Kieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
Over allerlei dingen.
Een belangwekkende proef.
1909.
No. 34.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
48ste Jaargang.
11
Donderdag 29 April.
I
I
VOOR
gedragen
uit z’n
vijf
ver-
van
I
K
s
vinden den inhoud uwer porseleinkast, be
nevens uw salon-ameublement, wijl
is genoemd vertrek aan een
ziening te onderwerpen,
nu nog bij. Maar op een
u naar uw L.
begeven, komt
u daar vai
ook dat terrein is door de troepen
reinigingsdienst bezet. Wel, ik kan
kundige controle vanwege den chef van dit
logement, die reeds in het bestuur der ge-
ADVERTENTIEPRIJS: 1’7 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad ie telefonisch aangesloten onder No. 4.
men bezig
grondige her-
En bleef het daar
goeden dag, als ge
kantoor of studeervertrek zult
men u verzekeren dat men
.ndaag onmogelijk kan gebruiken
van den
■me be
grijpen, dat er mannen zijn die in vertwijfeling
uitroepen: weg met de schoonmaak, dat is
de ergste plaag die je overkomen kan. Maar
ik zeg het hen niet na. Want met de dames
zie ik in dat het hier is: door lijden tot
heerlijkheid. Er moet gestreden worden. Door
de dames en hare vrouwelijke en mannelijke
trawanten met stof en vuil, die ongemoeid
gelaten, op den duur onze huizen zouden
bedreigen met een langzame maar zekere
verwording. En door de mannen met de onbe
hagelijkheid en ongezelligheid die van dien jaar-
lijkschen strijd de onvermijdelijke gevolgen zijn.
Maar als dan de strijd gestreden en het leed ge
leden is, wel, dan hebben we in de eerste
plaats het genot dat we kunnen zeggen:
ziezoo dat is weer achter den rug, een genot
dat we niet zouden kennen als we nooit den
last en het ongerief van den schoonmaak
ondervonden. En in de tweede plaatsis het
niet een rustig gevoel te weten, zeker te
weten, dat ze nu weer eens alle hoekjes en
gaatjes van je huis doorsnuffeld hebben en
meerendeels werden opgekocht tegen 16 a 17
cent per stuk.
Ook werden ongeveer 1000 bonte eieren
verhandeld tegen 35 5 cent per stuk.
De 23ste algemeene vergadering van
den Bond van R. K. kiesvereenigingen in
Friesland zal Zondag 23 Mei alhier worden
gehouden. Mr. D. A. P. N. Kooien, lid der
Tweede Kamer, te Utrecht, zal een lezing
over staatspensionneering en verzekering tegen
invaliditeit en ouderdom en mr. A. baron
van Wijnbergen, lid van de Tweede Kamer,
te Arnhem, zal een politieke rede houden.
Lemmer, 26 April. Voor rekening van
een uit onze burgerij gevormde commissie,
is heden door 2 visschers met hunne schuiten
gezocht naar de lijken van de bij de schip
breuk alhier omgekomen personen.
Het was deze visschers hedenavond nog
niet gelukt er een te vinden.
De berichten in sommige bladen waarin
werd gemeld, dat er reeds 3 lijken waren
gevonden, zijn uit de lucht gegrepen, terwijl
ook de schipper gelukkig niet, zooals weer
andere bladen meldden, naar een krankzinnig-
gesticht behoefde te worden vervoerd.
26 April. Hedenavond is alhier tele
grafisch bericht ontvangen uit Nieuwediep,
dat aldaar heden 8000 stuks ansjovis zijn
aangevoerd.
Dit is voor onze visschers een bewijs, dat
deze visch de Zuiderzee binnentrekt.
Zondagmiddag omstreeks halfdrie werd
op de Vaillantlaan, hoek Erans Halsstraat
in Den Haag door een tramwagen van lijn
6 het vijf-jarig dochtertje overreden van den
heer Levie, wonende in de Erans Halsstraat.
Spoedig was een groote menigte op de plaats
des onheils. Het ongelukkige kind lag nog
onder den motorwagen. Direct werd geseind
om de lichtbok, welke aan de Laan van
Meerdervoort is gestationeerd. In de remise
aan de Erans Halsstraat, welke op een af
stand van twee a drie minuten gelegen was,
was blijkbaar geen reddingsmateriëel en op
den wagen zelfs heelemaal niet. Eenige
omstanders haalden spoedig uit een nabijzijnde
werkplaats een dommekracht en balken, waar
door na een half uur getob-, men het in
middels reeds overleden kind onder den wagen
kon uithalen. L. en F.
hun inhoud
derwaarts „geslingerd”, zou ik haast
ik bedoel hier en daar door bet
huis verspreid. Uw boeken liggen op stapeltjes
op den bovensten zolder, want de boekenkast
moet er aan gelooven. Tevens kunt ge daar
dat in géén van gezegde hoekjes en gaatjes
meer één stofje te vinden is Ik roep met
de dames uit: leve de jaarlijksche huis-
hemelarijDIXI.
Fr. Zuidwesthoek, 26 April. Die jongens!
Nu ze weten, dat de Rijks veldwachter om ’n
eierenzoeker te bekeuren, hem alleen maar
„in jagende houding” behoeft te herkennen,
nu gaan ze zich vermommen. Oude flam
bards, afgedragen démi’s enz. zijn gezocht
en waar het masker niet wil lukken of on
voldoende is, beginnen ze zich met wat
goedkoope verf te tatoeëeren. List tegen list.
Jammer, dat de veldkijkers erg duur zijn,
anders zouden de spaarpotten ook nog geleegd
worden. Die jongens!
Stavoren, 27 April. Heden aangebracht
door 2 booten 140 en 45 stuks ansjovis.
De eerste boot vischte met 30, de andere
bij wijze van proef met 5 netten. Men roemt
de visch als van prachtige qualiteit.
Fr. Zuidwesthoek, 26 April. De land
bouw is in de laatste jaren flink vooruit
gegaan, maar ook de tuinbouw heeft, dank
zij de deskundige voorlichting, goede vorde
ringen gemaakt. Bijna geen woning meer
thans in den greidhoek, of er wordt een
goed verzorgd moestuintje aangetroffen. En
wat een ooftboomen en vruchtenstruiken er
in korte jaren zijn aangeplant. ’t is
inderdaad aardig om op te merken.
Men mag zich verheugen over dezen
vooruitgang. Want tuinen, goed behandeld,
verschaffen voordeel en genot.
Lemmer, 26 April. De typhus, die hier
gedurende eenige weken heerschte, is thans
geheel geweken. De laatste patiënt is heden
gezond verklaard.
Hepk. Nieuwsbl. van Fr.
Sneek. Op de gisteren gehouden vergadering
van vrijzinnige Kiesvereenigingen in dit
district, is tot definitief candidaat voor de
Tweede Kamer gesteld de heer C. A. Zelvelder,
districts-schoolopziener, die zich bereid heeft
verklaard de candidatuur te aanvaarden.
De oud-minister H. P. Staal had voor de
voorloopig aangeboden candidatuur bedankt.
Aan de markt alhier waren heden
circa 12000 kievitseieren aangevoerd, welke
nootschaps-afdeeling zitting heeft. Bovendien
zullen zij dan 15 cent daags zakgeld krijgen.
En is de opbrengst van hun arbeid hooger
dan f 1 per dag, dan wordt hun daarvan
een zeker percentage boven het vaste loon
uitgekeerd.
Het bestuur heeft er zorg voor
dat de prijzen voor het werk gesteld worden
op het gangbare gemiddelde, om niet de
vele personen van onbesproken levensgedrag,
die op dezelfde wijze in hun levensonder
houd trachten te voorzien, een te zware
concurrentie aan te doen.
Deze proefneming is voorloopig voor één
jaar begonnen. In dien tijd zal moeten
blijken of een dergelijke schrijfkamer evenals
in verschillende buitenlandsche steden het
geval is, voldoenden steun ondervindt om
voort te bestaan en uitgebreid te worden,
kan het zijn op den duur als Centraal
doorgangsstation voor de ontwikkelde ele
menten uit de Nederlandsche gevangenissen
op hun moeielijken terugweg naar de maat
schappij, waar er tot heden zoo verontrustend
velen verongelukten.
Het ligt in het voornemen van het bestuur
de werkzaamheden van iederen ontslagen
gevangene, die van de schrijfkamer profiteert,
te bepalen op drie maanden; verwacht wordt
als algemeen geldende regel, dat binnen dit
kwartaal de personen bf zelf hun eigen weg
hebben gevonden bf door bemiddeling van
het bestuur hier of daar een vaste plaatsing
erlangen.
Deze voor ons land spiksplinternieuwe
instelling heeft hare werkzaamheden onder
gunstige omstandigheden ter hand genomen.
Immers zij zal aanspraak kunnen maken op
subsidie, omdat zij onder meer bedoelt //ont
slagen gevangenen voor arbeid weer geschikt
te maken” en een wetsontwerp tot aanvulling
en verhooging der Staatsbegrooting hiertoe
blijkens de Memorie van toelichting het
uitzicht opent.
Intusschen hoopt en verwacht het bestuur
uit alle oorden des lands bestellingen van
particulieren en vereenigingen voor het schrij
ven van adressen, het afschrijven van brieven,
manuscripten, acten enz. Mogen velen zich
opgewekt gevoelen tot het welslagen van
deze belangwekkende proef mede te werken
BINNENLAND
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 3 maanden.
Franco per post 50 Cents.
Afzonderlijkenos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Coalitie.
De Banier schrijft:
Op voorstel van het bestuur der antirev.
partij in het district Harlingen werd door
de drie besturen van rechts j.l. Zaterdag een
vergadering gehouden tot bespreking der
samenwerking. Met de candidatuur Dr. de
Visser bleken allen hoogelijk te zijn inge
nomen. Besloten werd met alle kracht saam
te werken tot het verkrijgen van het ge-
wenschte resultaat, en binnenkort, na bekend
heid der aanneming van de candidatuur, de
moderamen’s der vereenigingsbesturen te doen
samenkomen, ter bespreking van alle bizonder-
heden inzake de ophanden zijnde Kamer
verkiezing.
Terwijl wij dit schrijven vernemen wij, dat
laatstgenoemde vergadering reeds vanwege het
moderamen van het chr. hist, districtsbestuur,
is uitgeschreven op Maandag 3 Mei e. k.,
’s nam. te 2’/2 ure te Bolsward. K.
Uit Dodewaard meldt men aan de
N. R. Cl.:
Het fruit belooft een prachtigen oogst.
Engelsche krozen, perziken en abrikozen staan
volop in bloei en alle vruchtboomen zeer
enkele pruime- en appelsoorten uitgezonderd
zitten zoo vol met knoppen, dat er alle
reden is om een rijken pluk te verwachten.
Als ’t weer nu maar wat meewerkt en de
gevreesde nachtvorsten wegblijven. Over
enkele dagen staat hier alles in vollen bloei.
Gistermiddag sprong een man, die op
het voorbalkon stond van een in gang zijnden
tramwagen aan den Amsteldijk te Amsterdam
van het balkon in verkeerde richting,
met het noodlottig gevolg dat zijn rechterarm
onder de wielen raakte. Met een verbrijzelden
arm werd de man naar het Gasthuis vervoerd.
Zondagavond was het 4-jarig zoontje
van den heer K. aan den zeemuur bij de
Schelde te Vlissingen aan het bloempjes
plukken. Het kind waagde zich te ver, ver
loor het evenwicht en viel in de Schelde.
Eenige oogenblikken later werd het levenloos
opgehaald.
Het is van algemeene bekendheid en het
wordt door de openbaar gemaakte statistieken
bevestigd hoe verbazend moeielijk het in den
tegenwoordigen tijd voor ontslagen gevangenen
is om op eene fatsoenlijke wijze weer aan
den kost te komen.
Heeft men, al is het slechts éémaal, gelijk
onze Belgische naburen zich uitdrukken, „in
het gevang” gezeten, dan is iedere patroon
of werkgever min of meer huiverig zoo iemand
in zijn dienst te nemen. Er behoort dan ook
werkelijk een groote dosis naastenliefde toe,
om in onze huidige samenleving met haar
steeds scherper wordende concurrentie en het
overvloedige aanbod van werkkrachten op
bijkans ieder gebied van de arbeidsmarkt
een ontslagen gevangene weer aan den gang
te helpen waar ten volle geschikte en uit
nemende gegadigden om plaatsing vragen.
Gelijk de N. R. Cl. mededeelt, is iq het
begin dezer maand door de Rotterdamsche
afdeeling van het door het geheele land be
kende genootschap tot zedelijke verbetering
van gevangenen een poging begonnen om
aan meer intellectueel ontwikkelde ontslagenen
een kans te geven zich wederom eene positie
in de maatschappij te verwerven. Een der
gelijke poging wordt door ons van harte
toegejuicht en zal ook zeer zeker in de oogen
van ieder weldenkend mensch waardeering
vinden omdat zij een levensperspectief her
opent voor hen, die met min of meer gees
telijken arbeid ter onderscheiding van
handenarbeid hun kost moeten verdienen
en voor wie dit vaak nóg moeielijker is dan
voor handwerkslieden. Wij weten allen hoe
zoo menige gestrafte staat als een vreemde
ling in de wereld van vrije menschen, als
hij pas door de gevangenispoorten naar buiten
is gekomen. Verslapt, ontzenuwd, lichamelijk
en geestelijk veelal geknakt, is hij bang voor
de verachting der menschen; zijn verzwakte
energie, zijn schaamte houden hem van weer
dapper aanpakken terug, en trouwens tot
wien zou hij zich wenden, waar hij van het
actieve leven vervreemd is en overal vijand
schap, althans onverschilligheid vermoedt,
wegens de onmaatschappelijke daad, die hem
in handen der justitie heeft gebracht.
In navolging van het buitenland hebben
eenige Rotterdamsche ingezetenen een zooge
naamde //Schrijfkamer” geopend in het perceel
No. 24 aan de Scheepmakerhaven. De be
doeling hiervan is om ontslagen gevangenen
uit den beschaafden stand, zooals kooplieden,
onderwijzers, ambtenaren, kantoorbedienden
en dergelijken, tijdelijk aan werk te helpen.
Hiertoe wendt het bestuur zich om schrijfwerk
tot allerlei corporaties en personen, die hier
voor in de termen vallen, ten einde dit door
zijn beschermelingen te laten verrichten.
In wijden kring wordt nu om werk
gevraagd om die ontslagen gevangenen ge
durende eenigen tijd aan den arbeid te
houden en hen daarna als oppassende
menschen in het maatschappelijk verband
terug te doen keeren.
De bedoeling is, dat de gevangenbezoekers
na zullen gaan wie van de gedetineerden
geschikt zijn om na hun ontslag in de
Schrijfkamer aan den gang te worden gezet.
En wanneer de speciale commissie het gun
stig oordeel deelt, zal de ex-gevangene
aanstonds aan de lessenaars een
vinden. De overgangsperiode
van verlatenheid en
De schoonmaak is uitgebroken". O wee,
denken de geachte lezeressen, nou krijgen
we zeker eens van die vervelende, jaarlijks
weer terugkeerende „mopperderaties" over
dat noodzakelijkste aller noodzakelijke dingen,
onze jaarlijksche schoonmaak. Nu, dat ken
nen we, daar behoeven we warempel de
krant niet voor op te slaan, dat is oude
kost. We hooren er dagelijks thuis genoeg
van. Mag ik u verzekeren, geachte dames,
dat het absoluut niet in mijn bedoeling
ligt om te dezer plaatse een „mopperderatie"
af te steken In de eerste plaats ligt ’t
niet in mijn aard om te mopperen en in
de tweede plaats ben ik er stellig van
overtuigd dat het in dit geval al heel
weinig zou helpen, terwijl ik in de derde
plaats moet toegeven dat deze zaak eigenlijk
niet „bemopperd" mag worden. Wie ziet
niet in dat de schoonmaak noodwendiger is
dan noodwendig? Wie wil niet graag den
boel wat opgeknapt hebben En wie zou
niet waardeeren den moed en den ijver,
waarmee onze vrouwen elk jaar weer den
strijd tegen stof en vuil aanbinden Neen,
neen, ’t ligt volstrekt niet in mijne be
doeling om te mopperen ende te murmureeren.
Als ik zeg de schoonmaak is „uitgebroken"
dan bedoel ik daarmee dat ’t je eigenlijk
op ’t laatst tóch nog, om zoo maar te
zeggen „over het mot" komt, ’t Gaat er
mee als met een oorlog. Al een paar maanden
dreigt ’t gevaar totdat ’t plotseling boven
je hoofden losbarst. Gansche legerscharen
van bezems, boenders, schrobbers en hoe al
dat oorlogstuig meer moge heeten, natuurlijk
met de noodige vrouwschappen tot derzelver
bediening, zijn in onze huizen doorgedrongen
en maken zelfs de meest veilige plekjes
onveilig. Deze geduchte heirmacht wordt
nog versterkt door mannen, die in lange,
witte gewaden in or.ze binnenkamers rond
waren, al strijkend, plakkend, vervend, ha
merend en kloppend. Als't héél erg meenens
is en de timmerlui er aan te pas moeten
komen is het een gebeuk en gehamer dat
hooren en zien je vergaan. Ja, wel is de
schoonmaak „iiitgebroken". En onze huizen
als de slagvelden in den grooten strijd tegen
stof en verwording, zijn geworden plaatsen
der verwoesting. Kaal grijnzen u de wanden
tegen, berooid van alles wat ze gezellig
deed uitzien, hol klinkt uw voetstap daar,
waar ze anders wegzonk in het zachte tapijt.
Waar anders orde en netheid heerschen,
vindt ge nü de grootst mogelijke wanorde.
Alles is van z’n gewone plaats en uit z’n
gewone doen.
Kasten zijn leeggehaald en
her- en
al zeggen,
aan-
i voor dien
arbeid zal hij loon ontvangen. Een loon
dat bepaald is op één gulden daags vast.
Een zeer bescheiden minimum dus. Maar
het bestuur is erin geslaagd om dengenen,
die dit daggeld bij hen verdienen, voor
gulden per week kost en logies te
schaffen in de Metropool, het hotel
het Leger des Heils, waar hun een goed
verblijf is gewaarborgd en tevens een mensch-
plaats vrij
van leegheid,
twijfel kan hem dan
dus worden bespaard. Hij weet waarheen
hij zich wenden kan, waar hij aanstonds
werk zal vinden, dat zich eenigszins
past aan zijn ontwikkeling. En
Bolswardsche Courant
i
I
