een tijdstip
dat de man naar buiten was te werken, met
hare vijf voorkinderen stil de wijk te nemen
naar Duitschland.
En het zesde kind, de kleine van nog
geen vier maanden? Daar was haar tweede
man vader over, daar had ze geen hart voor.
Eu ze liet het onverzorgd aan zijn lot over,
wist, dat de man eerst na vele
zou komen. Eenige stukken
en een kinder-
nam ze mee. Zij
Bolswardsche Courant
