Kieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
I
I
I
1909.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
48ste Jaargang.
No. 91.
s-
i
•4
I
Zondag 14 November.
Uit de Raadszaal.
A2
VOOR
h
i
Vergadering op Vrijdag 12 November 1909.
te laten
commissie,
is, zullen
>'i
I»
aan ’t werk
men later zien hoe het
op dat de bepaling om
naar de gasproductie een
>1
i
Li
Bi
we dus
I
ADVERTENTIEPRIJS: 1—7 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad it telefonisch aangesloten onder No. 4.
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 3 maanden.
Franco per post 50 Cents.
Afzonderlijkenos. van dit Blad zijn verkrijgbaar h 5 Cent.
’k Heb van een dokter en doktoren
zijn geloofwaardig eens hooren beweren,
dat de gemoedsstemming van den mensch in
nauwe betrekking staat tot z’n maag. Is de
maag gezond en goed gevuld, dan is ’t zin
ook goed, is echter die bodemlooze zak hol
en ledig, dan wekt dit zwartgalligheid. Hoe
gaat het nu als hij overladen wordt? Danis
de uitwerking verschillend naar gelang den
aard der vulling. Is de spijs met de noodige
vloeistof aangelengd, dan kan 't een opge
ruimde stemming geven, ja, hoe meer van
’t vloeibaar element verorberd werd, des te
joliger het gemoed. Te veel zware spijs werkt
daarentegen zeer nadeelig op de gesteldheid
het wekt congesties en kan zelfs ernstige
gevolgen hebben.
Er zijn ook spijsverteringsstoornissen op ’t
gebied des geestes, en dat zijn juist de ergste,
tiet moeielijkst te genezen. Het menu dat
de Burgemeester op 26 October aanbood was
voor gewone magen veel te zwaar. Daar was
al een voldoende maaltijd te verorberen, voor
het aan den hoofdschotel toe kwam, en al
die zware kost heeft het mij bepaald gedaan,
't Zat mij te dreeg in de maag en de ge
volgen bleven niet uittot drie malen toe
heb ik ruimte moeten maken de laatste
nummers der Bolswardsclie kunnen ’t getuigen.
Nu het evenwel achter den rug is, verheug
ik mij in ’t nog al gunstig verloop. Een
woord van dank-aan die vrienden, welke met
mijn lot begaan, van hunne belangstelling
hebben doen blijken, mag hier niet achter
wege blijven, ’k Kan hun tevens kennis geven
van mijn volkomen herstel.
Mijn gemoedsstemming daar had ik
het immers over is heden uitstekend en
al heeft deze raadsvergadering nu ook al
weer plaats op den vooravond van een kran
tendag, dat heeft geen bezwaar. Het menu
dat heden wordt opgediend is niet zoo zwaar,
slechts twee gerechten, en daar ben ik wel
tegen bestand. Met een „bon appetit” ging
ik aanschikken en wil maar allereerst wijzen
dat deze raadsvergadering het etiquet draagt
op grond van art. 40 der gemeentewet.
Eigenlijk worden alle raadsvergaderingen
gehouden op grond van dat wetsartikel,
maar ’t is nu toch iets anders dan gewoonlijk.
Art. 40 luidt: „De Raad vergadert jaar
lijks ten minste 6 malen, en voorts zoo
„dikwijls de Burgemeester of Burgemeester
„en Wethouders het noodig oordeelen, of
„het in gemeenten beneden de 20.000 zielen
„door drie, in de overige gemeenten door
„een vijfde der leden schriftelijk, met opgave
„van redenen, wordt gevraagd”.
Deze vergadering is nu door drie raads
leden, de heeren Eisma, Boersma en Lunter,
aangevraagd, die het wenschelijk achtten de
instructie en het salaris van den te benoemen
gasdirecteur te regelen, alvorens tot die be
noeming over te gaan.
Dat punt nu is ons hoofdgerecht, het
andere is de vaststelling van het reglement
van het burgerlijk armbestuur, eigenlijk een
opgewarmde schotel, want die is de vorige
maal ook reeds opgediend, maar werd toen
door den heer Keikes niet goed toebereid
gevonden, waarin de meerderheid met hem
meeging, zoodat het toen weer naar de keuken
terug moest.
Er waren 12 leden tegenwoordig. De heer
Heukels heeft bedankt.
De notulen werden gelezen en goedgekeurd.
De Voorzitter deelt mee dat deze vergade
ring op verzoek van de 3 reeds genoemde
raadsleden is belegd, en verder dat er een
dankbetuiging is ingekomen van R. Teernstra
voor de hem verleende gratificatie als tijde
lijk brugwachter.
Dat B. en W. adviseeren om op’t inder
tijd ingekomen verzoek om de muziektent
bij de Blauwpoort op te stellen gunstig te
beschikken, de raadscommissie voor het
stedelijk muziekkorps vond het ook goed.
In een volgende vergadering zal er over
beslist worden.
Van S. Sij brandy is een adres ingekomen
dat hij verontwaardigd is, dat de firma
D. v.d. Werf Gz. eenige perceelen grond
van ’t Weeshuis aankocht, ook den grond
waarop hij reeds 14 jaren zijn werkplaats
heeft, en dat hij en anderen daardoor ver
dreven worden. Hij haalt nog de getuigenis
maar toch vindt hij wel goed dat het in de
instructie komt.
Allen konden zich er mee vereenigen en
het werd ingelascht bij art. 8.
De instructie was nu klaar te zeggen
behalve de 2 punten waarover de stemmen
staakten maar nu moest nog de sala-
rieering een beurt hebben.
De Voorzitter merkt op dat in de ver
gadering van 7 Sept. j.l. bepaald is een
aanvangssalaris te stellen van f 1500 en is
toen verder in den Raad besproken om naar
mate den bloei der fabriek en niet naar den
diensttijd een verdere regeling te hebben.
B. en W. en Gascommissie achten den tijd
nog niet rijp om over den bloei der fabriek
te oordeelen en hebben daarom geen advies
in dezen gegeven.
Den heer Eisma spijt het dat er geen
voorstellen van die zijde zijn gekomen, bij
acht het toch noodig dat het salaris afdoende
geregeld wordt, meent dat de bloei der
fabriek wel bekend is, en na de verbouwing
zeker nog zal toenemen. Hij baseert dit
uit de adviezen die zijn ingediend. Nu geen
nevenbetrekkingen meer geduld worden, wil
hij voorstellen, volgens een schema indertijd
ingediend over de te verwachten uitbreiding
der fabriek en wel f 1500 als aanvangs
salaris, gebaseerd op een productievermogen
van 500.000 steres, en dan voor elke 50.000
stere toename een verhooging van f 150, dan
wordt het maximum, de eindproductie dezer
fabriek is op 1 millioen steres geschat, f 3000.
De heer Eerdmans wil f 150(J als aanvang
maar dan 3 vijfjaarlijksche verboogingen van
f 100, dus een maximum van f 1800.
De heer Rosier wil wel bij toename van
gasproductie verhoogen maar vindt f 100
voor elke 50.000 steres boven de 500.000
al voldoende.
De heer Boersma wenscht de verhooging
over te laten aan B. en W. en de Gas-
Als die oordeelen dat het noodig
ze wel met voorstellen komen.
De heer Eisma verwondert zich over dit
voorstel van den heer Boersma, want die
heeft vroeger als lid der Gascommissie be
dankt omdat een. voorstel tot verhooging niet
aangenomen werd, waarop de heer Boersma
weer antwoordt» dat het bedanken toen een
andere reden had. Hij acht, nu het tracte-
ment pas f 250 is verhoogd, het nu ver
kieslijk om verdere verhooging aan de gas
commissie over te laten.
De heer v. d. Meer wijst er op dat er 4
sprekers zijn en ook reeds 4 voorstellen, wie
weet of er nog niet meer komen. Hij acht
de definitieve regeling niet urgent. Dat is
zoo maar niet eventjes te regelen. Beter is
het den nieuwen directeur eens
te zien, dan kan
loopt. Hij wijst er
't salaris te bepalen
gevaarlijken kant heeft, want geproduceerd
gas is nog niet gebruikt en betaald. Met
de lekkages aan de leidingen moet rekening
worden gehouden.
De heer Keikes wenscht de ingekomen 4
voorstellen aan B. en W. en de Gascom
missie te renvoyeeren. Hij acht het onmogelijk
'daarover heden avond een beslissing te nemen.
De heer Eisma is er niet tegen ’t voor-
loopig te laten rusten, ook de heer Eerdmans
kan er in meegaan, hoewel hij hoopt en
vertrouwt dat die voorstellen dan niet te
lang zullen uitblijven om niet telkens ver
zoeken om verhooging te krijgen.
De zaak wordt uitgesteld met 8 tegen 4
stemmen, de heeren Oosterbaan, v. d. Klei,
Kramer en v. d. Meer.
Ondanks al de discussien zijn
heden avond niet veel verder gekomen.
De heer Rosier wil gaarne 't fijne eens
weten van den nieuwen gashouder. Hij acht
het in ’t belang der burgerij dat men weet
of het nu in orde is of niet.
De Voorzitter. Als lid van den Raad wil
ik U gaarne antwoorden, doch op’t geschrijf
in couranten gaan B. en W. niet in. Ik
kan U de verzekering geven dat de gashouder
uitmuntend werkt en volkomen in orde is.
De heer Boersma vraagt of B. en W.
Faber, die tot Januari benoemd is tot plant-
soenwachter, ook later in die functie wen-
schen te houden
De Voorzitter. Vóór Januari zal daarover
een voorstel worden gedaan.
De heer t>. d. Klei meent dat het rijwiel
voor de politie de vorige vergadering te zoek
van een der buurvrouwen aan om te doen
zien, dat de heeren v.d. Werf hen reeds 3
jaren met dien aankoop bedreigd hebben,
waarom adressant verzoekt dien koop niet
goed te keuren.
Dit adres wordt in handen van B. en W.
gesteld om in geval heeren Wees voogden
komen met verzoek om den verkoop goed te
keuren, er op te letten.
Van den heer K. Tromp een verzoek om
alsnog belooning te mogen ontvangen voor de
buitengewone verbouwing der Gasfabriek
in 1891.
De Voorzitter merkt op dat zij zich daar
bij in ’t verleden moeten verdiepen. In
1891 waren leden der gascommissie wijlen
de heeren Eerdmans en van der Weij. B. en
W. zullen de oude stukken nazien en ad
viseeren, doch meenen dat de zaak reeds lang
verjaard is.
Dan nog werd mededeeling gedaan dat
uit de sollicitanten voor de Gasfabriek de
volgende aanbeveling door B. en W. en
Gascommissie is opgemaakt, de heeren
Ochtman te Zaandam, Prummel te Sappemeer
en Blauw të Dordrecht, waarop wij kwamen
tot de
PUNTEN VAN BEHANDELING.
Eerst werd genomen de vaststelling van
't Reglement Armbestuur. De Voorzitter
wenschte dit vooraf te doen gaan om daarna
de volle aandacht te kunnen schenken aan
het hoofdpunt van dezen avond.
B. en W. stellen voor, dit reglement
opnieuw vast te stellen, en ’t besluit van
8 Oct. in te trekken.
Allen keurden het alzoo goed, zoodat nu
dit reglement eerstdaags wel van kracht zal
worden.
De instructie en regeling der jaarwedde
van den te benoemengasdirecteur kwam nu
aan de orde.
Oppervlakkig zou men zoo denken, dat
zal wel vlug van stapel loopen, zoo’n
instructie nu ja, die is door B. en W. en
de gascommissie goed doordacht, daar zal
wel niet veel aan te tornen vallen, en dan
de jaarwedde och, de een zal wat royaler
bui hebben dan de ander maar bij stem
ming zal men gauw tot een resultaat komen.
Die zoo dachten hadden het mis. Op de
instructie was door den heer Keikes in com
pagnie met den heer Lunter een stelletje
amendementen op schrift gesteld, behelzende
eenige redactiewijzigingen en als hoofdzaak
benoeming levenslang.
De heer Eisma had zijn amendementen
niet op schrift gesteld, maar hij had ze toch
wel, ze kwamen in zeker opzicht met die der
heeren Keikes en Co. overeen, maar er was
nog ook bij om de salarisregeling afzonder
lijk te behandelen en dus niet in deze in
structie te omschrijven.
De heer Eerdmans is er niet tegen dat
het salaris afzonderlijk wordt geregeld, maar
hij zou het toch hedenavond graag vastgesteld
willen hebben.
De artikelsgewijze behandeling neemt nu
een aanvang, maar het wil volstrekt niet
opschieten.
De termijnsbenoeming schijnt niet meer
gewild. B. en W. hadden de termijn van
benoeming al verlengd van 3' tot 10 jaren,
maar de heeren Keikes, Rosier en Eisma
wilden in het geheel geen termijn, de heer van
Randen was de sprong van 3 op 10 jaren
te groot en wilde voor 5 jaren benoemen.
De heer v. d. Meer verdedigde het voor
stel en zag in de termijnsbenoeming geen
wipplank, gelijk de heer Eisma dat uitdrukte,
hij vond jn benoeming voor een zekeren
termijn niets onbillijks, niets onpractisch doch
wel iets goeds. Tot ontslag geven aan een
ambtenaar gaat men niet licht over, doch
bij expiratie der benoeming kan men desnoods
passeeren den ambtenaar die niet voldoet aan
de verwachting.
De heer Eisma daarentegen meent dat een
ambtenaar niet afhankelijk moet zijn van een
verkiezing, hij moet onafhankelijk zijn en ’t
volle vertrouwen hebben. Voldoet hij niet,
dan dient hij ontslagen te worden.
Er werd gestemd over het voorstel om de
benoeming voor vast te doen plaats hebben,
maar wij kregen geen resultaat, 6 voor en
6 tegen.
Voor de heeren Keikes, Lunter, Boersma,
Rosier, Eisma en Eerdmans.
In tegenstelling met de vorige vergadering
wordt nu geoordeeld dat de raad niet voltallig
is, en er zal dus later weer over gestemd
moeten worden.
Wij waren omdat artt. 1 en 2 in die
vorige discussie begrepen waren nu gekomen
tot art. 3 waarbij bepaald wordt dat de
directeur de woning bij de gasfabriek moet
bewonen. Over genot van vuur en licht en
.vooral over de vrijstelling der 2 eerste grond
slagen personeele belasting werd weer druk
gesproken, en het laatste wordt aangenomen
met 8 tegen 4 stemmen de heeren van
Randen, Kramer, Lunter en v. d. Klei, voor
vrij gebruik van steenkolen, cokes en gas
voor verwarming en verlichting waren allen
gunstig gestemd, dat behoort zoo bij een
gasdirecteur.
Art. 4 bepaalde het verbieden van alle
nevenbetrekkingen. Allen waren ’t roerend
eens dat de nieuwe directeur geen bijbaantjes
mag hebben, maar over de redactie hoe dit
te bepalen was men ’t roerend oneens. De
een wilde ’t zoo, een ander zoo omschreven
hebben, er waren die kort en bondig alles
verbieden wilden, anderen wilden opgesomd
zien wat niet mocht. Er waren die B. en W.
in bijzondere gevallen nog de macht wilden
geven om permissie te verleenen. Anderen
wilden daarover aan den raad de beslissing
laten en dat laatste vond ook algemeene
instemming, doch het voorstel Eisma, om
handel of nering, bedrijf en nevenbetrekkingen
te verbieden zonder nadere omschrijving, werd
verworpen met 9 tegen 3 stemmen (de heeren
Boersma, Rosier en. Eisma).
Na nog opnieuw over de redactie dezer
bepalingen gediscussieerd te hebben werd
gestemd over de redactie-wijziging Keikes-
Lunter en weer staakten de stemmen. Vóór
de heeren Lunter, Rosier, Eisma, Eerdmans,
v. d. Klei en Keikes.
Dat was dus ’t 2e cardinale punt dat
vast liep. De artt. 5 tot en met 10 gingen
nu met heel kleine aanmerkinkjes er door
zonder dat er over gestemd behoefde te worden,
maar ’t was nu al reeds 9 uur geworden.
Enkele heeren zagen met smachtende blikken
naar de eindjes sigaar, die bij den aanvang
der vergadering ter zijde waren gelegd.
De Voorzitter was zoo goed, hoewel zelf
heden niet meedoende, toch 't rooken toe te
staan en niet zoodra was ’t verlof gegeven
of boven alle hoofden kronkelden vroohjk
op de lichtgrijze wolkjes alleen de Voor
zitter en de jongste Wethouder waren heden
onthouders.
't Scheen wel dat dit smoken eenige af
leiding schonk want nu schoot het nog veel
beter op. Art". 11, 12, 13, 14, 15 passeerden
zoo maar voetstoots de revue.
Bij 16 echter was ’t weer basta. De borg
stelling kwam hierbij ter sprake, f 2000
was in ’t voorstel bepaald. De heer Eisma
vond die laag en zou liever zien „een borg
stelling ten genoegen van B. en W. en de
Gascommissie”.
De heer v. d. Meer vond dit laatste ook
zeer bedenkelijk, want wat moest men vol
doende achten Op sommige tijden is er veel
op andere weinig geld in kas. De heer Boersma
wilde minstens f 4000 borgstelling, de heer
Rosier achtte f 3000 genoeg.
Het voorstel Boersma werd verworpen met
10 tegen 2 stemmen, de heeren Boersma en
v. d. Klei.
Het voorstel Rosier ging denzelfden weg
met 8 tegen 4 stem men de heeren Lunter,
Boersma, Rosier en v. d. Klei. Het voorstel
Eisma voldoende borgstelling ten genoegen
van B. en W. werd ook verworpen en
wel met 9 tegen 3 stemmen, de heeren Eisma,
Boersma en Rosier, zoodat het bleef zoo als
't in ontwerp was voorgesteld n.l. f 2000.
Verder ging de lezing zonder hindernissen
voort tot het einde art. 27, maar nu kwam
de heer Eerdmans met een nieuw artikel, om
te bepalen dat de arbeid in de fabriek op
Zondag zich tot het hoogst noodzakelijke-zal
bepalen.
Deze bepaling lokte weer discussies, het
werd niet noodig geoordeeld omdat het al
reeds zoo geschiedt, ook zou dit meer thuis
behooren in het huishoudelijk reglement.
De heer van Randen kwam nu evenwel
met een stukje eigen ervaring. Toen hij nog
aan de fabriek werkte werd hem door den
toenmaligen directeur Peters op Zondag wel
werk opgedragen dat niet noodzakelijk was,
en dat hij dan ook geweigerd heeft. De
gascommissie stelde hem destijds in ’t gelijk,
f,v
■i
Bolswardsclie Courant
t
J
