Nieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
d
te
2
1911.
Verschijnt Donderdags en Zondags. 50ste Jaargang.
No. 58.
I
g
3
Donderdag 20 Juli.
Van twee concerten.
4
■ril
VOOR
Afzonderlijke
Aan heeren Staten van Friesland.
schappij
Friesland,
het
opgekomen,
I
begrepen
verbetering
4
Aangeboden in de Zomerzitting der Staten
van Friesland van 1911.
rapporteurs merkte
i ander ten goede
van de communi-
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 3 maanden.
Franco per post 50 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar h 5 Cent.
VOORSTEL van de Gedeputeerde
Staten, om aan de Nederlandsche
Tramwegmaatschappij een rente
loos voorschot te verleenen ten
bedrage van zeven achttiende
der kosten van ombouw van de
tramlijn Sneek Bolsward en
aansluiting met het spoorweg
station te Sneek.
tramweg uit de provinciale fondsen te onder
steunen.
De commissie stelde daarom voor, aan den
en het bestuur
van handel
nijverheid te Bolsward mede te deelen,
er geen termen bestaan tot inwilliging
het door hen gedaan verzoek, doch dat
Tijdens de behandeling van ons in Uwe
zomerzitting van 1906 ingediend voorstel
tot het verleenen aan de Nederlandsche
Tramwegmaatschappij van een renteloos voor
schot, voor verbeteringen, uitbreidingen en
vernieuwingen van weg en werken van de
door haar geëxploiteerde tramwegen en van
voorschotten voor onderscheidene door haar
in Friesland aan te leggen nieuwe lijnen
werden door den gemeenteraad van Bolsward
en het bestuur van de vereeniging tot be
vordering van handel en nijverheid te Bols
ward adressen tot Uwe vergadering gericht,
die de strekking hadden dat de verplichting
van de maatschappij tot ombouw van den
tramweg van Sneek naar Bolsward in een
locaalspoorweg zou worden opgenomen onder
de voorwaarden verbonden aan het verleenen
van het renteloos voorschot voor verbetering
van weg en werken der bestaande lijnen.
Uit die adressen, welke zich bij een reeds
in 1904 door nu wijlen C. J. van der Veen
te Bolsward aan den Minister kenbaar ge
maakt verlangen, bleek, dat men te Bolsward
wenschte dat de spoorweg van Sneek ge
schikt zou worden gemaakt voor het door
gaand vervoer van goederen en wagens van
de Hollandsche IJzeren Spoorwegmaatschappij,
een verandering, waarmede naar door den
gemeenteraad bekomen inlichting, hoogstens
f 100.000,gemoeid zou gaan. Onder de
werken waarvan de kosten uit het te ver
leenen renteloos voorschot van f324.500,
moesten worden bestreden, behoorde de ver
betering van het emplacement te Bolsward
geraamd op f 70.000,terwijl in den
ADVERTENTIEPRIJS: 1—7 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
staat der werken voor verbetering der bogen
te Sneek en te Joure was begrepen een som
van f 11.500,voor verbetering van het
emplacement te Sneek.
Uwe commissie van
destijds op, dat dit een en
komt aan de verbetering
catie tusgchen Sneek en Bolsward en onge
twijfeld een groot deel uitmaakt van de
aan den verzochten ombouw verbonden kosten.
Wat te Sneek en te Bolsward en aan den
weg tusschen beide steden nog moest ge
schieden voor den ombouw was onbekend
en even onbekend was het bedrag van den
steun dien de gemeenteraad van Bolsward
in het slot van zijn adres in uitzicht stelde.
De wensch der adressanten naar verande
ring van den tramweg van Bolsward naar
Sneek werd door de commissie van rapporteurs
alleszins billijk genoemd en in het belang
der maatschappij, weshalve zij meende dat
die door de vergadering moest worden be
vorderd. Bij de bestaande onzekerheid omtrent
de kosten van die verandering en omtrent
den door de gemeente Bolsward daartoe te
verleenen steun, kon dit echter niet geschie
den door de verplichting tot het maken van
die verandering aan de Nederlandsche Tram
wegmaatschappij op te leggen als voorwaarde
voor het door de provincie aan haar te
verleenen voorschot. Door het opleggen van
die verplichting zou billijkerwijze het bedrag
van dit renteloos voorschot moeten worden
verhoogd en op geene wijze was toen te
bepalen met welke som die verhooging zou
moeten geschieden.
De commissie van rapporteurs meende dus
dat de verplichting tot verandering van den
tramweg van Sneek naar Bolsward niet onder
de voorwaarden van het renteloos voorschot
moest worden opgenomen en dat de Staten
deze verandering op de beste wijze zouden
bevorderen door aan den gemeenteraad van
Bolsward in uitzicht te stellen een gunstige
overweging van een later bij haar in te
dienen verzoek om de verandering van dien
is tot stand gekomen, beide maatschappijen,
op door hen reeds overeengekomen voor
waarden, alsdan de exploitatie dezer lijn op
zich zullen nemen en dat het kostenbedrag
vroeger geraamd op f 110.000.na eene
hernieuwde en nauwgezette opneming en
berekening door de Nederlandsche Tramweg
Maatschappij was geschat op f 90,000,
dat de door den raad uitgesproken wensch
en tot den Minister van Waterstaat gericht
verzoek, om van het Rijk meer dan i/3 der
voor bedoelden om bouw vereischte som toe
gezegd te mogen zien, blijkens officieuse
mededeelingen zeer waarschijnlijk niet inge
willigd zullen worden
dat de raad, in zijne vergadering van
12 Juli 1911, nogmaals ernstig heeft over
wogen of, ingeval van het Rijk niet meer
dan i/3 der voor bedoelden ombouw ver
eischte som verkregen zou kunnen worden,
de gemeente hare subsidie hooger zou kunnen
stellen
dat hij, hoewel noode kunnende besluiten
den financieelen last voor de gemeente nog
meer te verzwaren, toch, omreden het groote
belang dat Bolsward heeft bij eene eventueele
spoedige tot standkoming van den ombouw
der tramlijn BolswardSneek, zijn besluit
d.d. 16 December 1910, in dier voege heeft
gewijzigd, dat in plaats van 2/9 van het
kostenbedrag tot een maximum van f 20.000.-
nu 5/j8 van kostenbedrag tot een maximum
van f 25.000.- voor bovenbedoelden ombouw,
van gemeentewege, wordt toegezegd
dat de raad het onnoodig oordeelt U nog
maals het groote belang aan te toonen dat
deze gemeente heeft bij bovengemelden om
bouw, maar zich in deze refereert aan zijne
adressen d.d. 29 Juni 1906 en 1 Juni1907
dat hij, onder verwijzing naar het besluit
der Staten van 19 Juli 1906, no. 1, 9e en
onder opmerking dat Bolsward toevallig
alleen staat voor de zoogenaamde streek,
waarvan de hulp zou kunnen worden ver
wacht, vermits Wijmbritseradeel, waardoor
de tram gedeeltelijk loopt, zoo goed als geen,
en Sneek als concurreerende stad niet het
minste belang heeft
zich tot Uwe vergadering wendt met het
eerbiedig verzoek ten behoeve van den om
bouw der tramlijn BolswardSneek zooveel
meer dan 1/3 van het kostenbedrag te willen
toezeggen, als Bolsward minder dan i/3 in
staat is te subsidieeren.
Bolsward, den 12 Juli 1911.
’t Welk doende,
Be Raad der gemeente Bolsward,
(w.g.) M. OBERMAN, Voorzitter.
(w.g.) K. H. LAAGLAND, Secretaris.
Nu hebben we hem toch gehoord, den
zooveel besproken Russischen violist.
Eenige maanden geleden trad hij voor
eerst te Amsterdam op bij een groote ver
gadering aldaar.
En sinds dien tijd hoorde men van alle
kanten Z/Sörmus, Sörmus en nog eens Sörmus,
de groote violist.”
Wie is Sörmus? Ja daaromtrent wordt
veel verteld, vast staat dat hij een ver
bannen Rus is, die in ’t vrije Nederland een
toevluchtsoord heeft gevonden. Zijn politieke
richting schijnt mede oorzaak dat hij gastvrij
is opgenomen in den kring van hen, die
arbeiden aan het groote doelz/volksgeluk”.
Op meerdere plaatsen opgetreden, meest bij
meetings, was het bijna altijd het geval dat
deze violist alleen voor 't voetlicht kwam
en zonder begeleiding speelde.
Nu echter was er gelegenheid hem te
hooren op een kerk-concert in de Ned. Herv.
Kerk te Pingjum.
Vele belangstellenden waren
de kerk was vol toehoorders.
De orgelbegeleiding was toevertrouwd aan
een bekend dilettant.
Op het programma kwamen voor: werken
van Bach (uit de D dur Suite), Beethoven,
Tartini, Glück, Haydn, Mozart en Schubert.
De heer Sörmus had een dankbaar gehoor,
men luisterde vol aandacht.
Deze uit zijn vaderland verdreven violist,
in uiterlijk veel op een schilder gelijkend,
druk, zeer druk soms in zijn bewegingen,
heeft een anderhalf uur lang zijn gehoor
beslist geboeid, Er gaat iets bijzonders uit
Voor eene gemeente als de hare was een
som van f 20,000.reeds een niet onaan
zienlijk bedrag en door die som tot f 25,000.
te verhoogen heeft zij getoond alles te willen
doen wat in haar macht stond om den om
bouw te bewerkstelligen.
Onder die omstandigheden vinden wij
vrijheid U in overweging te geven een voor
schot te verstrekken tot een hooger bedrag
dan wij aanvankelijk hadden willen voorstellen
beschikbaar te stellen. Wij meenen dat, waar
geheel onzeker is of van het Rijk een hooger
bedrag zal kunnen worden verwacht, de tot
standkoming van den ombouw niet om het
bedrag van f 5,000.in de waagschaal
mag worden gesteld. Nu de gemeente hare
bijdrage met f 5,000.verhoogde, vinden
wij vrijheid U voor te stellen van wege de
provincie een voorschot te verstrekken voor
den ombouw, van zeven achttiende der kosten
doch tot een maximum van f 35.000.
Wij meenen dat dit voorschot is te be
schouwen als een aanvulling van het vroeger
door U verleend voorschot ad f 324,500.
en daaraan dus gelijke voorwaarden moeten
worden verbonden als waarop dit door U
werd toegekend.
Het adres dat de raad ons heden deed
toekomen alsmede het ons vroeger toegezonden
plan, leggen wij ter griffie ter inzage.
Wij hebben de eer U voor te stellen om
naar aanleiding van dat adres
Aan de Nederlandsche Tramwegmaatschappij
voor den ombouw van den tramweg Bols
wardSneek zoodat hij geschikt wordt voor
vervoer van tien tons goederenwagens en een
aansluiting met het spoorwegstation te Sneek
wordt verkregen, toe te zeggen een renteloos
voorschot tot een bedrag van zeven achttiende
deel van de daarvoor vereischte kosten doch
tot een maximum van f 35,000,onder
voorwaarden
dat de restitutie van het voorschot in
hoofdzaak geschiedt volgens de voorwaarden
door het rijk in zulke gevallen vastgesteld,
overeenkomstig de daarvoor door Gedeputeerde
Staten vast te stellen regeling
dat het voorschot overgaat op den Staa(
voor het geval deze tot naasting van de
tramlijn mocht overgaan mits de Staat zich
dan ook verbinde de bij het verleenen van
het voorschot gestelde voorwaarden te zullen
naleven
dat het plan van ombouw en van aan
sluiting aan het station te Sneek worde goed
gekeurd door Gedeputeerde Staten,
en verder onder zoodanige voorwaarden
als door Gedeputeerde Staten nader zullen
worden vastgesteld.
Leeuwarden, 13 Juli 1911.
Be Gedeputeerde Staten van
(w.g.) P. A. V. van HARINXMA
thoe SLOOTEN, Voorzitter.
(w.g.) C. B. MEN AL DA, Griffier.
Het adres van den Raad luidt
Aan de Provinciale Staten van Friesland.
Geeft met verschuldigdeu eerbied te kennen
De raad der gemeente Bolsward,
dat hij, naar aanleiding van eene missive
van heeren Gedeputeerde Staten der provincie
Friesland d.d. 13 December 1910, no. 52,
2e afdeeling W, houdende verzoek aan den
raad zich te verklaren welk bedrag de ge
meente zou willen subsidieeren voor den
ombouw van den tramweg BolswardSneek,
tot een spoorweg geschikt om met spoor
wagens bereden te kunnen worden in zijn
vergadering van 16 December 1910, na
ampele besprekingen, zich bereid verklaard
heeft daarvoor 2/9 van het kostenbedrag tot
een maximum van f 20,000,- te geven, onder
voorwaarde, dat tegelijk het personen-vervoer
met aansluiting aan het station Sneek der
Hollandsche IJzeren Spoorweg op al de ver
trekkende en aankomende treinen vast ge
regeld wordt, uit hoofde hieraan evenzeer
groote behoefte bestaat
dat hij bovenvermeld besluit niet nam,
alvorens een uitvoerig rapport te hebben
gehoord van de ter dezer zake uit en door
den raad benoemde commissie, waaruit onder
anderen bleek dat de Hollandsche IJzeren
Spoorweg Maatschappij en de Nederlandsche
Tramweg Maatschappij geheel tot overeen
stemming waren gekomen, zoodat, wanneer
de ombouw der tramlijn SneekBolsward
gemeenteraad van Bolsward
der vereeniging ter bevordering
en
dat
van
de Staten genegen zijn in gunstige overweging
te nemen een verzoek strekkende tot het
verleenen van finantieelen steun om den tram
weg van Sneek naar Bolsward zoodanig te
veranderen dat hij geschikt wordt voor vervoer
van spoorweggoederenwagens en een betere
aansluiting met het spoorwegstation te Sneek
wordt verkregen.
Met dit voorstel vereenigde Uwe vergadering
zich zonder beraadslaging of stemming.
Wij willen niet ontkennen, dat zij daar
mede geheel handelde in onzen geest. Ook
wij hadden reeds eenige jaren onze aandacht
gevestigd, op de mogelijkheid van dien om
bouw, waardoor Bolswardalthans een tegemoet
koming zou ontvangen voor het gemis van
ligging aan het spoorwegnet, waarop haar
vroeger uitzicht was geopend vóór de tot
standkoming van de spoorlijn Leeuwarden
SneekStavoren.
Ook de Minister van Waterstaat had ons reeds
bij brief van 29 November 1904 doen weten
dat hij bereid zou zijn om het toekennen
van een rijksbijdrage voor den ombouw te
bevorderen, indien de gemeente Bolsward en
de provincie Friesland voldoende bijdragen
beschikbaar stelden. Bij brief van 1 April
1909 verklaarde hij zich nader bereid te
bevorderen dat door het Rijk ten hoogste
een derde der kosten zou worden bijgedragen,
nadat door de meer direct belanghebbenden
het overige zou zijn toegezegd. Voor de
Nederlandsche Tramwegmaatschappij waren
volgens den Minister bij den ombouw geen
belangen betrokken. Intusschen was zij be
reid de uitvoering op zich te nemen indien
daaruit voor haar geenerlei kosten voort
vloeiden. Met deze regeling kon de minister
zich vereenigen.
Wij ontvingen in Juli 1907 van den
directeur der Nederlandsche Tramwegmaat-
een plan met begroeting voor den
ombouw met spoorwegaansluiting te Sneek,
waarvan hij de kosten stelde op f 111,000.
Zoolang het lot van het wets-ontwerp be
treffende de Drentsch Friesche lijnen onzeker
was, meenden wij inzake den ombouw der
lijn SneekBolsward geen stappen te moeten
doen. Immers met de verwerping daarvan
zou het geheele tramwegvraagstuk een geheel
ander aanzien gekregen hebben. Toen daar
omtrent door de Tweede Kamer was beslist
en met grond verwacht mocht worden dat
de Eerste Kamer evenmin bezwaren zou
maken, zetten wij de instructie voort. Brief
wisseling met den directeur en met den raad
van Bolsward volgde, waarop de raad dier
gemeente zich bij besluit van 16 December
1910 bereid verklaarde voor den ombouw
beschikbaar te stellen een bijdrage van 2/g
der daaraan verbonden kosten doch tot een
maximum van f 20,000.
Op onze vraag naar het eindbedrag der
begrooting van de kosten van den ombouw
deelde de directeur ons in December 1910
mede dat na een hernieuwd onderzoek door
den Raad van Toezicht op de Staatsspoor
wegen, die onderscheidene vereenvoudigingen
van het eerste plan mogelijk achtte, waarmede
ook de Minister zich vereenigde, daarvoor op
ongeveer f 90,000.mocht worden gerekend.
In samensprekingen met burgemeester en
wethouders van Bolsward stelden wij in uit
zicht een voorstel aan Uwe vergadering om
voor de Nederlandsche Tramwegmaatschappij
een voorschot tot een derde van de kosten
tot een maximum van f 30,000.beschik
baar te stellen voor den meergeinelden om
bouw de moeielijkheid bleef intusschen op
welke wijze de nog ontbrekende f 10,000.
moeten gevonden worden. Na herhaald aan
dringen onzerzijds en na ernstige, hoewel
vruchtelooze, pogingen, zoowel van onzent wege
als door den gemeenteraad aangewend om
den Minister tot verhooging der rijksbijdrage
te bewegen, verklaarde de raad zich bereid
zijn bijdrage te verhoogen tot vijf achttiende,
maar tot een maximum van f 25.000.
Wij zijn van oordeel dat de gemeente Bolsward
daarmede wel het uiterste heeft gedaan wat
redelijkerwijze van haar verwacht mocht
worden.
Bolswardsche Courant
'lil
•l
•1
I
i
--.i
'X.