Nieuws- en Advertentieblad
Bolsward. en Wonseradeel.
r
\\1
1911.
No. 8.
Verschijnt Donderdags en Zondags. 50ste Jaargang.
Donderdag 26 Januari.
BINNENLAND.
Vereeniging
voor Vrouwenkiesrecht.
VOOR
A'S
Bolswardsche Courant
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 3 maanden.
Franco per post 50 Cents.
Afzonderlijke nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
vrouw
heldin kan worden. In vroegere tijden
men zulke dappere vrouwen, ook onze
ware heldinnen, vrouwen
ADVERTENTIEPRIJS: 1—7 regels 50 Cts. Vervolgen»
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
een 14-jarige jongen
van het vervalschen
het innen van geld
Hij moest ook nog naar de Hypolitusbuurt,
maar meende zekerheidshalve dat maar te
voet te moeten doen; zijn fiets liet hij in
den winkel aan den Burgwal staan. Toen nu
de man aan de Hypolitusbuurt klaar was,
meende hij dat zijn fiets daar gestolen was.
Ontdaan kwam hij bij de politie aangifte
doen tot, onder het opmaken van het proces
verbaal, ’s mans geheugen wederkeerde en
hij zich herinnerde, dat de fiets aan den
Burgwal stond. Zoo iets had de politie nog
nooit bij de hand gehad.
Veelbelovend.
Te Amsterdam is
aangehouden, verdacht
van een postwissel en
daarop.
De Presidente bracht daarna nog een
woord van dank aan de spreeksters, en ook
aan Dr. Beekhuis voor diens hulp bij de
lichtbeelden, wees op de gelegenheid die
bestond om zich aan te sluiten bij de afd.
voor Vrouwenkiesrecht, en verzocht meteen
de reeds aangesloten leden om wat meer
getrouw de gewone huishoudelijke vergade
ringen bij te wonen en sloot hiermee deze
gezellige en goedgeslaagde vergadering.
no. werd dan ook luide geapplau-
Sneek. De Commissie, die hier dezen
winter een tooneelwedstrijd organiseert, heeft
Zondagavond zeker bij vernieuwing de over
tuiging ontvangen, dat haar pogen, om aan
stadgenooten eenige avonden van kunstgenot
te verschaffen, zeer gewaardeerd wordt. In
de groote zaal van Amicitia was ook nu weder
geen plaatsje onbezet.
Op dezen tweeden concoursavond werd door
de toonee] vereeniging ,/Leeuwarder Vrienden
club” opgevoerd „Aan Flarden,” tooneelspel
in 4 bedrijven van Top Naeff.
Het applaus, dat den uitvoerenden na elk
bedrijf ten deel viel, is zeer zeker een bewijs
dat de talrijke aanwezigen dien avond hebben
genoten.
Ook nu zullen wij ons onthouden van het
geven van beschouwingen over deze uitvoering
als behoorende dit tot de taak der Jury.
Evenals bij de eerste concoursavond, vulde
de Sneeker Orchestvereeniging met hare
muziek de pauzen tusschen de bedrijven aan
genaam aan.
vegeeringsjubileum van H. M. de
Koningin.
Het comité ter viering van de 121/2-jarige
herdenking van de kroning van H. M.
Koningin Wilhelmina heeft verschillende
Hagenaars uitgenoodigd als eerelid zitting
te nemen.
Het comité is van plan, een vergadering
te beleggen voor het vormen van een bestuur
van eereleden en voor verdere bespreking
der feestviering.
Vliegweek te Amsterdam.
Er heeft zich op aanstichting van de
directie „Rozenoord” een comité gevormd,
dat een vliegdemonstratie zal organiseeren
De A msterdamsche vliegweek zal plaats heb
ben op een terrein achter „Rozenoord” aan
den Amsteldijk van 29 April7 Mei. Er
zullen verschillende aviateurs, onder wie
Hollanders, aan deelnemen.
Het waarborgkapitaal is reeds volteekend.
Woensdag vergadert het comité ten einde de
plannen te bespreken.
Tragisch.
Vermoedelijk door het dragen van costumes
van een costumier bij een gemaskerd bal,
waardoor de besmetting werd opgeloopen, is
bij de familie Holthaus te Groningen typhus
uitgebroken, met het noodlottig gevolg, dat
een der zoons, de heer Bernhard Holthaus,
die onlangs te Leiden cum laude zijn doc-
toraal-examen in de rechten aflegde, overleden
is. De overige vier patiënten maken het naar
omstandigheden wel.
Snugger,
Een boer uit Pijnacker kwam Zaterdag
avond in Delft, tot het verrichten van enkele
boodschappen. Voor een winkel aan den
Burgwal zette hij zijn fiets neer en deed
toen zijn commissie, aldus vertelt de D. Cl.
Na, eenige oogenblikken pauze betrad Mevr.
BOLDING H weer den katheter, om nu
eenige gedichten van algemeenen aard ten
beste te geven, en vooral hierbij kwam op
nieuw haar talent uit. Deze idyllistische
stukjes, keurige en diep gedachte phantasieën
werden met zeer veel genoegen aangehoord.
Vooral ook het laatste stukje, dat als toe
gift gegeven werd, „Het lied van de zee”,
waarin een oud moedertje, haar man, haar
zoon en nu ook haar kleinzoon als offer aan
de golven moest afstaan, ten slotte tot die
baren uitriep„Neem mij dan ook maar
mee maakte een diepen indruk, te meer
ook door de wijze waarop 't werd voorge
dragen.
Na elk
diseerd.
voerende, stevende het 18-jarig meisje voor
waarts, en ondanks de tegenwerkingen der
officieren wist zij de Loire over te steken en
’t beleg van Orleans op te heffen. De mare
van den roem was haar reeds vooruit gesneld
en na een behaalde overwinning op ’t slag
veld, verlieten de Engelschen stilletjes de
muren van Orleans. Ze dreef den vijand
vervolgens voor zich uit en weldra was de
weg naar Rheims vrij.
Den 14 Juli 1429 trok zij aan ’t hoofd
van het leger de oude kroningsstad binnen
en een paar dagen later werd Karel VII tot
koning gekroond.
Haar taak was hiermee eigenlijk afgeloopen.
Als belooning verzocht en verkreeg zij vrij
dom van belastingen voor haar vaderstad en
tot de groote revolutie is dit privilegie ge
handhaafd.
Toch wist men haar te bewegen nog meer
in krijgsdienst te blijven, maar dit verder
gaan was ’t begin van haar lijden. Parijs
moest genomen worden, maar de arme Jeanne,
zij vermocht het niet, en had er een voor
gevoel van dat het haar ongeluk zou worden.
De koning was een onbeduidend persoon en
wist zijn invloed niet te doen gelden. Jeanne
streed nog dapper maar of ’t door toedoen
van vriend of vijand kwam is nooit uit
gemaakt, maar zij viel jn de handen van
Jean de Ligny, een bondgenoot der Engelschen.
Karel VII deed niets om haar te bevrijden,
doch de Engelschen wilden deze heldin, die
hen zooveel afbreuk had gedaan, in handen
hebben. Jeanne wist nog te ontvluchten en
liet zich van een hooge rots vallen. Zwaar
gewond viel zij den vijand weer in handen.
Tot haar ongeluk herstelde zij en werd voor
een groote som aan de Engelschen uitgeleverd.
Verschrikkelijk was het lot, dat haar wachtte.
In Rouaan in een ijzeren kooi opgesloten,
werd zij beschuldigd van ketterij, afvalligheid
en tooverij. Een proces met partijdige rechters,
duurde 9 maanden.
Door allerlei bedreigingen, listen en strik
vragen wist men haar eindelijk te bewegen,
de ketterij af te zweren en werd zij tot
levenslange gevangenisstraf veroordeeld.
Echter dit vonnis bevredigde niet haar vij
anden. Door list liet men haar weer mannen-
kleeren aantrekken en dat was het sein om
haar opnieuw te veroordeelen, en na een kort
proces werd zij als toovenares tot den dood
op den brandstapel veroordeeld.
Zij stierf als een heldin, getrouw aan haar
geloof. Ontzettend was de indruk die het
bericht van haar dood over Frankrijk, ja over
geheel Europa te weeg bracht.
De Koning, die geen hand tot redding
uitstak, liet eenige jaren later het gevoerd
proces herzien, toen werd helder in ’t licht
gesteld, dat Jeanne onschuldig was aan het
haar ten laste gelegde en tevens dat het
vroegere vonnis onrechtvaardig en onwettig was.
Frankrijk vereert haar als een martelares,
en in 1901 is zij door den Paus venerabel
verklaard, zoodat zij als een heilige is te
beschouwen. Dit alles werd door Spreekster
op een heldere manier uiteengezet, en vele
lichtbeelden maakten het gesprokene aan
schouwelijk. Zij besloot met de betuiging dat
dat alles op waarheid is gegrond. In de oorzaak
en de reden der visioenen wil Spreekster
niet treden, doch dat Jeanne deze verschij
ningen werkelijk zag, is boven twijfel. Geen
Franschman zal de heldendaden van dit meisje
vergeten en in de geschiedenis der menschheid
zal zij een voorname plaats blijven innemen.
(Applaus.)
Spreekster nam nog even ’t woord om
aan te geven, waarom zij dit onderwerp ging
bespreken op een vergadering voor vrouwen
kiesrecht. Dit is, omdat uit deze levens
geschiedenis blijkt, dat ook de zwakke
een
had
tijd kan bogen op
met zoo groot talent, dat het de bewondering
van heel de wereld trekt. Zij wijst als voor
beeld op Anna George van Amerika, de
presidente van het internationaal comité voor
de rechten der vrouw.
In korte trekken schetst zij het zeldzaam
ontwikkeld verstand dezer eenvoudige vrouw.
Evenals Jeanne d’ Arc van eenvoudige
afkomst, wist deze Amerikaansche heldin,
wier portrét getoond wordt, door ernstige
studie op te klimmen tot het hooge stand
punt, waarop zij in den strijd om gelijke
rechten voor man en vrouw, staat. (Applaus.!
Houd moed, als ’t vraagstuk onzer dagen
Niet spoedig veld wint, naar uw wensch.
Gij moet niet naar de reden vragen,
Traag wast de waarheid bij den mensch.
Eens zal het recht gaan triomfeeren.
Trots weerstand, spot of euvelmoed.
Dit kan ons de historie leeren.
Want langzaam toch komt steeds het goed.
’t Was een recht aardige en gezellige
vergadering Maandagavond op de bovenzaal
der „Doele”. De dames waren in flinken
getale opgekomen, van verschillenden rang
en stand en leeftijd. Ook eenige heeren zaten
aan de achterhoede.
De Voorzitster der afd. voor Vrouwen
kiesrecht, Mevr. v. d. GOOTHijlkema
opende met een gepast welkomstwoord tot
de opgekomen aanwezigen de vergadering,
’t Was haar aangenaam, dat op deze 3e
openbare vergadering Mevr. Beekhuis als
spreekster wilde optreden en Mevr. Boldingh
Goemans uit den Helder eenige voordrachten
ten beste wou geven. Zij wees op den gestadigen
vooruitgang der beweging voor Vrouwen
kiesrecht, het bleek dat overal in ’t land
door goede propaganda het getal leden ook
dit jaar weer belangrijk toenam.
Mevr. BOLDINGHGoemans gaf nu eerst
een viertal gedichtjes ten beste, die betrekking
hadden op de propaganda.
Het bleek ons reeds terstond, dat deze
Mevr, met gevoel en smaak declameert, in
de woorden den juisten klemtoon weet te
leggen, en door houding en mimiek kracht
bijzet aan ’t gesprokene.
De stukjes getiteld „Voorwaarts”, „Aan
een jong meisje dat alleen de wereld ingaat”,
„Van eene, die van verre stond” en „Ten
strijd” boeiden het auditorium door inhoud
en voordracht.
Daarna kregen wij de interessante lezing
van Mevrouw BEEKHUISKranenbubg.
Zij begon met de opmerking dat de te ver-
toonen lichtbeelden meest alle waren genomen
naar oude platen en schilderijen. Men kreeg
dus niet moderne tafereelen, doch costuums,
vertrekken en toestanden uit de 15e eeuw.
Jeanne d’Arc, later meestal genoemd de
Maagd van Orleans werd in 1412 geboren
te Domremy in Frankrijk, ’t Was een meisje,
anders dan andere kinderen, zij gruwde van
onrecht en juist was toen Frankrijk in
een ongelukkigen toestand door den 100-
jarigen oorlog met Engeland. De Spreekster
wijst er op, hoe de oorlogen destijds heel
anders gevoerd werden dan thans. Toen
bestonden de troepen meest uit huurlingen,
een bende vagebonden, die leefden ten koste
van ’t oord waar de oorlog werd gevoerd.
Deze oorlog had bij Jeanne’s geboorte reeds
75 jaren geduurd, en ’t land was vooral in
baar woonstreek Bourgondië erg geplunderd.
De algemeene ellende en armoede trof het
meisje, dat een dapper hart had, diep.
Een groot deel van ’t land was in handen
der Engelschen, en het aanschouwen van al
die ellende des volks maakte op ’t kind een
diepen indruk. Zij leefde ten huize barer
ouders in groote eenvoud, het huis en haar
slaapkamer, de kapel en ’t kerkje waar zij
zoo dikwijls redding afsmeekte voor haar arm
vaderland, werden ons in beeld getoond.
Op eenmaal kreeg zij een visioen. De Aarts
engel Michael verscheen haar en vermaande
haar steeds braaf te blijven. Daarop volgden
spoedig meerdere visioenen. Intusschen was
de toestand des lands nog erger geworden.
De koning was overleden, de koningin was
meest buitenlands, de Dauphin oudste
zoon des konings was een zwak en licht
zinnig mensch. Jeanne kreeg nu herhaaldelijk
visioenen en stemmen riepen haar toe Ga
naar den Generaal, dat die U voor den
Dauphin brengt. Gij zijt geroepen om aan
’t hoofd der troepen den koning naar Rheims
te voeren om gekroond te worden.
Toen zij, gehoorzaam aan dit bevel, zich
bij den Generaal aanmeldde, werd zij met
spot terug gezonden.
Opnieuw kreeg zij in visioenen bevel,
andermaal te gaan, en na vele belemmeringen
overwonnen te hebben, bood zij vol geestdrift
aan* den koning naar Rheims te voeren.
Na veelzijdig beraad kreeg zij ’t opperbevel
en terstond trad zij op met kracht en klem,
om de ruwheden der soldaten te temperen.
Met een harnas bekleed, en ’t slagzwaard
Aangehouden.
Eenigen tijd geleden verdween een winkel
bediende van den ijzerhandelaar P. Rond te
Gouda, met medeneming van een bedrag van
f 400 en een revolver, terwijl hij tevens een
rijwiel verduisterde. Thans is het jongemensch
ten huize van zijn ouders gearresteerd en
naar het huis van bewaring te Rotterdam
overgebracht. Hij was met het geld naar het
buitenland gegaan en is te Keulen opgespoord
door zijn vader, met wien hij naar Gouda
terugging. Het geld was
verteerd.
(N. R. Cl.)
De „Onder de Streep” schrijver van
het Alg. Handelsblad schrijft
Hagenbecks plannen. Van den grooten
Duitschen wilde-dieren-handelaar is hier meer
sprake geweest. Over zijn dierentuin bij
Hamburg, te Stellingen, heeft een onzer
medewerkers eens de opmerking geplaatst,
dat deze, hoewel niet de uitgebreidste, dan
toch de best-ingerichte ter wereld was, dank
zij de natuurlijke, bijna in het geheel niet
aan gevangenschap herinnerende omgeving,
waarin elk tentoongesteld dier daar leeft.
Hagenbeek de zoon van den stichter
van de wereldbekende firma heeft bij zijn
onderneming, iets sterk-Amerikaansch aan
den dag gelegd; in het aan den dierentuin
grenzende park te Stellingen heeft hij naar
Amerikaanschen trant een park vol vermake
lijkheden ingericht, die heel wat hooger
staan dan de gewone kermisgrappen, omdat
er een kwasi-wetenschappelijke grondslag’aan
te herkennen valt. De afdeeling met zeer
goed nagebootste voorwereldlijke dieren is
bijvoorbeeld kostelijk!
Hagenbeek is nu een reusachtig plan aan
het uitwerken: hij wil in dertig groote steden
van de wereld, die nog geen eigen dierentuin
hebben, parken gaan inrichten gelijk zijn
modelpark bij Hamburg. Er zullen er zeven
worden gevestigd in Duitschland, drie in
Engeland, twee in Rusland, twee in Japan,
een in China; alle hoofdsteden van Zuid-
Amerika krijgen er een.
En zijn hoofdkantoor gaat hij vestigen in
het noorden van Texas, alwaar dan feitelijk
een voorbeeld zal worden gesteld, hoe dieren
tuinen op ideale wijze voor het toeschouwende
publiek ingericht zullen moeten worden. Een
terrein met een oppervlakte van 10,000
hectaren in een wilde streek, met heuvels,
bosschen, vlakten, rivieren wordt daar in
orde gemaakt, om er te verzamelen alle dier
soorten ter wereld.
De ontwerper van dit grootsche plan be
rekent een som van 75 tot 100 millioen
noodig te hebben. En dit bedrag behoeft
niet buitengewoon hoog te schijnen, want
Hagenbeek levert geen half werk, zooals hij
te Stellingen reeds toonde; gerieflijke hotels,
moderne speelplaatsen, comfort en vermaak
zal het publiek overal willen vinden, waar
het zich een geheelen dag aan een meer uit
gebreid dierenpark-bezoek wijdt.
Hagenbeek zou slechts een gedeelte van
het kapitaal verschaffenondernemende kapi
talisten en groote spoorwegmaatschappijen
zouden voor de rest moeten zorgen.
Onder de dertig steden, die Hagenbeek
op het oog heeft, komt geen Nederlandsche
voor.
En toch zou daar niet ver buiten Amster
dam van de Erfgooiers een uitnemend ge
schikt terrein de Gooische hei te koop
of te huur zijn. Men moet plannenmaker
met fantasie en optimisme zijn, om zoo iets
aan te pakken. Doch een modern Hagen
becks dierenpark is oneindig veel leerrijker
en onderhoudender dan de beste onzer be
staande dierentuinen.
