Nieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
1
I*
I
It
f
I,
■1
11
1909.
48ste Jaargang.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
No. 43.
f
ai
Zondag 30 Mei.
LEVE DE FIETS!
I 1
I
I
VOOR
Afzonderlijke
BINNENLAND.
te genieten
op.
En
zou
i
I
H
P‘
zoodoende
machtig te
De worm-
I 1
me de
I
Catechisatie. De godsdienstleraar sprak
een ernstig woord tot de jongeren over de
gevaren op hun levenspad.
ffEr moest geen uwer zijn, die ooit
een plaats bezocht, waarheen hij ook zijn
zuster niet zou kunnen brengen”, sprak hij.
En vervolgende: zzIs er een uwer die de
waarheid van dezen wijzen regel niet
willen onderschrijven?”, vroeg hij.
Een der jongelieden stak den vinger op.
»Hoe? Zoudt gij een plaats kennen en
die willen bezoeken waarvan gij wist, dat uw
zuster er niet van noode had? Welke is die
plaats dan? Spreek?
»De barbier”, luidde het antwoord»
I
Voortdurend wordt zij nog algemeener;
geen aardsche machten kunnen haar meer
stuiten, steeds grooter wordt de omzet, steeds
lager worden de prijzen. Hoe goedkooper ze
worden, hoe meer er gekocht worden en hoe
grooter de verdienste. Het eenig bezwaar
der concurrentie is, dat de prijs zal moeten
blijven staan op iets meer dan den kostenden
prijs van middelmatig fabrikant, anders is
de dag nog te voorzien, dat ze zes om een
dubbeltje worden.
Nu vraagt men zich wel eens in stilte af
heeft die ook al een fiets maar de tijd is
niet ver meer, dat men met verbazing uit
roept heeft die nog geen fiets 1 of heeft die
er nog maar zóó een
Toen de hooge tweewieler haar plaats
moest inruimen aan de safety, toen heeft
ook de hooge stand der menschen zijne plaats
zien betwisten door den stand, die eenige
voeten lager bij den grond blijft. Moest men
voor de hooge wielen goed in de beurs grijpen,
voor de lage grijpt menigeen er al naast.
Legio is ’t aantal menschen, dat aan de
fiets het dagelijksch brood, met of zonder
meer, te danken heeft.
Zij, die ze fabriceeren of de onderdeelen
leveren, zij, die ze verkoopen, vernikkelen
of verhuren, zij die onderwijs op de fiets
geven of er kunsten op verrichten, zelfs
zij... die ze als beroepsdief stelen.
Het edelste werk der natuur is de mensch,
zei Bacon het edelste werk der menschen
is de fiets zeggen wij om te eindigen, want
we gaan voor ontspanning wat fietsen
brood en
een kat
huisden er
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 3 maanden.
Franco per post 50 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
afbuiten
dronken op je kar
drankmisbruiker een fiets
van de flesch
Workum, 27 Mei. zzAlweer mislukt” zoo
hoorden we menigen visscher klagen, die na
de slechte haringvangst, zijn hoop op de
ansjovis had gevestigd. Scheen aanvankelijk
dat een goed ansjovisjaar te wachten was,
omdat de eerste twee weken flink gevangen
werd, thans is ook die hoop Vervlogen. Wel
trok menig visscher van de eene zeeplaats naar
de andere, om te trachten daar betere resul
taten te verkrijgen, ’t hielp niets. Allen
keerden mismoedig terug, want de kosten
konden niet gemaakt worden en ze moeten
dan op eigen geld teren, hetgeen bij de
meesten niet aanwezig is en dus spoedig weer
koers zetten naar moeder de vrouw. Velen
hebben de visscherij-benoodigheden maar weer
opgeborgen en ander werk ter hand genomen,
bij timmerman, boer of wat de hand vindt
om te doen. Voor de meesten is het wel een
treurigen tijd, nu de eene hoop na de andere
vervliegt. Meende men aanvankelijk dat de
visch wegens de koude niet te voorschijn
kwam, ook die verwachting is niet uitge
komen, want bij milder weer laat ze nog op
zich wachten.
Een gevaarlijk mensch.
Te Winschoten stond heden terecht de
32-jarige Albert Jan Elzinga, schoenmaker
te Sappemeer. Hem wordt ten laste gelegd,
dat hij te Sappemeer in den avond van 1
Februari heeft getracht opzettelijk en met
voorbedachten rade Rensina Mandema, wed.
van Klaas van der Wijk, en haar dochter
Annechien Fokkina van het leven te be-
rooven, door op de vensterbank aan de bui
tenzijde harer woning een doosje te plaatsen
in den vorm eener reclame-proefdoos, bevat
tende een wit en poedervormig mengsel,
bestaande uit zetmeel en een hoeveelheid
zuringzout, waarin 15 gram en 961 mgr.
zuringzuur. De helft daarvan was voldoende
voor ieder der beide vrouwen om haar te
dooden, althans haar te brengen in levens
gevaar. Het doosje had tot opschrift: zzDeze
poeder is voedzaam en krachtig, wordt bereid
als sago, voldoende voor Twee Personen.
Gratis Proef”.
Bekl. had in zijn huis het mengsel gevormd.
Gelukkig proefde Rensina Mandema het
poeder maar even en merkte zij aan
smaak en gevolgen, dat het nadeelig was of
kon zijn. Verder werd bek], ten laste gelegd
in het najaar van 1908 te Sappemeer Johanna
van der Wijk van het leven te hebben
beroofd, althans zwaar lichamelijk letsel
toegebracht. In October heeft hij aan vrouw
Van der Wijk voornoemde poeders ter hand
gesteld als geneesmiddel tegen wormen. Ze
bestonden echter geheel of gedeeltelijk uit
zuringzout, bevattende een groote hoeveelheid
zuringzuur. Bekl. had het doel, dat genoemde
vrouw haar dochter meerdere van deze poeders
zou doen innemen, zooals geschiedde. Het
meisje is daarop levensgevaarlijk ziek geworden
van daardoor ontstane etterige
het buikvües op 25 Nov.
Twee huzaren te Haarlem hebben
Woensdag op het Bolwerk den heer C. V.
beroofd van f 80. De een sloeg hem tegen
den grond en de ander rolde hem het geld.
Zij zijn in arrest. N. R. C.
Aan de Heemstraat in den Haag werd
gistermorgen een ledikant, dat men even aan
de deur had laten staan, terwijl men andere
goederen naar binnen bracht, ontvreemd. De
dader werd echter spoedig achterhaald en het
ledikant aan den eigenaar teruggegeven.
De onder de streep schrijver van het
Algem. Handelsbl. schrijft
Berlijnsch Allerlei.
Een scène in de gevangenis. Directeur
tot den celbewaarder Breng den gevangene
Zühlsdorf naar de bezoek-cel. Hij mag met
zijn moeder spreken.
(Zühlsdorf werd kort geleden tot eenige
jaren veroordeeld, omdat hij in zijn hoe
danigheid van klerk in een reis-bureau veel
geld verduisterd had. Zijn moeder woonde
de terechtzitting bij als getuige en weende
zeer om haar verloren kind.)
Moeder en zoon ontmoeten elkaar in de
bezoek-cel. Omarmen elkaar, maken elkaar’s
wangen nat met elkaar’s tranen.
Zühlsdorf droogt zijn oogen met de mouw.
Zoekt daarna naar zijn zakdoek, die hij
blijkbaar vergeten heeft. De moeder geeft
hem haar zakdoek, die hij gebruikt en bij
zich steekt.
De bezoek minuten zijn voorbij. De be
waarder brengt den gevangene terug naar
de cel. De moeder verlaat geknakt het ge
traliede huis, achter welks muren haar lieve
ling lange jaren van zijn jong leven zal
moeten doorbrengen. Mocht zij toch met hem
ruilen, hem de gouden vrijheid gevenEen
gepijnigd moederhart waagt veel... en zij heeft
daareven reeds veel gewaagd...
Want de bewaarder die de zakdoek-
scène gezien heeft haalt den gevangene
het doek uit de jas en ontdekt een aantal
werktuigen om uit te breken, welke dade
lijk, met rapport, aan den directeur gegeven
worden.
Arme moeder...
Smakelijk eten. Het echtpaar Ziekow
beheerde een groot restaurant aan den
Havel, bij Heiligensee, een der heerlijkste
plekjes buiten Berlijn, waar zomers duizen
den heentrekken om te genieten van lucht,
water en bosch.
Het echtpaar is nu veroordeeld. Zij tot
'500 mark boete en 3 maanden gevan genis
hij tot 500 mark en 1 maand gevangenis.
Omdat: voor al het eten en drinken vuil
Havel-water gebruikt werd, dat in emmers
uit de rivier geschept werd. Groote stukken
doode visschen, planten, kikkerbroed wipte
men met de band er uit. De emmers werden
ook gebruikt om de dweil in uit te spoelen
waarmee de grond en een zekere nuttige
gelegenheid gedaan was. De soepketel was
tevens vuile wasch-ketel. In de mand, waarin
koek bewaard werd had eens
moederweelde gesmaakt. Later
muizen. En om de muizen te
verjagen een hond.
In de melk die a 15 cent per glas
verkocht werd dreven doode muizen, zoodat
de meiden weigerden die melk te drinken.
Waarop mevrouw Ziekow zei: Voor de Ber-
lijners is ze nog goed genoeg.
Deze de voorzitter van de rechtbank
vond deze qualificatie zwijnerij had reeds
twee jaren geduurd.,.
Voor zulke sluip-moordenaars lijkt
straf zéér licht.
Zuidwesthoek, 27 Mei. De Zuidwesthoek
is aan regen toe. Dan kan het op de beste
landen nog wel terecht komen met den hooi
oogst, zoo zeggen de boeren. Op de akkers
van minder goede kwaliteit moet die kans
reeds verkeken zijn. Daar doet bij schraal
weer en gebrek aan regen het salpeterge-
halte van den bodem zich te zeer gelden
om den voordeeligen groei van het gras
mogelijk te maken. Ziet men gewoonlijk
om dezen tijd reeds maaiers in het veld,
thans is daar nog geen sprake van.
Lemmer, 27 Mei. De zomerdienst met de
booten der Holl. Friesl. lijn wordt morgen
geopend. Alsdan kan men ’s morgens om
9.20 en ’s nachts 12.30 van hier, en
’s morgens 9.15 en 's nachts 12 uur van
Amsterdam vertrekken. De kapitein en de
hofmeester van de zzlleerenveen* hebben
dezen winter met goed gevolg een cursus
doorloopen in de verbandleer voor eerste hulp
bij ongelukken.
Witmarsurn, 27 Mei. De verkiezingen
werpen hier hun schaduwen nog niet krachtig
vooruit. Er wordt weinig belangstelling ge
toond in de zzpublieke zaakEen verkiezings
vergadering alhier, waarin de candidaat der
8. D. A. P. zou optreden, kon niet doorgaan
omdat slechts drie personen ter vergadering
waren gekomen. In een verkiezingsverg. te
Achlum waren er 7.
Het staat nog achterlijk met onze bouw
en weilanden; het hooigewas belooft weinig.
Stavoren. 27 Mei. Door gemiddeld 40
booten werd hier sedert 21 dezer totaal
aangevoerd ongeveer 240,000 stuks ansjovis.
De prijs was j.l. Zaterdag per 1000 stuks
f 11.70.
Enkele visschers hebben reeds het bedrijf
gestaakt, anderen visschen twee aan twee
met één boot, ’t Laatste wordt veelal toege
past, wanneer de knechten, die gewoonlijk
visschen tegen ’n vijfde van de opbrengst
der vangst, de verdienste te gering achten
om te blijven doorvisschen en alzoo vertrekken.
De laatste dagen vischt men onder den
Zuidwal, waar de nog resteerende visch zich
thans schijnt op te houden.
Als een staaltje hoe ongelijk de uitslag
kan zijn, moge dienen, dat de grootste vangst
voor één boot verleden week beliep 23.000
stuks, de laagste slechts 500 vischjes.
Hepk. Nieuwsbl. van Fr.
Friesche Zuidwesthoek. Het mooie weer
heeft in de lammerenprijzen geene verandering
gebracht; de handel is en blijft stug. Alhier
zijn lammeren opgekocht tegen prijzen van
f 1, f 1.50 en f 2 per stuk.
Oudere woldieren zijn even spotgoedkoop
goede jonge schapen koopt men thans voor
f 10 k f 12.
en tengevolge
ontsteking van
1908 overleden.
De doktoren Van Olm en Heringa, met
de lijkschouwing van Johanna Van der Wijk
belast, constateerden als doodsoorzaak buik-
vliesontsteking. Zij achten het niet onaan
nemelijk, dat een substantie in de maag
gebracht, aanleiding gaf tot een toxische
ontsteking van den maagwand en dat leidde
tot den dood. Het eindresultaat van het
maagonderzoek door de apothekers Boerrna
en Van Dam was, dat in geen der organen
zuringzout of eenig ander etsend vergif in
aantoonbare hoeveelheden aanwezig was. De
mogelijkheid van verwijdering voor het onder
zoek is niet uitgesloten.
Getuige Rensina Mandema vergeleek het
schrift op het doosje in de vensterbank met
een rekening van beklaagde. Het was het
zelfde schrift.
Beklaagde bekent het doosje daar te hebben
neergezet. Rensina zegt niet te hebben
geschreven een aanwezige verklaring, in
houdende dat het leven haar niets meer
waard is en dat zij alles geeft aan haar
zuster, beklaagdes vrouw, en beklaagde.
Beklaagde Elzinga wilde, bekende hij,
vrouw en dochter doodden om
haar bezittingen als erfgenaam
worden. Hij was aan lager wal.
poeders heeft hij haar gegeven zooals hij die
van dr. Meihuizen ontving. Aan den dood
van Johanna zegt hij onschuldig te zijn.
Eisch van het Q. M. vijftien jaren ge
vangenisstraf.
Nu het heerlijkst denkbeeld lenteweer is
aangebroken zitten we allemaal op de fiets,
zooals het in een der aardige revues van
Reyding heet.
Wie het genot van het fietsen eenmaal
heeft leeren kennen, snakt er telken jare
naar om zijn karretje, dat gedurende de
wintermaanden op zolder in 't vet heeft
gestaan, er vandaan te halen en weer voor
het dagelijksch gebruik geschikt te maken.
In deze mooie dagen is de eene helft van
’t menschdom in den vrijen tijd aan het
fietsen terwijl het andere rondkuiert, allen
genietend van de ontwakende natuur.
Zachte Zuidewindjes waaien,
Uit den nooit volprezen Mei,
Bloemegeur en voglen zangen
Maken het harte vrij en blij
zingt de dichter en wij zeggen het hem
volmondig na.
Om het genieten van deze schoone dagen
nog volkomener te maken moet eere en lof
gebracht worden aan wie dat toekomt: de
fiets, die in vroeger tijd door de Friesche
Courant vergeleken is met den Vredebode,
den engel der verzoening, die maakt
deez’ aarde tot een paradijs
terwijl ’t vroeger leek een hel.
Waarom? zullen velen vragen. Welnu’
luistert dan allen en juicht en jubelt mèt
ons want de fiets brengt in de eerste plaats
gezondheid, die grootste en meest gewaar
deerde schat; tal van doctoren verkondigen
dit schier iederen dag.
Doch ook gelijkheid brengt zegelijkheid,
het doel, waar honderd en meer menschen-
geslachten naar streefden, het ideaal, dat
onnoemelijk veel goed en bloed heeft gekost,
het sociaal palladium tegen alle menschen-
leed, de fiets geeft het. Is toch niet de
smidsleerjongen de gelijke, neen soms de
meerdere van den bankier, wanneer beiden
het stalen ros berijden 1
Valt niet zijne Excellentie evengoed een
buil als de boodschap-fietser, als zij slippen,
of hun stuur verliezen Naast de fiets heerscht
standverschil, op de fiets is hij de meerdere,
dié 't meest getrapt heeft, (niet is) en ’t
krachtigst in longen en kuitspieren is. In
ons vlakke vaderland, waar bijna alle wegen
en paden befietsbaar zijn, openbaart zich
deze ideale gelijkheid het meest.
Het drankmisbruik bestrijdt ze. Een recht
geaard fietser is vanzelf ridder van de
blauwe knoop, alleen verslaafd aan limonade,
kwast en spuitwater. Zei men tot nu toe:
alles is mogelijk behalve je neus
er moet bijkomen en
zitten. Geef een i
present en hij neemt afscheid
of van de fiets.
Het woningvraagstuk lost ze op. De
arbeider in de stad kiest zich een huis met
tuintje van denzelfden prijs als een krotje
in de stad, maar Buiten op ’t naburige
dorp per fiets is hij toch op zijn tijd
in zijne fabriek, bij zijn baas of op zijn
werk.
De fiets, ze voorkomt het geestdoodend
gebabbel over de mode en over de chronique
scandaleuse; ze eischt zooveel attentie, dat
ze alles buiten haar beheerscht.
Een fietser kan niet rooken, of hij doet
het slecht, een fietser kan niet droomen,
niet suffen, niet zich laten drijven op een
idee, of op een niets; een fietser maakt hem
tot een schildwacht voor het gebouw zijns
levens.
Het rijwiel doet de afstanden verdwijnen.
Of op uw dorp een dokter, een apothetker,
een veearts woont of niet, ’t hindert weinig.
Ge haalt hem even per fiets en hij trapt
dadelijk gezellig met u mee in niet meer
tijd dan hij meegeloopen zou zijn met een
stadgenoot, die zijne hulp te voet kwam
inroepen.
We hebben reeds fietsende slagers, bakkers,
winkeliers, doctoren, ouderwijzers, telegram
bestellers, militairen, advokaten, rechters,
bakers, groenteboeren, bedelaars, enz. en nog
anderen zijn op de komst.
De vrijheid, de gelijkheid, de broederschap
die failliete boedel der Fransche revolutie,
ze wordt weer tot een bloeiende zaak ver
heven door de fiets.
Zij is het levendmakend bestanddeel onzes
tijds.
ADVERTENTIEPRIJS: 1—7 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
Bolswardsclie Courant
I
I
I
