Nieuws- en Advertentieblad
Bols ward en Wonseradeel.
1
1909.
I
BV* Op naaiijnt Donderdags en Zondags. 48ste Jaargang.
Jan de Ploeger
van
Zondag 25 Juli.
Deelname van 20 veret
i
VOOR
-
Afzonderlijke
hij
volgen.
Den 11 Juni
1784
6287
3331
5712
BINNENLAND.
1
Sa
heel-
die,
I
II
568
643
559
436
532
472
490
190
29
185
259
272
0
100
59
72
26
108
216
120
80
■s
5
4
o>
a
140
194
585
282
337
64
437
152
388
269
149
253
391
87
41
6
165
35
35
34
30
38
56
15
57
63
32
58
o5
-a
a
aS
t>
54
9
154
64
86
13
35
53
57
21
83
42
43
61
S
•3 a
o
407
231
978
566
651
125
570
260
535
331
330
539
542
222
Ja, arm
Maar arm te zijn
diep on
a
a. a
c
365
203
865
551
620
77
516
242
498
287
288
518
468
214
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 3 maanden.
Franco per post 50 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
462 stemmen.
u
u
u
u
u
u
u
u
(aftr.),
Arum
Burgwerd
Bolsward
Harlingen
Arum
Burgwerd
Bolsward
Harlingen I
11
Hindeloopen
Makkum
Minnertsga
Sexbierum
Tjerk werd
Tjummarum
Witmarsum
Workum
Wijnaldum
A. v. d. Heide (S.D.A.P.) 665
A. Plate (V.L.) 1716
zoodat gekozen is de heef
Mr. J. ANKERMAN.
Ter vergelijking laten wij onderstaande
volledige overzichten
werden uitgebracht:
s
2
a
o
213
28
239
220
228
48
98
55
90
41
98
244
108
74
schrijft in de Enkhuizer courant:
Ja, arm te wezen is treurig, in-treurig.
Stel je voor ’n moeder, achtergebleven met
’n aantal spruiten, die ze den kost moet geven
en liefst ook nog een'fatsoenlijke opvoeding.
Geld bezit ze niet, werken kan ze niet èn
van haar krachten èn van haar huisgezin.
En toch zijn haar kinderen ook in de eerste
plaats kinderen, die als anderen van hun
soortgenooten, ook wel eens willen profiteeren
van de genietingen des levens. En toch moeten
die kinderen gevoed en gekleed worden. Maar
waar zal ze alles vandaan halen? En als er
één of een paar ziek worden, of ze beginnen
te sukkelen, van waar moet ze halen, wat
er alles noodig is? O, zekerder zijn op de
wereld ook nog engelen des lichts, menschen
welke nog een enkel sprankje van den godde-
lijken geest in zich voelen vonken, maar die
kunnen toch ook niet alles doenEn boven
dien vragen en nog eens weer vragen doe
je toch ook altijd niet voor je plezier, als
je niet tot de brutaaltjes behoort.
Eu de armbesturen en diakoniën dan?
vraag je. Goeien morgen, die komen gewoon
lijk ook niet uit den hoek vóór twaalven en
geven 'n mensch dikwijls te veel om te
sterven en te weinig om te leven. En boven
dien: Wie onzer zou ’t zoo heel erg prettig
vinden, toegeworpen brokken te eten Die
smaken zoo heel erg lekker niet en zijn wat
droog. Ze blijven zoo vaak in je keel steken.
En neem nou ereis ’n vader, die hart heeft
voor z’n kinderen: Zoo iemand bedoel ik
natuurlijk. Z’n vrouw heeft ’m alleen gelaten.
Ze is uit haar huisgezin weggeroepen naar
’n ander, ik hoop, ook naar ’n beter leven.
De man moet ter deure uit. Hij moet werken,
den geheelen dag, om de vele monden open
te houden en ’s avonds kan hij den zijne
niet sluiten, als hij vermoeid en afgemat,
hijgend ter deure binnentreedt. En overdag
als hij zwoegt in het zweet zijns aanschijns,
waar blijven dan die kinderen; want zijn
verdiensten zijn niet toereikend er’n behoor
lijke huishoudster op na te houden. Een
ouder dochtertje, zelf nog een hulpbehoevend
kind, moet moeders plaats vervullen, zoo
goed en zoo kwaad als ’t gaat. Lieve lezer,
snapt ge het leed van dien vader?
te zijn is treurig, in-treurig.
en oud dat noem ik
igelukkig, als je ten minste in je
krachtige dagen niet zooveel hebt kunnen
In de vorige ledenbijeenkomsten konden
de voorstanders de meerderheid op verre na
niet halen, thans werd besloten met 171 tegen
52 stemmen tot de uitbetaling naar vetgehalte
over te gaan met 1 Januari 1910.
Joure, 21 Juli. De brievenbesteller Jellema
van Heerenveen, die geregeld dienst doet in
het postrijtuig van de 11 uur tram Heeren-
veen-Joure v.v., was ook hedenmorgen met
die tram mede gekomen. Terwijl de tram bij
het station alhier aan het rangeeren was,
kwam het postrijtuig in hevige botsing met
de andere tramwagens, waardoor Jellema
achterover stortte en met hoofd en rug zoodanig
tegen een gegoten ijzeren kacheltje aan viel,
dat van dit laatste een stuk afbrak, ’t Ongeval
werd niet dadelijk opgemerkt, wijl Jellema
bijna bewusteloos was en niet anders dan een
zwak gekreun kon uitbrengen.
Toevallig wilde een poosje later een heer
een brief in de bus van het postrijtuig steken.
Deze hoorde toen gekreun in den wagen
en maakte alarm, waarop men toesnelde en
J. in het rijtuig vond liggen. Nadat hem de
eerste zorgen waren gewijd, werd hij per tram
naar Heerenveen terug gevoerd en, daar
aangekomen, verder per rijtuig naar zijne
woning gebracht. Een beambte van het
postkantoor alhier nam op de terugreis den
dienst waar in het postrijtuig.
Hepk. Nieuwsbl. van Fr.
Workum, 22 Juli. Ter aanbeveling van de
candidatuur A. Plate in het district Harlingen
sprak hedenavond voor een flink getal toe
hoorders de heer K. Reyne, lid der Tweede
Kamer, op de bovenzaal der sociëteit
u Harmonie”.
Wegens beperkten tijd, (de spreker moest
nog met den avond-sneltrein vertrekken) werd
alleen gesproken over de antithese en over
verschillende ernstige gevaren die Nederland
van rechts bedreigen. Bij name het zooge
naamde vroomheidsvertoon, de dwangverzeke
ring en de protectie. Vooral de beide doel
einden, die door de protectie bereikt moeten
worden n.l. a. het spekken van de schat
kist en b. bevoordeeling van den nationalen
arbeid werden geducht bestreden en spreker
wilde aantoonen dat de protectie niet behoorde
op het Christelijk program van actie.
Er bleef weinig tijd voor debat, zoodat
daarover gerust gezwegen kan worden. Het
is toch zeker, dat èn debat èn repliek ge
wonnen zou hebben bij meerdere beschikking
over tijd.
Gaasterland, 21 Juli. Kleine oorzaken,
groote gevolgen. Iemand te R. prikte zich
met een speld in den vinger. Hij lette er
niet op, tot eensklaps de vinger opzwol. Er
bleek bloedvergiftiging ontstaan te zijn, die
echter nog door den dokter bedwongen kon
worden. Toch is de patient reeds sedert
weken niet in staat zijn werk te verrichten.
Hem. Oldeph. en Nw., 21 Juli. Voor
beeld van flinkheid en krassen ouderdom 1
De oude heer G. F. te M., die binnenkort
88 jaar zal worden, hanteert nog eiken dag
de zeis. Sedert zijn 17e jaar is hij iederen
zomer vele weken met dezen stoeren arbeid
bezig geweest, zoodat het aantal pondematen,
dat hij heeft omgelegd, wel zeer groot zal
zijn.
Bij vroegere maaiwedstrijden behaalde
deze nestor meermalen den len prijs.
Duur brood.
Heerenveen, 23 Juli. In de gisteravond
gehouden vergadering der Bakkersvereemging
,/Heerenveen en Omstreken” werd metalge-
meene stemmen besloten met ingang van 1
Augs. a.s. de prijzen van alle kleingoed
(kadetjes, broodjes) enz. met 25 pGt. te
verhoogen.
De stijging der meelprijzen maakt deze
verhooging noodzakelijk.
Leeuwarden, 20 Juli. De heer L. W.
de Vries (Chr. Hist.) burgemeester van Barra-
deel heeft zijn benoeming tot lid van de
-Ged. Staten van Friesland niet aangenomen,
In de Donderdag gehouden vergadering
der Prov. Staten is benoemd tot gedeputeerde
de heer B. W. Okma van Ypecolsga, chr. hist.,
die deze benoeming aannam.
Door deze benoeming zal in de Gemeente
Wymbritseradeel een nieuwe verkiezing plaats
moeten hebben voor een Gemeenteraadslid,
daar de benoemde alszoodanig ook dit jaar
weer werd verkozen,
Haskerhorne, 21 Juli. Gisteravond circa
7 uur kwam een automobiel uit de richting
Joure in botsing met een telegraafpaal aan den
weg alhier. De paal werd danig geschaafd,
maar bleef overeind staan. Minder goed kwam
de auto er af, waarvan een spiegelruit aan
stukken vloog en waarbij een der inzittenden
door een glasscherf aan het oog werd gekwetst.
Ondanks de averij, kon de reis worden voortge
zet. De weg was met glasscherven bezaaid.
Tzum, 20 Juli. Op initiatief van eenige
veehouders, leden van de coöp. vereeniging
//Eensgezindheid”, was op de agenda voor
de vergadering van heden aangebracht het
punt: Uitbetaling naar vetgehalte.
op datzelfde brood, liefst hog met een stukje
kaas en een plakje boter erop, als hij oud is
en niet meer werken kan.
Ik zeg, dat is zijn eerlijk recht, het mag
dan vandaan komen, waar het vandaan komen
kan en moet.
De groote maatschappij, waarin wij het
genoegen of het verdriet hebben te leven, is
een reusachtige, een ingewikkelde machine,
die een prachtig stuk werk moet afleveren,
een pronkstuk in de beste, de edelste betee-
kenis van het woord; want zij moet vóórt
brengen den mensch naar den beelde Gods.
Wij allen, rijk of arm, geleerd of onge
leerd, maken een grooter of kleiner onder
deel van die machine uit, een meer of minder
gewichtig stuk raderwerk, dat een bepaalden
arbeid heeft te verrichten en niet gemist kan
worden. En wanneer nu eenmaal zoo’n
machinebrok afgesleten en oud is en z’n
functie niet meer verrichten kan, dan gaat
’t niet op, het weg te smijten als waardeloos
en zoo maar te vervangen door een ander
of ’t ergens heen te schoppen, zonder zich
er verder om te bekommeren. Elk deel, hoe
klein ook, is zijn werk in die machine aan
gewezen, al heeft ’t dan ook niet het grootste
aandeel aan de voortbrenging van ’t fabrikaat.
Daarom: In de groote menschenmaat-
schappij heeft ieder individu, hetwelk daarin
heeft gearbeid, rijk of arm, man of vrouw,
recht op een menschwaardig bestaan, wanneer
eenmaal zijn krachten versleten zijn en
met moeite z’n stramme leden voortsleurt.
Daarom, op zijn rond Hollandsch gezegd,
moet ieder mensch op zekeren leeftijd een
pensioen uitgekeerd worden van staatswege
zonder dat de delinquent daarvoor een cent
heeft of had te betalen. Dat is geen gunst,
dat is een recht, het recht van de gemeen
schap. En nu gaat het niet op te zeggen:
z/Ja, maar dat kost zooveel geld en dat is er
niet.” 't Kost veel geld, dat is volkomen
waar; doch het moet er komen, dat is ook
waar. En ’t kan er ook komen, als er maar
op de rechte wijze naar gezocht wordt. Er
zijn zooveel kapitalen in de doode hand, die
toch zoo goed als renteloos liggen of voor
’n verkeerd doel besteed worden; er zijn bij
de groote machine zooveel opzichters, die in
stede van mee te werken, met de handen
in den zak staan en aanmerking maken op
kleine spilletjes en palletjes, dat ze
gemakkelijk wat missen kunnen voor
welke daardoor meer arbeid verrichten moeten.
Er worden millioenen en millioenen gebruikt
om de menschen dood te schieten en uit de
wereld te helpen, laten die aangewend worden
om menschen in het leven te houden. Kortom,
als men er wezenlijk en innig van overtuigd
is, dat ieder mensch recht heeft op een
menschwaardig bestaan, dan is dat geld wel
te vinden. Waar een wil is, daar is ook een
weg. Dat zeg ik maar. Alles kan, behalve
je neus af bijten, of ’t moest er één zijn als
een havik, die ’n el lang en dan van Deventer
koek was! En als ik ’t geluk had te kunnen
beschikken over ’n welbespraaktheid als een
Demosthenes en ik kon me opwinden als ’n
klok, die ratelend afloopt, dan ging ik de
wereld rond om dat recht overal te verkon
digen. Daarom heb ik alle respect voor het
streven van den Bond voorStaatspensionsering
die maar al op datzelfde aambeeld hamert.
En ja, beleven zal ik ’t niet en misschien
niemand onzer, maar toch zal ’t eenmaal
zoover komen, dat ieder onbezorgd den ouden
dag tegemoet kan gaan, zonder vrees voor
armoede of gebrek, hoeveel remklossen er
ook op den wagen van den Bond mogên
aangelegd worden.
Wat zal dat een heerlijke tijd wezen!
Totaal 1784 3728 775
Den 23 Juli werden uitgebracht:
134
168
515
257
313
43
386
145
370
246
123
239
316
76
ADVERTENTIEPRIJS: 1—7 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad ie telefonisch aangesloten onder No. 4.
Totaal 3331 665 1716
Kamerverkiezing Schoterland.
Gister zijn voor de Tweede Kamer in
Schoterland candidaat gesteld de heeren
Bergmeijer, S.D.A.P. en Limburg, V.-D.
De machinefabriek „Holland” te Borne
is afgebrand. Om één uur des nachts bespeurde
de nachtwacht bij zijn ronde door de fabriek
nog niets, even later stond de modelmakerij,
die in Uvorm de fabriek aan drie kanten
omsluit, in vlam. De droge modellen van
vele jaren bewaard en opgestapeld gaven
voedsel voor de vlam, die oversloeg op de fabriek.
Aan blusschen viel niet te denken.
Tegen den morgen was de geheele fabriek,
uitgezonderd de gieterij, die een eindje van
de fabriek staat, uitgebrand.
Aan de fabriek werkten plm. 80 man.
De fabriek was verzekerd voor f 61,145
(de gebouwen) en f 219,260 (de inventaris).
Een veertien jaren geleden is ze ook af
gebrand.
oversparen, dat je den ouden dag onbezorgd
te gemoet kunt gaan.
Je krachten zijn weg, de honger staat voor
de deur. In het minste kan je je niet redden.
Je bent zoo hulpbehoevend als een pasgeboren
kind en hangt heelemaal af van de genade
van anderen, die je liever in ’n hoek stoppen,
dan je naar den voorgrond brengen. Als je
geen geld hebt ben je een j/sta-in-den-weg",
die maar liefst zoo gauw mogelijk opgeruimd
moet worden, voor je ziek of zeer sukke
lend wordt.
En z’n kinderen dan, vraag je, voor wie
hij zich afgesloofd heeft, voor wie hij gewerkt
heeft en gezwoegd, voor wie hij zich opge-
offerd heeft, die zullen hem toch wel helpen?
Ja, ’t gebeurt wel eens; doch het gebeurt
in de meeste gevallen in het geheel niet.
Je weet ’t wel: in de jeugd trappen ze
dikwijls de ouders op het kleed; doch in
latere jaren op het hart. En je hebt het
toch ook wel meer gehoordEer brengt een
arme ouder zijn zeven kinderen groot, dan
zeven rijke kinderen hem helpen in den nood.
En als ik nu meende, dat Steventje daarop
later een uitzondering zou maken, dan zou
’t blijken wellicht, dat ik me danig vergist
bad en daarom doe ik dat heelemaal niet.
Maar, zeg je misschien, daar is nog altijd
het diaconiehuis. O zeker, het is gelukkig,
dat het er is en ik wil aannemen, dat de
oudjes het daar heel goed hebben. Dat
behoort ten minste zoo te wezen. Maar zie
je, in de eerste plaats ben je afhankelijk.
En dat is voor iemand, die in alle orden
telijkheid altijd z’n eigen baas geweest is,
nou juist geen aangename ervaring. En in
de tweede plaats zeg ik alweer: Gegeven
brood, dat je niet zelf verdiend hebt, smaakt
niet zoo heel lekker, al wordt’t je ook over
gereikt door een welmeenende hand en een
hart van goud. Neen, ieder mensch, die
in z’n jonge leven op eerlijke wijze geploe
terd heeft voor een stukje brood, heeft recht
Sneek. Uitslag der op Woensdag 21 Juli
1909 gehouden herstemming ter vervulling
van vijf plaatsen in den Gemeenteraad van
Sneek.
Uitgebracht 1359 stemmen.
Van onwaarde 4 stemmen.
Aantal geldige stemmen alzoo 1355.
Uitgebracht werden op de heeren
L. Bakker (s. d. a. p.)
A. Brouwer Rzn., (c. h>)^
K. J. P. Dwarshuis (a. r.)
A. Elzer (buiten Kiesver.)
A. Minderhoud (lib.)
H. F .Ringnalda (r. k.)
L. Tromp (a. r.)
S. E. Westra (lib.)
F. de Wolf (buiten Kiesver.) 569
C. A. Zelvelder (vrijz. dem.) 629
Gekozen de heerenDwarshuis
Zelvelder (aftr.), De Wolf, Brouwer en Elzer.
Uitslag stemming van een Lid voor
de Tweede Kamer.
Harlingen, 23 Juli 1909.
Aantal Kiezers 7480.
Geldige stemmen 5712.
Hiervan verkregen
Mr. J. Ankerman (C. H.) 3331 stemmen
CD
k
00
03
'S
35
-o
TURNFEEST
a a
ÖD v
a a
bo a>
H
Hindeloopen
Makkum
Min nertsga
Sexbierum
Tjerk werd
Tjummarum
Witmarsum
Workum
Wijnaldum
wardsche Courant
-S3
H
a
S
fl
