Meuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
V.
B.,,
BÉ
L
1908.
47ste Jaargang.
No. 46.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
Amsterdamsche Beelden.
J
J
L
BW
J
«n
Zondag 7 Juni.
f
L.
T
dr-
VOOR
II
voor f 11
Wordt vervolgd.
BINNENLAND.
op het droge gezet alle
deelde
peinsde
h
-
k
//Naar aanleiding
schrijven van
nijverheid en
te verzoeken
bereiding
1
Amsterdam, 5 Juni. De Avondpost ver
neemt, dat de Staatsraad, Commissaris der
Koningin in Friesland, Baron van Harinxma
thoe Slooten, binnenkort ontslag denkt te
nemen.
Oudehaske, 4 Juni. Bij de hooilandsver-
huringen in deze omgeving worden over ’t
geheel hooge prijzen besteed. In den
Haskerveen polder vertoeft tegenwoordig een
hert.
Alcohol en arteriosclerose. Naar alge-
gemeene meening wordt het ontstaan van
verkalking der bloedvaten, de arteriosclerose,
zeer bevorderd door een overmatig gebruik
van alcohol. Een arts in Hongarije heeft
getracht den samenhang nader vast te stellen
en in een vereeniging te Budapest de resul
taten van zijn onderzoekingen meegedeeld.
Hij ging in verschillende ziekenhuizen de
sectieverslagen na van erkende alcoholisten,
waaronder velen, die geregeld meer dan een
liter sterken drank per dag hadden gedronken.
Nadat hij daarvan had afgetrokken de over
ledenen van boven de 50 jaar en nog een
aantal die aan syphilis geleden hadden, bleven
er maar 18 van de 300 over bij wie arterios
clerose gevonden werd. Als hij alleen maar
de overledenen onder de 40 jaar nam, omdat
boven dien leeftijd de ziekte zich reeds als
gewoon ouderdomsverschijnsel gaat vertoonen,
waren er maar 4 van de 200 bij wie alleen
het alcoholmisbruik voor het verschijnsel
aansprakelijk kon worden gesteld.
elke zieke liet eenige medicijn, van zelf wera
hij nu onthouder van sterken drank en tabak.
Kreeg hij wel eens iets bij meergegoeden,
bij heel armen bracht hij nog, soms zelfs zijn
kleedingsstukke.n. Hij zag er dan ook er
barmelijk uit; eens kwam ik hem middenin
den zomer tegen met bruine winterjas, afge
rafelde zwarte broek, schoenen met gaten
en een hoog zijden hoed. Aan het gejoel dat
de straatjeugd wegens zijn ongewone ver
schijning maakte, had hij glad maling. Zijn
broer, een kalm tooneelspeler, die netjes wist
rond te komen en ’n bezadigd lid der S.D.A.P.
was, gaf hem een paar maal een nieuw pak
kleeren, maar als hij hem dan weer ontmoette
zag hij er weer even bedelaarsachtig uit.
Waar zijn nieuwe kleeren gebleven waren?
Och, die had hij weggegeven aan een arme,
die ’t nog meer noodig had dan hij? Wat
later zag ik hem weer geschriften verkoopen
in de Vondelstraat, toen door den zoeklicht-
schrijver van De Telegraaf de bekende relletjes
waren uitgelokt en door de politie, die zijn
inmenging blijkbaar niet wenschte, naar het
politiebureau geleid. En nu zag ik weer
hoe hij nog altijd op dezelfde zonderlinge
wijze zijn bestaan rekte. Of hij toch gelukkig
was, die zielszieke?
Elk mensch heeft een greintje krankzinnig
heid in zich. Er is alleen maar gradueel
verschil. En als het niet al te gevaarlijk
wordt voor de samenleving is het ’t best de
menschen maar niet meer tot martelaars te
maken, dan zij nu reeds zijn. Zoo zal menigeen
er ook over gedacht hebben, toen de vorige
week in Amsterdam de antimilitaristen voor
den rechter moesten verschijnen, anarchisten
van den Staat; die met pretroleum of dynamiet
werken houden wij er gelukkig niet op na
en mocht er ter onzaliger ure zoo een opstaan,
dan zal een futiel strafprocesje waar f 25,
boete wordt geëischt geen beletsel voor hem
zijn. In den grond zijn al die anarchistische
jongens brave menschen met een kleine af
wijking in hun denkvermogen. Ik heb ze
vroeger vaak ontmoet in den kuil van Schiller
op ’t Damrak, toen de onthouding van bier
in die kringen gebruikelijk werd, bleven de
uitersten weg, deden hun plichten op kantoor
of werkplaats als menschen van welke kleur
of kleurloozen ook.
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 3 maanden..
Franco per post 50 Cents.
Afzonderlijke nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Walvisscken op de PhilippijntlH. Op bet
strand van het eiland Mindoro in den Philip-
pijnschen archipel verdwaalde onlangs een
school van 32 walvisschen, van 7 tot 15
voeten lang. De dieren kwamen daar, naar
men meent, om haar jongen te werpen. Zij
werden evenwel opgemerkt en door de
eb verrast en
doodgeslagen.
Ten gevolge van dit onverwacht bezoek
zal nu onder de uitvoeren van Mindoro voor
dit jaar een hoeveelheid traan, omstreeks 20
ton, voor het eerst, en waarschijnlijk ook
voor het laatst, voorkomen,
Wij veroorloven ons hierbij aan te teekenen,
dat het in ’s Ministers bedoeling ligt de
voorbereiding van het bovenbedoelde wets
voorstel zooveel mogelijk te bespoedigen,
weshalve eene spoedige inzending der opgave
ons aangenaam zal zijn”.
Het onweder dat gisteren den ge-
heelen dag boven den Haag hing en zich
nu en dan in geweldige regenbuien ontlastte,
heeft slechts hier en daar geringe schade
veroorzaakt. Zoo werd van een huis op den
hoek van de Regentesselaan en Laan-van-
Meerdervoort een deel van het leiendak weg
geslagen. Vier tramwagens werden door den
bliksem getroffen, nl. wagens op lijn 7, 1
op lijn 3 en 1 op lijn 6. De schade be
paalde zich tot eenige storing in den stroom.
Te Amsterdam werd deze week een
vergadering gehouden van een Israël, be-
grafenis-vereeniging, welke ruim 4000 leden
telt zoowel mannen als vronwen. Doch men
is daar behoudend: de vrouwen mogen de
algemeene vergadering niet bijwonen. Een
voorstel om zulks toe te laten vond zooveel
bestrijding dat dit voorloopig onbeslist bleef.
De //Onder de streep-schrijver”, van
’t Algem. Handelsblad schrijft:
Vogelbescherming. Er wordt wel vaak
geklaagd over de vernietiging die plaats heeft
onder de vogels, zoodat men spreekt van
uitroeiing. En dan zijn velen geneigd tot
den uitroep //overdrijving 1 overdrijving!”
Men meent dat die vogelmoord, welke
plaats heeft, nu juist zoo erg niet is. Doch
uit de volgende cijfers blijkt wel, wat dat
dooden tot gevolg heeft.
Door Lord Avebury, een strijder voor het
behoud van vogels en zeldzame diersoorten,
is bij het Hoogerhuis een wetsvoorstel inge
diend tot bescherming van vogels door het
verbieden van den invoer van veeren, vel
of lichaam of gedeelten daarvan, van eenigen
vogeluitgezonderd struisvogels, eiderganzen
en wilde eenden die gegeten worden. In
een nota, bij genoemd wetsvoorstel behoorende,
wordt duidelijk den om vang aangetoond van
het kwaad. In het tweede halfjaar van
1907 zijn te Londen gemarkt: 19,742
paradijsvogels-huiden, 1411 pakken veeren
van den witten reiger, waarvoor 115,000
van die vogels zijn gedood én behalve nog
ontzaglijke hoeveelheden vederen van allerlei
fraaigevederde vogels, ook 20,000 ijsvogel-
huiden en zelfs op een veiling in Juli van
het vorig jaar 1386 kopjes van gekuifde
duiven.
Wel degelijk is dus bescherming noodig.
Doch alleen daar? W.
Hepk. Nieuwsbl. v. Fr.
Gaasterland, 3 Juni. Het bezoek aan
de bosschen was buitengewoon groot in de
afgeloopen dagen vooral te Rijs en op
z/Kippenburg” liep het op Hemelvaartsdag
enorm druk. Een teller wat nuchter
werk bij zooveel poëzie 1 heeft het
voor Rijs alleen tot over de 2000 fietsen
gebracht en de nieuwe bewoner van //Kip-
penburg” kwam ook //handen te kort”. De
ruime tuin daar mag thans gezien worden
In de afgelegen stille wouden werden mede
vele wandelaars opgemerkt om te genieten van
de Natuur in Meitooi onder zomerzon.
Koudum, 4 Juni. Hedenmiddag is het 9
iarise zoontje van den landbouwer K. Vrolijk
bij het zwemmen verdronken, Met een mak-
XXXVIII.
Ziels- en lichaamszieken!
’k Heb hem van morgen in de van
Ostadestraat terug gezien. Zijn afgedragen
confectie-pakje hing hem als een zak om ’t
lichaam, zijn schoenen hakkeloos met vuil
bedekt als waren we in een Novembersche
modderperiode. Zijn groezelige boord paste
volmaakt bij het stoppelige ongeschoren
gelaat. Onder zijn stroohoed model 1903
hingen slordig de lange artisten-haren uit,
terwijl pedant uit een der mouwen languit
een witte manchet kwam kijken. Uit zijn
rood pukkelig gelaat keken starend maar
goedig als van een grooten hond ’n paar
groote dweepzieke oogen uit. In de niet
gemanchette hand droeg hij een drietal
bruikbare hoeden, ik zag hoe hij trachtte
een er van aan een petroleum-slijter te ver
koopen, later toen dit niet gelukt was,
aan een melkboer. Zou iemand ooit gedacht
hebben, dat dit het eind zou worden van
den eertijds al te vroolijken student? Ja een
weinig zonderling was hij wel, maar och
dit was studenten eigen. De Amsterdamsche
studjes waren ’t, niet de groote bamboucheurs
van Leiden of Utrecht, die alle uitspattingen
met geld goed konden maken. De best bij
kas zittenden, ’t meest met oude studenti-
kooze gewoonten dwepende, champy-drinkende
en vierspan-rijdenden waren corpsleden
daartegenover stond de Bond, democratisch,
niet groenend, bier- en klare drinkend
spes patria. X zooals ik gemakshalve onzen
hoeden-koopman maar zal noemen, was na
tuurlijk Bondslid en ’t meest volmaakte
type van ’n armen student. Schuld dat ie
had, daar kon je niet bij en zelfs op de
z/kroeg” had hij geen //beer” meer en toch
zat hij er iederen avond klaploopend. Altijd
loerde hij maar op nieuwe kennissen, want
kende bij zoo iemand twee dagen dan
//beerde” hij den derden dag een //pop” of
een //knaak”. Bij zoo een had hij nog kans.
Toch was bij geen verkwister maar geld
van huis kreeg hij maar heel weinig, zijn
vader was gemeente-ambtenaar in een pro
vinciestadje en moest van zijn salaris leven
en X. studeerde zelf uit een beurs in de
theologie omdat hij voor ’n ander vak geen
beurs kon krijgen. En daarbij kwam nog
dat hij in ’t minst de waarde van geld
niet begreep en als hij wat had, dat uit-
aan ieder die hem wat vroeg. Hij
en sufte over sociale vraagstukken,
zonder in ’t minst eene oplossing te vinden,
was wijsgeer in zijn armoede en vrij zwak
in zijn studie.
Toch slaagde hij eindelijk en werd be
roepen tot predikant in een gemeente in ’t
noorden van Noord-Brabant, waar een paar
honderd Protestanten nog over drie kerk
genootschappen waren verdeeld.
In die dorpsche omgeving deed hij vree-
selijke dingen. Hij had op Zondag met
boerenjongens in een herberg gezeten en de
consumptie voor hem laten betalen, van den
stationchef een gulden geleend en nog meer
euveldaden begaan. Daarbij kwam nog, we
waren toen in de Sturm und Drangperiode
van het socialisme, dat X. als overtuigd
voorstander van de onschuld der //Ho-
gerhuizen” in de lelegraaf een paar hoofd
artikelen in die richting schreef en den
colporteur Bos, die door zijn gemeentenaren
met slijk en steenen werd gesmeten als hij
Recht voor Allen uitschreeuwde, zooals altijd
de gewoonte was, in zijn huis beschermde
en aan zijn tafel noodigde.
Dit was te veel voor de brave menschen.
Dominé, die zoo zijn prestige te grabbel
gooide, werd geschorst, wel niet oneervol,
maar toch zoo, dat al had de groote opti
mist het ook anders gehoopt, hij later
nergens meer werd beroepen.
Later zag ik hem terug in Brussel als
dagbladcorrespondent. Een klein salaris maar
hij had er van kunnen komen. Maar hij was
te onhandig, besteedde meestal zijn tijd om
te gaan preeken en op zijn wijze godsdienst
onderwijs te geven aan kinderen van kermis
reizigers. Toen kwam de Trans vaal-opwinding,
'n befaamde Amsterdamscha financier stichtte
een fonds tot daadwerk elij ken steun en gaf
daarbij een propagandablaadje uit. X. werd
Belgisch vertegenwoordiger, sprak op Boeren-
vergaderingen in Denderleeuw, Aalst enz. en
kertje had hij zich in het vrij diepe Var
gewaagd, met het noodlottig gevolg dat het
deze, ondanks alle pogingen om hulp te ver
schaffen, niet mocht gelukken hem weder op
den wal te krijgen. Het lijkje werd spoedig
opgehaald en bij de diep bedroefde ouders
l thuis gebracht.
Workum. Aan de Coöp. Zuivelfabriek
alhier wordt thans de melk verwerkt van
p.m. 2100 koeien, waarvan 1946 in het
bezit der leden zijn. In het jaarverslag van
den Bond der Coöp. Zuivelfabrieken in Fries
land vertegenwoordigt deze fabriek zich als
op één na de grootste in hoeveelheid melk.
Wegens de groote veranderingen in de laatste
twee jaren in deze fabriek tot stand gebracht,
is het werkelijk een kijkje waard, op welke
manier die groote hoeveelheid zoo goed wordt
bewerkt.
4 Juni, ’t Wjirrit de boeren hjir ien
n’ kaert”, zoo hoorden we gisteren iemand
uitroepen, die in dat bedrijf werkzaam was.
Na' een flinke regenbui, die veel water aan
bracht, heerlijk warm zomerweder, ofschoon
we nog in de lente zijn. Het groeit best,
zoodat voor dagelijksch voedsel voor de beesten
volop gras is, terwijl de hooioogst zich bij
zonder best laat aanzien. De maaiers zijn al
druk bezig de flinke graslaag van het land
te ontdoen, waarop al spoedig de hooiers
kunnen beginnen den oogst binnen te halen.
Met zulk zonnig weder, als thans, is het
gras in enkele dagen in hooi veranderd.
Arbeiders worden al gehuurd om den boer ge
durende 6 of 8 weken behulpzaam te zijn.
De loonen zijn vrij hoog. De uurwerkers
ontvangen 16 il 18 cent per uur, terwijl
ook velen zich per week hebben verhuurd
en de kost.
Grint in zee.
Men schrijft van Texel
De beide opslagplaatsen, die men hier heeft
ingericht tot berging van uit zee geborgen
grint, liggen zoo overvol, dat de schelpzuigers
een poos het grintbaggeren zullen staken. Er
zal eerst van den grooten voorraad heel wat
moeten worden afgeleverd, alvorens het grint-
bergen te hervatten.
Lammeren.
De lammerenuitvoer van Texel bedraagt
sedert 1 Mei reeds 24.047 stuks. Gedurende
de thans geëindigde week zijn met 6 vee-
stoombooten 6869 stuks vervoerd, waarvan
5551 naar Leiden.
Kersen.
Het blijkt, nu de kersen zich gezet hebben,
dat wij kunnen rekenen op een fiinken oogst.
De boomgaarden zijn prachtig beladen, zoo
dat wij leven in het genotvolle vooruitzicht
straks te kunnen genieten van een onzer
gezondste vruchten.
Onweer.
Te Nijverdal is gisteren een metselaar door
den bliksem gedood. Een opperman, die
bij hem stond, kreeg brandwonden in het
gelaat.
Tijdens een hevig onweder is Donder
dagavond de bliksem geslagen in het woon
huis van den landbouwer Van Essen, wonende
nabij Voorthuizen, gemeente Barneveld. De
gebouwen zijn tot den grond afgebrand.
Donderdagnamiddag ongeveer half zes
is, tijdens een hevig onweer, de bliksem ge
slagen in een woning in de Breewaterstraat
te Vlissingen. In den gevel werd een gat
geslagen, doch brand werd niet veroorzaakt.
Hedennacht sloeg de bliksem in de
woning van den landbouwer Jansen te Azewijn
(gem. Bergh). Het perceel brandde totaal uit.
Nachtarbeid van bakkers.
Gedeputeerde Staten van de provincie
Utrecht hebben het navolgende rondschrijven
gericht tot de gemeentebesturen
van een desbetreffend
den minister van landbouw,
handel hebben wij de eer U
ons ten behoeve van de voor-
eener wettelijke regeling tot af
schaffing van den nachtarbeid van bakkers,
eene opgave te willen verstrekken van het
aantal bakkerspatroons in uwe gemeente, die
zonder gezellen werken.
Bloedverwanten van bak kers patroons, welke
eventueel bij de laatsten in het bedrijf
mochten werkzaam zijn, behooren als gezel
te worden aangemerkt, tenzjj het vaststaat,
dat die bloedverwanten medepatïoons zijn.
ADVERTENTIEPRIJS: 17 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
Bolswardsche Courant
r
X.
J n.ci ouiui^iii ue genecic wmui <ua*
de helft van den tijd doen, zonder
dat men zelfs het fijnste weefsel
schaadt. r.
Door Sunlight te gebruiken I
verkort men zijn arbeidsdag en
maakt men dat het goed langer
duurt.
r
r
i
f I j J II
