1909.
48ste Jaargang.
No. 54.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
Nieuws- en Advertentieblad
Bols ward en Wonseradeel.
Over allerlei dingen.
i
I
li
lï
s?
II I
II I
Donderdag 8 Juli.
I H
i
VOOR
„op de hoogte”
hoog
BINNENLAND.
I
en
eens
van arbeiders uit de provinciën
Drente uit Friesland reeds zijn
van een
achtigheid
schiedenis
niet kent.
I
II I
Paterswolde.
uur werd de jubilaris
huis gehaald en het
De firma Gebr.
voor een
UIT DE KRANTEN.
Neemt onze Bolswardsche Courant zoo af
toe onder den titel „Uit de Pers” wel
i een artikel over dat haar belangrijk
genoeg voorkomt
ADVERTENTIEPRIJS: 1—7 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
a^.
grondsche: de concurrentie. Een hooger motief
zou er niet aanwezig zijn. En toch, wanneer
op dezelfde wijze wordt.doorgeschreeuwd, door
geageerd, zal het ten slotte onvermijdelijk op
oorlog moeten uitloopen. Doet dit alles niet
weer duidelijk in het oog vallen, het zinledige,
het leugenachtige van de bekende spreuk:
Zoo gij den vrede wilt, bereid u ten oorlog?
Is het niet juist door het al maar opdrijven
der krijgstoerustingen dat op den duur
oorlogen moeten worden uitgelokt?
Het andere stukje waar ik het over wou
hebben speelde zich eveneens af op Engelschen
grond, is echter van meer vroolijken aard,
hoewel het evenmin bemoedigend voor de
toekomst genoemd mag worden. Ik ontleen
het aan een correspondentie van den Lon-
denschen Telegraa/"-correspondent.
Stel u voor het Engelsche parlements
gebouw en daarvóór een dicht opeengepakte
nog al woelige menschenmassa. Ze weten het
(de sufragettes hebben het zelf van te voren
aangekondigd) straks zullen ze weer komen,
de vrije vrouwen, om 't koste wat het wil
zich toegang te verschaffen tot het parlement.
Weldra verschijnen ze dan ook. In grooten
getale komen ze en er zijn vele dames bij
wier namen in het land een goeden klank
hebben. Den dienstdoenden inspecteqr van
politie wordt een brief overhandigd. Na
eenige oogenblikken wachtens komt genoemde
inspecteur terug met de boodschap dat minister
Asquith de dames thans onmogelijk kan ont
vangen. Daarop verschijnt een andere in
specteur, een die om zijn beleefd en ridderlijk
optreden bij de dames goed bekend is, loopt
op de leidster Mrs. Pankhurst toe en vraagt
haar op beleefden toon of de dames nü heen
willen gaan. Deze, eene ontwikkelde en be
schaafde dame kijkt den inspecteur een paar
seconden aan, treedt op hem toe en... pats,
pats! Een paar klinkende slagen in zijn gezicht,
dat is haar antwoord. De man der wet houdt
zich kalm. „Ik weet waarom u dit doet”,
zegt hij en het volgende oogenblik wordt de
„dame” door een paar stevige agenten weg
geleid. Intusschen heeft het goede voorbeeld
navolging gevonden en meer dan honderd
arrestaties hebben er plaats. Een en ander
veroorzaakt een ontzettend gedrang en rumoer,
waarbij ook natuurlijk het Londensche grauw
zich duchtig roert. Hoewel dit alles zeer
zeker zijn kluchtige zijde heeft, zullen er toch
velen zijn die zulk een optreden ten strengste
afkeuren. En daaronder, veronderstel ik, in
de eerste plaats de ernstige voorstandsters en
voorstanders van het vrouwenkiesrecht. Want
beneemt niet een zoodanig publiek optreden
der vrouw, der beschaafde, ontwikkelde vrouw,
aan ons allen de lieve illusie, dat met de
intrede der vrouwen in de politiek, voor die
politiek betere en zachtere tijden gaan aan
breken? Als de vrouwen allemaal waren als
die Engelsche voorvechtsters zou je haast
bang wezen dat, wanneer ze het eenmaal zoo
ver hebben gebracht dat ze zich het kies
recht en de verkiesbaarheid hebben veroverd,
het Hongaarsche parlement in z’n reputatie
van vechtparlement niet lang meer alleen
zou staan. Laten we er het beste van hopen.
DIXI.
„ongeluk plaats. Meer dan driehonderd arbei
ders kwamen daarbij om het leven”.
Zóó beschouwd is er natuurlijk „uit de
kranten” altijd wel wat te halen dat treffend
genoeg is om er iets over te zeggen. Ik zal
daar echter geen misbruik van maken en wil
bovendien wel bekennen dat ’t mij in dezen
ook al gaat als de meesten. Door de veelheid
der berichten die dagelijks door de courant
tot je komen, wordt het je eigenlijk een zaak
van onmogelijkheid om op ieder bericht af
zonderlijk nader in te gaan, gaan er vaak
dingen, die boekdeelen zouden kunnen spreken
van menschelijke smart of menschelijken strijd,
wier beteekenis groot is voor de komende
tijden, zóó maar aan je voorbij.
Ik wil dan ook slechts nu en dan, wanneer
ik eens iets tegenkom dat me bijzonder be
langwekkend voorkomt, daarover iets schrijven
in onze Bolswardsche.
Voor dezen keer een paar dingetjes, voor
gevallen bij onze buren aan de overzijde van
het Kanaal, ’t Zijn beide, helaas, dingen die
nu juist niet bemoedigend genoemd kunnen
worden.
Ieder weet het dat er tegenwoordig tusschen
Engeland en Duitschland een zekere spanning
is, een spanning die vooral van Engelsche
zijde haast kunstmatig wordt in stand ge
houden en zelfs aangewakkerd.
De anders zoo kalme en trotsche Engelsch-
man was in den laatsten tijd zelfs zóó nerveus,
dat hij overal spoken zag, luchtschepen die
spionneerden bij de Engelsche kust enz. enz.,
ja, er is zelfs op gewezen dat er in Engeland
duizenden geoefende Duitsche soldaten aan
wezig waren (dat waren dan de in Londen
en andere groote steden wonende Duitsche
kellners, handelsbedienden etc.) gereed om
zich bij een inval onmiddellijk bij hunne
landgenooten te voegen.
Het bekende sensatiestuk „an Englishman’s
home” heeft een razend succes gehad. Gevolg
en ander een toestand van zenuw
en gejaagdheid die in de ge-
van dat land misschien zijn weerga
’t Is een algemeen geroep van
versterk toch onze vloot, zorg er toch voor
dat die oppermachtig blijft, geef ons toch
Dreadnoughts, Dreadnoughts, Dreadnoughts
Een groot gedeelte der pers en vele hoog
geplaatste personen doen aan dat gejammer
wakker mee. Zoo nu pas geleden de bekende
oud-admiraal lord Beresford. In een openbare
rede den toestand der Engelsche vloot be
sprekend, stelde hij het doorzettingsvermogen
waarmee Duitschland zijn vlootprogramma
afwerkt aan Engeland ten voorbeeld en eischte
vóór Maart 1914 niet minder dan 10 Dread
noughts, 18 2e klasse kruisers, 24 kruisers
voor verkenningsdiensten, 52 torpedobooten
en 4 drijvende dokken, hetgeen de bagatel
van ongeveer 60 millioen pond sterling zal
moeten kosten. Karakteristiek voor Beresford’s
opvattingen is, volgens De Telegraaf, dat hij
er openlijk zijn leedwezen over uitspreekt
dat men op het oogenblik het nationale
vermogen verspilt met het doorvoeren van
sociale hervormingen en dat hij de regeering
waarschuwde daarmee niet langer voort te
gaan en liever het geld te gebruiken voor
versterking der vloot.
Nu, dat mag zeker karakteristiek genoemd
worden.
Maar karakteristieker nog voor den toe
stand van opgewondenheid waarin 't Engelsche
volk tegenwoordig verkeert, is wat ik las in
een der laatste nummers van het weekblad
De Groene Amsterdammer. Daarin was nl.
opgenomen een citaat uit een artikel van de
hand van een bekend Engelsch socialist, die
daarin eveneens, en in nog al sterke bewoor
dingen, wijst op het komende Duitsche gevaar.
Die socialist spreekt als zijn weusch uit dat
ieder Engelsch burger zich van het werkelijk
bestaan van dat Duitsche gevaar toch goed
moge doordringen, opdat, wanneer het uit
breekt, hel land tot tegenweer bereid zij.
Dat is toch krasse taal uit den mond van een
socialist.
Zijn deze dingen niet moed benemend voor
alle vrienden van den vrede en den vooruit
gang? Nemen ze niet iets van onze illusie
weg dat de menschheid steeds vooruit gaat
op den weg der beschaving en ontwikkeling?
Stel u een oogenblik voor hoe vreeselijk het
zou zijn, een botsing tusschen twee volken
als bovengenoemde. Dood en verwoesting en
vernieling en als motief voor dat alles dit
ééne, dit ontzetteud-platte, dit laag-bij-de*
Frieslands Westhoek, 5 Juli. De terp-
aarde van terpen, die te Pingjum, Witmarsum
en Schettens worden afgegraven, wordt thans
weder geregeld vervoerd. Vooral die te Schet
tens is zeer gewild. Geregeld vinden eenige
arbeiders daar volop werk en een flink loon.
Behalve enkele steenen potten, een paar
zwaarden en soms een vrouwengeraamte, wordt
in al die terpen niets van beteekenis gevon
den. De bouwlanden staan hier eenig,
en Zoo het zich thans laat aanzien, zal het
dit jaar den bouwboer beter gaan dan den
greidboer. Sommige stukken tarwe, die van
de langdurige vorst hebben geleden, staan
matig, doch de meeste landerijen staan in
hun volle zomerpracht. Een 74-jarige
visscher te Wommels heeft met het schakel-
net een. snoek van elf pond gevangen.
Hoeren veen, 6 Juli. Het buiten-concert
van Heerenveensch Muziekkorps werd gister
avond weer ongenietbaar gemaakt door
voortdurend luidruchtig gejoel. Eens zelfs
waren de muzikanten genoodzaakt, midden
in een stuk met spelen op te houden. Zij
konden er niet meer „door heen”. Het
komt zoover, dat het muzieklievend publiek
over
om het onder de aandacht
barer lezers te brengen, ook ik wil zoo nu
en dan wanneer ik in de kranten iets tegenkom
dat me treft, dat indruk op me maakt, daar
over onder bovenstaanden titel iets schrijven.
Wanneer je in een blad als dit vrij ge
regeld iets wilt doen verschijnen ben je
trouwens haast wel genoodzaakt om voor een
enkelen keer je „stof” eens te halen uit een
wijderen kring dan die waarin wij dagelijks
verkeeren, wil je tenminste niet gevaar loopen
op den duur door het bespreken van allerlei
peuterige dingetjes ongenietbaar te worden.
Gelukkig echter houdt de wereld niet op bij
de paaltjes waarop met ferme zwarte letters
„Gemeente Bolsward” geschilderd staat en
mag verondersteld worden, dat óók wat daar
buiten gebeurt den krantlezenden Bolswarders
wel interesseert.
De courantenlezende Bolswarders.
Daaronder versta ik die menschen die
hunne couranten werkelijk met belangstelling
lezen. Er zijn zooveel verschillende soorten
van courantenlezers. Er zijn er die alleen
attentie hebben voor de rubriek „plaatselijk
nieuws” en de advertenties.
Anderen die altijd zitten te snuffelen in
de markt- en beursberichten. Weer anderen
die alleen oogen hebben voor het gemengde
nieuws en de feuilletons. En nog eens anderen
die zich uitsluitend interesseeren voor de
politieke gebeurtenissen.
Dan zijn er óók nog die om
te blijven, zoowat den heelen inhoud van
hun blad dagelijks even doorloopen. Maar
of er in dezen zoo krantenrijken tijd werkelijk
velen gevonden worden die er zich van bewust
zijn dat wat hun dagelijks in vaak zoo korten
en drogen stijl in hunne bladen wordt voor
gezet is: de rijke, altijd belangwekkende
geschiedenis van het menschelijk geslacht,
dat daarin wordt geteekend het menschelijk
leven in hl z’n verschillende vormen zooals
het zich heden ten dage voordoet,... dat waag
ik te betwijfelen.
En toch, wat daar op zoo eenvoudige wijze,
zoo „kortweg” wordt meegedeeld, het is de
vreugde en het leed, de moeiten en zorgen,
het zoeken en streven, het strijden en over
winnen en ondergaan... van onze mede-
menschen. Het is datgene, wat in zoo nauw
verband staat met ons eigen leven en daarop
vaak zoo grooten invloed kan uitoefenen.
Zoo grooten invloed, ja.
Wie kan vooruit berekenen de ingrijpende
veranderingen welke door één enkele uit
vinding in de geheele samenstelling onzer
maatschappij kunnen worden te weeg gebracht!
Wie had vroeger kunnen denken hoe ge
weldig een ommekeer door uitvindingen als
het aanwenden der electriciteit als beweeg
kracht, de telegraphie, telephonie enz. door
vroegere courantenlezers als een simpel bericht
met bijna ongeloovig schouderophalen begroet,
in heel ons leven en samenleven is ver
oorzaakt, om van de vele nieuwe vindingen
op geneeskundig gebied maar te zwijgen
Wie zal zeggen welke de gevolgen kunnen
zijn van een verandering van „politiek” van
een onzer groote Europeesche mogendheden
ons door onze kranten eenvoudig meegedeeld
als „ministerieele crisis daar en daar”.
En de strijd en de moeite, de vreugde en
de smart, de vreeselijke verschrikkingen waar
aan menschen soms zijn blootgesteld?
O, ’t staat er meestal zoo eenvoudig.
De verhalen van menschelijke grootheid
en menschelijke ellende, ze worden ons in
zulke simpele bewoordingen verteld. Maar
wie ooren heeft om te hooren die hoort toch
wel het triomflied dat daar klinkt uit een
bericht als dit: „Na een tocht van ver
scheidene uren daalde de Zeppelin II nabij
„het dorp X. neer. Alles bevindt zich in
een uitstekenden toestand”. Triomf van den
wakkeren grijsaard in zijn jarenlangen, moeite-
vollen strijd, triomf van het menschelijk
genie en het menschelijk volhardingsvermogen.
En wie oogen heeft om te zien die ziet
wel de jammer en de ellende die tot ons
komen uit een bericht als„In de mijn
^nabij de stad Z. had gisteren een vreeselijk
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 3 maanden.
Franco per post 50 Cents.
Afzonderlijkenos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
liever thuis blijft, om zich niet te ergeren;
maar dan zal er ook aan de buitenconcerten
wel spoedig een einde komen, ’t Publiek
het luidruchtig deel er van heeft het
zoo gewild, maar is het niet te betreuren,
dat ons uitstekend muziekkorps, dat m den
vreemde telkens lauweren behaalt, in de
eigen plaats gewoon wordt uitgejoeld? Zou
men niet willen bedenken, dat het toch in
derdaad wel eenige meerdere waardeering ver
dient?
Amsterdam, 6 Juli. Naast prof. v. Hamel
is heden in Amsterdam IV alleen de heer
D. Wijnkoop candidaat gesteld. Dus kan
gerekend worden, dat prof. v. Hamel de
volgende week dadelijk gekozen wordt.
Leeuwarden, 5 Juli. Heden herdacht de
heer J. C. Snijder zijn 50-jarige werkzaam
heid ten kantore der firma Gebrs. Mispelblom
Beijer. Aanvankelijk geplaatst op het kantoor
te Heerenveen, ging hij later over naar het
hoofdkantoor alhier.
Jarenlang was hij een der voornaamste
leiders der zaken en steeds was hij opgewekt
en levenslustig en onderhield hij de goede
verstandhouding onder het personeel. Bijna
nimmer werd hij door ziekte verhinderd zijne
dagelijksche bezigheden te doen en nog altijd
volbrengt hij zijn dagtaak met het grootste
genoegen.
Aan het geheele Leeuwarder personeel en
zijn meest intieme vrienden bood hij gisteren
een uitstapje aan naar
Hedenmorgen om 8
met een rijtuig van
kantoor binnengeleid.
Mispelblom Beijer had gezorgd
prachtige ontvangst. Wij mochten een kijkje
nemen in het kantoor, dat als het ware
gevuld was met groen en bloemen. Van
verschillende zijden werden prachtige ge
schenken aangeboden.
De Heeren patroons bieden ter eere van
deze gelegenheid a.s. Zaterdagmiddag aan het
geheele personeel (c.a. 40 man) een tocht
naar Apeldoorn aan onder hunne leiding.
Hepk. Nieuwsbl. van Fr.
Sneek. De Openbare Promotie van de
leerlingen van het Gymnasium zal plaats
hebben Vrijdag 16 Juli a.s., ’s morgens ten
10x/2 ure, in de Doopsgezinde Kerk.
Nu tal
Groningen en
teruggekeerd, weinig of geheel geen werk
bekomen hebbende en ook de werkzaamheden
in de veenderijen minder werkkrachten vragen
dan voorheen, nu gaan velen dezer lieden
wederom in Duitschland werk zoeken.
De vorige week zijn honderden werklieden
wederom naar Westfalen vertrokken, waar in
vele fabrieken nu de hoogste loonen zijn te
verdienen, loonen varieerende van drie tot
vijf mark (f 1,80,f 3) per dag.
Bij veel overwerk is er geregeld een
loon te halen, terwijl vaste arbeid tot weder-
opzeggens toe is toegezegd.
Gisteren vertrokken wederom vele arbeiders
naar de genoemde industrie-centra.
Naar men verneemt is de toestand
van het nieuwgekozen lid van de Tweede
Kamer den heer mr. Th. H. de Meester,
iets beter, maar toch nog zorgelijk.
N. R. C.
In den nacht van Zaterdag op Zondag
werd bij de politie te Amsterdam door iemand
aangifte gedaan, dat een persoon, wien hij
den weg had gevraagd naar de Warmoes-
straat, hem had gebracht naar het Vondel
park en hem daar beroofd van zijn gouden
horloge met ketting, 3 gouden ringen en
een portemonnaie, in houdende ruim zestien
gulden.
Eenige landbouwers uit Mierlo (N.B.)
hebben, zooals bericht is, voor bet kantonge
recht te Helmond terechtgestaan wegens over
treding der Jachtwet, maar zijn allen
vrijgespoken.
De vervolging berustte op het artikel der
Jachtwet, waarin straf wordt bedreigd tegen
het opsporen van wild, terwijl de gedagvaarden
daartegen aanvoerden, dat zij door geraas te
maken het wild slechts verjaagd hebben, om
hunne akkers daarvan te zuiveren, wijl deze
door het wild geheel werd kaalgevreten.
Tevens wordt van bevoegde zijde gemeld,
dat van Gouvernementswege opnieuw een
zorgvuldig onderzoek naar de hazenplaag ia
die streek is ingesteld.
Bolswardsche Courant
