Nieuws- en Advertentieblad
Bols ward en Wonseradeel.
I
I
I
I
I
11
I
n
I
i
b;
1909.
Verschijnt Donderdags en Zondags. 48ste Jaargang.
No. 55.
I
Zondag 11 Juli.
i
Ingezonden.
VOOR
dat stukje wenschte
dezen grootste»
noemt
buren
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.)
3
ij
meer over
schrijft hij, ook
om die proeven
te laten.
Voorts
strijden
ressen van
de landen
ingevoerd
er van
onze
van Het Kanaal
Wat 't algemeen
F
en leze-
aan de
ADVERTENTIEPRIJS: 1—7 regels 50 Cts. Vervolgen»
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad ie telefonisch aangesloten onder No. 4.
Geachte Heer Redacteur!
Beleefd verzoek ik U voor 't volgende een
plaatsje in Uw veelgelezen blad.
U dankende voor de opname verblijf ik
Hoogachtend,
Een getrouw lezer der B. C.
Een woordje van een lid der Afd.
„Bolsward” van de Vereeniging voor
Vrouwenkiesrecht naar aanleiding van
’1 laatste artikel van Dixi.
minister van Nieuw Zeeland, den heer Siddon,
die weinige jaren na de invoering van
Vrouwenkiesrecht in zijn land, o.m. met
luider stemme verkondigde: „Hoewel ik voor
de invoering een tegenstander was, moet ik
erkennen te hebben gedwaald. Geen man
in N. Zeeland zou ’t kiesrecht der vrouw
willen inkrimpen of ’t haar ontnemen!!”
Ziet mijne lezers en lezeressen, onder wie
naar ik hoop ook Dixi, als U eens kennis
wildet nemen van de uitwerking van Vr.
Kiesr. in die landen waar het is ingevoerd,
zoudt U vrijzeker van tegenstander, voor
stander worden en U aansluiten bij onze
Afdeeling. Gij zult er wel aan doen!
BINNENLAND.
De Banier schrijft:
Candidaatstelling Harlingen.
De verbeide en reeds geconstateerde
candidaatstelling in het district Harlingen
heeft dan nu gister plaats gehad. De afd.
Harlingen van de Chr. Hist. Unie stelde
met vrij groote meerderheid tot candidaat
Dr. J. Ankerman te Wommels (lid van het
Hoofdbestuur der C. H. Unie) vroeger van
de Er. Chr. Hist, partij. Nu dit besluit was
gevallen, werd tevens unaniem besloten met
kracht voor deze candidatuur te ijveren,
en de algemeene medewerking van de aan
gesloten partijen hiervoor in te roepen. Wel
licht zou het van politieke wijsheid getuigen,
dat bij compromis de opengevallen districten
Harlingen en Schoterland aan die partijen
(hetzij bij candidaatstelling of bij eerste
stemming) verbleven, bij wie zij thans zijn
ingedeeld. Zonder twijfel is hiervoor de weg
aU van self aangewezen, K.
voor, dat de geachte schrij
eventueel toekennen van het kies-
de vrouwen de toekomst donker
van 't optreden der
Engelsche suffragettes de vrees niet kan
onderdrukken, dat dan menig parlement de
treurige reputatie van vechtparlement met
het Hongaarsche zal deelen. De schrijver
schijnt in dezen wel wat pessimistisch ge
stemd te zijn, wat anders zijn zwak niet is
(dat komt wellicht van de dreadnoughts)
immers in ’t begin lezen we: „Het andere
stukje is van meer vroolijken aard, hoewel
het evenmin bemoedigend voor de toekomst
genoemd mag worden” en later: „Want be
neemt niet een zoodanig publiek optreden
der vrouw aan ons allen de lieve illusie, dat
met de intrede der vrouwen in de politiek
betere en zachtere tijden gaan aanbreken?”
Uit deze aanhaling blijkt, dunkt me, dat
de geachte schrijver de zaak wel ernstig op
neemt en dat waardeeren wij ten zeerste,
maar, dat hij haar tot nu toe niet in ’t
rechte licht bezag.
Vooreerst wil ik opmerkenGeeft ’t niet
te denken, dat onder de suffr. vele dames
zijn „wier namen een goede klank hebben”,
(woorden van Dixi) die tot de beschaafde,
ontwikkelde vrouwen gerekend mogen worden
En dan, hoe groot is 't aantal suffr., dat
nu en dan uit de band springt vergeleken
bij het geheele aantal voorstanders(sters) van
vrouwenkiesrecht in Engeland Mag men
een vereeniging van meer dan 300.000 leden
veroordeelen omdat men door wellicht nog
geen duizendtal ongepaste handelingen ziet
verrichten? Daarenboven worden de suffr.
gewoonlijk on voorwaardelijk veroordeeld, terwijl
men ten onrechte zwijgt over hetgeen haar
tot het uiterste heeft gedreven. Wij allen
waarde lezers(essen) moeten 't bekennen, dat
ook wij niet altijd dezelfde blijven, altijd
kalm, altijd goedig, nooit kwaad, nooit driftig,
al worden we ook bij herhaling gesard.
Welnu, bedenk dan wel, dat de Engelsche
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 3 maanden.
Franco per post 50 Cents.
Afzonderlijkenos. van dit Blad zijn verkrijgbaar h 5 Cent.
Met genoegen lees ik in onze B. C. de
artikeltjes van den geachten medewerker
Dixi onder den titel„Over allerlei dingen”.
De schrijver is in no. 54 met een nieuwe
rubriek „uit de kranten” begonnen wat velen
met mij zeker welkom zal zijn, ’t Is wel
eens moeilijk tijd te vinden om van al de
wetenswaardigheden, die de groote bladen
ons melden, kennis te nemen en wanneer nu
Dixi ons van tijd tot tijd op de hoogte
brengt van een en ander, zullen wij hem
dankbaar zijn.
Voor ditmaal betreffen de mededeelingen
zaken uit Engeland. De geachte schrijver
„de dingetjes voorgevallen bij
aan de overzijde
helaas niet bemoedigend”.
geroep naar dreadnoughts betreft ben ik 't
geheel met Dixi eens. Ik heb een afschuw
van den oorlog met al z’n verschrikkingen
en ellende.
Was 't dan ook, dat de geachte schrijver
over niets andérs schreef, ik zou mijn pen
rustig op hare plaats hebben laten liggen.
Hij haalt echter ook een stukje aan uit De
Telegraaf, dat over de suffragettes handelt.
Het gaat den geachten schrijver als velen die
van tijd tot tijd een berichtje over de
Engelsche of wil men Londensche suffragettes
lezen, 't Artikeltje wordt niet overgeslagen
daarvoor is het te pikant, te jolig, van te
vroolijken aard, en is de lezer „in beginsel”
tegen Vr. kiesrecht, dan heeft hij al weer
zoo’n krachtig argument meer tegen die gekke
vrouwenbeweging.
Naar aanleiding van
ik echter enkele opmerkingen te maken,
’t Komt me voor, dat de geachte schrijver
bij een
recht aan
inziet en hij op grond
deelt hij mede, dat hij niet
ernstig gewond werd, doch evenals zijn met
gezel als door een wonder is gered.
Sedert eenige dagen wordt te Amsterdam
aan den hoek van Vijzelstraat en Kerkstraat
de fundeering gelegd van een nieuw op te
bouwen perceel. Hierbij wordt geheid. Door
dit heien is echter de muur van een sedert
eenigen tijd op de oude fundeeringen opge
trokken perceel aan het scheuren geraakt.
Maandag-middag werd de aandacht der
bouwpolitie hierop gevestigd en onmiddel
lijk werd bevolen het heien te staken.
Het werk was aangenomen voor ruim
f 12,000. Naar men verneemt, zal alleen ^an
verlof tot voortzetting van het werk worden
gegeven, wanneer het zwak staande perceel,
toebehoorende aan den heer V., zal worden
afgebroken en op een nieuwe fundeering zal
worden opgebouwd.
Uit het Aquarium van Artis.
In het Aquarium van Artis is bij de Zee
paardjes dit jaar weer het hoogsteigenaardig
systeem van opvoeding waar te nemen, waar
door de groep van visschen waartoe het zee
paardje en o.a. ook de op onze kust levende
zeenaaiden behooren, zich van alle anderen
onderscheidt.
De zorg die hier aan het grootbrengen van
het broed wordt ten koste gelegd is inderdaad
verrassend; zij wordt bij eenige soorten door
de wijfjes gedragen, bij anderen heeft het
mannetje een vaderlijke taak te vervullen.
Dit laatste is ook het geval bij het zeepaardje
waar het mannetje is uitgerust met een zich*
aan de onderzijde van den staart ontwikkel
den broedbuidel. Heeft het wijfje zijner keuze
hare zeer kleine eieren goed en wel weten
vast te kleven op de ondervlakte van zijn
sierlijk staartje, dan vormt zich uit hiervoor
dienende bijzondere huidplooien een over de
eieren heengroeiende broedbuidel. In de hier
binnen gelegen holte brengen tevens de later
uitgekomen jongen hun prilste jeugd door
om wanneer de tijden gunstig zijn uit eene
aan de bovenzijde geleken spleetopening zee
te kiezen. Wie er zich tijd van wachten voor
gunnen wil, kan binnenkort dit zonderling
tafereeltje soms plotseling in het Aquarium
zien afspelen en dé jonge zeepaardjes van
eenige m.M. lengte als een lichtbruin wolkje
voor den zorgenden vader uit zien zwemmen
of gezamenlijk zien opstijgen naar de water
oppervlakte waar zij gaarne schijnen te ver
toeven. Vermoedelijk stellen de jeugdige zee
paardjes zich vaak weer onder vaders bescher
ming en het schijnt dat ze dikwijls nog vrij
lang van de geboden schuilplaats blijven
profiteeren. Zijn zij ietwat grooter dan ver
zamelen ze zich in zwermen vlak onder de
oppervlakte ’t geen op warme dagen wel
in het Aquarium te zien is. Duidelijk kan
men ze dan langzaam aan zien zwemmen op
open plaatsen. Ze blijven echter bijna nooit
in leven en vermoedelijk worden er wel af
en toe door de argeloos qnder hen voort
raderende volwassen zeepaardjes ofschoon deze
naar behooren met kleine schaaldiertjes en
zeer kleine zeegrondeltjes gevoederd worden,
in stilte verorberd. In het zeepaardjesbassin
zwemt thans tevens een mooi zeevi'chje uit
Oost-Tndië, een donker gestreept zilverige
Therapon servus, verleden jaar door den heer
J. H. Fölmer aan boord met veel zorg over
gebracht en aan Artis ten geschenke gegeven.
Als een andere merkwaardigheid noemen wij
nog den grooten meerval in het karperbassin
een prachtig exemplaar van
onzer zoetwatervisschen.
vrouwen nu reeds 30 a 40 jaren hebben
aangedrongen, dat hun recht zou worden
gedaan. Dertig jaar lang gebruikte men
geen andere wapens dan redevoeringen, ver
zoekschriften aan parlement en ministers,
artikels in tijdschriften en men verzocht
audiëntiën bij ministers, die steeds geweigerd
werden. Dezen voelden zich sterk, de vrouwen
hadden toch geen macht! Welnu hoewel
ook ik 't luidruchtig optreden der vurige
Engelsche strijdsters af keur, meen ik toch,
dat men niet moet vergeten, dat de vrouwen
bij een jarenlang kalm optreden, door mannen
uit den gegoeden en intellectueel wel ont
wikkelden stand gesard en geplaagd, door de
regeering smadelijk onverschillig afgewezen,
door de politie ruw behandeld en belemmerd
werden. De ernstige, bezadigde Mr. Belinfante
uit Den Haag zegt: „Op wettelijk terrein
viel in Engeland niets meer te doen en als
straks in E. het vrouwenkiesrecht wordt in
gevoerd, hebben zeker de suffragettes daartoe
niet weinig bijgedragen”. Ik zou willen
vragen bij wie schuilt hier de grootste fout
bij de suffr. of bij de Regeeringsmannen
Er staan bij eene invoering van kiesrecht
in Engeland voor alle vrouwen, inzonderheid
voor haar, die in eigen behoeften voorzien,
groote belangen op ’t spel. Meer dan 5
millioen moeten in dat land zelf den kost
verdienen en ondervinden daarbij allerlei
belemmeringen in de bestaande wetten. Weest
billijk geachte lezers(essen) en bedenkt dit
en ge zult moeten begrijpen, dat het groote
belangen zijn die de Engelsche vrouwen bij
hun strijd voor oogen hebben.
Nog wil ik er Dixi op wijzen, dat er voor
eene manier van optreden in ons land als
in Engeland in 't geheel geen gevaar bestaat.
Wij voorstanders(sters) van Vrouwenkiesrecht
ondervinden in ons land grooten steun en
medewerking van mannen van naam, zelfs
is hier te lande een mannenbond voor
vrouwenkiesrecht opgericht onder voorzitter
schap van Mr. E. W. Verstraten. Ik houd
het er dan ook stellig voor, dat als art. 80
der Grondwet eens wordt gewijzigd de
vrouwenkiesrechtsters vrij zeker zullen triom-
feeren.
Misschien zijnzer onder de lezers
•ressen, die even als Dixi gedachtig
handelingen der suffr. de toekomst donker
inzien als 't zoover mocht komen. Maar ik
raad Uwend Uw blik van de woelige
Engelsche vrouwen, die nog steeds moeten
voor hunne rechten om als burge-
den Staat erkend te worden, naar
waar Vrouwenkiesrecht reeds is
en U zult de heilzame werking
niet kunnen voorbij zien. Waar
schijnlijk zal 't U gaan als den eersten
Friesche Zuidwesthoek, 7 Juli. Nu het
baarshengelen telkens mislukt, probeert men
het op karpers. Maar karpervisschen is geen
allemanswerk. Het is een kunst, waarvan
vooral de geduldige scheepjesbewoners den
slag hebben. Uren lang kunnen ze aan of
over een brugpijler hangen, om ten lange
leste 'n karper-kokkert naar boven te halen.
Ze weten, hoe het aas moet zijn, hoe en
wanneer ze moeten halen. In dit laatste zit
het 'em. De karper spugt n.l. het aas uit,
zoodra hij den haak voelt. Voor dien tijd
moet geslagen worden, maar het juiste oogen-
blik te kennen, dat is de kunst. Het succes
zit niet in het aantal, maar in de grootte
der gevangen visch. Sommige exemplaren wegen
12 a 15 pond.
Nijehaske, 6 Juli. Waar bij het kerkhof
de weg een bocht maakt, lag hedenavond een
dronken man zijn roes uit te slapen op de
buiten tramrail. De tram van Joure was in
aantocht en reeds tot dichtbij genaderd, en
wegens de bocht kon de machinist den man
niet tijdig opmerken. Gelukkig passeerde H.
Hof juist met zijn vrachtwagen. Hof sprong
snelberaden van den wagen, greep den man
aan en kon hem in de beperkte ruimte
tusschen rail en prikkeldraadomheining nog
juist ter zijde rukken. Rakelings snorde op
hetzelfde oogenblik de tram voorbij. De be-
schonkene gaf van schrik een schreeuw, maar
bleek ongedeerd.
Hepk. Nieuwsbl. van Fr.
Waterland. Ondanks de schrale voor
zomer valt de hooioogst over ’t algemeen
nog niet af. Is de hoeveelheid wat geringer
de kwaliteit van het hooi is bepaald goed.
Een enkele veehouder te Goingarijp had begin
dezer week de hoofing reeds beredderd.Voor
dezen zomer stellig niet laat.
Workum, 8 Juli. Bij de landbouwers
ondervindt de hooioogst veel vertraging, door
het koude en regenachtige weder. Dit ver
oorzaakt veel schade, omdat de meeste boeren
hun werkvolk bij de week hebben gehuurd.
De werkzaamheden gaan niet door, terwijl
het loon Zaterdagsavonds evengoed moet
worden uitbetaald. Niet veel hooi en dan nog
duur binnen te krijgen: „het zijn allemaal
schadeposten”, die den huurboer dieper in
den pong doen tasten. Het kan er bij die
hooge huren tegenwoordig niet af zeggen ze.
Maar moet dan de landheer in enkele ge
vallen niet in de schade mee deelen Boeren
past op bij het inhuren en maak het zoo,
dat ook om de kwade jaren gedacht kan
worden. Het gaat niet altijd voor den wind
Bij de Vrijdag gehouden stemming
voor 4 leden van den Gemeenteraad waren
uitgebracht 522 stemmen, waarvan 3 van
onwaarde.
Volstrekte meerderheid 260. Hiervan ver
kregen de heeren:
H. J. van Dijk (c.h.) aftr. 345
P. Gaastra (1.) aftr. 399
W. O. de Jong (Volksp.) 187
W. Kroese (c.h.) aftr. 322
G. G. Posthumus (r.k.) aftr. 279
Gekozen zijn dus de heeren H. J. van Dijk,
P. Gaastra, W. Kroese en G. G. Posthumus.
Aantal kiezers 658.
Stavoren, 7 Juli. Het lijk van den alhier
vermisten postconducteur der veerbooten werd
te Enkhuizen gevonden in eene ondiepe sloot,
waarin de ongelukkige vermoedelijk door
verstikking ongekomen is.
De heer W. was ruim 60 jaar oud en
had over een paar jaar reeds voor vol pensioen
in aanmerking kunnen komen.
Dr. Kuyper.
Dr. Kuyper is op reis gegaan. Hij spreekt
nog niet, omdat hij niet weet of er nog
meer „ondersteld bewijs-materiaal” zal komen.
Wij geven toe, dat de publicatie „bij
druppels” die ook wij zeer onaangenaam
hebben gevonden tot zulk een besluit
aanleiding heeft kunnen geven, maar waar
wacht dr. Kuyper nu eigenlijk op Tot
heel Nederland heeft verklaard meer heb
ik niet
Men zou zoo zeggen, dat dr. Kuyper niet
heel verlangend is te antwoorden. Toch
maakt uitstel de zaak niet beter. Gelukkig
zal de plaats „buitenaf” die dr. Kuyper voor
zijn zomerverblijf heeft gekozen, wel per post
bereikbaar zijn en zal de verdediging, waarop
wij wachten, ook wel van daar naar Do
Standaard kannen komen. Alg, Hndhl.
>1
De eerste Rotterdamsche Maatschappij
van verzekering tegen ongevallen, heeft een
nuttig werkje verricht, door een dienst
regeling samen te stellen van de treinen, op
welke de bijzondere vacantie-kaarten geldig
zijn. Men kan die dienstregeling bij haar
aanvragenzij kost 2x/2 cent.
De heer van Erk, die op den weg
naar Veenendaal-de Klomp een ongeluk met
zijn auto heeft gehad, schrijft aan het Hbld.,
dat het ongeluk niet te wijten was aan het
onklaar raken van het stuur. De heer van
Erk beproefde op den kaarsrechten weg de
snelheid van zijn nieuwen wagen en deze
snelheid was zóó groot, dat toen er een
voorband sprong, de heer van Erk geen macht
zijn stuur had. Een goede les,
voor andere automobilisten,
maar aan deskundigen over
Bolswardsche Courant
