Nieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
5
I
1911.
No. 3.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
50ste Jaargang.
Zondag 8 Januari.
Een kijkje achterom.
BINNENLAND.
VOOR
„de
Slot.
Bolswardsclie Courant
Afzonderlijke
oan
t
nijverheid,
heeft zich
1
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 3 maanden.
Franco per post 50 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
snoek
lengte en
onze ge-
van
der
10 dagen later
uitslaande brand bij den
het centraal
en vacantie-
ADVERTENTIEPRIJS: 1—7 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
aan het
om it Heechste, stikken hweryn syn kreft
utkomt en hweryn wij teffens heare koenen
hofolle moais er is yn ris eigen tael. Foral
ek kaem dat rit yn it Koalsiedteskjen, fen
hokker stik hy ris earst yet in dudelike
ritliz die. Dat stik ferge yet hiel hwet fen
’e sprekker, mar moai wie ’t boppe miette.
Dernei krigen wij to hearenDe Terhernster
Melkers, De Libbenspiip, Bij ’t keatsen en
Slieperige Erijerij. Foelen al dizze koartere
stikken tige yn ’e smaek, yn ’t earst hjir
fen neamde wie ’t swiid ho ’t de sizzenskreft
oan ’t ljucht kaem. ’t Wie ef ’t wy se
farren seagen dy stoere wetterliuwe, striidende
tsjin de wylde wetterweagen.
Nei it skoft liet de dichter ris fen syn
bernejierren heare. Mei him gyngen wij it
plak troch hwer hij jong wést hie. It plak
hwer hij safolle wille hawn, mar ek safolle
djip leed underfoun hie. Sims formakken wij
ris as wij de bisestreken hearden, dy der
ritfierd wiernen mar ek fielden wij klear it
leed mei, dat hij fis skildere yn treflike wirden.
De hearderessen en hearders joegen dan ek
faeken troch hangeklap en stampfoetsjen to
kennen ho ’t hja foldien wiernen.
Twisken de skoften song it koar
Marsang”, hokker koar, ho jong it ek yet
is, tige goed wirk levere hat. De lieder fen
dat koar het alle eare fen syn wirk.
In fleurich dounsjen makke it bislut
’e jonn. De krite Suits kin mei njü linke
oan de joun fen de 5de Jannewaris. It is
te hoopjen, dat der hjarren yet folie leden
by foegje meije om sadwaende fis ynmoaye
sprake mei yn eare to halden. Sn. Crt.
Joure. Of er veel of weinig valsch geld hier
in omloop is, valt natuurlijk niet te zeggen.
Wel echter dat er een rijksdaalder van Koning
Willem III, 1870, door den heer Pot ter
gemeente-secretarie is gedeponeerd, als zijnde
valsch in hart en nieren, ’t Was een looden
gietsel, heel netjes, maar het randschrift was,
als bij haast alle valsche munt, gebrekkig.
Het stuk was bij de firma wed. Douwe Eg
berts ontvangen en is opgezonden naar den
officier van Justitie te Heerenveen. J. Crt.
Gedeputeerden van Friesland.
Men schrijft uit Leeuwarden
Alg. Randbl.
De op 10 Januari a.s. bepaalde verkiezing
van een lid der Gedeputeerde Staten in
plaats van den heer Th. M. T. van Welderen
baron Rengers is hier, gelijk trouwens in
geheel Friesland, het onderwerp der gesprekken.
Er werd gefluisterd dat de heer Rengers zijn
ontslag niet alleen om gezondheidsredenen
zou hebben genomen, maar dat hem ook
het te zamen zitten in het college van
Gedep. Staten met drie kerkelijke en een
socialist te onaangenaam was geworden en
dat dit hier eigenlijk den doorslag had
gegeven; doch uit betrouwbare bron kan ik
mededeelen, dat alleen de eerste rede»
heer Rengers tot *11“ ooK door andere
poiiijen betreurd besluit bracht, Wie den
heer Rengers trouwens kent, weet ook, dat
hij te groote liefde voor Friesland koestert,
dan dat hij niet zijne vele gaven en talent
bij voortduring zou hebben willen besteden,
indien niet inderdaad de staat zijner ge
zondheid hem tot aftreden had gedwongen.
Hoe het nu met de aanstaande verkiezing
zal afloopeu Bij de eerste stemming zullen
liberalen, kerkelijken en sociaal-democraten,
wel weder ieder met hun eigen candidaat
voor den dag komen. Een tweede stemming
zal wel denzelfden uitslag hebben. Dan zal
er een herstemming moeten plaats hebben
tusschen den liberalen en den kerkelijken
candidaat. Stemmen de sociaal-democraten dan,
evenals in de jongste zomerzitting, in blanco,
dan zal de kerkelijke candidaat het winnen
en het college van Gedep. Staten zijn samen
gesteld uit vier kerkelijken, een socialist en
nog slechts één liberaal!
Wie had zéé iets nog slechts weinige jaren
geleden kunnen denken zelfs dat in genoemd
college de helft uit kerkelijken zou bestaan!
De keuze zelve van een lid der Gedepu
teerde Staten is overigens zeer beperkt, vooral
indien de liberalen een rechtsgeleerde in het
college zouden willen brengen, hetgeen hoogst
noodig is te achten, daar nu reeds sedert
eenige jaren geen enkel rechtsgeleerde in dat
college zitting heeft. Voor een gedeelte werd in
deze leemte voorzien door den heer Rengers,
die aan de Leidsche universiteit in de rech
ten heeft gestudeerd, doch ook al om reden
van gezondheid zijne studiën heeft moeten
staken. De liberalen kunnen thans slechts
over één jurist in de Staten beschikken, den
hoogst bekwamen mr. H. Binnerts, die in
de zomerzitting gekozen zou zijn, indien
de sociaal-democraten zich niet van stem
ming hadden onthouden. Wel zou de heer
Binnerts zijn ambt als vice-president van
het Gerechtshof er om moeten neerleggen,
doch dit schijnt geen bezwaar op te leveren.
De sociaal-democraten hebben geen enkel
jurist in de Staten, de kerkelijken slechts één
mr. Croles, die echter, casu quo, wel niet
genegen zal zijn, de betrekking van lid in
de rechtbank te Leeuwarden, waartoe hij in
het vorige jaar (buiten de aanbeveling om)
werd benoemd, te verwisselen voor het altijd
onvaste lidmaatschap der Gedeputeerde Staten.
Belegging van gemeentegelden.
Nu bij wet van 14 Juli 1910 (St. bl.no.
209> is ingetrokken art. 10 der wet van
21 Augustus 1816 (St. bl. no. 33>, behelzende
een verbod aan openbare besturen om gelden
te beleggen in buitenlandsche fondsen, en
bij de behandeling van deze intrekkingswet
bleek van grootere vrijgevigheid inzonderheid
ook voor de gemeenten, heeft de raad der
gemeente Wormer besloten .het niet onbe
langrijk kapitaal, dat deze gemeente heeft
ingeschreven op het grootboek der 2.1/2 pCt.
Nationale schuld, zoo mogelijk op andere
wijze te beleggen. Daarvoor is echter volgens
de gemeentewet goedkeuring noodig van Ge
deputeerde Staten van Noord-Holland. Ge
vraagd is daarom of in beginsel tegen andere
wijze van belegging geen bezwaar bestaat.
Door belegging onder hypothecair verband
op onroerend goed met voldoende overwaarde
ware bijv, op even solide wijze belangrijk
meer rente te bedingen. Met het oog op in
elk bijzonder geval te nemen besluiten en
ook omdat ook vele andere gemeenten in
dezelfde omstandigheid verkeeren is voorts
door den gemeenteraad verzocht, dat Gedepu
teerde Staten eventueel eene lijst vaststellen
van beleggingen, die naar hun oordeel het
meest in aanmerking komen, in den geest
bijv, als de ingevolge de wet door de regeering
vastgestelde lijsten van fondsen voor belegging
van gelden der rijkspostspaarbank en der
rijksverzekeringsbank.
Een incident.
Tijdens de behandeling van eene strafzaak
voor de arrondissements-rechtbank te ’s-Her-
togenbosch deed zich, naar het Huisgezin
meldt, een incident voor.
De president, mr. van Baar, richtte op
een gegeven oogenblik, bij het ondervragen
van een getuige, tot den verdediger, mr.
Kolfschoten, het woord Zwijg
Mr. Kolfschoten ontstak in verontwaar
diging, verweet den president. nr> a-;r<.igen
toon, d»t e-tu,gen en de verdediging
nelachelijk werden gemaakt, klapte zijn papie
ren te zamen en verklaarde bij zulk een
behandeling te bedanken voor de verdere
verdediging. Hij verliet zeer ontstemd de
rechtszaal, de deur achter zich dichtsmijtend.
De behandeling van de zaak werd na het
hooren van den getuige geschorst tot drie uur.
Mr. Kolfschoten kwam toen even op het
gebeurde terug, er op wijzend, dat hij zich
des voormiddags tot een exces had laten
verleiden, waarop de president verzocht niet
weder op het incident door te gaan, verklarend
dat de rechtbank na deze woorden van pleiter
over de zaak bevredigd was.
De negen-uren-dag.
Naar Het Volk verneemt, is spoedig een
nieuwe voordracht van Burg, en Weths. te
Amsterdam te wachten, waarin wederom het
voorstel tot invoering van den negenurigen
arbeidsdag voor de gemeente-werklieden ge
daan zal worden, ditmaal echter voorzien
van een andere toelichting, dan die welke
bij de verworpen voordracht zooveel verwar
ring gesticht heeft. Het blad hoort, „dat
er kans bestaat, dat enkele raadsleden, die
tegen de eerste voordracht stemden, hun
stem voor de tweede zouden uitbrengen,
zoodat de kansen op aanneming gestegen
zouden zijn”.
Een bijna ongelooflijk bericht, zegt het
Handelsblad.
Schaatsenrijden.
De amateur-hardrijder W. H. Taconis te
Heerenveen vertrekt 10 dezer voor training
naar Christiania.
In den nacht van 18 op 19 Mei zou de
zoo veel besproken, aanraking van de komeet
van Halley met onzen dampkring plaats
vinden, en ziet 14 dagen te voren 5 Mei
ontstond er reeds een gasontploffing in onze
gasfabriek. De oorzaak was niet te vinden,
hebben we in het rapport gehoord, maar die
vreemde gassen daar boven in onzen damp
kring... wie weet of het geen invloed uit
oefende op onze nieuwe retorten.
6 Juli trof een ernstige ramp
roeente, daar plotseling de levensdraad
onzen Burgemeester, den heer C. J. van
Veen werd afgesneden en
ontstond er een
slager Adema op het Hoog.
Gelukkig was hiermede voorloopig de reeks
ongelukken afgeloopen, en ging Bolsward
zich opmaken voor een grootsch feest, een
herhaling in zekeren zin van het Gysbert
Japiksfeest in 1908. De groote schare vreemde
lingen die toen naar onze stad stroomde had
een zoeten nasmaak voor onze neringdoenden,
en geen wonder dat er naar meer van dien
aard werd uitgezien. Welnu ons Hanzefeest
van 10 Augustus is volkomen geslaagd.
Bolsward heeft toen weer getoond wat met
eendrachtige samenwerking if tot stand te
brengen. Op grootsche schaal aangepakt, was
d& stroom vreemdelingen weer zoo groot, dat
het ruime feestterrein eigenlijk te klein bleek.
De finantieele uitkomst was dan ook gunstig,
en nadat de onkosten waren betaald, schoot
er nog een faveurtje over voor Groene Kruis
alhier en Sanatorium te Joure.
Op 31 Augustus werd met extra luister
de verjaardag van onze Koningin gevierd.
Het schoolfeest, de vliegerwedstijd en de
gondelvaart slaagden best. Het weer heeft
dit jaar onze feestelijkheden eens bij uitstek
begunstigd. Hanzefeest, kermis met kaaisers-
dag en ook het Oranjefeest troffen alle uit
stekend schoon weder. Deze bijzonderheid
n ag haast opgeteekend worden in de jaar-
b-cKen onzer stad, want Bolsward trof voor
heen altoos slecht weer als hier openbare
feestelijkheden in de openlucht waren uitge
dreven.
In onzen gemeenteraad is dit jaar ver
andering gekomen doordat de heer Rosier
bedankte en in zijne plaats gekozen werd
de heer S. J. Praamsma. Men kan niet
beweren, dat door die verkiezing de even
redige vertegenwoordiging der partijen is in
acht genomen. De partij van den heer
Rosier mist nu alle vertegenwoordiging, de
partij van het nieuwe raadslid is nu verre
boven de getalsterkte present.
Nadat men reeds dagen te voren de benoe
ming van een nieuwen Burgemeester had te
gemoet gezien, bracht 11 Oct. de telegraaf
eindelijk het bericht dat onze stadgenoot, de
heer M. Oberman was uitverkoren aan het
het hoofd onzer gemeente te staan, over
welke benoeming heel wat stof is opgewaaid.
Den 25 October bij de installatie was er
een aanzienlijke menigte getuige van deze
plechtigheid, wel een bewijs dat de benoeming
zeer de aandacht trok.
Niet onvermeld mag blijven dat den 23
Oct. Ds. Zillinger Molenaar zijne afscheids
rede hield om te Dordrecht zijn leeraarsambt
te vervolgen. Ook over die bevestiging is
heel wat beweging geweest. Bolsward heeft
de eer gehad dit jaar nog al eens in de groote
pers besproken te zijn. Was dit bij het
Hanzefeest als een eer te beschouwen, later
bij de Burgemeestersbenoeming en ook bij
de sensatie over onzen vertrokken predikant
gingen deze berichten zeer zeker gepaard
met gevoelens van gemengden aard.
Den 29 Oct. werd door de Uitgevers firma
dezer courant het 50-jarig bestaan dier firma
herdacht. Wij meenen dat ook dit feit nog
al de aandacht heeft getrokken buiten den
kring onzer gewone'omgeving. In het voor
laatste nummer van Het Weekblad voor den
Boekdrukker wordt met veel waardeering van
dien gedenkdag melding gemaakt.
Dr. Beekhuis, onze geachte stadgenoot,
heeft reeds meermalen blijk gegeven, een
open oog te hebben voor de noodlijdende
menschheid, en weet dan tevens de hand
aan den ploeg te slaan om te trachten lafenis
te brengen. Met medewerking zijner ambt-
genooten wist hij hier vroeger een krachtige
Wonseradeel. De loop der bevolking in
1910 is geweest als volgt: Op 31 Dec.
1909 6474 m., 6373 vr., totaal 12,847.
Vermeerdering door geboorte met 185 m.,
129 vr., door vestiging met 313 m., 333 vr.
Vermindering door overlijden met 69 m.,
67 vr., door vertrek met 363 m., 382 vr.
Op 31 Dec. 1910: 6540 m., 6386 vr.,
totaal 12,926. Er zijn 112 huwelijken gesloten.
Lemmer, 5 Jan. Door den visscher Jan
de Blauw is Dinsdag in een zijner fuiken
een snoek gevangen van bijna een meter
wegende ruim 25 pond.
Hepk. Nieuwsbl. v. Fr.
Sneek. De krite Suits fen it seiskip for
fryske tael en skriftenkennisse balde' jister-
joun yn Amicitia in bütengewoane gearkomste,
werbij as sprekker oerkomd wie de fryske
dichter Pieter Jelles. De seal wie fiks beset,
ek al mei, om ’t der forskate minsken yerne
ris dy forneamde fries heare woene syn égen
dichtwirk foarbringende. It wie den ek musstil
yn ’e seal as de sprekker oan ’t wird wie.
Efterien folgjeude liet hij ds heare: De
Wynharp, Kriichsang fen’t Ideael, DeStriid
afdeeiing van ’t „Groene Kruis” in ’t leven
te roepen, was de stichting der Lighal vooral
door zijn toedoen een voldongen feit geworden,
had hij een zeer actief deel in den verkoop
van het „Julianabloempje” en op 4 Nov.
was hij de ziel van de beweging, om hier
een afdeeiing te stichten van
bureau voor herstellingsoorden
kolonies.
Een belangrijk feit valt nog te melden
op het gebied van handel en
De vereeniging van dezen naam
reeds lang geïnteresseerd voor een aansluiting
van Bolsward aan het spoorwegnet, en ook
wijlen Burgemeester Van der Veen was daar
voor vaak in de weer. Wijl de kans op een
spoorlijn over Bolsward wel voorgoed ver
keken zal zijn, ziet men echter met verlangen
uit naar een spoorverbinding met het station
te Sneek. Den 6 October heeft onze raad
een commissie benoemd, om in het belang
van den ombouw der tramlijn tot spoorweg
werkzaam te zijn, en met grooten ijver en
veel succes heeft deze commissie aan die
reeds lang hangende plannen een Hinken
stoot gegeven, zoodat er weer leven in de
brouwerij is gekomen. In de laatste raads
vergadering is dan ook door ons gemeente
bestuur een krachtig blijk gegeven, hoezeer
men naar die verbetering van verkeersmiddelen
haakt. Moge het royale aanbod voldoende
blijken, om met bekwamen spoed het beoogde
plan iu vervulling te doen gaan.
In dit najaar is in onze Gasfabriek een
laadmachine geplaatst, een zeer practisch
werktuig voor het vullen van de retorten.
Met het aanbrengen van die machine is de
om bouw der fabriek ais voltooid te beschouwen.
Er is wel veel geld besteed, maar er is ook
heel wat verbetering gekomen. De capaciteit
der fabriek is door deze uitbreiding op het
dubbele gebracht van de oude, en alles ziet
er thans flink en degelijk uit.
Door de afdeeiing van ’t „Nut” werd dit
afgeloopen jaar ook weer teeken van nieuw
leven gegeven. Niet slechts dat door de
verbetering der bibliotheek het leesgrage pu
bliek een goede verscheidenheid van lectuur
wordt aangeboden, ook door de gehouden
volksvoordrachten willen de bestuursleden
iets bijdragen tot leering en onderrichting
van het volk, terwijl door het houden van
den kookcursus een weldaad is bewezen aan
de leerlingen welke dien cursus mochten
volgen.
Wij zouden nog kunnen handelen over de
werkzaamheden- van verschillende vereeni-
gingen, over de uitvoeringen op het gebied
van muziek, zang en tooneel, en over meer
dergelijke gelegenheden tot uitgaan, doch
meenen, dat dit vrijwel een gewoon verloop
had in het jaar 1910, en wij dus niet iets
bijzonder opmerkenswaardigs zouden kunnen
bijbrengen.
Met den wensch dat het jaar, hetwelk pas
begonnen is en met zijn raadselen nog voor
ons ligt, voor stad en inwoners moge
een jaar van welvaart, vooruitgang en ver
draagzaamheid, besluiten wij dit ons vluchtig
kijkje op ’t vervlogen jaar.
