Nieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
9
1911.
No. 45.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
50ste Jaargang.
VLIEGEN OP ZONDAG.
I
Zondag 4 Juni.
BINNENLAND.
I
VOOR
Afzonderlijke
ruimen zin
Jouster Crt.
160
60
Er
en
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 8 maanden.
Franco per post 50 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
en het gaat voor
voorjaars-paardenmarkt
81 paarden
6 veulens
Ondanks de telkens herhaalde waarschu
wing niet in Duitschland werk te zoeken,
dan na zich vooraf behoorlijk op de hoogte
te hebben gesteld b.v. bij een der bij de
Vereeniging van Nederlandsche Arbeidsbeur
zen aangesloten arbeidsbeurzen, laten velen
zich steeds weer verlokken door advertenties
die Duitsche agenten in de (Nederlandsche
bladen plaatsen en ondervinden allerlei te
leurstellingen. De mededeeling in die adver
tenties Z/dat de plaatsing kosteloos geschiedt»
brengt hen in den waan dat zij van Emmerik
af voor rekening van den verwachten werk
gever verder zullen komen. Zij gaan dan
vaak te voet naar de Nederlandsche Arbeids
beurs te Hamberg, die hen evenmin kan
helpen. Wie niet zeker is werk te zullen
vinden wende zich eerst tot de arbeidsbeurs
die zich het dichtst bij de plaats zijner
inwoning bevindt of anders tot die te ’s-Gra-
venhage.
van f 350
Begrijpen wij dat oordeel goed, dan zou
het verlof om op Zondag te laten vliegen
alleen kunnen geweigerd worden met ’t oog op
de verouderde Zondagswet, waarmede echter
de Burgemeester van Haarlem indertijd geen
succes had.
Een geroutineerd uitbreker.
Onze lezers zullen zich herinneren, hoe
eenige dagen geleden de geniesoldaat de R.,
die ter bewaking in verband met het uit
gebroken mond- en klauwzeer op post stond
bij de halte Hollandsche Rading op de lijn
HilversumUtrecht, ’s nachts in het sta
tionnetje inbrak en geld en spoorkaartjes
stal, doch den volgenden morgen gearresteerd
werd. Hij wist toen uit de politiekamer der
geniekazerne, waar hij was opgesloten, te
ontsnappen.
Hij klom door den luchtkoker, kwam op
den duivenzolder en vandaar in den man-
schappen-chambrée, waar hij zijne uniform
voor een burgerpakje van een viermaander
verwisselde. Vervolgens stal hij de fiets
van een sergeant en verdween.
De ontvluchting geschiedde ’s nachts en
werd des morgens bemerkt. Na een paar
dagen zoekenZjis^de vluchteling gevonden in
een spoorwegwaggon pp het emplacement te
Rotterdam, ^waar men_hem herkende aan de
militaire^sokken.^ Doorheen sergeant en een
paar soldaten der mariniers is de R. toen
zwaar geboeid naar Utrecht teruggevoerd_en
weer^opgesloten.
Maar èook ditmaal is de bewaking niet
deugdelijk gebleken.
Tenminste gisterenavond te circa half negen
bleek de vogel nogmaals gevlogen en werd
vanuit de arrestantenkamer in de geniekazerne
gemeld dat de R. ten tweeden male had
weten te ontsnappen. U. D.
Werkzoekenden in Duitschland.
ADVERTENTIEPRIJS: 17 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
Workum, 1 Juni. Het is nu al ruim
drie weken geleden dat het laatste regen
water is gevallen, zoodat verlangend er naar
wordt uitgezien. Vele regenbakken zijn ledig,
terwijl de overigen den bodem laten zien.
Het aangename zomerweder wordt hartelijk
begroet en is hoegenaamd niet onwelkom,
als voldoende regenwater aanwezig was. Niet
alleen menschen beginnen behoefte te krijgen,
maar ook de tuin- en veldvruchten wachten
op een verkwikkenden regen, terwijl de maaiers
eveneens kunnen merken, dat het al eenigen
tijd droog is geweest. Het gras is lang niet
malsch genoeg en gaat meermalen eenigszins
voor de zeis liggen, inplaats van afgesneden
te worden. Het is bepaald zwaar werk voor
die mannen en geen wonder dat ook zij
uitzien naar een milden regen,
Sneek. Aan de Woensdag alhier gehouden
waren aangevoerd
le soort
2e
3e
Te Kessel (Limb.) is bij het restau-
reeren van een huis, welks bewoners voor
korten tijd waren overleden, in bet bed een
zakje gevonden, inhoudende bankbiljetten,
goud- en zilverwerk ongeveer ter waarde van
f 900.
geval het betrof roeiwedstrijden 'op
Zondag trachtte toe te passen, maar
wel genoodzaakt was zijn verzet tegen
wat door gewoonte recht was geworden,
op te geven.
Dusdanig verzet zou misschien niet
gewenscht zijn. De wet wordt nu een
maal niet streng meer toegepast. Door
hier en daar incidenteel hare bepalin
gen streng uit te voeren, terwijl men
er over ’t algemeen weinig rekening
mee houdt, dreigt men rechtsonzeker
heid te scheppen.
Het blad ziet in deze zaak een nieuwe
aanwijzing voor de urgentie van de herzie
ning der Zondagswet”.
Totaal 307 stuks.
Voor le soort paarden werd
tot f 500 betaald, voor 2e soort van f 175
tot f 350, voor 3e soort van f 100 tot f 150.
Er waren weinig vreemde koopleiden ter
markt. De handel was~traag.
Van 1922 Juni a.s. zal het beken
de groote circus P. Wilke alhier voorstel
lingen geven op het terrein van de Kunst
ijsbaan aan de Stationsstraat.
Zondagavond 18 Juni wordt nog in Hoorn
gespeeld en den volgenden morgen vertrekt
men van daar per extra trein, bestaande uit
22 waggons, welke per extra-stoompont over
zee wordt vervoerd, naar Sneek.
Het reusachtige circus dat 3000 personen
kan bevatten en ’s avonds electrisch verlicht
is, wordt in 5 uur tijds opgebouwd, zoodat
Maandagavond 19 Juni hier reeds de eerste
voorstelling kan worden gegeven.
Aan het circus zijn verbonden een 70 per
sonen en verder zijn er een 40-tal prachtige
paarden, eenige leeuwen, ezels, honden, enz.
Het Bestuur der Zweminrichting al
hier heeft boven eenige kleedkamertjes een
klein platform doen bouwen van waaruit
men gezeten op een sleedje, langs een boog-
waarts naar beneden gaande glijbaan met een
flink gangetje het water inschiet.
Er wordt van deze nieuwigheid zeer veel
gebruik gemaakt en naar men zegt moet dit
de eerste glijbaan in Nederland zijn, in
zwemscholen gebezigd wordende.
De Chr. Hist. Kiesvereeniging alhier
stelde gisterenavond tot candidaat voor den
gemeenteraad den heer K. vd Brug, gemeente
ontvanger van Wijmbritseradeel.
De Openbare Leeszaal werd in de
maand Mei bezocht door 832 personen en
wel195 gedurende de le week, 193 ge
durende de tweede week, 194 in de derde,
158 in de vierde week en 92 gedurende de
nog restende dagen dier maand.
Door heeren Commissarissen over den
Mac-Adamweg »SneekBolsward» werd heden
Vrijdagmiddag 12 uur, ten huize vaq den
heer Jan Oosterhout te Nijland, bij gesloten
briefjes verpachthet recht van het heffen
en invorderen der tollen aan de twee tolboomen
van genoemden weg, voor het tijdvak van 5
Juli 1911 tot 12 Mei 1915.
Ingekomen waren de volgende) inschrij
vingen
H. Tijhuis te Rijssen, Gabel no. 1 (tolhek
bij IJsbrechtum) f 1426 gabel no. 2 (tol
hek bij Bolsward) f 1434 per jaar.
W. H. ten Gate te IJsbrechtum, gabel
no. 1 f1178; H. Hobma te Hartwerd, gabel
no. 2 f 1400. De gunning is aangehouden.
Gevaarlijke zitplaats.
Een ernstig ongeluk heeft op de Lijnbaan
te ’s-Gravenhage plaats gehad bij het ran-
geeren van de Westlandsche Stoomtram.
Een ongeveer 10-jarig knaapje, dat naar
men zegt aan een der tramrijtuigen was gaan
hangen, geraakte met het hoofd tusschen de
buffers van twee tegen elkander komende
wagens. In bewusteloozen toestand werd de
jongen in het politieposthuis aan de Loos-
duinsche brug binnengebracht en daarna
vervoerd naar het R. K. Ziekenhuis aan het
Westeinde. Daar bleek het kind reeds te
zijn overleden.
Maatregelen tegen „stukjes draaien”.
In de gisteren gehouden vergadering van
den Raad der gemeente Doetinchem werd
aangenomen een verordening, waarbij de
ambtenaren der politie worden gemachtigd
om leerlingen van scholen in deze gemeente,
die in den leerplichtigen leeftijd vallen, te
brengen naar het hoofd der school, waartoe
zij behooren, wanneer zij in die schooluren
op den openbaren weg worden aangetroffen
zonder geleide van hun ouders, voogden of
verzorgers en geen bewijs kunnen vertoonen,
waaruit blijkt, dat zij een geldige reden van
of verlof tot tijdelijk schoolverzuim hebben.
Twee jeugdige boefjes.
Eenigen tijd geleden spraken de 15-jarige
slagersknecht J. de W. en de 12-jarige loop
jongen M. K, te Middelburg af om, wanneer
zij voldoende geld bijeen konden krijgen, er
samen van door te gaan.
Nadat de jongste Dinsdagmorgen bij een
dame hier ter stede voor zijn patroon geld
ontvangen had en daardoor in het bezit was
van een bankbiljet van f 25, ontmoette hij
zijn kameraad, wien hij dit vertelde. Deze
inde hierop voor zijn patroon verschillende
kleine postjes tot een gezamenlijk bedrag
van f 4.40.
Direct daarop verlieten de jongens de stad,
wandelden naar Souburg, gingen per tram
naar Vlissingen en staken van daar per boot
naar Neuzen over. Van hieruit zetten zij
hun reis te voet voort tot Axtel. Het was
inmiddels avond geworden en daar de boefjes
geen onderdak konden vinden, kwamen zij
bij de marechaussee terecht. Deze stelden
hen, omdat zij minderjarig zijn, Woensdag op
transport naar Vlissingen. De marechaussee
aldaar, direct vermoedende de door de politie
alhier gesignaleerde jongens in hen te zien,
nam hun een voorloopig verhoor af, en vond
het bankbiljet van f 25 in de voering van
de pet van M. K. De f 4.40 waren reeds op.
De jongens werden daarop naar hier terugge
bracht en aan de gemeentepolitie overge
leverd, (N. Cl.)
Dat het door den Burgemeester van Bols
ward weigeren van vergunning voor het
houden van een vlieg-demonstratie op Zondag
voor vele neringdoenden een tegenslag is en
vrij wat ontstemming heeft gebracht, behoeven
wij niet te verzwijgen.
Duizenden bezoekers kwamen het vorig
jaar te Heerenveen en te Leeuwarden op de
Zondagen toen er gevlogen werd en de
neringdoenden plukten daarvan de welkome
vruchten.
Of bij het vaststellen der politie-verorde
ning gedacht is aan de mogelijkheid, dat
vergunning voor dergelijke feesten zou worden
geweigerd, betwijfelen wij.
Art. 135 luidt toch
z/Het is verboden openbare vermakelijk
heden te houden, tenzij met vergunning van
den Burgemeester. De Burgemeester weigert
deze vergunning niet dan in het belang van
de openbare orde, zedelijkheid of veiligheid”.
Of nu op Zondag er meer kans bestaat
voor ordeverstoringen of de zedelijkheid of
veiligheid dan meer in gevaar komen dan op
werkdagen, kunnen wij niet toestemmen.
Hoe het ook zij, het verlof om op Zondag
een vlieg-demonstratie te Bolsward te houden
is geweigerd en waar de beslissing uitsluitend
van den Burgemeester afhankelijk is, is hooger
beroep uitgesloten.
Dat een geestverwant van den Burge
meester er anders over denkt, blijkt uit
onderstaand oordeel van de Nederlanderdag
blad tot verbreiding van Christelijk-Nationale
beginselen, redacteur de heer Mr. de Savornin
Lobman, ’t welk voorkwam in het avondblad
van het Algemeen Handelsblad dato 14
Januari 19U.
Vliegen op Zondag.
z/Er is door den Kerkeraad der Ned. Herv.
Kerk verzocht de vliegdemonstraties te Soes-
terberg op Zondag te verbieden. De Gemeente
raad, die dit verzoek ontving, hield de be
slissing in beraad. Over deze zaak is het
oordeel gevraagd van de redactie van De
Nederlander, die opmerkt dat de Gemeente
raad niets kan doen, daar aan dit lichaam
niet de zorg van de politie is opgedragen
en daarop deze beschouwing laat volgen
De handhaving der openbare orde is
aan den burgemeester aanbevolen. Hier
onder valt volgens art. 188 van de
Gem.-Wet de politie over voor het
publiek openstaande samenkomsten, open
bare vermakelijkheden, enz. Derhalve
over vliegdemonstraties.
Dergelijke vertooningen kan de burge
meester verbieden als zij strijden ,zmet
de openbare orde of zedelijkheid”. In
’t algemeen is dat met vliegdemonstra
ties natuurlijk niet het geval. Ook
met zulke demonstraties op Zondag niet.
Zulke Zondagsvertooningen strijden wel
met de Christelijke moraal, maar het
is zeer de vraag of het woord //zedelijk
heid” in de wet in zoo ruimen zin
wordt bedoeld.
Derhalve zou de burgemeester hier
machteloos staan, indien er geen Zon
dagswet bestond. Art. 4 van die wet
bepaalt //dat geene openbare vermake
lijkheden, zoo als harddraverijen (en wij
mogen naar analogie zeggen vliegdemon
straties) op de Zondagen zullen gedoogd
worden”. De Raad kan van dit ver
bod compensatie verleenen, mits de
voorstelling niet tijdens de godsdienst
oefening geschiedt.
Werd nu dit art. toegepast, dan zou
de Burgemeester niet slechts bevoegd,
maar verplicht zijn de voorstelling
te verbieden behoudens tegengesteld be
sluit van den Raad.
Nu is echter van algemeene bekend
heid, dat de Zondagswet niet slechts
is verouderd (zij dateert van 1815),
maar zelfs goeddeels in onbruik is ge
raakt. Dat is wel zonderling, daar de
wet nooit formeel is afgeschaft, maar
het is toch hoogst moeilijk daartegen
te reageeren. Men herinnert zich, dat
de burgemeester van Haarlem eenige
jaren geleden die wet in een dergelijk
Joure. Overal in partijen, vereenigingen,
bonden, corporaties wordt getracht de onder
linge band zoo stevig mogelijk te leggen,
zooveel mogelijk contact onderling te zoeken
om dien band en daarmee de kracht die er
van de partij etc. uitgaat, te versterken.
Zeker met deze bedoeling worden er naar
den wensch van het hoofdbestuur Nutsdistric-
ten opgericht, waardoor in den lande de tot
nu los naast elkaar staande Departementen
die enkel op de Alg. verg, te Amsterdam
eenmaal ’s jaars heel even elkaar zoo terloops
ontmoeten, nu in groepen worden saam-
gevat onder een z.g. Districts-bestuur.
kan daardoor meerdere samenwerking
onderling overleg gepleegd worden in tal
van zaken, om b.v, maar iets te noemen, in
het samenstellen der sprekers-lijsten voor de
winter-bijeenkomsten en in heel veel meer.
Tot het district Heerenveen hebben zich
naast Joure ook reeds aangesloten de Dept.
Heerenveen (natuurlijk, Wolvega, Oldeboorn
en Akkrum. Meerdere zullen wel volgen.
Jouster Crt.
In de laatste dagen zien we, zeker
in verband met veel vervoer van hooiers en
maaiers, lange lorries van rug-aan-rug-banken
over dwars voorzien zonder overdekking. De
passagiers maken dus een openlucht rit, bij
brandend zonnig weer of bij regen niet erg
prettig.
Overigens zit het er best
een //schijntje”.
Woensdag j.l. werd onder leiding van
Burgemeester Piccardt, van Wonseradeel,
door bijna 300 dames en heeren, deels leden
van zang- en muziekgezelschappen uit XJak-
kum, Parrega en Exmorra, «een bezoek ge
bracht aan het Sanatorium en voor de beide
lighallen een vastgesteld programma van zang
en muziek uitgevoerd.
Het eigenlijke doel van den ijverigen Bur
gemeester, groot voorstander van het Sana
torium, was, zijn gemeenteleden wat nader
met de stichting bekend te maken. Een
propaganda-tocht dus, want getracht wordt,
op deze wijze te bereiken het tegendeel van
wat de spreuk zegt,/Onbekend maakt on
bemind.”
Bolswardsche Courant.
b
II
n
