Kieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
P
met IT IS HET lA
wij deze eerste gelegen hei
47ste Jaargang. 1908.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
No. 57.
Donderdag 16 Juli.
Selskip for Fryske Tael-
en Skriftenkennisse.
VOOR
verkrijgbaar a 5 Cent.
s
r
BINNENLAND.
gedacht
De inwijding van het monument van
Gysbert Japiks op den 7 Juli 1823.
hij hier
en voor
e
n
?r
rt
de Provinciale Schoolcommissie
de Geestelijkheid der onderscheidene gezind
heden in deze stad
de Schutterij (Burger)
aan de afwezende genoodigden.
een schipper, die hen te hulp
uit hunne gevaarlijke positie
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 3 maanden.
Franco per post 50 Cefits.
Afzonderlijke nos. van dit Blad zijn
RAPPORT
uit de Leden
der M. t. N.
van
van Stedelijke
van de maat-
gêrs oer
ken ta yn
alderearst
Hwet scoe nou moaijer wêze,
Frysk Selskip dy deis
poarte krigen? Ja,
hearde det der to wêzen; it spil scoe
syn gerjuchtichheit net ha.
Nou, hja ha der do fenseis it haedbistur
ris oer flnderstien. En sa’t oan it biskriu-
wingsbrief fen 'e algemiene gearkomste bliken
docht, wier dit der wol for to finen.
Wy binne der wakker bliid om. Hwent
net allinne mei, lyk as wy al seine, it
selskip net bij dit Boalserter stientsjefeest
üntbrekke, mar it scoe ek gans foetten yn
’t gat hawn ha, om op ’e Sweach it spil
yn ’e es to krijen. En hiene men ’t al
safier, den bleau it biswier, det dit plak
for ’e measte leden hwet ófgelegen is, altyd
yet oer.
Fen dit oangeande is Boalsert ek better.
Ho goed de Boalserter feestkommisje it
foarhat mei hwa ’t dy deis opkom me scille,
blykt ut ’e feestlist, dy 't us stjfird is.
Aldertigenst stiet it ds oan, det der ek
fjouwer leden fen it Christlik Selskip for
Fryske Tael- en Skriftenkennisse yn ’e feest
kommisje sitte en op 'e feestdei seis in
haedbistürder fen dit selskip mei oan ’t
wird scil. As der ien fryske dichter is dy’t
ds orthodoxe Friezen fen herten mei hildige
kinne, is ’t Gysbertom ornmers. As wij yn
ien ding as frjeonen meiïnoar op en dt gean
kinne, is ’t hjiryn
Invoering van de Vereenvoudigde Spelling.
De Secretaris van de Vereeniging tot Ver
eenvoudiging van onze schrijftaal deelt ons
mede natuurlijk in vereenvoudigde spel-
uit zijne ’s dichters eigene werken in zijn
eigen taal gestaafd.
En alzoo door duchtige bewijzen gestaafd
de betamelijkheid, wettigheid en het allezints
pligtmatige bewezen, om de verdiensten en
het aandenken van zulk een waardigen en
in alle opzigten zeldzamen grooten man in
B marmer te vereeuwigen.
ling dat de schoolopziener in het distrikt
Zwolle en Burgemeester en Wethouders van
Zwollekerspel aan de hoofden van scholen in
die gemeente toestemming hebben verleend
leerboeken in vereenvoudigde spelling op de
boekenlijst te plaatsen.
Geleidelijk zullen nu de boekjes in de oude
spelling door parallel-uitgaven in vereenv. spel
ling vervangen kunnen worden.
Waarschijnlijk zullen openbare scholen in
de gemeente Winschoten spoedig de vereenv.
spelling mogen onderwijzen, aan één school
is reeds de gevraagde toestemming verleend
en ook in verschillende andere plaatsen wordt
de invoering er van bij het onderwijs voor
bereid.
Op het oogenblik wordt tusschen
twee ijmkers uit Corle een eigenaardig proces
gevoerd. Het betreft nl. het eigendomsrecht
van een zwerm bijen. De een beweert, dat
de nieuwe zwerm, die bij zijn buurman is
komen aanvliegen van zijn stal afkomstig is.
De rechter zou bij deze een Salomo’s uitspraak
kunnen toepassen. Immers, bij de ijmkers-
wereld heet het, wanneer men de koningin
van eenen zwerm dood maakt, dat de zwerm
dan naar de oude korf terugkeert. Op die
manier zou de rechter zich ook kunnen
overtuigen van de juistheid der beweringen.
Van belang is hierbij zeker het proefschrift,
waarop de heer Hildebrand uit Apeldoorn
de vorige week gepromoveerd is, nl. over
het eigendomsrecht op bijenzwermen,
Met aandoeningen van eerbied en ver
rukking zag men daarop den 83-jarigen
grijsaard; den echten kenner en bewon
deraar van Gysberts taal en werken den
hooggeleerden Heer Er. Wassenberg oud-
Professor der Franeker hoogeschool, door twee
leden der Commissie ondersteund, den kansel
beklimmen.
In de oude, echte volkstaal, boezemde hij
het gevoel zijns harten uit, in blijde jubel-
toonen, dat het hem nog mogt gebeuren
zijnen grooten meester te zien en te helpen
lauweren wettigende allesints de eer welke
men hem bewees met verheffing van Bolswards
regtmatigen roem die het op zijne verdiensten
konde stellen.
De feestvierenden sloten de plegtigheid
met een hartverheffend Gezang ter eere van
Vriesland, van den Koning en met de bede
dat onder zijn Bestuur vrede en regt bij ons
Wone en wij door oude deugd en trouw steeds
waarlijk groot mogen zijn.
Met dezelfde deftigheid en in dezelfde orde
verlieten wij de kerk als wij gekomen waren
en werden ook even zoo naar het raadhuis
terug geleid. Naauwelijks waren wij aldaar
binnen of elk betoonde zijn genoegen en
tevredenheid over den goeden uitslag welke
het werk van dezen dag bekroond had. Z.E.
de gouverneur betuigde dezelve openlijk en
plegtig en die uit den vollen boezem van
den eerbiedwaardigen Wassenberg bij herhaling
te mogen hooren, was allesints streelend en
bijzonder voor de Commissie die alles zoo
wel geregeld en met zoo veel orde beschikt
had, hoogst vereerend.
De leden van het Departement tot Nut
van ’t Algemeen, hadden zich aanstonds bij
de kerk van den trein afgescheiden en be
gaven zich in zoo ver zij niet bijzonder uit-
genoodigd hadden kunnen worden om den
maaltijd op het Stadhuis bij te wonen, naar
onze gewone vergaderzaal waar zij op zulke
ververschingen welke het uur van den dag
en het feest vereischten onthaald werden.
De feestmaaltijd op eene der zalen van
het Stadhuis voor 60 personen aangerigt
nam 3 uren eenen aanvang, de genoodigden
werden naar rang tot denzelven opgeroepen
en schaarden zich om den disch op de hun
aangewezen plaatsen de gever van alle goede
gaven werd met stille verzuchtingen gedacht
en elk der gasten bekoord door het gezigt
van den rijk versierden en wel toegerigtten
feestdiseb, wenschte zich zelven en andere
eenen goeden eetlust, echt tafelgenot toe.
Onder den maaltijd werd heilwenschende
gedacht aan den koning en deszelfs huis,
den Gouverneur der Provincie en de Staten
van dit Gewest
de Burgemeesteren en Raden van het Bestuur
dezer Stad
de bijzondere administration
corporation
het Departement Bolsward
schappij tot nut v. t. A.
de Commissie tot het oprigten van het mo
nument en ter regeling der feestviering
De Redenaar van den Dag
den Heer Wassenberg den Nestor der Vriesche
Taal en dichtkunde
het Vriesch Athene
Sneek. Naar men ons meedeelt is er door
eenige personen in onze gemeente aan hh.
Gedeputeerden een request gezonden, waarin
wordt geprotesteerd tegen ’t besluit van den
Raad, waarbij aan de Vereeniging „Oranje”
een subsidie van f 500 werd toegestaan voor
’t houden van een schoolfeest op 31 Aug. a.s.
Sn. Cl.
Twee leeraren der H. B. School alhier
de heeren E. en V. N., hadden de vorige
week op een zeiltochtje het ongeluk in het
Sneekermeer door een rukwind met hun
vaartuig om te slaan in diep water. Beiden
wisten zich aan de omgeslagen boot vast te
klemmen. Gelukkig werd het ongeval opge
merkt door i
kwam en ze
verloste.
Workum. Eenige dagen geleden werd ten
huize van R. S. alhier ontdekt, dat uit een
gesloten linnenkast eenige gouden en zilveren
voorwerpen werden vermist, w. o. een paar
gouden ringen, dito broche (een erfstuk),
zes zilveren lepeltjes enz.
Hoe en op welke geheimzinnige wijze deze
voorwerpen daaruit zijn verwijderd is tot nog
toe niet opgelost. Benig licht in deze zaak
zou den eigenaar zeer welkom wezen.
Van bevriende zijde ontvingen wij onder
staand rapport ter plaatsing.
van de afgevaardigden
van het Departement B.
v. t. A. bij de oprigtin’
het monument van Gysbert J. i|
de Martinikerk te Bolsward op den
July 1823.
Medeleden
Aangenaam was ons den last waarmede «g,
door uw vertrouwen in ons vereerd werdei,
om bij het feest ter inwijding van h<
Gedenkstuk voor Gysbert Jacobs, ons Depai
van de verrigtingen en dejjgftt Zeep 1*S Wat
de wasch en voor
dan, op bijzondere uit
de Commissie ter oprigtinÏOU(Jen nOOdl’g hebt,
het Gedenkstuk, naar het Stadhuis, waa:
en alwaai,
wij de volgende hoogst aanzienlijke personen,
feestgenooten bijeen vonden als ZE. de Gou
verneur dezer Provincie, eene deputatie uit
de Staten van dit Gewest met hunnen griffier,
de Burgemeesteren en Raden van het Bestuur
dezer stad, Bestuurders van het departement
met den secretaris en de commissie tot regeling
der feestviering (waarvan twee leden als
ceremoniemeesters, zoo wel bij ontvangst der
genoodigden, de regeling van den optogt, in
de kerk als aan den maaltijd werkzaam waren)
de hoogwelgeb. Heer Grietman van Wonse
radeel, den Ed.Heere vrederegter van dit
Canton, Afgevaardigden van het atheneum
te Franeker, uit de Prov. Comm, van onderw.
uit bijzondere Commissien van stedelijke
administratien, de bedienaren van den gods
dienst der bijzondere gezindheden, de officieren
der stedelijke schutterij, de leden van het
Departement tot N. v. A., en verdere per
sonen welke tot het feest betrekking hadden.
Wij schaarden ons vervolgens naar rang in
den statelijken optocht welke om half elf uur
van daar ging naar de St. Martinikerk, Bege
leid en gesloten werd door een detachement
van de burger schutterij met dezelver muzi
kanten aan het hoofd.
Aldaar door kerkmeesteren ontvangen en
ter plaatse waar het standbeeld opgerigt was
gekomen zijnde, deed de Voorzitter van ons
Departement eene gepaste aanspraak aan de
hoogaanzienlijke schaar van de bijzonder tot
deze Plegtigheid genoodigden, daar tegen
woordig, waarop het sein ter ontdekking werd
gegeven, welke onder muzijk, werd bewerk
stelligd en ons het beeld van onzen grootsten
en eersten Dichter met verrukking en eerbied
deed aanstaren.
Ons en de verdere genoodigden, benevens
de Leden dezes Dep. bijzondere zitplaatsen
aangewezen zijnde in het ruim der kerk,
beklom de WelEerw. Zeergel. Heer J. Hal
besma den leerstoel en deed ten aan hooren
van eene talrijke vergadering uit alle oorden
dezer Provincie zamengevloeid, een keurige
en voor de feestviering aller belangrijkste
Rede over Gysbert Jacobs.
Ie in zijne afkomst en huisselijke betrekkingen
2e ligchaams en zielsgesteldheid
3e karakter
4e dichtwerken en Taalkennis.
Ie. Verrassend bij uitstekendheid was in
dezelve de verzekering dat Gysbert Jacobs in
1603 in deze stad was geboren en Bolsward
dus zijne wieg, zoowel als zijn graf in hunne
wallen mogt hebben. In 1633 was hij hier
beroepen als schoolmeester, koster
zanger en in 1666 aan de pest overleden,
zonder kinderen na te laten.
2e. Van de natuur had hij geen sterk,
evenwel welgemaakt lichaam waarin bovenal
eene edele ziel haar verblijf had.
3e. Zijne bescheidenheid en nederigheid
werden verder geroemd, zijne braaf heid en
deugd gemeld en zijne zwakheden niet ver
bloemd.
4e. Bovenal werden zijSe dichterlijke be
kwaamheden, het gevoelvolle in zijne uit
drukkingen, de zachte gloed zijner beelden
en het meesterlijk penceel waarmede hij natuur-
tooneelen in zijne gedichten schilderde, als
eenig voorgesteld. Tusschenbeide met proeven
tement te vertegenwoordigen;
noegen hebben wij die taak volbragt
gaarne nemen
waar, om U van de verrigtingen en
gewenschten afloop dier feestviering te be
richten.
Wij begaven ons
noodiging van
van
wij behoorlijk werden ontvangen
ADVERTENTIEPRIJS: 1—7 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
Men schrijft aan Hepk. Nieuwsbl. v. Fr.
Mei de selskipsdei kin ’t selskip it fen
’t jier wol ris tige treffe, as ’t hwet wol.
Forline jier is bisletten det dy op ’e
Sweach hélden wirde scoe. Boalsert for-
socht do ek om ’e ginst, mar krige se net.
En nou... scille de Boalserters hjar sin
dochs krije, as de algemiene gearkomste der
neat op tsjin hat, en det scil ’t wol net.
Sjuch, de 12te Augustus scil to Boalsert
yn Gysbert Japicx’ bertehüs in stien pleatse
wirde, en de Boalserters, eerste feesthalders,
dy ’t witte ho’t sok ding ynpikt wirde
moat det wit Fryslan bij ünderfining,
woene dy dei lang net flngemirken foarby-
gean litté. Hja ha bigrepen hawn det it
wer ris tiid waerd for in algemien Gysbert
Japixfeest. Do ’t mei dy saek fen ’e stien-
ynsettery yn oarder wier, ha se der ek gjin
groeije ütten, mar der foart prik-
’t wirk steld. En do ha se
wer om dy selskipsdei tocht,
nou moaijer wêze, as det se it
as sadanich binnen ’e
as men it goed biseach,
oars
De Burgemeester van Kampen heeft
dezer dagen een circulaire gezonden aan
neringdoenden in die gemeente, waarin ge
wezen wordt op het zeer groote daar bestaande
euvel, dat sommige leerlingen van den hoofd
cursus schulden maken, dikwijls tot een zeer
aanzienlijk bedrag, tengevolge van het aan
hen verleenen van krediet door neringdoenden,
een euvel, dat zoodanige afmetingen heeft
aangenomen, dat de bevoegde autoriteit zich
daarmede heeft bemoeid en daaromtrent
strenge voorschriften heeft uitgevaardigd.
Het schijnt, meldt verder die circulaire,
dat de pogingen in het werk gesteld om het
verleenen van krediet aan die leerlingen te
doen eindigen, niet of niet voldoende hebben
gebaat, althans uit het gesprokene door den
Minister van Oorlog in de Tweede Kamer
van 2 Juli mag worden opgemaakt, dat het
voornoemde euvel nog niet is verdwenen,
terwijl daarbij de Minister nog meedeelde,
dat wanneer nog langer van dat kredietver-
leenen bleek door neringdoenden, door hem
zou worden overwogen, den hoofdcursus naar
elders te verplaatsen.
Het behoeft geen betoog van hoe onbe
rekenbare schade een dergelijk besluit voor
de gemeente zou zijn, een onherstelbare
schade dan aan de gemeente toegebracht
door de schuld van haar eigen ingezetenen.
Door den Burgemeester wordt dan ook in
het algemeen belang aan de neringdoenden
het zeer dringende en zeer ernstige verzoek
gericht, het door de bevoegde autoriteit uit
gevaardigde verbod aan onderofficieren van
den hoofdcursus om op krediet te koopen of
zich op krediet diensten te doen verleenen,
eendrachtig te steunen en mitsdien aan die
heeren geen voorwerpen te leveren of diensten
te bewijzen, dan tegen contante betaling.
Willem Veltman ontvlucht.
De gevaarlijke verpleegde, die Zondagavond
uit het Rijkskrankzinnigengesticht te Medem-
blik ontsnapte, blijkt te zijn Willem Veltman
een oude bekende van de justitie. Hij ver
toefde de laatste dagen in de observatiezaal
om Maandag naar de gevangenis te worden
overgebracht. Zorgvuldig werd dit voor hem
verborgen gehouden, te meer omdat hij een
afkeer van gevangenis en politie had. Om
nog ongeveer 7 jaar in Leeuwarden te worden
opgesloten, daarin had hij heel geen zinliever
wilde hij sterven.
Zondagavond is hem zijn aanstaand vertrek
naar Leeuwarden ter oore gekomen, en wist
hij in een onbewaakt oogenblik te ontkomen.
Door uit een raam te klimmen, kwam hij
naar buiten; zorgvuldig schoof hij een gordijn
weer toe en waarschijnlijk met eenig
geld van mede-verpleegden, is hij spoorloos
verdwenen.
Bolswardsche Courant
at
g
n
k
e
<2
e
a
UHMT
