olsward en Wonseradeel.
I
Orgelbespelingen,
te
HARDDRAVERIJ
met Handicap, op de korte baan,
onder de reglementen der Ned. Harddraverij
en Renvereeniging, te houden op
MAANDAG 10 JULI 1911,
’s namiddags 2 uur,
op het terrein
Nieuws- en Advertentieblad
Vereeniging tot Bevordering van liet Donderdags en Zondags.
1911.
50ste Jaargang.
Vreemdelingenverkeer,
HARLINGEN.
aan
Zondag 2 Juli.
BINNENLAND.
den Noorder-Zeedijk.
VOOR
i maanden.
de onderwijzer
en
J
belangstelling niet ontbreken.
de paardensport animeeren
de
hunne tegenwoordigheid te
Zoo’n geval staat niet alleen Uit het
buitenland zijn er vele overgebracht, de heer
Wegerif, kostschoolhouder te Nijmegen, heeft
er indertijd staaltjes van gegeven en ook
van zijn eigen ervaring op dat gebied.
Ik heb leerlingen gehad, schreef hij, die
reeds hart- en oogaandoeningen hadden ten
gevolge van het sigaretten rooken. Ik heb
ze gehad, die brutaalweg zeiden .stuur u
mij maar weg, want ik kan 't toch niet
de Tweede Kamer en den
Bij zekeren stam van
men de ervaring opgedaan,
overeen komt met Euro-
Uit de circulaire van een Amsterdamschen
winkelier. Van 1 Juli af wensch ik mijn
magazijn om negen ’s avonds te sluiten en
verzoek daarbij uw welwillende medewerking^
laar a 5 Cent.
laten, ik rook al van
Maar ook heb ik ze
en bij -vijftigtallen, die
en een
veroveren,
althans niet dit voordeel zou hebben, een
tegenwicht zou vormen, tegen het rooken
door kinderen.
Alvorens deze vraag te beantwoorden willen
wij het een en ander aan bedoeld blad ont
kenen.
Hoe staat het met het tabaksgebruik als
een kwaad En hoe staan onze doctoren
er tegenover Daar zijn zooveel hoofden
zooveel zinnen.
Aanbevolen voor
Gemeenteraad.
Congonegers heeft
die wel eenigszins
peesche ondervindingen op dat punt, dat het
even onaangenaam is een speech aan te
hooren als er een af te steken.
Het is daarom bij die zwarten gebruik
geworden dat de spreker zoolang hij aan
het woord is, op een been moet gaan staan.
Probatum est I
mijn achtste jaar.
gekend, bij tientallen
om te willen slagen
goede positie in de maatschappij te
verieem op vciiuca. <uui uv. veroverenj foef rooken nalaten en... verras
paarden en rijtuigen reductie senj wag uit]£Omst I Niet één van hen
slaagde niet.
„toeback te suijghen” pleegt. Ik laat die
veronderstelling voor wat ze is, maar con
stateer, dat de medici, die er over schrijven,
dikwijls heel sterk van meening verschillen.
Dr. Ch. Bles, bekend publicist in medische
aangelegenheden, somt er in de brochuren-
reeks Pro en Contra een heele reeks nadeelen
van op, maar Prof. Pel schrijft in het
Berliner Klinische Wochenschrift, dat afge
zien van de gevallen, waarin een persoon
buitengewoon gevoelig voor tabak is, een
matig gebruik van tabak drie sigaren
per dag niet is af te keuren.
Dat is wel zeker, dat tot dusver een Bond
tegen het rooken in Nederland niet inge
slagen is. Wij, Nederlanders, zijn dan ook
geduchte rookersGemiddeld gebruiken we
3400 gram tabak per jaar, terwijl na ons
op de lijst de Vereenigde Staten komen met
2110 gram per hoofd en per jaar en bijvoor
beeld de Engelschman, dien wij ons toch ook
altijd voorstellen met een sigaret of een
houten pijp in zijn gezicht, het niet verder
brengt dan 680 gram.
Deze verhoudingscijfers geven er een kijk
je op, hoe diep het tabaksgebruik bij ons
is ingeworteld I
ADVERTENTIEPRIJS: 17 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Hel bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
De directeur
heeft indertijd
verzocht een
het rooken van
Een dergelijke maatregel is niet licht te
verwachten. Men heeft in het buitenland
wel eens iets dergelijks beproefd, maar het
heeft nooit iets uitgehaald.
Wij verwachten en dit is ons ant
woord op de gedane vraag niet veel van
belastingwetten, die zich niet aansluiten aan
de algemeen gangbare begrippen onder het
volk. De jongens die „acht Russen voor
een dubbeltje” koopen, zullen ze ook koopen
voor 11 centen. Wie niet wil, dat de kin
deren rooken, moet zijn ouderlijk gezag doen
gelden en weten te doen eerbiedigen
Opvoeding, overtuiging en toezicht zijn de
middelen tegen de rookkwaal der jongens
in het algemeen moest een man niet rooken
voor hij zijn sigaren zelf betalen kan. Dat
is een goede levensregel, dien wij allen ouders
aanbevelen
Leeuwarden, 30 Juni. Hedenmorgen ver
spreidde zich het alarmeerend bericht, dat bij
een ter markt aangevoerde stier mond- en
klauwzeer was geconstateerd. Bij informatie
vernamen we echter, dat dit gelukkig niet
het geval is. De stier, die gestald geweest
was in den stal der wed. De Boer, aan de
Langemarkstraat, werd, voor hij op de markt
was, door den veeartsenijkundigen dienst aan
gehouden, als verdacht van besmet te zijn.
Het dier werd terstond weggebracht naar een
daarvoor bestemd gebouw, doch daar bleek
bij nader onderzoek, dat het geheel vrij van
de ziekte was. Het is dan ook aan den
eigenaar, koopman G. de Wilde, van Sneek,
teruggegeven.
voren ter vergadering opgeroepen door aan
plakking aan de achterzijde van ’t gebouw
der Openbare Leeszaal en per convocatiebiljet.
De woorden: „en bij advertentie in minstens
twee verschillende Sneeker bladen”, zijn thans
weggelaten.
De heer Boeijenga Jr. wou den gulden
middenweg in deze, n.l.’t Bestuur kan
adverteeren, als dit gewenscht is.
De Voorzitter antwoordde den heer B. dat
’t recht daartoe altijd bij ’t Bestuur blijft.
Workum. Gedeputeerde Staten van Fries
land hebben goedgekeurd het besluit van
den Raad dezer gemeente, waarbij een voor
schot van ten hoogste f 12000 is verleend
uit de gemeentekas aan de in deze gemeente
gevestigde vereeniging „Volkshuisvesting”
voor de stichting van 10 woningen alhier.
Stavoren, 28 Juni. Heden arriveerde in
onze haven een niet alledaagsch schip, n.l. de
Rijnaak „Windthorst 2” van Altrijs, Duitsch-
land, groot 1500 ton, geladen met basalt
slag, bestemd voor de gem. Hemel. Olde-
phaert c.a. Bovengenoemde lading wordt in
kleine scheepjes overgebracht om verder naar
de verschillende opslagen te worden vervoerd.
De ansjovisvangst is afgeloopen. De
totale vangst bedraagt ongeveer 1200 ankers
(anker is pl.m. 3000 stuks), waarvoor besomd
werd van f 11.70 tot f 13.40 per 1000
stuks.
Verleden jaar werden hier slechts 210
ankers aangevoerd. De prijs varieerde toen
van f 16 tot f 17 per 1000 stuks.
Harddraverij te Harlingen.
De Vereeniging tot bevordering van Vreem
delingenverkeer te Harlingen heeft het voor
nemen op Maandag 10 Juli a.s. een hard
draverij met handicap op de korte baan te
houden, onder de reglementen der Ned. Hard
draverij- en Ren vereeniging. Als prijzen
worden uitgeloofd f 100, f 40, f 25 en de
inleggelden.
Waar het aantal harddraverijen in deze
provincie in de laatste jaren zeer is afge
nomen, verdient het streven der vereeniging
alle waardeering. Een goed geregelde hard
draverij is een speciaal Friesch vermaak en
zal het aan
Liefhebbers van
wij in Juli naar Harlingen te gaan om
draverij met
vereeren.
De jury zal bestaan uit de heeren H.
Velding te Franeker, handicapperL. 8.
Hilarides en 8. Bangma te Pingjum en J.
van Hulst Sz. te Harlingen.
Eene fout in de wel op het Arbeidscontract?
Eene dame zond hare dienstbode op staan-
den voet weg, omdat deze weigerde des avonds
ongeveer elf uur ’t was Oudejaarsavond
een paar kopjes om te wasschen. De
Amsterdamsche kantonrechter oordeelde, dat
deze min vriendelijke handelwijze der dienst
bode aan mevrouw geen „dringende reden”
gaf tot onmiddellijke verbreking der dienst
betrekking en veroordeelde mevrouw tot be
taling eener schadevergoeding.
De Nederlander is over dit vonnis zeer
verbolgen. Over zulke dingen moesten de
menschen niet procedeeren. En, doen zij het
toch, dan moest de rechter niet zulke be
slissingen geven, waardoor hij toont dat hij
niets van huiselijke verhoudingen begrijpt.
Volgens het Christelijk-historisch orgaan
ligt de fout bij de wet. Het geval bewijst,
hoe gerechtvaardigd het verzet van Christelijk-
Historische zijde indertijd is geweest tegen
de toepassing van de Arbeidscontractbepa-
lingen, ook op huiselijke diensten.
Hier nu slaat het blad den bal geheel
mis, merkt Land en Volk op. Op 9 Maart
1906 heeft de heer de Savornin Lohman
het voorstel gedaan dat met 46 tegen
13 stemmen werd verworpen om de
huiselijke dienstboden niet te laten vallen
ouder de bepalingen der nieuwe wet op de
arbeidsovereenkomst, doch voor hen de oude
artikelen van het Burgerlijk Wetboek te
laten gelden.
Welnu, had de heer Lohman zijn zin ge
kregen, dan had het kopjes-wasschen-geval
precies zoo gestaan als nu. Onder de oude
wet had de dienstbode haar zaak even
goed bij den kantonrechter kunnen brengen
als onder de nieuwe wetde kantonrechter
had even goed moeten uitmaken, of de dienst
weigering een reden toen heette het in
de week een „wettige” reden was tot on
middellijke wegzendingbij de beslissing
dier vraag zou de kantonrechter even vrij
zijn geweest als hij thans was bij de beoor-
deeling of een „dringende reden” bestond.
Soortgelijke processen zijn dan ook vóór 1906
herhaaldelijk voorgekomen.
Men kan aan de Nederlander toegeven,
zegt h. en V., dat met wat goeden wil van
weerskanten dit zaakje wel buiten de recht
zaal had kunnen blijven. Doch ten onrechte
meent het blad een fout te vinden in de
wet. Of zou het soms wenschen, dat de
verhouding tusschen „dienstbode” en „meeste
res” buiten alle wet werd geplaatst Dat
zou eigenlijk de consequentie moeten zijn.
Het verloren zoontje.
De ouders van een 10-jarigen knaap in
de Gravenstraat te Amsterdam hebben eenige
uren van groote onrust doorgebracht. Hun
zoontje kwam Dinsdag op den gewonen tijd,
4 uur, niet thuis. Bij onderzoek bleek, dat
hij aan een schoolkameraadje gezegd had
een vriendje te Zandvoort te gaan bezoeken.
In een auto ging zijn vader aanstonds den
Haarlemmerweg op, doch tot bij Osdorp ont
moette hij niets. Daar hij niet kon aannemen,
dat de jongen reeds zoo ver zou zijn, keerde
hij terug.
Later ontvingen de ongeruste ouders be
richt, dat hun zoontje op het politiebureau
te Haarlem veilig was opgenomen.
Thans is hij weer in het ouderlijk huis
teruggekeerd.
Een bejaard heer had den knaap weenend
in het gras gevonden, uitgeput van ver
moeienis. Hij had hem per tram verder naar
Haarlem gebracht onder bescherming der
politie. N. v.d. D.
Oude munten.
Te Abbekerk (bij Medemblik) heeft, men
bij het graafwerk voor eene burgerwoning,
op een diepte van ongeveer 25 c.M., een
pot, inhoudende 71 Spaansche zilveren munt
stukken, gevonden, met verschillende beelte
nissen, waaronder van Karel V en Filips II,
uit de 16e eeuw, ter gezamenlijk gewicht
van ruim lx/2 K.G.
Ver geelachtig.
Te St.-Kruis is vergeten een candidaten-
lijst in te leveren van de aftredende leden
(twee liberalen en een katholiek). Gekozen
werden hierdoor de drie R.-K. heeren P. de
Baars, A. Blondeel en O. de Sutter.
De „Onder de Streep” schrijver van
het Alg. Handbid. schrijft
Briefkaarten gratis. Er bestaat een
land ter wereld, waar men briefkaarten voor
niets krijgen kan. Het kost alleen wat moeite.
Dat land is Palestina.
Daar wordt gerekend met een dubbelen
koers van het geld regeeringskoers en markt-
koers. Een frank is te Jeruzalem tegen
regeeringskoers, dus bij de post, 43/4 piaster
waard. Een piaster is 40 para. Het kleine
geldstukje, de aschari, geldt tegen regeerings
koers 10 para. Dus is een frank gelijk aan
19 aschari. Op de markt geldt echter een
frank 5 piaster en 18 para, dat is 218 para.
1 Aschari geldt daar 12^2 para, dus 1 frank
]7 aschari. Want de overblijvende para’s
worden niet meegerekend, omdat men ze,
in het klein ruilverkeer, toch niet betalen kan.
Geeft men dus aan de post een frank en
vraagt een briefkaart van t/2 piaster, dan
krijgt men 17 aschari terug, die men in de
stad kan uitgeven voor 1 frank.
Winst1 briefkaart.
Het publiek meent wel te hebben opge
merkt, dat de dokter, die zelf rookt, zijn
patiënten veel gemakkelijker een enkel
sigaartje toestaat, dan zijn collega, die geen
Hepk. Nwsbl. v. Fr.
Sneek. In de Woensdagavond gehouden
vergadering van Leden der Openbare Leeszaal,
werd bij 2e vrije stemming tot bestuurslid
(vac. Dr. Staverman) benoemd met 10 van
de 18 geldige stemmen, de heer mr. 8.
Vellinga, griffier bij ’t Kantongerecht alhier.
Op de heeren P. v. d. Horst en J. Voet-
berg (no. 2 der aanbeveling) werden resp. 5
en 3 stemmen uit gebracht.
Zonder hoofdelijke stemming werd besloten
art. 15 van ’t Huishoudelijk Reglement zoo
te wijzigen, dat dit thans luidt:
De leden worden minstens één week te
Nu houd ik niet van bewijzen uit de
verte, zegt de schrijver, en voor dergelijke
dingen laat dus het buitenland mij koud.
En wat vlak bij gebeurt, is het best te con-
optïuar-^ troleeren.
Een Haarlemsch schoolhoofd vertelde hem
o.m. het volgende
Vroeger heb ik eens opgeteld, hoeveel
jongens van mijn school rookten. Dat was
de helftNadat ik een ouderavond gehou
den heb, is dat wel verminderd, maar ver
dwenen is het nog niet, ’t Gebeurt het
meest in de klassen, waar
zelf rookend binnenkomt.
Ik heb nu aan de ouders geschreven over
vijf kinderen van zeven en acht jaar, die
rookten. Van één begrepen de ouders niet,
hoe hij er aan kwam zijn broertje van 13
jaar kreeg eens in de drie weken vijf cent,
misschien deed hij met hem een haaltje mee.
En de vader van een anderen verklaarde
het geval zoo och, ziet u, we rooken alle
maal thuis en dan blijven de eindjes liggen
en die rookt de jongen dan op Maar ’t zou
niet weer gebeuren, want de dokter had hem
(den vader) om een maagaandoening, het
rooken verboden en zijn eindjes sigaren zou
de jongen niet meer vinden.
Meermalen heb ik ondervonden dat de
jongens, als ze in een hoogere klasse kwamen,
zwakker werden vooral in het rekenen als
we dan naar de oorzaak zochten, bleek die
het rooken te wezen.
van de Velsensche tuchtschool
aan den Minister van Justitie
verbod uit te vaardigen van
jongens beneden de 16 jaren.
PRIJS f 100,—.
1ste PREMIE - 40,—.
2de 25,
3de de inleggelden.
Inleg f 1,Aangifte schriftelijk tot
Vrijdag 7 Juli, ’s middags 12 uur, bij den
Secretaris der Vereeniging F. WIJMA,
Brouwersstraat 12, Haklin0en.
De Staatsspoor verleent op verzoek voor het
vervoer van j, 1
op den vrachtprijs.
I
Nergens in ons land is, hetzij door wet,
hetzij door gewoonte, de leeftijdsgrens aan
gegeven, waarop met rooken kan of mag
worden begonnen. Geen wonder, dat die
termijn voortdurend meer naar beneden wordt
verlegd. En over de schadelijkheid van het
rooken voor kinderen zijn Dr. Bles en Prof.
Pel het gelukkig eens I J)e eerste gaf een
staatje, waaruit blijkt, dat van de jongens
van 6 tot 7 jaar op de Amsterdamsche scho
len 28 procent rookt en 74 procent van die
van 12 tot 13 jaar. Merkwaardig genoeg
schijnt de financieele staat daarop geen in
vloed uit te oefenen, integendeel op de eerste
klasse-scholen voor onbemiddelden rookte 85
procent van de kinderen van 12 jaar, van
die in de derde klasse-scholen (f 30 school
geld) 60 procent per jaar.
Dr. Bles laat het daarbij. Hij is zoo vast
overtuigd van de schadelijkheid van tabaks
gebruik in 't algemeen, dat hij er niet bij
vertelt (gesteld, dat het onderzocht is) hoe
de rookende jongens zich bij het leeren
hielden tegenover de niet rookers.
Prof. Pel heeft dat juist kiezer dagen wel
gedaan, door mededeeïing te doen van een
dertienjarigen jongen, die veel rookte, en
werkte op een fabriek. Wisselende stemming,
onrust, slapeloosheid, hallucinaties, geheugen
zwakte en psychische depressies waren de
bedenkelijke verschijnselen, die de hoog-
leeraar bij den jongen opmerkte.
Zoo’n geval staat niet alleen I
1
ft
wardsclie Courant
I
