Kieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
I
1909.
48ste Jaargang.
No. 98.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
ra]
Donderdag 9 December.
BINNENLAND.
Ingezonden.
Eene Tonnenbelasting?
VOOR
vele
natuurlijk opge-
eenigszins dreigt,
concentratie
belasting. Ik
iedereen
worden
naar
van
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.)
eene belasting
de werklieden onbillijk
zijn, daar toch de meeste gezinnen
een ongeveer gelijke
gebruikmaking van
einde ’t jaarlijksch tekort
gingsdienst te dekken
overwegende dat zulk
ten opzichte van
zou
bestaan uit minvermogenden, welke dan
ten opzichte van de meergegoeden zwaar
zouden worden belast
verzoeken Uw college beleefd doch met
aandrang het daarheen te willen leiden,
dat dit voorstel niet worde aangenomen,
maar het jaarlijksch tekort van den reini
gingsdienst worde gevonden langs den
gewonen weg.
ADVERTENTIEPRIJS: 1—7 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
en zou
van de baan
Uit bovenstaande blijkt dat tonnengeld den
midden- en kleinen burgerstand nog meer zal
belasten, inplaats van ontheffen.
Maar M. de R. er is nog meer.
Invoering van f 1,50 tonnengeld zal dit
gevolg hebben de hoogst aangeslagenen heb
ben er voordeel van, de midden- en kleine
burgerstand worden verhoogd en ruim 300
gezinnen, die thans geen belasting betalen,
zullen dan worden getroffen.
Ik acht het van belang bovenstaande in
herinnering te brengen, opdat wij voor een
tonnenbelasting bewaard mogen blijven.
Met dank voor de plaatsing,
GEEN RAADSLID.
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 3 maanden.
Franco/per post 50 Cents.
Afzonderlijkenos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Friesche Zuidwesthoek, 6 Dec. Van de
activiteit en waakzaamheid onzer dijksbesturen
en -beambten wordt in de laatste weken nog
al iets gevorderd. Bij de stormen van j.l.
Vrijdag en Zaterdag moesten ze voortdurend
ter inspectie aanwezig zijn. Wij vernemen
echter, dat de toestand overal bevredigend
is gebleken. Wel doken hier en daar geruchten
op, dat. het spande op enkele punten, maar
achterna mocht alles gelukkig als loos alarm
aangemerkt worden. Zelfs in het ten vorigen
er geen sprake
opleggen; ’t zou
ondervinden”.
Meer werd er niet over gesproken
denken dat het voor goed
Maar in 1904 kwamen Burgemeester
Wethouders die in
Mijnheer de Redacteur!
In de Raadsvergadering van 26 Oct. j.l.,
waarin de Gemeente-begrooting van 1910
werd behandeld, vestigde een der raadsleden
wederom de aandacht op het heffen eener
tonnenbelasting, omdat de Gemeente-reiniging
alle jaren een tekort aanwijst.
Ieder die ook de Raadsverslagen uit andere
gemeenten volgt, kan weten dat dit een ver
schijnsel is dat zich in bijna alle gemeenten
voordoet, doch bestaat er een bijzondere
reden waarom dit hier zoo belangrijk is.
De veemarkt werd vroeger verpacht met
verplichting die na afloop dermarkt te
schrobben. Bij de laatstgehouden verpachting
isdie verplichting ingetrokken en ten laste
gekomen van de Gemeente-reiniging. De
Gemeente krijgt daarvoor hooger pacht doch
de uitgaven van de Gemeente-reiniging stijgen
daar jaarlijks zeker wel f 100,door.
Dan is de straatreiniger die vroeger door de
Gemeente werd betaald, thans bij de Gemeente-
reiniging ingelijfd, wat ook plm. f 500,
per jaar zal vragen. Het gevolg daarvan is:
de Gemeente hooger inkomsten en minder
uitgaven, maar de Gemeente-reiniging belang
rijk meer uitgaven.
Reeds in 1902 werd door de Commissie
van onderzoek voor de Gemeente-begrooting
over 1903, het heffen van tonnenbelasting
in overweging gegeven. Het antwoord van
Burgemeester en Wethouders daarop luidde:
„Een tonnenbelasting achten wij uit een
oogpunt van zindelijkheid niet wenschelijk.
Ook zou de belasting drukken op de inge
zetenen, die reeds getroffen worden in den
hoofdelijken omslag, naar draagkracht.
Waarschijnlijk zouden eigenaars van
woningen of zoo weinig mogelijk tonnen
vragen, of de huurders nog meer huur
zeker algemeen afkeer
’t Welk dopnde, enz.”
en de voorgestelde tonnenbelasting werd, na
zeer breedvoerige discussies, met 8 tegen 4
stemmen, verworpen.
Nu het gevaar weer
Pokken.
In het gemeenteziekenhuis aan den Berg
weg te Rotterdam zijn twee patiënten, zoo
mede een zaalknecht en eene dienstbode door
pokken aangetast. Alle vier zijn ter ver
pleging overgebracht naar de barakken aan
de Maashaven.
De studenten te Delft hebben Zaterdag
avond op de sociëteit Phoenix” meer dan
1000 behoeftige kinderen een vroolijken 8t.
Nicolaasavond bezorgd.
Het jonge volkje was
togen.
jare besproken dijkvak is
van ernstig gevaar geweest.
Hepk. Nieuwsbl. van Fr.
Workum. In onze gemeente sloop de
vorige week een bende kleine jongens rond,
die, voorgevende de St. Nicolaasuitstallingen
te bezichtigen, ongemerkt iets wegkaapten
en onder hun jasje verbergden, om later, na
gezamenlijk gedeeld te hebben, het lekker
opaten. Dat eigenaars van dergelijke uitstal
lingen, niet op zulk bezoek gesteld zijn, laat
zich denken. Naar wij vernamen moeten
het dezelfde beruchte bengels zijn, die meer
malen dergelijke zaakjes uithalen.
Zou de tuchtschool voor dergelijke knapen
niet het aangewezen middel wezen, om hen
op een beteren weg te brengen?
De Banier.
Kollutn. Als een bizonderheid mag zeker
vermeld worden, dat aan het kantoor van
den njksontvanger alhier in de eerste tien
maanden van 1909 f 1600 minder aan drank-
accijns is ontvangen dan in het vorige jaar.
De vervroeging der sluitingsuren schijnt dus
wel goed te werken. We zijn dankbaar voor
dit resultaat.
Sneek, 7 Dec. Gisterenavond was het
langs onze hoofdstraten een gezellige drukte;
wel is door ’t verbod van kienpartijen, lote
rijen en dobbelspel veel van den vroegeren
glans en het vertier van den Sinterklaas
avond verloren gegaan, maar toch wordt er
op verschillende wijzen allengs in de leemte
voorzien en blijft het St. Nicolaasvieren op
straat en in winkels enz. voor velen nog een
uitspanningsavond, voor de neringdoenden
nog altijd een goede bron van inkomsten.
De ondernemers van draaiende zonnen
hadden gisteren vooral veel bezoek en we
hopen dat ook de andere winkeliers niet te
klagen hebben gehad. Sn. Ct.
De liefdadigheidsvoorstelling, Zondag
avond in Amicitia gegeven door het Tooneel-
gezelschap, onder directie van den heer Hart
heeft weinig bezoek gehad; slechts 50 kaarten
waren verkocht.
Wellicht is ook het St. Nicolaasfeest van
invloed geweest op het geringe bezoek.
Waar van de ontvangst 25 pCt. zou worden
afgedragen aan de vereeniging,,Hulpin Nood”
ten bate van de nagelaten betrekkingen van
de bemanning, omgekomen bij de ramp der
„Handel en Nijverheid” had zeer zeker meer
belangstelling verwacht mogen worden.
De gezonken stoomboot „Handel en
Nijverheid” zal worden gelicht. Dit werk is
aanbesteed vanwege de Assurantie Mij. en
zal worden uitgevoerd door den heer v. d. Tak
te Rotterdam.
Oudega-Gaastmeer. Aan een lang gevoelde
behoefte is hier voldaan. De pas voltooide
grintweg van Gaastmeer naar Oudega is voor
het publiek geopend. Vooral in den winter
is dit een groot gerief, daar men nu van
Gaastmeer over Oudega het station kan be
reiken, wat anders in dezen tijd van het
jaar onmogeljjk was.
monnaie leggen
fooien ontberen.
Over het algemeen wordt gestreefd
en niet naar verdeeling
meen dat iets, waarvan
profiteert, behoort betaald te
door ieder, die belasting kan
betalen. Aan de hand van dit voorstel
zou men in onze gemeente kunnen in
voeren eene walbelasting, eene straat-
belasting, maar ik vraagwaarvoor is
dan de hoofdelijke omslag Het komt
mij voor, dat iets waarvan iedereen pro
fiteert, de kosten moeten gevonden worden
uit den hoofdelijken omslag en daarvan
is zeer terecht tot nu toe niet afgeweken.
Men werpt mij misschien tegen, dat in
de gemeente een straatbelasting bestaat,
maar daartoe betalen enkelen, alleen zij,
die van de straat gebruik maken. De
reinigingsdienst is iets waarvan klein en
groot profiteert en acht ik het geen be
zwaar de meerdere uitgaven te brengen
onder den hoofdelijken omslag. Ik weet
wel, dat zoo zachtjes aan de uitgaven
hoog worden, maar nu moet men niet
de belasting splitsen gaan om te voor
komen, dat op het eerste gezicht de
belasting hier vrij hoog is en voorbij is
de tijd dat men in Bolsward goedkoop
kon wonen; ik weet wel, dat het budget
dat in Bolsward geëischt wordt, versterking
van inkomsten vraagt, al is misschien op
sommige punten te bezuinigen, maar men
moet geen belasting invoeren van iets,
wat ten algemeeuen nutte is, waarvan
iedereen profiteert, daarvoor is de hoofde
lijke omslag. Om deze reden zal ik tegen
het voorstel stemmen”.
Laten we eens aannemen dat de hoofde
lijke omslag die thans f 28000,bedraagt
met f 2000,verhoogd moest worden,
tengevolge meerdere uitgaven van de Ge-
meentereiniging, dan zullen de aanslagenen
2000 1/ K u
-f—28000 ver‘100g“ moeten worden.
Die thans f 1,40 betaalt, zou dan f 0,10
worden verhoogd. Indien het tonnengeld
gesteld wordt op f 1,50 (en dat zal moeten,
want in 1904 waren er volgens raadsverslag
1309 gezinnen die daarvoor in aanmerking
konden komen) dan zullen allen die beneden
f 21 in den hoofdelijken omslag zijn aan
geslagen, meer moeten betalen dan wanneer
het tekort wordt gedekt door den hoofdelijken
omslag.
Ik gaf als voorbeeld een verhooging van
f 2000,doch de hoofdelijke omslag be
hoeft voor 1910 slechts f 500,verhoogd
te worden (zie raadsverslag 26 Oct. pag. 227)
dus 1/56 deel, m. a. w. wordt de hoofdelijke
omslag met f 500,zooals voor 1910 is
geschied verhoogd en geen tonnengeld
geheven, dat is in het voordeel van allen
die beneden f 84 hoofdelijken omslag hebben
te betalen,
Workum, 5 Dec. Op wreede wijze werd
alhier Zondagavond een gezellige bruilofts
partij gestoord. Een meisje, afkomstig uit
Makkum, dat alhier eenige jaren als dienst
bode had gediend, zou, als haar beminde
van de loggers terugkwam in het huwelijks
bootje stappen. Hij kwam en de noodige
voorzorgsmaatregelen waren genomen om dit
gedenkwaardige feit eenigzins feestelijk te
vieren bij hare zuster. Des avonds tusschen
10 en 11 uur, midden in de pret, bemerkte
een der huisgenooten dat de voordeur een
weinig open stond en deelde dit in de woon
kamer mede. De bruidegom schiet het nu
dadelijk te binnen, dat in een zijgang op
gehangen was een kleedingstuk, waarin zich
een beurs bevond met een bedrag van ongeveer
f70 en eenige papieren en gaat zien of die
soms nog aanwezig is, hetgeen door den
jongeling zoo zuur op zee is verdiend en
moest dienen voor aankoop van noodig huis
raad. Tot zijn groote schrik bemerkt hij,
dat een ongenoode gast zich de beurs had
toegeëigend.
Van verder feestvieren was geen sprake
meer en naar alle hoeken werd uitgezien of
men den dief of de dieven nog kon ontdekken.
Toch alles tevergeefs.
Den volgenden morgen vroeg vond men
de beurs voor de deur terug met ongeveer
de helft van het bedrag er in, terwijl de
overige papieren waren verscheurd.
Deze diefstal had plaats .ten huize van
L. Visser wonende in de Buren alhier.
De Banier.
Fan de borreltafel.
De verhooging van den accijns op het
gedistilleerd van 63 pCt. op 90 pCt., gaat
volgens de wet Vrijdag a.s. in. En de bor
reltafel zal er natuurlijk ook eenigszins de
gevolgen van ondervinden.
Hedenmorgen heeft in „Krasnapolsky” te
Amsterdam een vergadering plaats gehad van
eigenaren en directeuren der voornaamste res
taurants en café’s om tot overeenstemming te
komen, wat de te volgen gedragslijn betreft.
Men was het er algemeen over eens, dat de
qualiteit van het gedistilleerd niet zou mogen
lijden onder de verhooging van den accijns
en eveneens, dat het niet aanging den
traditioneelen dubbeltjes-prijs te veranderen.
Op grond van deze overweging werd besloten
het standaard-glas naar rato van de verhooging
van den accijns iets kleiner van inhoud te
maken.
De grogs van gedistilleerd en de overige
binnen- en buitenlandsche likeuren zullen
in prijs iets verhoogd worden, terwijl de
beroemde „halfjes” overal zullen worden
afgeschaft. Het laatste nieuws vooral zal
met weemoed aan menige stamtafel vernomen
worden.
In Den Haag zal
maatregel worden toegepast.
In een beden te Utrecht gehouden verga
dering van caféhouders en slijters, bijeenge
roepen door de vereeniging „Vergunning”
aldaar, is besloten den prijs der 5 ct. glaasjes
te brengen op 7 cent en bovendien kleine
glaasjes in te voeren of te handhaven van
5 cent. Tevens werden de prijzen voor ver
schillende maten van jenever en brandewijn
vastgesteld. Omtrent een en ander zal overleg
gepleegd worden met de niet aanwezige be-
drijfsgenooten.
Ook werd een vergadering gehouden van
de zoogenaamde tien cents-caféhouders. Inge
komen was een voorstel om den prijs van
een 10-cent-glaasje te brengen op 12 cent en
halfjes in te voeren, welke precies de helft
van de heele glaasjes zouden inhouden. De
meesten ter vergadering waren echter tegen
prijsverhooging en willen liever verkleining
der glaasjes. Donderdag a.s. zal weer een
nieuwe vergadering worden gehouden.
Alg. Handbl.
men
was.
en Wethouders die in 1902 de belasting
niet wenschelijk achtten, met een voorstel
om wel tonnengeld te heffen en meteen het
schoolgeld maar eens flink aan te dikken.
Die voorstellen hebben destijds heel wat
beweging in de Gemeente gebracht.
Adressen van ouders en voogden van
schoolgaande kinderen en van de Vereeniging
„Volksonderwijs”, kwamen bij den Raad in,
met verzoek het schoolgeld niet te verhoogen.
Maar ’t mocht niet baten; het schoolgeld
werd verhoogd. Dat was het resultaat van
een der voorstellen van het College van
Burgemeester en Wethouders dat men meende
voor 2/3 als vrijzinnig te mogen beschouwen
en wier streven het is het openbaar onderwijs
zoo goed en goedkoop mogelijk te maken.
Tegen het heffen van tonnengeld kwam
een adres van de hier ter stede gevestigde
werklieden-vereenigingen als, van
„De R.-K. Werklieden-Vereeniging „St.
Jozeph”; Werklieden-Vereeniging „Een
dracht zij ons Doel”; Werklieden-Verbond
„Patrimonium”, welk adres luidde:
Kennis genomen hebbende van het voor
stel van Burgemeester en Wethouders,
omtrent het Iteffen eener belasting voor
het tonnenstelsel, ten
van den reini-
acht ik niet ondienstig mede te deelen wat
in de vergadering van 6 Oct. '04 door den heer
v. d. Meer na gewezen te hebben op het
antwoord van Burgemeester en Wethouders
in 1902, werd gesproken
„Ook om eene andere reden ben ik
tegen dit belastingstelsel n.l. omdat de
belasting niet zal zijn naar draagkracht.
Het voorstel van B. en W. wil den
kleinen man evenveel laten betalen als
den meergegoede. De kleine heeft geen
eigen woning, maar vele eigenaars van
woningen behooren tot de kleine lui,
kleine renteniers, die van hunne huisjes
leven moeten. Het is de bedoeling van
B. en W. om de eigenaars van woningen
te belasten, maar de kleine eigenaars
zullen zwaar getroffen worden door deze
belasting en zullen zij het schuiven op
de huurders, wat nog erger zal zijn, want
dan worden getroffen menschee, die anders
vrij zijn belasting te betalen en ook niet
betalen kunnen.
Ik heb echter nog een andere reden,
waarom ik tegen het voorstel ben. Over
het werk der gemeentereiniging is men
zeer goed tevreden, alles wordt zindelijk
behandeld, het werkvolk is bescheiden en
voorkomend en het is dan ook geen
wonder, dat deze lui wel een fooitje
krijgen bij gelegenheid van kermis of
nieuwjaar. Wordt deze belasting ingevoerd,
dan zal menigeen de hand op de porte
en deze menschen hun
Bolswardsche Courant
'lil
