Nieuws- en Advertentieblad
Bols ward en Wonseradeel.
1911.
Versciüjnt Donderdags en Zondags. 50ste Jaargang.
No. 50.
Donderdag 22 Juni.
BINNENLAND.
VOOR
Afzonderlijke
f 55087.14&
a.
8.23
f14273.27
2.03
11.450
f
1000.—
3.59
312265
f 12323.13
Zuiver winstsaldo
- 170.—
1 Januari
f
2240.—
1500.—
105.—
1000.—
354765H.L.
195085H.L.
Achlum. Het 100-jarig bestaan der Brand-
assurantie-Mij. Z/Achlum” wordt op 5 Juli e.k.
herdacht.
commissie
administratie
1800.—
1500.—
f18527.535
37.50
- 2289.03
- 103.11
- 7215.19
- 343.095
- 1308.69
f40813.875
f 14273.27
7992.095
2391.64
7.45
553.43
44.40
gemeentege-
f34865.92
- 1479.83
- 8766.59
- 931.76
- 3000.—
- 983.30
- 1554.86
- 3504.885
Totaal
UITGAVEN.
252.—
800.—
voor ovens, ketels en eigen
verbruik 12368
Totaal
Hiervan werden verkocht
u
Cokes.
Op 1 Januari 1910 was in voorraad 1250 H.L.
Gemaakt gedurende 1910
ADVERTENTIEPRIJS: 17 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
en arbeidsloonen
ONTVANGSTEN.
Aan gas, particulieren en
bouwen
Meterhuur
Cokes
Leiding
Straatverlichting
Teer
Ammoniakzout
Diversen
van het besluit van den
ingevolge art. 114èta der
van de gasfabriek
van den gemeente-
ontvanger te doen voeren, besloot de gas-
noemen posten in
over te gaan tot een gewijzigde
en de boekhouding geheel in
te richten volgens de dubbele methode, een
en ander ingaande 1 Januari 1911.
De finantiëele uitkomsten over 1910 zijn
als volgt
en blusschen
Door de Gemeente
de straatverlichting vergoed een
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 3 maanden.
Franco per post 50 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Aan het VERSLAG van den toestand
en de exploitatie der Gemeen
telijke Gasfabriek te Bolsward,
over het dienstjaar 1910,
ontleenen wij het volgende.
Algemeen overzicht.
De verbouwing der fabriek werd in den
loop van 1910 voltooid, naar aanleiding
waarvan de gascommissie besloot B. en W.
met de leden van den raad uit te noodigen
tot bezichtiging van een en ander. Dit be
zoek had plaats op 5 Januari 1911, bij
welke gelegenheid de heeren met belangstel
ling alle nieuwe gebouwen en toestellen be
zichtigden.
De ovens en toestellen werkten gedurende
het heele jaar tot volle tevredenheid.
Op 5 Mei had een ontploffing plaats in
den sedert eenige weken buiten werking
zijnden oven, waardoor het binnenwerk ont
wricht en beschadigd werd. Ondanks een
nauwkeurig onderzoek, ingesteld na uitbreken
van den oven, kon de oorzaak van het on
geval niet vastgesteld worden. De finantiëele
schade werd geheel door assurantie gedekt.
In October werd de nieuwe laadmachine
in werking gesteld, welke geheel beantwoordt
aan de verwachting, zoowel wat betreft
meerdere gasopbrengst der kolen als verge
makkelijking van de werkzaamheden der
stokers.
Totaal
Het bruto saldo bedraagt dus
Om tot het zuivere winstsaldo te komen
behooren de hieronder te
aanmerking genomen te worden.
Bruto saldo 1910
Verplichte uitkeering
aan de gemeemte
3% pCt. rente van
de leening ’95 a
f3000
Aflossing sub 2
4 pCt. rente leening
Vergaderk. a f 6300
Aflossing sub 4
4 pCt. rente leening
1 Oct.’08 h f 45000
Aflossing sub 6
4 pCt. rente leening
Sept. 1909 af 56000
Aflossing sub 8
Steenkolen
Zuivering
Leiding
Vrachten
Tractementen
Administratie
Meters
Buitengewone werken en onder
houd,
gewoon onderhoud
b. ovens
c. hoofdleidingen
d. ammoniakfabriek
e. onvoorzien
565050 M3. 100%
Het verlies percentage bedroeg het vorige
jaar 4.74 pCt. en is thans gedaald tot
3.59 pCt.
Totaal 318765H.L.
Blijft in voorraad op 31 December 1910
3600 H.L.
De verkochte 195085 H.L. cokes brachten
op f8766.59, zijnde met inbegrip van klop-
en bezorgloon 44.94 cent per H.L. ’t Vorige
jaar was de middelprijs per H.L. 54.77 cent.
Ammoniak zout.
Gedurende 1910 werd voor de eerste maal
het ammoniakwater door de fabriek zelf tot
zwavelzuur ammoniak zout verwerkt. Door
ongeoefendheid van het personeel en onbe
kendheid met het toestel leverde een en ander
in het begin eenige moeilijkheden op, waar
door de eerste zoutopbrengst niet aan de
verwachtingen voldeed. Langzamerhand werd
dit echter beter en kunnen de resultaten
voor een le bedrijfsjaar bevredigend genoemd
worden. Thans werkt alles tot volle tevre
denheid.
Totaal werd geproduceerd in 1910 11475
K.G. zout, aan zuur werd verbruikt 13739
K.G. van 60° Beauméaan Sel de Sonde
verbruikt 1000 K.G.
De 11475 K.G. zout brachten opf 1554.86,
of gemiddeld per 100 K.G. f 13.55.
Gebruikt werd aan zuur Sel de Sonde f 452.93
zz arbeidsloon, brandstof voor
stoom enz.
rente en aflossing 9 pCt. van toe
stellen met gebouw a f4500.- 405.
Totaal uitgaven f 1027.93
Het zout bracht op f 1554.86, zoodat er
een zuivere winst werd verkregen van f526.93.
Finantieel overzicht.
Naar aanleiding
Gemeenteraad om
gemeentewet, het beheer
zelfstandig, afgescheiden
te 11 uur gebluscht worden, terwijl de overigen
als nachtlantaarns blijven doorbranden. Bij
maanverlichting worden bovendien 21 lan-
laarns ontstoken.
Voor straatverlichting werd geraamd ver
bruikt te zijn 46500 M3. gas, aan kousjes
werden verbruikt 1775 stuks en glazen 195
stuks.
De kosten van aansteken
bedroegen f 576.25.
werd voor
som van f 3000.
Verlichting fabriek, woning enz.
Voor de verlichting van gebouwen, -ter
reinen, kantoor en woning der fabriek, werd
verbruikt volgens aanwijzing der meters
11450 M3. Dit is aanmerkelijk hooger dan
het vroeger getaxeerde bedrag. De oorzaak
van het meerder verbruik moet in hoofdzaak
gezocht worden in het grooter aantal lichten
in de nieuwe fabriek en door het op de
meters brengen van alle terreinlantaarns.
Gasproductie.
De gedistilleerde 1993 ton kolen brachten
volgens den fabrieksmeter op 565.050 M3.
of 28.3 M3. per ton kolen.
Tot begin October 1910 werd nog met
de schop geladen, daarna werd de laadmachine
Smulders in bedrijf genomen. Wanneer de
laadmachine een vol jaar in bedrijf geweest
is, kan de verkregen meerdere gasopbrengst,
beter onder cijfers gebracht worden.
Gasverlies.
De gasproductie bedroeg volgens aanwij
zing van den fabrieksmeter 565.050 M3.
waarvan werden verbruikt door
particulieren 486.809 M3. 86.15 °/0
straatverlichting 46.500
fabriek, terrein en
woning
condensatie, mis
wijzing en verlies 20.291
f 1950.14.
f10197.—
Mindere inventarisw. f 2021.65
Premie ongevallenw. - 104.48
als een Clown zijn meester het werk uit
diens handen ging nemen.
Bij de handkr^cht gladiatoren, de heeren
Fred en Alfonso, geraakte het publiek onder
den indruk.
Wat deze beide gymnasten verrichtten,
hebben we nog nooit gezien.
Geen halsbrekende toeren vertoonden deze
kranige jongens, maar krachttoeren, die
vooral tot hun recht kwamen bij het werken
aan ééne hand in de ringen.
De vrijheidsdressuren, voorgesteld door den
heer Wilke Jr. met een viertal fijne vier
voeters, bracht de aanwezigen niet weinig
in verrukking, vooral toen het viertal voor
de loge van het hoofd onzer gemeente een
eeresaluut bracht.
De pauze, die maar kort duurde, werd
besteed aan ’t in orde brengen van de ijzeren
kooi voor de vijf leeuwen, onder welke vier
leeuwinnen.
Nadat de verschillende zitplaatsen voor de
koningen van het woud waren binnenge
bracht, kwam koning Nobel met zijn vier
vrouwen binnen.
Terstond werd ieder, onder bedreiging met
de zweep, door den heer Bartzeni een zit
plaats aangewezen. En dan volgde de ver-
tooning.
We hebben het gezien, hoorden wij velen
zeggen, maar als men ons verteld had, wat
deze dieren deden, we hadden het moeilijk
kunnen gelooven.
De heer Bartzeni doet met deze woestijn-
bewoners letterlijk wat hij wil. Telkens
dwingt hij ze van zitplaats te verwisselen,
doet ze nederliggen als honden, gaat op den
leeuw liggen, ja steekt hem op een gegeven
oogenblik zijn hoofd in den muil. Een der
leeuwinnen dwingt hij, rechtop zich tegen de
traliën te drukken, waarop de meester de
handen om zijn hals staat.
Zijn zuster, mejuffrouw Bartzeni, danst
onder het staan op de tambourijn tusschen
de dieren door.
Maar het stoutste moest nog komentoen
voor de dieren het teeken van den aftocht
was gegeven, strekte de heer B. zich voor
den uitgang languit op den grond en
het heele gezelschap draafde over hem henen,
de kooi uit naar hun verblijfplaats.
We kunnen aan dit interessante nummer
nog toevoegen dat twee Deensche doggen,
of misschien een ander soort hond, het
leeuwental steeds gezelschap hield. Broederlijk
zat men naast en bij elkander, ja een der
leeuwinnen zagen we zelfs heel vriendschap
pelijk met zijn poot spelen aan de zitplaats
van den verren bloedverwant. Een groot
gejuich ging er op, toen de echtgenoot in
den harem in zittende houding zich moest
zetten en de hond daarop met gestrekte
pooten tegen den rug van Nobel opstond.
We behoeven niet te vragen welk een
applaus het loon was voor dezen ongewonen
dierentemmer en welk een gejuich er op
ging toen mejuffrouw Bartzeni met een
fraaie bouquet van rozen dankte voor de haar
gebrachte hulde.
Circus in miniature, van den heer August
Wheals, was alleraardigst. Een zeer klein
paardje, hondjes, gekleed als paardjes, een
als een olifant, bootsten allerliefst de toeren
na, die bij de hooge rijkunst voorkomen.
Laat ons bij het zeer vele schoone dat
we nog zagen, voegen, dat de firma Wilke
over clonws beschikt, die niet weinig de
lachspieren in beweging brengendat een
fijn orkest een hoogst opgewekte stemming
er in houdt; dat tent, zitplaatsen, manege,
electrisch licht, niets te wenschen laten; dat
paardenliefhebbers hun hart hier eens
kunnen ophalen aan een stal met paarden
van het edelste ras, dan hebben we o.i. het
volle recht een ieder aan te sporen het
Circus Wilke met een bezoek te vereeren.
Sn. Ct.
Na een langdurige ongesteldheid is
hier heden Dinsdagmorgen in den ouderdom
van 65 jaar overleden de heer S. Haagsma,
oud-notaris.
De overledene was vroeger secretaris van
deze gemeente, daarna notaris te Bozum.en
werd na het overlijden van den heer A. Mie-
dema, in diens plaats benoemd tot notaris
te Sneek.
Gezondheidsredenen noopten den heer
Haagsma eervol ontslag te vragen, dat hem
op zijn verzoek met ingang van 1 Januari
1910 werd verleend.
Hepk. Nwsbl. v. Fr.
Sneek. De honderden en nog eens honder
den die gisteravond ’t Circus Wilke bezochten,
zijn zonder uitzondering ruim elf uur hoogst
voldaan huiswaarts gekeerd.
Wat was het mooi! Zoo iets hadden we
ons niet voorgesteld dat waren de woorden,
die we bij het uitgaan als uit, éénen mond
hoorden. Om alles weer te geven, wat in
dit circus werd vertoond, we zöuden er
ruim een geheele courant mee kunnen vullen.
Daarom bepalen we ons tot het voor
naamste, ’t meest treffende, ’t welk we te
zien kregen. En dan noemen we in de
eerste plaats Mr. Charley, de matroos aan
den mast, een loshangenden stok, boven in
de tent bevestigd. Aan dit voorwerp ver
richtte Janmaat, bijna zonder het gebruik
van zijn armen, toeren, die ons het hart
menigmaal deden vasthouden.
’t Rijden van de gezusters Kaiser in haar
zeldzaam fraaie costuums Monte Cristo, een
volbloed hengst, zoo schoon als w’ een paard
maar kunnen denken, gereden door een jonge
dame, mejuffrouw Eugènie, het daverend
applaus bewees, hoe die nummers in den
smaak vielen.
De leuke, gedresseerde ezel, Rigoletto,
voorgesteld door August Wheals, bracht niet
weinig de lachspieren in beweging, vooral
Bestuur en Personeel.
De samenstelling der Gascommissie onder
ging geen verandering.
In de samenstelling van het personeel
kwam een verandering doordat L. Lam-
mertsma met ingang van 31 December door
boogen ouderdom ontslag vroeg, wat hem
eervol werd verleend door den raad onder
toekenning van een wekelijksche toelage van
f 2.62 boven zijn uitkeering van de Rijks-
verzekeringsbank a f 2.19 per week.
Stokerij.
De 8-retorts generator oven, was het ge
heele jaar in bedrijf en werkte tot volle
tevredenheid. De door de ontploffing ver
nielde bovenbouw van de 6-retorts oven
werd opnieuw ingebouwd. Van deze gelegen
heid werd gebruik gemaakt om in plaats
van zes, zeven retorten in te bouwen waar
door de capaciteit van den oven aanmerke
lijk verhoogd werd.
Gasberging.
In degasberging kwam geen wijziging.
De kleine gashouder werd gedurende den
zomer eenmaal overgeteerd, evenzoo gedeel
telijk de onderklok van den grooten gas
houder.
De gasberging bedroeg 2250 M3. zijnde
94 van de grootste etmaal aflevering.
Hoedanigheid van het gas.
Het gas werd gedurende het geheele jaar
afgeleverd, vrij van schadelijke bestanddeelen
en gaf geen reden tot klachten.
Drukking.
De automatische drukregulateur werkte
het geheele jaar zonder stoornis en onder
hield dag en nacht in het centrum der stad
een gelijkmatige drukking van 37 m.m.
Gasverbruik.
Op 31 Dec. 1910 waren 624 gewone
gasmeters en 278 muntmeters tegen 585
gewone en 265 muntmeters op 31 December
1909.
Het gasverbruik over de gewone meters
in 1910 bedroeg 407472 M3. en dat over
de muntmeters 79337, totaal 486809 M3.,
in 1909 was het totaal verbruik 438006 M3.
dus een vermeerdering van 48803 M3. of
11.14 0/0.’
Het aantal inwoners bedroeg op 31 Dec.
1910 7129. Het gasverbruik over de meters
bedraagt dus per inwoner 68.29 M3. tegen
61.12 M3. in 1909.
Straatverlichting
Het aantal straatlantaarns werd dit jaar
met 2 uitgebreid, 1 aan het einde van den
Sneekerweg, die bij de doorbrand lantaarns
werd opgenomen en 1 achter de fabriek van
de heeren Kingma, die onder de gewone avond
lantaarns werd opgenomen. Doot.verbouwing
van de gasfabriek zijn twee lantaarns uit
de telling der P. V. gevallen, die bij terrein
verlichting gebracht zijn en blijft daardoor
het totaal getal op 134, waarvan 48 stuks
fi
Bolswanlsche Courant
u
H
n
u
u
u
u
'l
