Bolsward en Wonseradeel.
Meuws- en Advertentieblad
SPECULANTEN. I
Verschijnt Donderdags en Zondags. 47ste Jaargang. 1908.
Zondag 28 Juni.
VOOR
Afzonderlijke
zooveel te
bevatte.
groote
BINNENLAND.
onaardige speculatie!
De
zoo
Workum, 25 Juni. Het heerlijke prachtige
zomerweder der laatste dagen maakt dat de
boeren hunne voorraden hooi die op het
land liggen, mooi droog in de schuur krijgen.
Van morgens vroeg tot avonds laat zijn tal
van arbeiders bezig om den oogst binnen te
krijgen. Hoewel de lucht soms donkere
wolken te zien geeft, blijft het echter droog.
Een landbouwer had zelfs op één dag ruim
20 wagens met hooi in de schuur gebracht.
Blijft dit gunstige weder nog een paar weken
aanhouden, dan hebben vele boeren in dien
aanbiedingen geschieden
hun spaarduitjes af te helpen;
boven al opmerkten, fabelachtig
de meeste menschen
van geld- en wets-
ABONNEMENTSPRIJS40 Cents per 3 maanden.
Franco per post 50 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
ADVERTENTIEPRIJS: 17 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad ie telefonisch aangesloten onder No. 4.
den vasten wal hier en daar wordt opgeslagen,
met permissie van de autoriteiten natuurlijk,
eene tent voor 500 a 600 personen, en dan
wordt daarin b.v. gedurende eene week het
evangelie gepredikt. De predikanten, evange
listen, zangvereenigingen en muziekvereeni-
gingen van alle omliggende plaatsen worden
tot medewerking uitgenoodigd, en zonder eene
kerk te proclameeren of eene richting, willen
wij hongerigen buiten de bruiloftszaal, d.w.z.
degenen, die nergens komen, het brood des
levens brengen. Ons doel is dus de gemeenten,
de kerken, de predikers te dienen, en bovenal
zielen te winnen voor Gods Koninkrijk.”
Er is reeds een schip voorhanden en twee
evangelisten hebben zich gratis voor de leiding
beschikbaar gesteld.
Een aanzienlijke inbraak werd in de
Grand Bazar de la Bourse aan denNieuwendijk
te Amsterdam gepleegd. Toen de winkelchef
den achteringang aan de St. Nicolaasstraat
wilde betreden, werd hij verrast door den
aan blik van politie, die bij de openstaande
deur post had gevat.
Na onderzoek bleek dat de dieven een der
achterdeuren uit de scharnieren hadden gelicht
om langs dezen weg den liftkoker te bereiken,
waardoor met behulp van een ladder de
magazijnkelders bereikt werden. Hier geko
men, voorzag men zich van een groot aantal
gouden, zilveren en doublé artikelen, ter
waarde van enkele duizenden guldens.
Daarna begaven de dieven zich naar het
kantoor, waar beproefd werd de brandkasten
te openen, hetgeen aan de geforceerde sloten
ten duidelijkste te zien is.
Waarschijnlijk hadden de inbrekers door
het aanbreken van den dag geen tijd hun
bedrijf te voltooien en hebben zij op het
hooren van een of ander gerucht het hazenpad
gekozen, met achterlating van een der kof
fertjes, dat gedeeltelijk met waardevolle voor
werpjes gevuld was.
De dieven, die het voornamelijk om de buit
in de brandkasten te doen is geweest, hebben
de sloten zoodanig vernield, dat de smid tot
ongeveer halftwaalf werk had voor men zich
kon overtuigen dat inderdaad de inhoud
onaangeroerd gebleven was.
Niet willende weggaan zonder hun pogingen
met eenig resultaat bekroond te zien, heeft
men zich tevreden gesteld met het leegplun
deren der vitrine, die grootendeels bijouterieën
bevatte. Hbld.
Er worden altijd menschen gevonden, die
meenen dat anderen een expresse reis maken
om hun het geld in huis te dragen. Zij
schijnen niet te kunnen beseffen, dat al die
mooie praatjes en
om hun van
en zooals we
is de onkunde, waarin
verkeeren ten opzichte
kwesties.
Anderen daarentegen zijn er
beter van op de hoogte en zoo is het niet
meer dan natuurlijk, dat de eersten de prooi
worden van de laatsten.
Die iets afweet van de gewoonten tegen
woordig bij de paardensport in zwang, weet
ook dat bij de wedrennen kolossaal gewed
wordt, iets dat vroeger in ons land onbekend
was en dat wij overgenomen hebben van de
Engelschen en de Franschen.
Tegelijk met het wedden zelf hebben wij
ook de schelmerijen overgenomen naar het
schijnt, ’t Groote publiek weet van paarden
en speciaal van renpaarden niets af. Toch
wedt het mee en vertrouwt anderen, die er
wel verstand van hebben. Meer behoeven
wij daarvan niet te zeggende rest is dui
delijk.
Meer en meer komen de bookmakers en
de totalisators bij ons in zwang en de be
oefenaars der rensport zijn er meerendeels
zelf groote voorstanders van.
Pas in den laatsten tijd, het vorige jaar
is er ernstig verzet aangeteekend tegen deze
gewoonten die het geheele volk dreigen te
besmetten. De dobbel- en speculatiewoede
zit er van ouds bij de Germaansche volken
in. Ook ons land heeft in zijn geschiedenis
oogenblikken gekend van een ware speculatie-
manie. In Noord-Holland moet ergens een
kerk staan, gebouwd uit de opbrengst van
een enkele tulpenbol. Dat was in het begin
van de 17e eeuw.
Ook later heeft de speculatie in ons land
gebloeid en het was in Amsterdam dat de
effectenhandel en dito speculatie het eerst
in Europa verscheen.
Reden genoeg dus om die aangeboren spe
culatiezucht niet aan te moedigen en reden
genoeg om de bookmakers enz., van de sport
terreinen te weren. Gelukkig begint er tegen
woordig een sterke partij op te komen die
aan het zoogenaamde gokken een einde wil
maken.
Als de Ned. Harddraverij- en Renver-
eeniging zelf geen stappen wenscht te doen
in die richting, dan ligt het op den weg der
regeering, om handelend op te treden, want
er moet een eind aan komen.
De waarschuwende stemmen hebben al
indruk gemaakt, ook op de vereeniging. Bij
exploitanten van renbanen, bij eigenaars van
renpaarden en bij jockey’s werd de vrees
levendig, dat de regeering werkelijk zou
kunnen ingrijpen. Dan zou er aan veel
voordeelig knoeien een einde zijn gemaakt.
Men is daarom zijn geest gaan spitsen om
middelen te vinden ten einde het dreigend
gevaar af te wenden, en men heeft niet alleen
gezocht maar ook gevonden. Immers de Ned.
Harddraverij- en Renvereeniging heeft aan
de regeering een som van f 40,000 aange
boden voor de paardenfokkerij.
Dit nobel aanbod is gelukkig niet aan
vaard en we hopen van harte dat het niet
aanvaard wordt ook. ’t Is duidelijk dat het
niet belangeloos geschiedtde regeering zal
niet vrij kunnen optreden tegen een vereeni
ging die jaarlijks een cadeau geeft van f 40,000.
Uit deze belangrijke som blijkt ook hoe
groot de voordeelen zijn, die in de tegenwoor
dige toestanden behaald worden door de
meerderheid van bovengenoemde vereeniging.
Friesche Crt.
Reddingtoestellen.
Over de te Scheveningén genomen proeven
meldt men nog:
Een jonge dame met Inpyn’s reddings-
pantser toegerust begaf zich in zee en heeft
zoo geruimen tijd kalm op de wöelige zee
gedreven, terwijl ze, voor alle zekerheid door
een lange lijn was verbonden met personen
op de brug van den pier.
Verder had een proefneming plaats met
het reddingstoestel //Sauveteur” bestaande
uit een cylinder-vormig voorwerp gevuld met
carbid en water, waardoor het voorwerp
drijvende blijft. Met dit toestel dreef een
man in zee die eveneens met een lijn aan
den pier verbonden was.
Falsch bankbiljet.
Door de politie te Maastricht is in beslag
genomen een valsch bankbiljet van f 10,
kenbaar aan het ontbreken van het water
merk en het slordig bij maken van het woord
tien met blauwen inkt.
Fluiten in de Raadszitting.
In den Gemeenteraad van Roozendaal is het
gisteren al heel zonderling toegegaan. De
voorzitter weigerde te antwoorden op een
vraag van den heer Van Wely, daar dit punt
niet op de agenda voorkwam. De heer Van
Wely begon daarop op spoorfluitjes zoo’n
helsch lawaai te maken, dat de vergadering
geen voortgang kon hebben en de voorzitter
genoodzaakt was deze voor een kwartier te
schorsen. Na heropening had de voorzitter
nauwelijks het woord bekomen of dit gefluit
werd herhaald, zoodat de voorzitter andermaal
genoodzaakt was de vergadering te schorsen
thans voor een uur. Bij de heropening der
vergadering was een inspecteur van politie
aanwezig. Doch het gefluit nam weer een
aan vang, zoodat ten vierde male de vergade
ring werd geschorst, thans tot den volgenden
dag. De rumoermaker, die daartegen protes
teerde, werd uit het Raadhuis verwijderd,
tijd de oogst binnen, die dit jaar, wat de j
opbrengst aangaat, aanmerkelijk meevalt.
Een en ander doet zien, dat het er voor de
boeren zeer voordeelig uitziet. Evenzoo staan
de tuinvruchten en andere gewassen prachtig
mooi en beloven een ruime opbrengst.
Fr. Zuidwesthoek, 24 Juni. De knapen
die per spoor de stadsscholen voor ambachts-
onderwijs enz. bezoeken, zorgen er natuurlijk
voor, dat in de treinen de gezelligheid niet
ontbreekt. Tusschenbeide echter maken ze
het wel wat bont, waardoor kort geleden een
viertal hun abonnementje afgenomen werd.
Gelukkig voor de jongens zijn ze door terug
gave na eenige dagen in het genot van hunne
reisrechten hersteld. Wij vernemen echter,
dat thans spoediger dan anders een afzonderlijke
waggon voor scholieren ingelegd zal worden.
Balk. De vrachtrijder van hier op Sneek
had Maandag op zijn terugreis het ongeluk
van zijn wagen te vallen en den arm te
breken. Het ongeval gebeurde terwijl de
wagen stilstond en hij een zware kist er af
moest tillen. Alleen zijnde was hem die last
te zwaar en verloor hij het evenwicht met
bovengenoemd treurig gevolg.
Broek. Een paar kranige oudjes zijn het
nog. Tjeerd Gouma in zijn 80ste en G.
Zijlstra, gewoon Germ Wiebes genoemd, in
zijn 77ste jaar, zóó.kranig, dat ze dezer dagen
met z’n tweetjes in een boerenpraam naar
Jentjemeer stevenden en daar een vrachtje
hooi haalden, dat ze eerst al harkende en
later op stokken dragende, met de vork op
stekende, binnen boord moesten brengen.
Flink is 't zeker, doch...niet ieder is op zulke
hooge jaren nog zooveel mans en als dan
toch de kost nog Hverdiend” moet worden
is ’t wel treurig. Daarom is pensioen voor
den ouden dag noodzakelijk.
Drie meisjes uit Haarlem kwamen per
rijwiel van Zandvoort. Bij de grens der
gemeente raakte een van haar, Marie R.,
onder een hooiwagen, zoodat de wielen haar
over de borst gingen. Het meisje werd naar
het gasthuis vervoerd waar zij weldra be
zweek. Zij was 21 jaar oud.
Door de H. IJ. 8. M. is aan vrouw
van Beusekom, die bij het spoorwegongeluk,
van 2 November 190 7 nabij den Lieberger-
weg te Hilversum zoo ernstig gewond werd,
dat zij haar geheele leven invalide zal blijven,
een schadevergoeding van f.5600 uitgekeerd.
Uit de Raadszaal van Lemsterland.
Aan het in de Jouster Courant voorkomend
verslag ontleenen wij het volgende, ’t welk
een aardigen kijk geeft hoeveel men voor de
kunst daar over heeft.
Hierna werd de subsidie-aanvraag van de
muziekvereenigingen te Lemmer, behandeld.
B. en W. stelden voor jaarl. f 50 toe te
staan, ter tegemoetkoming in de kosten van
onderhoud en verlichting der muziektent,
onder voorwaarde dat er jaarlijks minstens
20 concerten gegeven moeten worden, in te
gaan 1909, daar voor dit jaar al f 20 subsidie
betaald is.
De h.h. Gaastra en Kluwer vinden f 20
genoeg, ’t Is speciaal voor Lemmer zegt de
laatste en dus is f 50 te royaal.
De heer Pereboom vindt het jammer, dat
de //buitenlui” er zoo weinig van kunnen
profiteeren, waarop de Voorz. schertsend ant
woord /zdat er dan maar een tent op rollen
gemaakt moet worden.”
De heer Dr. Visser echter noodigt de
buitenlui uit, te Lemmer te komen. Er was
eergisteravond, nog duivelsmooi gespeeld, zei
dokter.
De heer v. Beijma sprak dit niet tegen,
doch meende dat 't wat zwakjes was.
piston-partij n.l., was door vertrek etc.
goed als weg en dat was te merken.
Vóór ’t voorstel van B. en W. stemmen
nu de h.h. F. de Jong, Pereboom, Dr. Visser,
v. Beijma, De Rook en J. de Vries, tegen
de h.h. Slump, Gaastra, E. de Jong, Kluwer,
Meinen en Nieuwenhout, zes om zes. In de
volgende vergadering moet er dus opnieuw
over dit voorstel gestemd worden.
Tentzending per schip.
Het comité van de afdeeling het Noorden
der Nederl. Tentzending heeft het volgende
plan
„We willen met een schip door het noorden
van ons land, al de plaatsen geleidelijk af.
In dat schip hebben we eene teut, die op
’t Was een arme dienstbode en ze was al
een maand of wat in haar nieuwen dienst,
toen ze op een goeden morgen bij het
kameruithalen in tranen uitbarstte, ’t Was
gesnik en gehuil van belang. Met moeite
konden wij de oorzaak van al dat verdriet
gewaar worden. Eindelijk kwam 't er uit:
Ze had een zwager, die loodgieter was.
Deze had net zoolang gepraat tot zij zich
had verbonden jaarlijks f lü te storten aan
de nbouwonderneming”. Na verloop van tien
jaar zou ze dan in eens honderd gulden
terug krijgen. Tot nog toe had ze aan haar
zwager 4 maal f 10 betaald, maar kon van
hem geen kwitantie los krijgen.
Bovendien had de zwager als voorzichtig
man, haar aanbevolen er met niemand over
te spreken.
’t Gold hier dus een dubbele zwendel.
Vooreerst de zoogenaamde bouwvereeuiging.
Dit was geen coöperatie; verre van daar!
’t Was een gezelschap timmerlui, metselaars,
schilders, behangers, loodgieters enz., die voor
gezamenlijke rekening huisjes bouwden om
die dan te verhuren of te verkoopen. Zoo
konden ze goedkoop bouwen. Ieder moest
in de onderneming wat geld steken en boven
dien zijn familie en kennissen aansporen
daaraan deel te nemen. En zoo groot is de
ongelooflijke onbekendheid van heel veel
eenvoudige lieden met alles wat geldzaken
betreft, dat velen zich als bovengenoemde
dienstbode lieten bewegen, een renteloos voor-
schöt (want daar kwam het op neer) te geven
voor den tijd van ]0 jaar. Welk eene
gemeene zwendel.
Ten tweede gold het hier een zwendel op
eigen houtje van den heer zwager, die zijn
schoonzuster geen kwitantie wilde geven voor
de gestorte bijdragen.
Door ingrijpen van anderen kreeg de dienst
bode kwitanties voor de vier maal betaalde
premie, maar of daarmede gezegd is, dat zij
haar geld terug zal zien, is nog altijd twijfel
achtig.
Er was bovendien een bepaling aan ver
bonden, dat zij alles kwijt zou zijn, als ze
achterstallig bleef in het betalen van de
premiën. Dus als ze vlijtig haar f 10 jaar
lijks opbracht, kon ze na 10 jaar mis
schien haar eigen geld terug krijgen. Dat
was het gunstigste geval, terwijl er groote
kans was, dat ze het nooit terug zou zien.
Een voordeelige speculatie voor deze bouw
ondernemers! Waarom wordt ook zoo’n
dienstbode niet beter op de hoogte gebracht
van de postspaarbank en van de beteekenis
van rente en vertrouwbare geldbeleggingen?
Een ander voorbeeld, ditmaal geldt het
een ontwikkeld persoon. Na veel mooi praten
is een handig agent er in geslaagd voor
f 3.90 een gedeelte van een serie-lot aan de
familie van een onderwijzer te verkoopen.
Na verloop van een paar maanden komen
twee heeren, zeer elegant gekleed, met aan
gename manieren, bij de familie om bekend
te maken dat op het lootje een niet is
gevallen. Men kan echter door bijbetaling
vernieuwing krijgen.
De onderwijzer komt thuis en ontvangt
ook inlichtingen over het geval. Maar een
der heeren meent zijn slag te kunnen slaan.
Hij stelt voor, dat men in plaats van een
gedeelte van een lot, een heel lot zal nemen.
Dat kost f 300, maar men kan gemakkelijk
betalen per maandelijksche termijn van f 15.
Risico is er niet bij, want men krijgt in elk
geval ’t geld terug met de kans op een
prijs bij het uitloten van het lot.
De familie kijkt ongeloovig, begrijpt er
niet bijster veel van. Nu wendt een der
heeren zich tot den onderwijzer: //Kijk, mijn
heer, ik zal het u eens uitleggen. U zal mij
natuurlijk wel begrijpen. U is zeker student?”
Tegen deze vleierij is de onderwijzer niet
bestand. Hij //begrijpt” dadelijk de duistere
uitlegging van den ander en in tien min. heeft
hij het lot in handen en daarvan den eersten
termijn betaald. Laten wij er hier dadelijk
bijvoegen dat er drie termijnen zijn betaald.
Daarop was de familie niet in staat den
volgenden termijn te voldoen zoodat de f 45
verspeeld waren.
De heeren hadden dus in drie maanden
tijds f 45 schoone winst. Ook een niet
Bolswardsche Courant
