Nieuws- en Advertentieblad
Bols ward, en Wonseradeel.
1909.
48ste Jaargang.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
No. 92.
Kijkjes in de Tweede Kamer.
Donderdag 18 November.
BINNENLAND.
VOOR
van het lieve lange
vijftigste week voert
Nog schijnt men
te wezen, heeft men
kunnen verkrijgen
ADVERTENTIEPRIJS: 1—7 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
Wie het niet best maakt is de publieke
liefdadigheid in Berlijn.
Zijn in Berlijn een man en vrouw, fatsoen
lijk en eerlijk, niet te helpen aan melk voor
het kind, terwijl de dokter alleen het recept
geeft, en niet den weg wijst hoe aan ’t geld
te komen?
In Berlijn, dat bekend staat voor zijn
uitnemenden stedelijken liefdadigheidsdienst?
G. v. L.
Want de vader van het kind niet
haar man kon, hoe hij ook zocht, géén
werk vinden, en zij moést thuis blijven,
mocht het zieke wurmpje niet alleen laten.
De allerbeste zuigelingenmelk, die zoo
duur is. En in haar wanhoop bedotte zij
met een briefje, valscbelijk onderteekend den
leverancier, voor twee flesschen.
En zij moest verschijnen voor de rechtbank
wegens het plegen van valschheid in geschrift.
Eisch, een maand gevangenis. Vonnis: drie
mark boete.
Drie mark boete. Zij, drie mark betalen,
zij die gezondigd had om twee flesschen melk
te krijgen, die te arm was om zelfs te
trouwen...
Den morgen, nadat dit verhaal in de kran
ten gestaan had, veel roerender, omdat de
verslaggever haar zelve had laten spreken,
in haar eenvoud, in haar wanhoop, kwam
de Geldbriefftrager met dozijnen postwissels,
kwamen moeders met flesschen vol beste
zuigelingenmelk, met manden vol kleeren,
kwam een werkgever, die een goede kracht
zoekt.
Nu is er geld om te trouwen ook.
En het kind maakt ’t best.
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 3 maanden.
Franco per post 50 Cents.
Afzonderlijkenos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Zondagnacht, omstreeks half drie, na
afloop van gene uitvoering der vereeniging
^Crescendo” in Amicitia, heeft op het Schaap-
marktplein eene ve?htpartij plaats gehad
tusschen de gebroeders B. en den 20-jarigen
meubelmakersknecht J. v. d. SI., waarbij een
der broeders, den 22-jarigen verver W. B.,
een vrij diepe messteek in den linker-beneden-
arm, waarmee hij een stoot van v. d. SI.
wilde pareeren, werd toegebracht.
Na in het politie-bureau aan de Nieuwe
Veemarkt voorloopig te zijn verbonden, werd
B. op advies van den heer dr. Bouma naar
het St. Antonins Ziekenhuis vervoerd en daar
ter verdere verpleging opgenomen.
De vermoedelijke dader v. d. 81. werd later
door de politie aan den Oppenhuizerweg ge
arresteerd en in verzekerde bewaring gesteld.
Bij het toen volgend verhoor bekende hij
den steek te hebben toegebrachtgisteren
avond werd v. d. SI. weer op vrije voeten
gesteld.
Het mes, waarmee v. d. SI. den steek
heeft toegebracht, moet door hem in de Wip
zijn geworpenden geheelen dag werd er
gisteren door de politie in dat water naar
gezocht, echter zonder gunstig resultaat.
De toestand van Br. moet thans vrij
gunstig zijn.
Omtrent de oorzaak der twist deelt men
ons mede, dat, toen het bestuur van //Cres
cendo” na afloop der uitvoering vertoefde
in de koffiekamer van Amicitia, de gebrs.
Br. daar ook verzochten binnengelaten te
worden, hetgeen werd toegestaan. Na het
vertrek der gebrs. Br. moeten tusschen een
paar der bestuursleden, waaronder ook v.d.
SI., daarover woorden zijn gevallen, en is
v.d. SI. vertrokken om de gebrs. Br. te
achterhalen, waarna de vechtpartij is ontstaan
met het bovenvermelde gevolg. Sn. Ct.
Ijsbanen en Scheepvaart.
De Commissaris der Koningin in Drente
heeft bepaald, dat in den a s. winter bij
doorgaande vorst tusschen 15 December en
15 Februari de scheepvaart op een of meer
rijkskanalen in die provincie over de geheele
lengte of over gedeelten daarvan zal verboden
worden, zoodra de belangen van het kanaal
en van het verkeer over de ijsbanen dit
zullen vereischen en het belang eener voortge
zette scheepvaart te boven gaan.
Baldadigheden en Groenen.
Naar wij vernemen, is door de justitie
een onderzoek gelast naar aanleiding van de
bij het ontgroenen te Delft voorgevallen
baldadigheden, waardoor aan eenige groenen
lichamelijk letsel is toegebracht. Verschillende
studenten zijn opgeroepen om heden voor
den rechter van instructie te verschijnen.
(N. C.)
Veiligheid van brievenbussen.
Ten einde te voorkomen dat men brieven
of andere stukken uit de aan de deuren
bevestigde kastjes haalt, heeft iemand een
eenvoudig middel bedacht en ons getoond.
Aan de binnenzijde van de brievenbus is
langs de geheele gleuf een rij ijzeren pennetjes
aangebracht waartegen de stukken stuiten
en die voorkomen dat men ze er uit kan
halen. Het is al heel gemakkelijk.
Algem. Hbld.
Verleden week moest de grossier in
hoeden en petten Nolet aan de Haarlemmer
straat te Leiden een bestelling naar een
slijter te Aarlanderveen verzenden. Hij
deed dit als gewoonlijk per vrachtkar en zond
zijn loopjongen met twee doozen, inhoudende
een waarde van f 25, naar den Burcht, waar
de vrachtrijder zijn standplaats heeft. Onderweg
ontmoette de loopjongen een man, die zeide
de vrachtrijder te zijn. Hij zou de doozen
wel meenemen. De jongen, blij dat hij zijn
vrachtje kwijt was en geen wantrouwen
koesterend, gaf ze gewillig mee. Later bleek
dat de geadresseerde de doozen niét had
ontvangen. De gedienstige man was niet de
vrachtrijder, maar een sluwe dief, die zeker
de petten te gelde heeft gemaakt. De politie
doet onderzoek.
De //Onder de Streep” schrijver van
het Alg. Handelsblad schrijft:
Wanneer de nood het hoogst gestegen is...
De eenige redding voor je kind is, de
allerbeste zuigelingenmelk, had de dokter
gezegd tot de twintigjarige, die zelve geen
voedsel had voor het dochtertje van acht
maanden, en ook geen geld om het te koopen.
III.
STORM AAN DE LUCHT!
Wanneer over ’t parlementaire leven van
ons Binnenhof de donkere wolken zich samen
pakken en de voorteekenen er niet onduidelijk
op wijzen dat slechts een onweêr de lucht
zal kunnen zuiveren, dan is dat alreeds direct
merkbaar aan den meer dan gewonen toeloop
naar de publieke tribune’s, vanwaar de op
herrie beluste menschen met nieuwsgierige
oogen hopen getuige te kunnen zijn van
iets wat... in 't Nederlandsche parlement
gelukkig nimmer of zelden voorkomt. De
loskomende crises moge dan gepaard gaan
met vlijm-scherpe discussie’s, de stemming
der verschillende partij-groepeeringen moge
nog zoo opgewonden mogelijk zijn... ’t heeft
hier te lande toch nog altijd zoo kunnen
afloopen dat er van parlementaire schandaal-
tooneelen geen sprake kan wezen. Maar toch
er zijn van die menschen, die er naar hun
keren, dat zoo iets los zou komen
Lang voor elven staan ze dan al in babbe
lende en mompelende, druk-gesticuleerende
groepjes saamgepakt voor den ingang naar
de publieke tribune, die hen vermoedelijk
straks niet eens allen ruimte zal kunnen
verschaffen en sommiger geduld wel op de
proef zal moeten stellen met te wachten tot
’t anderen wellicht soms wat te benauwd
mocht worden.
Behalve dat de avondbladen hun lezers er
al van onderricht hadden dat een politiek
onweêrtje broeiende was over ons Binnenhof,
was ’t door de spraak-makende gemeente al
rondgebazuind, dat er wel eens iets zou
kunnen gebeuren waardoor ’t kabinet ten
val zou kunnen komen. Wat voor Jan-en-alle-
rnan die niets te doen had een voldoende
aanleiding was om zich voor een uurtje op
te bergen op de tribune waar je van de
straat af was, onder dak, beschut tegen regen
en wind. En wie wel wat te dóen had, zocht
gelegenheid om er toch te wezen, 't Kon
herrie worden was er gezegd, en dat gebeurde
daar niet alle dag. De stemming zou en
moest ten ongunste van de regeering uitvallen.
Daar waren allen ’t over eens en ’t gezellige
mengelmoesje dat te hunkeren stond op ’t
openen van den tribune-ingang bleek ’t er
op enkele uitzonderingen algemeen over eens
dat ’t kabinet de nederlaag zou lijden. En
terwijl daar in dat rij-tje wachtende menschen
hier en daar de reepjes papier al te voorschijn
werden gehaald en de stompjes afgekloven
potlood nog eens werden aangescherpt om
straks geheel gereed te wezen wanneer ’t er
op aan kwam de voor- en tegenstemmers
aan te teekenen en bij te houden, werd daar
’t luiden van de bel vernomen... ’t teeken
dat de vergadering geopend was en ’t publiek
kon worden binnengelaten.
De griffier had de lezing der notulen be
ëindigd en terwijl de rumoerige drukte van
heen en weer scharrelende groepjes voort
duurde, was de minister aan het woord ge
komen zonder dat men er een oogenblik aan
dacht om die poolsche-landdag-drukte te
staken en belangstelling te toonen voor wat
er van de ministers-tafel nog gezegd zou
worden. En de stampvollè tribunes, die alleen
in oogenblikken van spannende conflicten
van zoo buitengewone belangstelling getuigen,
begrijpen er niets meer van dat de minister,
wiens politiek leven straks over enkele
minuten beëindigd kan wezen, daar nu zoo
goed-moedig, rustig en kalm, schier onaan
doenlijk voor die opgewonden stemming om
hem heen, kan staan te oreeren en te betoogen.
Maar de menschen, die daar boven de hoofden
bijeen steken in angstige spanning op dingen
die ze wel eens gaarne zouden zien gebeuren
en die niet komen zullen, deze menschen
weten niet dat de eigenlijke oorlogsverklaring
reeds gisteren werd uitgesproken en die door
el kaar scharrelende kamerleden bet van ochtend
al eens waren wat zij zouden doen. Vandaar
dat ieder woord van den minister verloren
gaat in bet zoemend stemmengegons en het
lachend rumoer der kamerleden, die uiterlijk
blijk geven van een opgeruimden, vroolijken
kijk op den toestand van 't oogenblik maar
innerlijk bevangen blijven door een zenuw
achtige gejaagdheid, nu het hen nog onzeker
is wat de andere partij-groepen zullen doen.
En de onbekendheid met de overwegingen
der oppositie, doet de regeerings-partij in
De paleis-opzichter van der Heijden.
De Amsterdamsche briefschrijver in het Utr.
Dagblad schrijft over deze eigenaardige per
soonlijkheid
Van der Heyden, een kalme oude heer,
was sinds vier en dertig jaren de opzichter
aan het koninklijk paleis op den Dam. Hij
woonde er, gelijk van zelf spreekt, vorstelijk
en was goede vrienden met de menschen van
de krant. Want al staat het groote huis
één en vijftig weken
jaar leeg, de twee en
het den koninklijken standaard in top en
wordt alles wat daar gebeurt van belang.
Dan tijgen de grooten en voornamen in den
lande met al hun waardigheidsteekenen be
hangen ter audiëntie, de gerokte voorzitters
van vereenigingen en bestuurscolleges gaan
de belangen hunner organisaties voordragen,
of wel eenvoudig een entreetje verdienen
voor het avondfeest, en het houdt maar niet
op van rijtuiggerol en telgangersgetrappel
voor het deurtje aan den Voorburgwal, waar
zeker Amsterdamsch burgemeester niet door
wilde in veiligheid, toen een oproerige menigte
het front der vroedscbappelijke woning be
dreigde.
Zoo trotsch als die burgemeester is thans
de Koningin zelf niet. Ook zij maakt, wan
neer dit zoo uitkomt, met vrede van het
achterdeurtje gebruik om uit te rijden, en
toen deze week Prins Hendrik even in de
stad was, zag hij daar evenmin been in.
Zoodat het voor den heer Van der Heyden
allerminst een schande kon heeten achter
in het paleis den toegang tot zijn woning
te hebben en daar de nieuwsgierige Engel-
schen te ontvangen, begeerig hun Baedeker
af te werken.
Wanneer het Huis bewoond is, kan er
van zulke bezoeken geen sprake zijn. Alleen
journalisten dringen dan door het cordon
nieuwsgierigen, die naar niets en het cordon
agenten, die naar hen staan te kijken, om
hun zoogenaamden //paleisdienst” waar te
nemen. Zij ontvangen dan inlichtingen om
trent rijtoeren, gasten aan den koninklijken
disch en meer zulke zaken, die het publiek
gaarne weten wil.
Vier en dertig jaar hebben de verslaggevers
bij hun functie te doen gehad met den
opzichter Van der Heyden. Dinsdag gaan zij
hem geleiden naar het kerkhofje aan den
weg naar Weesp, even voorbij Diemerbrug,
en het leven gaat zijn gang langs den doode
heen en er komt een andere opzichter, van
wien men maar hopen mag dat hij evengoed
als deze verstaan zal, om te gaan met /Zde
ooren en oogen van het publiek, dat recht
heeft te weten.”
Wonseradeel, 13 Nov. De storm heeft in
deze omgeving veel schade veroorzaakt. Van
de nieuw gebouwde boerenhoeve van J. H.
te Arum woeien heele risten pannen van het
dak en zoo waren er meer. Tusschen Makkum
en Wons sloeg een watermolen los en geraakte
door het snelle draaien in brand.
Heerenveen, 15 Nov. Naar wij vernemen
bestond bij den Minister van J ustitie het
voornemen een alhier vacante rechtersplaats
niet weder te bezetten. Daar evenwel geen
der leden van de balie bereid moet zijn be
vonden als rechter-plaatsvervanger te fun-
geeren, en ook op andere wijze hierin niet
schijnt voorzien te kunnen worden, is de
kans zeer groot, dat de Rechtbank op hare
oude sterkte blijft.
Hepk. Nieuwsbl. van Fr.
Witmarsum. Bij de door het gemeente
bestuur van Wonseradeel gehouden aanbe
steding zijn aannemers geworden van de
levering van schrijfbehoeften Aarts Co.
te Groningen voor f 190; schoolboeken en
leermiddelen P. de Lange te Deventer voor
f 1052; benoodigdheden voor het onderwijs
in de handwerken D. Tolsma te Witmarsum
voor f 280.80.
Sneek. Vrijdagavond ongeveer 8 uur, na
afloop der Herhalingsschool, hadden eenige
leerlingen twist op het Oud Kerkhof. Een
van hen, den 13-jarigen meubelmakersleerling
Willem P. M. is daarbij door een even ouden
jongen met een zakmes een wond boven het
linkeroog toegebracht.
zenuwachtige agitatie samenscholen wanneer
het de mogelijkheid bedenkt dat straks alle
verrassingen mogelijk kunnen zijn.
Hier en daar ziet men nog de hoofden
bijeen steken om de strijdkansen te berekenen.
De partij-leiders, eerst laat in den ochtend te
voorschijn gekomen, dwalen van het bureau
van den president naar de ministerstafel.
hebben nergens rust... worden ieder oogenblik
meegesleept in opgewonden gesprekken, die
allen dezelfde quaestie behandelen.
den toestand niet meester
nog geen eenstemmigheid
over de formule welke
het Kabinet als reddingsplank zal worden
toegestoken en waarin soms een woord den
geheelen toestand kan beheerschen.
Totdat op eens vanaf ’t bureau van den
president vernomen wordt dat alsnu tot
stemming zal worden overgegaan. Op eens
heeft men de groepjes opgewonden menschen
kunnen zien uiteenspatten. De enkelingen
die door de partijgenooten nog op hun plaats
gemist worden en zich even buiten de zaal
begeven hadden, worden in alle haast op
hun post teruggehaald. De gangpaden zijn
nu vrij gekomen en ’t stemmen-rumoer heeft
voor een volkomen stilte plaats gemaakt.
Ja, ’t is of nu pas de groote spanning die
heel dit oogenblik beheerscht nog duidelijker
merkbaar wordt, nu alleen de stem van den
griffier vernomen wordt, die de namen van
de presentielijst afleest waarop met j/voor”
en //tegen” geantwoord wordt. Op de tribune’s
ziet men met potlood en papier ’t verloop
van de stemming bijbouden. Aangezien het
z/voor” en //tegen” zich vrij geregeld af
wisselt en ’t kabinet iedere seconde meer
gevaar blijft ioopen, duurt de spanning voort
tot het laatste oogenblik en de stem van den
president over het lot der Regeering beslist!
En terwijl de tribune’s nu leegstroomen, de
spanning van heel dien emotie-vollen ochtend
zich oplost in een gonzend rumoer van op
gewonden stemmen, loopt alles naar de
ministers-tafel, waar kalm en rustig het be
trokken departementshoofd de gelukwenschen
in ontvangst neemt der Kamer, die blijkbaar
nog van haar eigen opwinding niet bekomen
is! Buiten het gebouw der Kamer is nu op
eens, in de schaduwen der aloude Ridderzaal,
de beweging gekomen der menschen, die
hunne teleurstelling niet verbloemen, dat ’t
nu nog zonder crisis is afgeloopen. /zDat
noemen ze politiek!” zegt de habitué, wien
al dat gezwets van onwetenden koud laat,
en zich zijn autoriteit bewust al deze crisis-
meuschen niet zonder medelijden door den
Binnenhof-pont naar de stad ziet verdwijnen.
B.
p*
Bolswardsclie Courant
I,
