Nieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
Over allerlei dingen.
No. 103.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
48ste Jaargang.
1909.
I
Donderdag 30 December.
BINNENLAND.
a
VOOR
afzonderlijke
dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
I
DIXI.
de volgende inschrij-
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 3 maanden.
Franco per post 50 Cents,
nos. van
aandeelhouders uitgekeerd
f 12.838.72 bij de reserve
voor die
de wetten des
En zoo zal het
Huuraanbieding
//Bovenhuis te huur, te bevragen en te
bezichtigen in het onderhuis”.
Een advertentie:
i/2de Stuurman v. de gr. v., 23 jaar serieus
Jongtnensch, zoekt positie aan land, zoo
mogelijk in deze branche
Steenwijk, 27 Dec. De natte zomer en
het natte najaar speieu onze veenbazen leelijke
parten. Een enorme hoeveelheid turf staat
hier en in den omtrek in het water. Voor
een groot kapitaal, volgens sommigen voor
minstens een ton, is er verloren.
Gaasterland, 27 Dec. Een zeldzaam
ongeval overkwam den voerman O. v. S. te
Oudemirdum j.l. Vrijdag. Terwijl hij met
zijn voertuig, dat met twee paarden bespannen
was, over den weg reed van Sondel naar
Nijemirdum, zakte een zijner paarden opeens
weg. Het lag geheel beneden den beganen
grond achter de achterhoeven van het andere
paard en onder het rijtuig. Juist van te
voren waren er nog twee zwaar beladen
melkwagens over gegaan en een vrachtwagen,
beladen met 1000 kilo meel, welke niet
den minsten hinder hadden ondervonden.
Met de vele regens was de weg van onderen
weggestroomd. Persoonlijke ongelukken kwa
men niet voor.
Heplc. Nieuwsbl. van Fr.
Sneek. De vorige week werden van een
zolderschuit van de firma Nieveen alhier,
liggende bij de ladingsplaats harer stoom-
booten een 3-tal kistjes kandy elk inhou
dende 15 Ko. vermist.
Toen gisteravond'schipper B. de Bruin op
den wal, voor een dergelijke schuit een aantal
paren klompen onbeheerd zag staan, ver
moedde hij, dat de zaak weer niet zuiver was.
’t Bleek dan ook dat de klompen toebe
hoorden aan een 10-tal jongens, die op de
schuit onder ’t zeil gekropen waren, zeker
niet met de beste bedoelingen.
Op ’t gerucht wisten 9 hunner te ont
snappen, ééu echter werd door de Bruin
gegrepen en aan de politie overgeleverd.
Deze onderzoekt thans de zaak, waarvan een
proces-verbaal tegen de jeugdige boefjes waar
schijnlijk ’t gevolg zal zijn. N. Sn. Crt.
Vrijdagmiddag werd door Burg, en
Weths. dezer gemeente, ten Raadhuize, bij
enkele inschrijving, publiek verpacht voor
den tijd van drie jaren, ingaande 1 Januari
1910, het marktgeld voor het uitstallen van
koopwaren, enz.
Ingekomen waren
vingen
W. Anema voor f652,50 per jaar.
D. Volbeda voor f515 per jaar.
Gegund aan W. Anema.
Rechtstoestand gemeente ambtenaren.
Een nieuw bewijs hoe dringend regeling
noodig is van den rechtstoestand der gemeente
ambtenaren levert het gemeentebestuur van
Kerk rade.
In deze zich snel uitbreidende Limburg-
sche gemeente van omstreeks 15000 zielen is
tot hulp van den secretaris ter secretarie slechts
1 ambtenaar werkzaam. Deze ambtenaar schijnt
zelfs door den gemeenteraad nog niet noodig
geacht te worden. Het geringe salaris van
f 550,werd onlangs op de begrooting
geschrapt. Op verzoek van den Nederlaud-
schen bond van gemeente-ambtenaren hebben
nu Gedeputeerde Staten dezen post weder op
de begrooting hersteld. Burgemeester en Wet
houders echter geven blijk het met den Raad
eens te zijn en hebben ondanks het besluit
de droom der anarchisten is eigenlijk heerlijk.
Heelemaal geen Staat, heelemaal geen wetten,
geen //regelingen”, geen belastingen. De
menschheid één groote broederschap, ieder in
vrede werkend voor z’n levensonderhoud,
individueel en moreel geheel vrij, géén af
scheiding in Volkeren en Staten zooals wij
die kennen, met hun dure nasleep van legers
en bestuursorganisaties.
Het is een schoone drr.om, een visioen
dat als zoodanig heerlijk, maar dat natuurlijk
onbestaanbaar is. En mitsdien zullen we wel
gedoemd zijn om nog eenige eeuwen voort
te sukkelen met onze gebrekkig-menschelijke,
of menschelijk-gebrekkige regelingen en ver
ordeningen; met een //onrechtvaardige” ver-
deeling van de lasten die de organisatie van
den Staat haren burgers oplegt, met belastin
gen zelfs diej//een volksondeugd” exploitee-
ren. Desespereeren wij echter niet. Er is,
dat is tenminste mijne opvatting, vooruit
gang in de wereld. En zoo zal ook zéker
op dit gebied een steeds betere regeling
mogelijk moeten zijn.
ADVERTENTIEPRIJS: 17 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
opofferingsgezindheid is iets waartoe je een
mensch niet kunt dwingen. Het is iets waartoe
de mensch vrijwillig moet komen en een
ingrijpen van den staat om duizenden matige
gebruikers tot gedwongen geheelonthouders te
maken zou m. i. falikant moeten uitkomen
en //onrechtvaardig”, //verkeerd”, genoemd
moeten worden. Deze bedenkingen die bij
het lezen van des heeren Ws. artikel bij me
opkwamen, doen echter niets af tot het feit
dat ik me in hoofdzaak met de beschouwingen
van dien geachten collega zeer wel kan ver-
eenigen.
Volkomen ben ik het met hem eens dat
het doel van deze belasting niet is het drank
gebruik (misbruik) te beperken. Dat is trou
wens ook nog al glad. Verder is het ook
niet tegen te spreken dat zoodoende nog weer
meer munt wordtgeslagenuiteen volksondeugd
immers het is een feit dat zeer velen der
gebruikers, misbruikers zijn. En dit munt
slaan uit iets dat zooveel ellende veroorzaakt,
dit nog meer ontnemen aan de arme gezinnen
van aan den drank verslaafden (immers die
zullen door de kleinere glaasjes niet zooveel
minder drinken) het is verre van hartverheffend
en verre van christelijk. Als de staat aan
geld toe is, kan men waarlijk wel nobeler
en wel christelijker middelen bedenken om
dat te krijgen. Dit is zeker niet te ontkennen.
Ik vraag echter: is dit met vele andere be
lastingen niet evenzeer het geval! Hebben
in ons goeie en gezegend landje, dat
zoo statig drijft op de kurk van de
jeneverflesch, niet meer belastingen die van
uit een streng zedelijk oogpunt beschouwd
evenzeer //verkeerd” genoemd moeten worden
Het is een kritieke vraag en een vraag
die in onzen verpolitiekten tijd allicht zal
worden beantwoord naar het standpunt dat
men ten opzichte der politiek inneemt. Dit
moest toch eigenlijk niet zoo zijn. Het moest
niet kunnen voorkomen dat men alleen uit
afkeer voor alles wat maar met het w’oord
//sociaal” in verband staat, zich maar bij
voorbaat tegen alle nieuwere denkbeelden ook
op dit gebied gaat verzetten. Men moest
zich als onbevooroordeeld mensch alléén en
uitsluitend geleid door z’n rechtvaardigheidszin
gaan stellen voor vragen als deze. En dan...
Dan geloof ik niét dat er één mensch zou
kunnen zijn die onze tegenwoordige belasting
regeling zou kunnen goedkeuren. Die split
sing van ’t geen de burger aan den Staat
heeft af te dragen in zoovele rubrieken, be
lasting voor dit en belasting voor dat en
belasting voor nog wat, heeft zij niet ten
gevolge dat er ten slotte geen sprake meer
kan zijn van een verdeeling der lasten naar
de werkelijke draagkracht? Is het niet een
feit dat door de tegenwoordige regeling de
z.g. middenstand (een stand waarin de ver
schillen nog zoo groot zijn) in vele opzichten
veel te zwaar is belast? Moet niet de gewone
winkelier b.v., eigenaar van een z.g. //goede
zaak”, maar die intusschen in dezen tijd van
zware concurrentie, van de opkomst óók in
zijn vak van het grootbedrijf, al de handen
vol heeft om nog een beetje behoorlijk rond
te komen, moet niet zoo iemand behalve z’n
grondbelasting en z’n personeele, waarin hij,
in aanmerking genomen dat hij gewoonlijk
veel van z’n beschikbare ruimte moet gebrui
ken voor z’n zaak, meestal naar evenredigheid
al te hoog is aangeslagen, behalve verder
de belasting uit de inkomsten van z’n bedrijf,
óók nog betalen in de vermogensbelasting
Al is dan vaak z’n vermogen” niet meer
dan het huis dat hij noodig heeft om z’n
zaken te drijven plus de benoodigde goederen!
Neen, niemand die er goed over denkt zal
willen tegenspreken dat het tegenwoordige
belastingstelsel onnatuurlijk is en daardoor
leidt tot onbillijke toestanden. Maar om die
veranderd te krijgen I Ik sprak er hierboven
van dat een mensch zich in vragen als deze
alleen moest laten leiden door z’n rechtvaar
digheidszin.
Maar, helaas, als de portemonuaie er aan
te pas komt gaat de rechtvaardigheidszin
zoo vaak op den loop. Die portemonnaies,
dat is zoo'n teere zaak. En al naar den
toestand waarin deze zich bevindt zal gewoon
lijk het oordeel der menschen over dergelijke
zaken zich ook wijzigen. Dat gaat, in het
algemeen genomen door, óók voor die men
schen die geroepen zijn om
lands in elkaar te draaien.
altyd uiterst moeilijk blijven om in dezen
een //rechtvaardige” regeling te treffen. Ot
Rouw-annonce
wVan af zijn achtsten levensdag lijdende
overleed plotseling j.l. Zaterdagmorgen onze
knapenvriend, de heer X., in den ouderdom
van 30 jaren. Dat geen onzer hem omringde
bij zijn heengaan, smart ons des te dieper,
want voor het schoone en goede in onze
kleurlooze jeugd waren wij hem veel ver,
plicht en bieden dan ook zijne jonge weduwe,
h tar kindje en familie onze innige deel
neming aan.
Zijne Speelmakkers van toen, enz.
van Gedeputeerde Staten den betrokkene
ontslagen. Door genoemde vereeniging zullen
nu krachtige pogingen worden aangewend
om te trachten dit ontslagbesluit alsnog
ongedaan te maken. Het behoeft zeker geen
betoog, dat het verder verloop van deze zaak
door de Nederlandsche gemeente-ambtenaren
met groote belangstelling wordt tegemoet
gezien.
Wij ontvingen het jaarverslag over
1908 der Eerste Onderlinge Aannemers
Verzekering-Maatschappij, ’t welk evenals
andere jaren wederom een uitgebreid overzicht
der werkzaamheden dezer Maatschappij over
het boekjaar geeft. De bijzondere zorg, besteed
aan het samenstellen van de rekening en
verantwoording, met de daarmede gepaard
gaande afzonderlijke controle, heeft de ver
schijning hiervan eenigszins vertraagd, doch
dat alles met veel zorg werd bewerkt,
daarvan draagt dit verslag duidelijk de blijken.
In de afdeeling voor de verzekering van
werklieden volgens de ongevallenwet 1901
werden een vorig jaar tal van slechte
risico’s opgezegd, welke maatregel een gunstige
uitwerking had op de resultaten dezer af
deeling.
Voor de Individueele verzekering (patroons-
verzekering) traden niet minder dan 1312
nieuwe verzekerden toe, waardoor de porte
feuille met een bedrag van ruim 17 millioen
gulden verzekerd kapitaal vooruitging.
Over de jaren 1903 tot en met 1908
werd door deze Maatschappij aan premiën
ontvangen een bedrag van f3.121.027.43
en werden door haar geregeld en uitbetaald
niet minder dan 26588 ongevallen met een
totale uitkeering van 1.972.138.36. Van
deze 26588 ongevallen hadden 85 den dood,
318 een levenslange en 26185 een tijdelijke
invaliditeit ten gevolge; hiervan kwamen
ten laste van 1908 4874 gevallen, en wel
16 met doodelijken afloop, 45 met levens
lange en 4813 met tijdelijke invaliditeit,
welke samen een uitkeering vorderden van
f411.477.20. Doordat er enkele zeer hooge,
schadeposten dit jaar voorkwamen, waren de
bedrijfsresultaten wat de schade betreft,
minder gunstig.
Een volledige lijst van effecten, welke
zich onder berusting der Nederlandsche Bank
bevinden, komt in het verslag voor met een
eindbedrag van f 1.179.064.Mede
werden opgenomen de verklaring van den
accountant der Vennootschap, dat de geheele
administratie door hem werd gecontroleerd
en accoord bevonden, en tevens het rapport
van de commissie van Aandeelhouders tot
het nazien der rekening en verantwoording,
welke Commissie voorstelt de Directie vol
ledig te dechargeeren onder dankzegging
voor de nette en nauwkeurige administratie
en haar met zorg gevoerd beheer.
Van de winst werd, na belangrijke af
schrijving opde bezittingen der Vennootschap,
5 pCt. dividend aan
en een bedrag van
gevoegd.
De //Onder de Streep” schrijver van
het Alg. Handelsblad schrijft:
Knieknikkende beeldspraak
z/een paardentrammetje, dat thans ergens
achter in de provincie met knikkende knieën
loopt;...”
Een belastingpraatje.
Als je al eens eenige keeren in je leven
het genoegen hebt mogen smaken een feest
bij te wonen, heb je ook zeer zeker dat zelfde
aantal keeren kunnen opmerken dat er op
zulk een leest altijd redenaars zijn, gelegen-
heidssprekers, die in geen geval anders zullen
beginnen dan met de woorden: ofschoon de
vorige spreker mij eigenlijk het gras voor
de voeten heeft weggemaaid... enz.
Laat ik voor dezen keer, niet op een feest
maar in de krant, ook eens met deze schoone
beeldspraak beginnen. Ofschoon de vorige
schrijver... enz.
Werkelijk lezers, het is waar. Daar had
ik al de helft van m’n artikel: //Over den
borrel” klaar of daar wordt me de krant
gebracht. En wat zie ik? //Neerland drijft
op de kurk van de jeneverflesch”. //Tjonge”
denk ik, dat is een slim ding. Gauw eens
lezen. En jawel, hoor, ’t is ook al over de
verhooging van den accijns. Nou dan kan ik
het wel staken, zeg ik zoo bij me zelf, twee
keer een praatje over hetzelfde onderwerp in
dezelfde krant, neen, maar dan krijgen de
geachte lezers toch «des Guten zu viel”. Mijn
bedoeling was geweest om eens weer te geven
hoe de menschen over ’t algemeen zoo over
die accijnsverhooging denken, wat ze ervan
zeggen en hoe ze er tegenover staan. Te
dien einde had ik eenige uitlatingen van
drinkebroers, matigheidsmannen, //afschaffers”
geheelonthouders, kasteleins, caféhouders,
kroegbazen, handelaren, ambtenaren, kortom,
van menschen uit de meest verschillende
kringen in m’n geheugen opgeteekend, hier
en daar nog voorzien van ’n kleine illustratie
(dat is immers een krantenschrijver wel ge
oorloofd) om ze zoo aan het publiek voor te
zetten. Want zélf had ik waarlijk geen be
slist oordeel over deze zaak. Ik heb het stukje
van Ws. met genoegen en met aandacht
gelezen en kan me met de hoofdstrekking
ervan in principe wel vereenigen. Want ’t
is werkelijk niet te ontkennen dat door deze
belasting de regeering munt slaat uit //een
volksondeugd”. Een belangrijk gedeelte toch
van het hooger belaste vocht verdwijnt in
de magen van hen, die beter deden het geld
dat ze daaraan spendeeren, te besteden voor
hunne gezinnen waar vaak schraalhans keuken
meester is. Voor dezulken is eigenlijk elk
gebruik een msbruik. Of dit echter van alle
gebruik gezegd kan worden? Ws. doet in
z’n artikel nog al radicaal en zegtwaarom
dan niet de drankfabrikatie eenvoudig ver
boden? Ja, dat gaat me nu toch eigenlijk
weer vergenoeg. Daargelaten of je door zoo’n
wetsartikel de menschen zoo maar in eens
van on verbeterlijke dronkaards tot volstrekte
geheelonthouders zoudt kunnen maken, (de
invoer en fabrika’ie van bier, wijn en andere
alcoholhoudende dranken zou je toch zeker
maar niet zoo perplex kunnen verbieden)
blijft nog de vraag of de lui, aangenomen
dat dit wel kon, zich dan niet op een andere
ondeugd zouden gaan toeleggen (’n mensch
is nu eenmaal een mensch) en waaraan dan
de zeer diepzinnige vraag zou kunnen worden
vastgeknoopt of de eene //ondeugd” erger is
dan de andere. Neen, waar ik ook vertrouwen
in mag hebben, om door wetsartikelen, door
’n verbod, de menschelijke ondeugden van
de wereld weg te ragen, lijkt me een zaak
van onmogelijkheid. Daar komt dan in dit
speciale geval nog bij dat door ’n volstrekt
verbod niet de misbruikers, diegenen het
zouden moeten ontgelden die de borrel enkel
gebruiken als een simpel genotmiddel zooals
*n ander z’n sigaartje, z’n wijntje, of z’n
//Zonder alcohol”, een gebruik waarin ik, de
verschillende gesprekken met geheelonthouders
ten spijt, tot nu toe nog niet iets misdadigs
heb kunnen ontdekken. Men begrijpe mij,
waar ik het hier over de geheelonthouders
heb, vooral niet verkeerd.
Olschoon niet overtuigd dat het op zich
zelf //verkeerd” genoemd mag worden alco
holische dranken als genotmiddel //matig” te
gebruiken, heb ik toch voor het standpunt
des geheelonthouders groot respect. De op
offeringsgezindheid die er aan ten grondslag
ligt is een hooge en edele eigenschap die in
alle opzichten bewondering verdient en het
bestaan van een groote organisatie als die
des geheelonthouders heeft aan vele zwakken
tien ontzaggelijken steun verleend. Maai?
Bolswardsclie Courant
wij
nu