Fen buten de Stêd.
erij,
Si
i
i
FROUFRC
-dvertentieblad.
Éi
s
I
IESP
De wasch, U ziet het, i’
groot, doch is door d<pei
zuivere zeep het werf
gemakkelijk.
II
i
PARADIJS
I
I
I
I
B
W onser adeel.
1909.
48ste Jaargang.
Zondags.
No. 97.
Verschij,
1
Kijkjes In de Tweede Kamer.
1
Sunlioht Zeep Schat
om zachte zeep te ma'
Gratis te bekomen biiST
winkelier in ruil
omslagen.
I
3
r
i
I
I
BINNENLAND.
9
er Not.
illlg
i.'
ECEMBER.
:jes.
B.
voorts niet
dy ’t der
F
nog meer
kunst
e>
wier hwet.
praten.
let tuin
groot
svrouw
Geb.
bezich-
burgerwoningen
al geruimen tijd in
overcompleet. Het
Stek-
1.66
zerda,
bij U.
l5 per
‘inden.
provi-
ingen,
i 1.12
ral en
«avonds
T>l ver-
ingen,
straat,
pst en
)nd> a
veronderstelde vergaan te zijn op
en Nijverheid”, zit thans gezond
wel bij moeder de vrouw en dochtertje
Lemmer. De man heeft zich bij zijn
over
5
Al
I
I
1
Biscuitfabriek „De LindeboLJL^^ CAIJhJL VI
FIRMA WED. B. VAN DOEI
ADVERTENTIEPRIJS: 1—7 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad w telefonisch aangesloten onder No. 4
journalisten moeten luisteren, schrijven, den
ken en verwerken te gelijk, met hun gedachten
nog bezig zijn, terwijl de Spreker al reeds
verder in zijn betoog is, uit de veelheid
van het gegevene purende het beste en dat
alweer kneedende en vormende naar den
eisch van een fatsoenlijk betoog. Maar toch
moet de parlementaire journalist daarbij alle
partij-zucht van zich zetten en de eerlijkheid
en onbaatzuchtigheid tot in de ruimste mate
betrachten. Zoo hun plicht doende, beulen
zij zich af ter wille van een kranten-lezend
publiek, dat menigmaal even bescheiden is
in waardeeringsvermogen als het Kamerlid
zelf, dat ’s avonds lezende wat hij ’s middags
sprak, verbaasd staat over zijn eigen wel
sprekendheid. Vooral wanneer bij dan ver
geet dat die verslaggever toch nog kans zag
van zijn stumperachtig speechje iets van een
parlementair betoog te fatsoeneeren.
slapte heerschend en
ingen,
groot
^ia e. a.
tan de
woond
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 3f 906.
Franco per post 50 Cents, e Slot-
Afzonderlijke nos. van dit Blad zijn verkrijgbaij wed.
Wolle Jo by de kofje ek»in stik taei as
in letter, Jan?
Hylke Hinke komt yn ’e kaemer. En ja,
graech fen sêls. Wij libje nou al hiel en
dal yn it teiken fen Sinteklaes, Dat is ’n
H
11
VI.
OP DE PERSTRIBUNE.
Wanneer men in de dagen der Kamer
zittingen daar voor den toegang naar de
publieke tribune de opening der vergadering
afwacht en daar plaats neemt in die file van
belangstellenden die straks ook een plaatsje
moeten trachten te veroveren, dan kan het
gebeuren dat daar enkele heeren met haastige
stappen komen aangeloopen om zich een weg
te banen door de wachtende menschen, die
in den regel voor deze heeren een zekere
bevoorrechting onderstellen. En wanneer ’t
hier alweer niet de habitué was die ’t den
menschen gebiedend bewees, dat zij zich
voor de rechten der pers eenvoudig-weg
hadden te buigen, dan zou het soms nu en
dan op harde woorden kunnen aankomen.
Zelfs wanneer onze habitué het zou willen
trachten hen duidelijk te maken, dat deze
menschen doorgaans zorgen dat ze ’s avonds
’t heel duidelijk in hun krantje zullen kunnen
lezen wat straks besproken en gedaan zal
worden, ook dan zouden sommige uitlatingen
Ik wier tige bliid, dat ik it pakje wer
op ’e souder bringe koe. Poeh, hwet in
heibel, en dat alles foar neat.
Nou, wier ik, tocht mij, wer sa fry, ien-
faldich /burgerman” to wêzen. En hwet
stiet der nou yn ’e Ljouwerter Krante fen
Woansdei (of Tongersdei)? In «sabeldragend”
minske stiet folie heger as immen, dy ’t yn
«civiel” omrinne moat.
De op ien nei de heachtste baes yn Dfitslan,
,/de Kanselier” hat op ien fen. de greate
feestjounen oan it hof, him sjen litten, klaid
as great-majoor fen ’e soldatery, mei in ou-
griiselijke lange sabel op side. Dit wier foar
him it moaiste hwet er bitinke koe. It pakje
siet oars al ’n jier mannich yn ’e watten en
yn ’e kamfer hij wier A. D., dat is sa
folie as ,/büten tsjinst”. Mar nou hij foar
it earst ien ’t iepenbier to sjen wier, hater
it spil fen ’e souder helle, de sabel dy wriuw
er tige glêd mei poetspemade j— en do koe
elts en ien him sjen, him, de greate man,
dy ’t der sa kreas hinne stapte yn syn
soldatepakje mei sabel en fjerbosk.
Dit habyt wier yn syn eagen nou it aller-
moaiste hwet er wier en forskate heage omkes
der yn it poepelan, tinke der krekt sa oer.
My tinkt, de Dütske Keiser, dy scil wol
’n bytsje ,/lacherlich” del sjoent hawwe
op dy lange, tinne man, dy him skamme
foar it meaie klaid, dat de Reichs-Kanzler
takomt, dy ’t him yn soldateklean stiek,
om ’t er miende dat dit nou it teiken wier
fen wiere grea.theid, heagens, fornamens.
Ik woe wol dat ik officier wier, bij us
skuttery, doe ’t dy saek dea forkleare wier.
Ik hie dan «eervol ontslag” krige, mei rjucht
«om de uniform aan den rang verbonden te
mogen blijven dragen”. En den wist ik ’t
wol. Op Keneginne jierdei en as der ’n oare
hillige dei kaem, dan wier it bij my bepaeld
in dei yn uniform, hjer! Hwent de uniform
is alles, der giet neat for het soldatenhabyt,
mar der hjert in lange sabel by, oars
liket it neat.
VIJGEN, netjes verpakt van i/2 K.G. a
It is in lest, in great lést, en faekernoch
neat as bidlerij. Hwa makket oan dit saekje
in ein dy man het rjucht op in earebyld.
Fen dizze Sinteklaesrinnery scil ik in aer-
dich stikje forhelle, dat wier bard is.
It is al lange jieren forlyn, do wenne der
to Workum in apteker, mei namme Hamer-
sma, of sahwet hinne. Mynhaer syn wiifke
hie danich it mier oan dy Sinteklaes droktme.
In dei mannich foar de 6 Dec. sei hja
tsjin hjar man, «Hamersma, ik mut noodig
naar mien tante, naar Luwarden. Ik sien
dat goede mins haast nooit, nou gaan ik
met Sunterneklaas ’n dag of wat naar haar
toe in ’t gasthuus. Ik wuude toch ook graag
Luwarden eens zien in deze dagen. «Nou
sei apteker mar frou, as der nou koerke-
rinsters komme Mevrouw andere, dat hy
mar foar in goune letters keapje moast.
Hja op ’e boat en foart.
Der wier it earste Sinteklaeswiifke. Myn
heer ek wat noodig? Ja, sei apteker, jow
my foar in goune letters!
It wiifke tochte, dat hja him forkeard
forstie en seiuwes zegtvoor ’n gulden
Hja, wier ’t antwoord, en wylst joech er
oan in tjeppe faem foar in kwartsje kenine
en in frjeonlik glimpke.
In oar wiifke sêlde storie alwer in
oar, dito, dito. Dit roun yn ’e gaten de
iene makke de oare wiss, it wier in stoarm-
rin nei ’t apteek fen mynheer Hamersma.
Do ’t mefrou wer thus kaem, hie de man
foar trye en fjirtich goune letters yn ’e hüs.
Keamer, koken, sliepkeamer, oeral koe men
it spil fine, it wier in lettermagazyn,
in ,/warenhaus”, mei haedartikel «letters”.
Hwet stie it er by. Hja joech raer güd
op, dat siz ik jo. Mynhear hie 't neat to
rom. Mar hy seiwier dan mar thus bljiuwe!
Ik hoopje, mynhear, de Ujtower, dat jo
dat net sizze, as jo dit skriuwen léze.
Jo tsjinner,
JAN de WAL.
Slotwerd, 4 Dec. ’09.
er niet onduidelijk op wijzen hoe gering- j
schattend sommiger waardeering daarvoor is.
Maar intusschen zijn ’de mannen van de
srs al verdwenen achter een deur, waarop
ihet «verboden toegang” al voldoende wezen-
kon om Jan-en-Alleman tot eenige beschei
denheid aan te manen.
Maar ook dan, wanneer onze habitué zijn
roeping jegens onze één-dag’s gast zou ver-
(geten en eenige verklarende toelichting uit
jden mond van zijn cicerone niet zou ver-
'nemen, dan zou het hem toch wel spoedig
worden. Want daar wachtende zal
heel spoedig luid-klinkend gebel voor
vnnden wachthebbenden bode een teeken wezen
,uu’om die liefhebbers voor een tribune-plaatsje
binnen te laten. Jagend en duwend waren
de menschen nu spoedig de benauwde ruimte
binnengestoven waar het publiek gelegenheid
wordt gegeven om de parlementaire beraad
slagingen van ons Lagerhuis te volgen.
Wie ’t eerste komt, heeft nog de onzekere
kans om een zitplaats te veroveren op de
■eenige bank die er is. En de één-dag’s-ver-
schijning, die er op een goeien keer in slaagt
de habitué’s voor te wezen en een plaatsje
in de voorste rij te veroveren, zal al heel
spoedig zijn aandacht zien in beslag genomen
door eenige heeren, daar vlak beneden hem,
die bij de opening der vergadering, mannetje
voor mannetje de kippenloop-ruimte welke
ook hen is toebedeeld, kwamen binnen
wandelen.
Naar de volgorde waarin zij binnenkomen
gaat dan het Vaderland voorop, waarachter
het HandelMad, de Nieuwe Rotterdamsche
Courant, de Residentie-bode, de Telegraaf, de
Nieuwe Courant, de Standaard, de Haarlem-
sche Courant, het Utrechtsch Dagblad, de
Avondpost, het Volk met den staf verslag
gevers van het Nederlandsch Correspondentie-
bureau voor Dagbladen volgen. Met verslag
gever en overzichtschrijver nemen zij hier
plaats om hun dagelijksche taak te beginnen.
En terwijl de herrie daar beneden in den
kuil der zaal maar steeds blijft aanhouden
en niemand de minste aandacht schenkt aan
wat de griffier daar als de notulen van de
voorgaande vergadering staat op te lezen, is
op de perstribune het werk al weer begonnen
en gaan potlood of vulpenhouder al in vlie
genden ren over het papier.
In angstige luistering naar het gesprokene
in de zaal, met steeds maar feller voort-
jagenden spoed op het papier teruggegeven,
moet alles wat hun oor vermag op te vangen,
alle rumoer ten spijt toch in den goeden
vorm de wereld worden ingezonden. Nu en
dan ziet ge hier en daar de hand even
onder den lessenaar verdwijnen om op de
electrische schelgeleiding te drukken, die
naar de Kamer voert waar de dagblad-loopers
wachten op de copy, om ze naar de dagblad-
bureaux of naar het telegraafkantoor te
brengen. Met een korte pauze gaat dat zoo
den ganschen dag door, om in Begrootings-
lijd de dagelijksche arbeid nog met den avond
te verlengen. En wie onze journalisten daar
dan zoo bezig ziet om te trachten den steeds
stijgenden nieuwshonger van ons publiek
zooveel mogelijk te verzadigen, zou er dan
toch wel over verbaasd staan, hoezeer bij ’t
vorderen van den dag, in stede van te ver
slappen hun pen toch met koortsachtige
versnelling over het papier blijft jagen. De
pers wacht immers niet en het publiek ver
langt het nieuws zoo heet van de naald.
Maar alleen op die manier is het mogelijk,
dat de heeren Hoog-edel-mogenden nauwelijks
het Binnenhof hebben verlaten of de middag-
editie’s der groote bladen kunnen hen al
reeds het Kamer-verslag van dien zelfden
dag voor het grootste deel onder de oogen
brengen. En het publiek, dat ’s avonds,
eenige uren nadat de Kamer uiteen is gegaan
het avondblad openvouwt, denkt er al even
min aan om eens te overwegen wat er van
die zenuwen vereischt werd en wat er aan
lichaamskracht gevorderd werd om tot op ’t
laatste oogenblik «bij” te blijven. Ja, dat
zelfde publiek steeds gaarne bereid om aan
merkingen te maken, direct geneigd om den
verslaggever in gedachten eens flink af te
snauwen wanneer er een vermeende onjuist
heid werd begaan, kent in het gunstigste
geval aan al dezen arbeid nog niet ruimer
waardegring toe dan met te zeggen dat het
toch maar een verslag is. «De menschen
hebben maar goed te luisteren”, is de gewone
redeneering, terwijl men vergeet dat de Kamer-
Sneek, 3 Dec. De vermiste Jotje Boschma,
die men
de «Handel
en
te
wederhelft zeker aardig verkneukeld
al ’t nieuws dat men in den laatsten tijd
van hem wist mee te deelen.
Bij den vliegenden storm van heden
morgen vloog de stoomboot «Nijverheid II"
die den tocht zou voortzetten naar Leeuwarden
in de Houkesloot een eind op het land.
Alle pogingen om ’t vaartuig er af te
krijgen, zijn tot heden mislukt.
Warns, 1 Dec. De melkrijder de V.
alhier leed gisteren een beduidend verlies.
Een zijner beste paarden trok zich letterlijk
dood voor een zwaar bevrachten zandwagen
op een modderigen boerenopreed. De passage
toestand dezer wegen is door den veelvul-
digen regen allertreurigst. Ze zijn gewoon
onbruikbaar.
Hem. Oldeph. en Nw., 1 Dec. Werkloosheid
onder veldarbeiders komt gelukkig nog niet
voor ofschoon de verzuimdagen door het on
gunstige weder vele zijn. De arbeidsvooruit-
zichten voor land werkers zijn
onbevredigend.
Minder rooskleurig is de toestand voor
de ambachtslieden. In het bouwvak is werk-
gunstige verandering
kan in de eerste maanden niet verwacht
worden. Vorige jaren waren
steeds bezet, thans is er
verschillende dorpen een
bouwvak reageert natuurlijk op de neven-
bedrijven, waarin de gezellen eveneens rond-
loopen. Voor vertrek naar de steden is de
winter niet de geschikte tijd.
Joure. Na de openbare raadsvergadering
Woensdagmorgen werd nog eeiigen tijd ge
heime zitting gehouden.
Wat men in zoo’n gesloten vergadering
behandelt, behoort niet aan de groote klok
gehangen te worden. De hh. raadsleden
zijn zedelijk, misschien ook wel wettelijk
verplicht daarover aan anderen niets uit
te laten.
Nu moet een der heeren over het Woens
dag verhandelde toch met derden gesproken
hebben. Een collega-raadslid hoort vreemd op
dat het publiek spreekt over dingen, welke
niet des publieks zijn. Geeft na zijn bevin
ding kennis aan den voorzitter van den Raad,
den heer Burgemeester dus, en deze heeft
Donderdagmorgen de beide mannen, met
wien het te openhartige Raadslid dan over
de geheimen in kwestie gebabbeld zou hebben
bij zich in burgemeesterskamer ontboden, om
te vernemen wat er van de zaak was. Of
dit muisje ook een staartje zal hebben?
J. Crt.
Een deskundige schrijft aan het Hbld.:
Wellicht zult u als bijzonderheid willen
vermelden, dat Woensdagavond van 9 tot
11 uur de barometer den zéér abnormaal
lagen stand had van 730 m.M.
Een oud-scheepskapitein vertelde hem, dat
een zóó lage stand van den barometer nog
nooit door hem was opgemerkt.
Sedert is de barometer toch
gedaald.
Alles gelukt dengene, die de heerlijke
kunst van wachten geleerd heeft.
Ho ’t it kaem, dat wij salang it swijen
bewarre hawwe? Och, hwet scil ik der folie
fen sizze. Wit Jo, wat ’n Kening, ut aide,
aide tiiden, sei«Spaar uwen voet van het
huis Uws naasten, opdat hij niet zat van U
worde en U hate”.
Sjoch, dit is ’n wird, der ’t men wol efkes,
bij stil stean mei, en derom komme wij
net to faek wij hawwe graech dat Jo
lezers sizze: Komoan, der binne de Slotwerders
ek wer, dat foldocht üs.
Nou hat it wol ’n bytsje biel lang djürre,
net? Ja, it wier us, sikersonk, ek al hwet
yn ’e wei, mar «omstandigheden” hawwe it
dient, dat wij sa lang ut fen hbs wieren.
Ut fen lifts? Nou, mar net al hielendal foar
plesier. Earst wier ik «sollicitant”. Der
wier in aerdich plak to krijen als onder
directeur pan ’n moai great febryk.
Ik moast der hinne, hja woene mij is sjen
en sprekken. Nou, der hinne, fensels. Ik
kaem ek op ’t tal, mar haw it net krige.
Der wier immen, dy hie trye jier op ’e
hegere boargerskoalle gean dy wier de
lokkige. Mar ik wier dochs üt fen hits
wést, en ’t reisje hie my skoan foldien.
Hja joechen my it jild foar ’e reis werom,
ek binne wy der tige nochlik bihannele.
Do kaem ’n oare dt fen hftsery. Ik moast
opkomme, soldaetsje spylje. Nou, dat
Der scil ik mar net folie oer
V.
«Siesa, der binne wij wer”, sa ’t de Noar-
man sei en hij kaem foar de safolste kear
op besite bij üs foarfaers. Dan sei Bernlef
en de oaren ljue tochten itkom, binne jimme
der wer? Dat foldocht üs, kom, gau yn
’e hfts, jo binne wolkom.
Wij, Kranteskriuwers fen Slotwerd, sizze
eksiesa, der binne wij wer, en wij hoopje,
dat Jo ek tinke, lyk as de aide Friezen
komoan, dat foldocht mij, jimme binne
wolkom.
Bols
S=;
f
i
■nüflffiuj
<AKKUM
’.'J’s
kW\
“d’é tót t h p Cnii ra Ti t
MiJDRECHT-AmSTERDAM T 1 J 1 T T
suNugmÊ
EEN GROOTE WASl
EN )R
WgIN'G WERK
■1
ZUIVERE
ZEEP^x
j-
wol ’n winkeltsje opsette fen swietekou.
iW
I
