Nieuws- en Advertentieblad
Bols ward en Wonseradeel.
1911.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
No. 39.
50ste Jaargang.
Zondag 14 Mei.
BINNENLAND.
De dienstboden-kwestie
opgelost?
Ingezonden.
I
VOOR
afzonderlijke
j-
Het vorige
toch
onzen
in onze huishouding
redden zonder inwonende dienstbode
J. Cl.
het
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.)
L
van een jong huishouden,
het dienstboden vraagstuk
eischt de dagelijksche
voor zich op.
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 3 maanden.
Franco per post 50 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
één periode
des levens kan men het buiten inwonende
hulp van vreemden niet klaarspelendat
’t Is
gemakkelijk in de diepe sluis het
vaartuig weer boven water te
eene
deze zoo echt christe-
naastenliefde, een fermen
voor de kosten eener
llepk. Nieuwsbl. v. Prieel.
In het najaar van 1910 bleven
van den heer D. Swier-
proefvlucht weg. Daar
van de bladen vruchteloos
de dieren terug te krijgen, viel
ons in dezen geholpen
wel
Dit eventueele bezwaar redeneert hij op de
volgende wijze wèg.
Voor de gezinnen in de groote steden zijn
hier de bezwaren al aanstonds veel geringer
dan buiten. Daar de gemakken van gas- en
waterleiding, hier het eindeloos lampengepoets
en emmergesleep daar de levensbenoodigd-
heden aan huis bezorgd en per maandboekje
verrekend hier het boodschappenloopen en
centen klaarleggen gansch den lieven dag
daar de stofzuigmachine, hier de matten
klopper daar „niets noodig” en „aan
de deur wordt niet gegeven”, hier ter wille
van de dorpssolidairiteit om het half uur
een koopvrouwtje te woord gestaan of een
gebrekkig man geholpen. Gezwegen nu nog
van de omslachtige en primitieve inrichting
van
tijd.
Gelijk bij het opbouwen van Barnum’s
tent heeft ieder der huisgenooten zijn speciale
taakvader net zoo goed als de zoons
ieder kent zijn plicht en in een ommezientje
zijn de slaapkamers klaar, de schoenen ge
poetst, versch water gehaald, thee gezet en
het ontbijt opgeruimd. Als vader naar ’t
kantoor en de jongens naar school zijn, doet
moeder rustig en zonder overhaasting haar
bezigheden. Hoe kalm en ongestoord gaat
alles in zijn werk, nu er geen meid is die
een studie
gewordenvoeding een vraagstuk, en het
zijn niet meer „huissloofjes" alleen, die zich
met een kwestie als normaal-kleeding bezig
houden. In de eeuw van het kind zijn de
oogen der geleerde, beschaafde en ontwikkelde
wereld vol aandacht gericht op het werk vol
wijding onzen moeders toegewezen in de
opvoeding van haar kroost.
Zoo is het „huishouden" tot een eervollen
en waardigen arbeid verheven. En zou de
beschaafde vrouw geen tijd overhouden voor
geestesontwikkeling, waar juist in de meid-
looze woning het huishoudelijk vraagstuk zoo
is vereenvoudigd? Zou juist haar ziel niet
harmonischer groeien, nu ze van haar on
waardig, zenuwprikkelend en humeurig-
stemmend dienstbodengetob is verlost.
Alleen in
T UB E RC ULOS E- B LO EM.
L. S.
Het Bestuur van de Vereeniging „Het
Groene Kruis” alhier, heeft de eer, te be
richten, dat de verkoop van de „Tuberculose-
bloem” dit jaar heeft opgebracht netto de
jaar
leidingen in de huizen en gebouwen te Witmar-
sum is men reeds bijna gereed. Daarna volgt
Pingjum en dan Arum. Door de drie plaatsen
is per jaar voor ruim f 9000 lichtverbruik toe
gezegd.
De machines, die aangeschaft zullen wor
den, zijn geraamd op 65 a 75.000 gulden.
Is alles in orde, dan zullen de vijf grootste
dorpen onzer gemeente electrisch licht ver
kregen hebben, daar Kimswerd het reeds
heeft en Makkum in deze of de volgende
maand volgt.
Makkum, 9 Mei. Heden kwam hier van
uit zee binnen een praam, geladen met schel
pen. In de sluis gekomen, zonk de praam
onmiddellijk. Oorzaak overgang uit het
zwaardere zoute water in zoet water,
verre van
gezonken
brengen.
Joure.
een paar postduiven
stra alhier na een
reeds door middel
beproefd was
niet anders te denken, dan dat ze omge
komen waren.
Tot aangename verrassing van den heer
Swierstra, kwam echter voor enkele dagen
een der duifjes weer aanvliegen.
Bij de publieke verpachting van
grasgewas van den Mac Adam weg Sneek
Bolsward, op 5 Mei j.l. werden de perceelen
1 en 2 ingehouden perceel 3 gegund aan
R. Huitema te Bolsward voor f 49 perceel
4 aan F. de Jong te Nijland voor f49.25;
perceel 5 aan 8j. Winia te Nijland voor
f 44 perceel 6 aan P. Hollander te Bolsward
voor f55.50.
Heden had de opening der briefjes plaats
van de verhuring der perceelen 1 en 2, die
resp. werden toegewezen aan S. Hanenburg
te Sneek voor f32.25, en G. Hoekstra te
IJsbrechtum voor f40.
In de laatste week van April en de
eerste week van Mei hebben in Friesland de
verhuringen plaats gehad van de losse lan
derijen, de zoogenaamde buitenlanden, die bij
hoog water onderloopen en bijna uitsluitend
als hooiland worden gebruikt. De pachtsom
men zijn dit jaar aanmerkelijk lager dan het
vorige jaar. Sommige stukken konden niet
meer dan twee derden van de vorige pacht
som halen. De oorzaak ligt niet in den
slechten stand van het gras, maar in de
groote hoeveelheden hooi, die de boeren en
koemelkers hebben overgehouden, zoodat er
weinig animo om te huren was.
De stand van het gras is keer goed, en
de aanstaande hooioogst laat zich gunstig
aanzien. Door de koude Oostenwinden, die
April overheerschend waren, is het gras
slechts langzaam gegroeid, maar de qualiteit
heeft daardoor in degelijkheid gewonnen.
Boeren, die dit voorjaar opnieuw hebben
moeten inburen, hebben verhooging van pacht
moeten geven. Voor de kleinere boeren en
koemelkers, die laag konden inhuren, schijnt
1911 een goed jaar te zullen worden.
N. R. Cl.
De onderzeeboot.
De onderzeeboot no. I heeft gisteren een
langen tocht onder zee gemaakt. Vóór den
havenmond van IJmuiden werd ondergedoken
en de reis verder in de Noordzee onafgebroken
onder water voortgezet naar Nieuwediep, waar
zij voor de haven weder boven kwam.
Bond van Christen-socialisten.
De Bond van Christen-socialisten zal
Maandag 5 Juni in het Nutsgebouw te
Rotterdam zijn jaarvergadering houden.
De gemeentetram te Amsterdam
wordt, evenals de gasfabrieken, de telefoon,
de waterleiding, een der kurken, waarop de
financiën der gemeentehuishouding drijvende
worden gehouden. De Tel. vernam, dat de
exploitatie over 1910 nog heel wat beter is
geweest dan over 1909.
Kon men over dat jaar niet alleen een
ruim bedrag bestemmen voor afschrijving,
doch bovendien nog voor een goed deel het
te kort over het jaar 1908 dekken, voor
1910 kan men even flink afschrijven, de rest
van het tekort dekken en dan nog een aardig
sommetje overhouden.
is in die tijden, welke in het teeken van
den ooievaar staan. Maar behalve dat deze
perioden, waarin bovendien toch immers de
huishouding ontwricht, in abnormale omstan
digheden verkeert, tijdelijk en voorbijgaand
zijn en als uitzonderingstoestanden zijn te
beschouwen, kan men zelfs dan nog
vaak zich van zoodanige hulp verzekeren,
dat men „onder elkaar” blijft. Welke jonge
moeder heeft niet heden ten dage een zuster,
vriendin of goede kennis, die een huishoud
school heeft doorloopen, een verpleegsters-
cursus gevolgd, en die zich de daar verworven
kennis en vaardigheid nu niet in het be
vriende huisgezin zal willen tennutte maken
„Help u zelf!”, dit woord l^omt, gevreesd
eerst, maar spoedig als een
blijde boodschap
begroet, tot de vrouwen en meisjes uit den
z g. beschaafden stand, wien ten opzichte
van het dienstbodenvraagstuk geen andere
weg meer openstaat dan de meidlooze huis
houding. „Help u zelf en help elkander!”
moge dit woord daar het gemeenschapsge
voel versterken den huislijken band inniger
makenkracht en karakter stalen en inge
beelde behoeften doen inkrimpen moge ’t
familie-leven veredelen, en aan het gezin
weder die oude opvoedende beteekenis geven,,
die het in waarheid doet zijn de cel, eerste
grondvorm der maatschappij
ADVERTENTIEPRIJS: 1—7 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
Wonseradeel. Bestond aanvankelijk het
plan, dat de electrische verlichting van de
dorpen Witmarsum en Pingjum reeds deze
maand of uiterlijk Juni in orde zou komen,
daarin komt vertraging, nu ook Arum nog
in het net is opgenomen, ’t Zal nu wel
herfst zijn, voor alles klaar is, Met de ge-
somma van f 109.87.
bedroeg dit f 279.20.
Hoewel dankbaar, is dit resultaat
eene teleurstelling voor het Bestuur.
Het had zoo innig gehoopt, door
flinke opbrengst van
lijke uiting van
grondslag te krijgen
tweede lighal.
Helaas, het heeft niet zoo mogen zijn.
Het heerlijke idee van dezen jaarlijkschen
bloemendag is juist hierin gelegen, dat een
ieder, van welke religie of partij ook, kan
medewerken, om zijns naasten leed te helpen
verzachten.
Dien dag geen scheidsmuren, maar een
band die allen bindt.
Hoe jammer dan ook, dat onze Katho
lieke medeburgers meenden, zich van mede
werking in het verkoopen en koopen der
bloempjes te moeten onthouden.
Bij ’t Groene Kruis wordt immers niet
gevraagd, wat gelooft gij, tot welke religie
of partij behoort gijhet is alleen voldoende,
patient te zijn, om zoo goed mogelijk ver
pleegd en gesteund te worden.
Intusschen is het Bestuur recht dankbaar
voor den steun, van andere ingezetenen onder
vonden.
Hoe spontaan waren wederom een groot
aantal jonge meisjes bereid, te helpen voor
den verkoop.
Aan allen, die
helpen, onzen hartelijken dank.
Het Bestuur voornoemd
D. TERHENNE, Voorzitter.
A. BANNING.
H. BEEKHUIS.
F. DE JONG.
J. MOOTJ.
H. W. WITTE.
A. BOUMA.
Mej. A. HOMMES, Penningm.
F. VAN RINGH, Secretar.
Bolsward, Mei 1911.
ergernis geeft en nagereden moet worden en
alles verkeerd doet. Samen eet men en samen
ruimt men op. Dan heeft men samen nog
een langen vrijen avond.
Waarlijk, is zoo’n
meideloos huishouden
niet weer geworden wat het gezin behoort
te zijn de grondcel van het maatschappelijk
leven Dr. Kuyper, die toch in zijn hart
altijd meer dichter en wijsgeer is geweest
dan politicus, heeft het met schouwende
oogen terecht zoo gezien.
Hoe wordt hier de saamhoorigheid gevoeld,
de wederzijdsche verantwoordelijkheid in de
practijk gedemonstreerd het „draagt elkanders
lasten” tot levensdevies verhevenHoe wordt
de vindingrijkheid geprikkeld en ’t vernuft
gescherpt, om al maar te vereenvoudigen den
dagelijkschen rompslomp, die ’t huishouden
bij de meestem onzer nog veelal is. Hoe
leert men in gemeenschappelijk overleg het
noodzakelijke van het overbodige schiften; in
gezellige samenwerking
bouwen en knutselen aan de verbetering van
het huishoudelijk geheel
Het huisgezin is het natuurlijk terrein
voor onderlinge opvoeding. Als de zorg voor
planten en meubelen, spijs en kleeding, buiten
u omgaat, hebt ge gemakkelijk min
achten, o vader, het dagelijksch getob uwer
vrouwwordt ge, o jeugd, gesterkt in
uw slordigheid fen schennige ruwheid.
Geef den man, geef den kinderen een
eigen aandeel in ’t welslagen der huishouding
en ze zullen belang gaan stellen en waardeeren.
Schooltuinen, huisvlijt, padvinderij zijn
op dit stelsel gegrondvest; waarom van ’t
opvoedkundig element,
waarop deze nuttige instellingen berusten,
ook geen partij getrokken voor het gezins
leven
Het meidlooze huishouden herstelt den
ouderlingen gezinsband weer in zijn oor
spronkelijke waardebrengt den vrijen
en ongedwongen geest weer binnen de muren
van wat nu weer eerst recht een castle”
geworden is leert onderlinge waardeering
en dwingt tot wederzijdsch hulpbetoon.
Het spreekt bij dit alles vanzelf, dat nog
steeds op de huisvrouw het grootste deel,
en verreweg het grootste, der dagelijksche
bezigheden blijft rusten. Maar daarvoor is
ze dan ook huisvrouw. Versta mij weler is
verschil tusschen huisvrouw en huissloof.
Het laatste mag zij en behoeft zij ook nim
mer te wordenja de kans hierop is in
de meidlooze huishouding aanzienlijk ver
minderd. Gelukkig zijn wij de tijden voorbij,
waarin huishoudelijke arbeid de
vrouw van beschaving
tot schande gerekend werd, en de-lasten
van ’t moederschap aan betaalde krachten
werd overgelaten. Onze huidige vrouwen gaan
weer hun trots vinden in hun moederlijke
en huishoudelijke plichten en beschouwen
deze niet langer als last, maar als roeping.
En ook zijn deze plichten, wederom gelukkig,
geheel van karakter veranderd. Er is een
wetenschappelijk, er is een cultuur-historisch
element in het huiselijk leven der vrouw
gekomen. De kunst heeft haar intrede in de
woning gedaan, en
gebruiksvoorwerpen
Hygiëne is
de meeste dorpshuizen
vergeleken bij de practische en meer technisch-
deskundig afgewerkte woningen in de stad.
Toch zou men het zelfs in vele huishou
dingen ten plattelande heel wel buiten in
wonend dienstpersoneel kunnen doen. Voor
het zware werk, het schrobben en boenen,
het bezemen en dweilen, het ploeteren en
sjouwen bij het wekelijksch kamerdoen, roepe
men de hulp in van een pootige werkvrouw,
die een paar dagen in de week haar vaste
uren komt helpen. En overigens helpe men
zichzelf.
Ziehier een idylle
dat ten opzichte van
de nieuwe leer
is toegedaan.
Terwijl de meeste barer soortgenooten nog
slapen, staat deze jonge vrouw in het heerlijkste
uur van den vroegen morgen reeds aan de
deur, om melkboer en bakker open te doen.
Vroeg opstaan is gezond, en lang slapen de
oorzaak van velerlei kwalen, ook is de
morgenstond schoon en heeft goud in den
mond, maar wie bezit de noodige wils
kracht zich aan de zwaarte der dekens te
ontrukken, wanneer hij dit niet noodge
dwongen moet doen En welk een opvoedende
kracht zit er niet in een regelmatige tijds-
verdeeling Ook de man en de twee kinderen,
gezonde jongens van negen en elf jaar
komen stipt op tijd aan ’t ontbijt, nu zij
weten dat toegeven aan hun vadsige luimen
ten koste zou komen aan
lieve moedertjes*
II.
Allen, die zich voor
de dienstboden-kwestie
interesseeren en dus het vorige artikel over
dit onderwerp gelezen hebben, weten, dat
„Pater Familias” de meening is toegedaan,
dat de oplossing van het dienstboden vraagstuk
kan gevonden worden in... de afschaffing
van de dienstbode in haar tegenwoordigen
vorm als huisgenoote. De dienstbode moet
dus buitenhuis wonen en een onafhankelijke,
op zich zelf staande werkkracht zijn, wier
arbeidsprestatie de eenige betrekking vormt
met haar werkgeefster.
Haar vrijen tijd en den nacht moeten de
dienstboden dan doorbrengen in een gemeen
schappelijke inrichting of een kosthuis. Dit
lijkt eerst wat vreemd omdat het nieuw is,
maar waarom zouden onze dienstboden niet
evengoed uitwonend kunnen wezen als onze
winkeljuffrouwen, naaisters, typisten, onder
wijzeressen en zoovele andere in betrekking
zijnde jonge vrouwen
Hierna ziet „Pater Familias” de vraag
onder de oogen of de invoering van dezen
nieuwen maatregel wel mogelijk is. Kunnen
wij 't
Bolswardsche Courant.
n
