Nieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
fl
I
I
I
i
1911.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
50ste Jaargang.
No. 60.
NABETRACHTING over onze
Gemeenteraadsverkiezing.
J
1
II I
I '1
Donderdag 27 Juli.
BINNENLAND.
I
VOOR
Afzonderlijke
zijn vertrek in het
i'
aan
deze
een les zijn? Het is
de stemming onder
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 3 maanden.
Franco per post 50 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
waar
werd alarm geblazen
een
naar hier terugge-
ADVERTENTIEPRIJS: 1—7 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
De stembus heeft gesproken en het staat
thans vast, hoe onze Bolswardsche gemeente
raad er in September zal uitzien.
Groote verandering is er niet aangebracht.
Alleen zullen wij in de plaats van den heer
Feenstra, die men niet eens de eer bewees
van een candidaatstelling, den heer Terhenne
een zetel zien innemen.
Toch zullen er wel heel weinigen zijn,
die deze verandering niet tegelijkertijd een
verbetering zullen heeten. De nieuw ge
kozene staat bekend als een ijverig en scherp
zinnig man, steeds bedacht op allerlei mid
delen, die er toe kunnen leiden om onze
gemeente vooruit te brengen. Van hem
koesteren wij dan ook de beste verwachtingen.
Hoe betrekkelijk weinig er ook in het
magistraats-personeel is gewijzigd, toch valt
er uit den gevoerden stembusstrijd nog al
wat te leeren vrij wat meer, dan de geringe
verandering zoo oppervlakkig zou doen ver
moeden.
In de allereerste plaats staat dit wel vast,
dat wanneer de coalitie van Roomsch Katho
lieken, Anti-revolutionnairen en Christelijk
Historischen met bekwame en geschikte can-
didaten komt, deze alle kans hebben, om
zegevierend uit den strijd te komen. En
wanneer de candidaten der coalitie niet, of
met geringe meerderheid gekozen worden,
dan wordt daardoor reeds te kennen gegeven,
dat er iets bijzonders in de lucht hangt.
Dan moeten er bepaalde redenen zijn aan
te wijzen, die aan het te verwachten succes
in den weg stonden.
Dat de heeren Keikes en Lanter terstond
herkozen zouden worden, werd algemeen
verwacht. Ook het op deze heeren uitge
brachte aantal stemmen kon niemand ver
bazen. Maar dat de heer Eerdmans een veel
geringer aantal stemmen zou verwerven,
ofschoon evenzeer candidaat der drie recht-
sche partijen, daarvan was men algemeen
overtuigd. De uitslag heeft zulks bevestigd.
Daar moest een oorzaak voor zijn. De heer
Eerdmans, die stellig in ontwikkeling, be
spraaktheid en ervaring niet bij de beide
andere candidaten der gecoaliseerde partijen
behoeft achter te staan, zou in gewone
omstandigheden stellig op niet minder stem
men behoeven te rekenen, dan de beide
andere heeren.
Toch zijn er veel mannen van rechts hem
ontrouw geweest. Het blijkt, dat er heel
wat personen geweest zijn, die, van het ge
heim der stembusprofiteerende, den rechtschen
candidaat Eerdmans wenschten te doen ver
vangen door een man van links. Een enkele
blik op de stemmencijfers is voldoende om
dit aan te toonen. De heer Eerdmans bleef
bij de eerste stemming beduidend achter en ook
bij de herstemming, (hij kreeg daarbij 381
van de 837 uitgebrachte stemmen) maakte
hij een droevig figuur voor den candidaat
van rechts.
Doch de oorzaak daarvan is bekend. Ze
ligt niet aan den persoon, maar aan de omstan
digheid deze omstandigheid dat het over-
groote deel van Bolsward’s burgerij niet
gediend is van het anti-revolutionnaire regime,
waaronder wij zijn geplaatst. Er zijn zeer
velen, die door onthouding van hun stem
aan den heer Eerdmans, daarvan getuigenis
hebben willen afleggen. Ook- zijn er, die,
om redenen van algemeene politiek, nog wel
op den heer Eerdmans hun stem hebben
uitgebracht, maar het gedaan hebben contre-
coeur, zonder instemming, tegen hun zin.
Het moet voor de anti-revolutionnairen
wel zonneklaar uit deze verkiezing zijn ge
bleken, dat er iets bijzonders was, zoodat er
op de bondgenooten van rechts niet volkomen
viel te rekenen. Zou dit getuigenis der
kiezers ook een les kunnen zijn?
Wat het bijzondere ditmaal dan wel was?
Wel, iedereen weet het, en wij behoeven er
geen waas van geheimzinnigheid om te
hangen. (Trouwens de Bolswardsche Courant
heeft niet geschroomd er reeds meer dan
eens het hare van te zeggen) het stuit onze
Burgerij tegen de borst, dat het op den
Zondag verplicht zou zijn te leven naar de
opvattingen van een kleine kerkelijke partij,
die onzen Burgemeester tot hare aanhangers
rekent, een partij die nog niet eens het zevende
Desertie.
Uit Harlingen wordt gemeld
Gisteravond zijn vijf gemonsterde zeelieden
van de //Professor Buys” gedeserteerd. Zij
liepen naar Franeker en gingen van daar
per spoor naar Duitschland. Zij werden
echter door de politie opgewacht en heden
middag geboeid teruggebracht.
Ben opgeheven staking.
De staking der arbeiders van de Twentsche
Tabakshandel maatschappij, die twaalf weken
duurde, is gisteravond opgeheven. Drie
arbeiders worden niet weder in dienst ge»
Workum, 25 Juli. Gisterenmorgen in eens
veel drukte en beweging op de Wijmerts.
Het paard van den heer T. Gaastra, voor
den meel wagen gespannen, was er vandoor
gegaan en vloog met den slingerenden wagen
achter zich in de richting van de Markt.
Wel beproefde men het op te keeren,
doch zonder succes, tot eindelijk Y. W. den
teugel wist te grijpen en het beest tot staan
bracht. Gelukkig, want anders waren stellig
ongelukken niet te vermijden geweest.
Als een bijzonderheid deelen we mede,
dat de groote trekhond van F. Hofman de
vorige week is gestorven. Dit is op zichzelf
geen bijzonderheid, maar wel als men weet
aan welke ziekte dit beest leed. Het moet
in erge mate lijdende zijn geweest aan tong-
blaar, dat het arme dier nauwelijks den bek
kon opendoen. Volgens deskundigen worden
gedeelte van onze burgers omvat. In ons
Bolsward is men zich bij menschenheugenis
niet op den Zondag te buiten gegaan; onze
stad staat er niet voor bekend, dat zij een
aantal onrustmakers herbergt, die men op
ZondSg voor de veiligheid, orde of goede
zeden verre moet houden van openluchtspel
of muziekuitvoering. Het krenkt anders
denkenden, dat zij door een eigenaardige
uitlegging onzer politieverordening, een
onschuldig vermaak op den Zondag verboden
zien. Er komt ergernis, er ontstaat behoefte
tot uiting en het eerste gevolg is een uit
spraak van de stembus, die, hoezeer ditmaal
nog tot overwinning leidende, toch te denken
geeft.
Zou deze uitspraak i
te hopen, vooral voor
onze burgerij.
Als onze Burgemeester in de politie
verordening een leidraad kan vinden voor
het al of niet geven van toestemming voor
vermakelijkheden, dan mag hij zich daaren
boven niet laten leiden door de vraag, wat
van anti-revolutionnair standpunt wenschelijk
is. Hem is de onpartijdige toepassing der
verordening toevertrouwd en persoonlijke
gevoelens mogen daarbij niet gelden.
Dat hebben zeer duidelijk de kiezers van
Bolsward te verstaan gegeven. Men moge
het veroordeelen, dat in den jongsten ver
kiezingsstrijd onze Burgemeester eenigermate
tot het middelpunt werd gemaakt, niemand
zal toch kunnen verhelen, dat juist het op
treden van onzen Burgemeester in dezen als
vanzelf het teeken was, waarin de strijd
gevoerd werd.
Voor den heer Eerdmans, die in moreelen
zin gesproken, het slachtoffer van deze om
standigheid werd, die zijn zetel wel bleef
behouden, maar zonder veel eer, zal de ver
kiezingsstrijd zeer onaangenaam zijn geweest.
Doch ook hij zal de beteekenis er van be
grijpen en zeker zal de stembus in de
toekomst nog duidelijker spreken, wanneer
de groote meerderheid in Bolsward in zoo
erge mate wordt geprikkeld door het verbod
van rechtmatige genoegens, die voor de stad
van groot voordeel kunnen zijn.
Overigens leert de stembus nog meer en
wel dit, dat er heel veel kiezers zijn, die
los zijn van elk partijverband.
De linksche partijen hadden zonder twijfel
een vijfden zetel in den Raad kunnen be
machtigen, als er meer samenwerking, of
liever minder tegenwerking was geweest. Het
is wel treffend, dat de S. D. A. P.ers, die
ten slotte den heer Eerdmans nog in den
Raad hebben geholpen, slechts 39 stemmen
uitsluitend op hun eigen candidaat hebben
uitgebracht. De leuze om met geen der
burgerlijke partijen samen te werken, schijnt
dus niet tot alle aanhangers te zijn door
gedrongen. Dat hun candidaat bij de her
stemming 34 stemmen minder had dan bij
de eerste stemming, geeft aan, dat men aan
die zijde nog niet algemeen heeft ingestemd
met het idee, om liever roemloos den strijd
te verliezen, dan mede te werken tot de
verkiezing van een candidaat van //Voor
uitgang”.
Hun protest tegen de toepassing onzer
politieverordening verliest aanmerkelijk veel
in beteekenis, nu door hun optreden de
anti-revolutionnaire zetel behouden bleef.
Een stembus kan leerzaam zijn. Ditmaal
was zij het in hooge mate.
honden slechts zelden door deze ziekte aan
getast en dan steeds in lichten graad.
Een aantal kinderen zijn lijdende aan tong-
blaar, waarschijnlijk door het gebruik van
besmette melk, welke niet vooraf gekookt was.
Gaastmeer. Bij den veehouder G. aan
de //Bird” alhier ontdekte men vuur in het
hooi. Toen een gat in het hooi werd ge
maakt, sloegen de vlammen naar buiten. Met
behulp van de brandspuit is men er in ge
slaagd het vuur te blusschen.
Woudsend. Alhier lagen gedurende enkele
weken een viertal woonschuitjes, met polder
werkers, in dienst bij den aannemer Krikke.
Deze schuitjes zijn Vrijdagnacht verdwenen,
nadat enkele der bewoonsters kans hadden
gezien eenige winkeliers te bewegen een
aantal waren af te geven, te zamen voor een
aanmerkelijk bedrag, die Zaterdagavond na
de uitbetaling van het loon zouden worden
betaald. Daar deze betaling niet is geschied
is hierin reden om winkeliers in andere
plaatsen te waarschuwen met crediet geven
voorzichtig te zijn. L. Crt.
Hoorn. De vliegweek te Hoorn heeft
aanleiding gegeven tot een proces tusschen
het Bestuur van Vreemdelingenverkeer en
de vliegvereeniging te Breda. De krans, die
de aviateur Mulder voor zijn eerste vlucht
ontving, heeft hij bij
station achtergelaten.
Twee meisjes te
12 en een van 6 jaar,
nomen, de overigen zullen op het oude loon
(de eisch was een loonsverhooging van een
gulden per week) het werk kunnen hervatten.
Heidebrand.
Vermoedelijk ten gevolge van het spelen
met lucifers door kinderen, is gisternamiddag
om vijf uur de als oefeningsterrein dienst
doende heide bij Ede in brand geraakt.
In het kazernement der bereden wapens,
men den brand het eerst bemerkte
en onmiddellijk rukte
detachement uit, dat het vuur meester
werd, vóór het kon overslaan naar de in de
nabijheid zijnde dennenbosschen.
Ongeveer 2 hectaren struikheide zijn
verbrand.
Staatscommissie voor legertoestanden.
De Haagsche correspondent van de Tel.
meldt
De Staatscommissie voor de legertoestanden
heeft reeds aan verschillende garnizoenen en
kazernes een bezoek gebracht. Naar ik ver
nam, werden deze bezoeken van te voren
niet altijd aangekondigd, ten einde een
zuiveren indruk van den toestand te ver
krijgen.
Van militaire zijde werd mij medegedeeld,
dat het optreden der Commissie daardoor bij
enkele commandanten ontstemming heeft
verwekt. Het kwam voor, dat een aantal
leden der Commissie, zonder voorafgaande
kennisgeving, een kazerne binnent'raden en
ondergeschikte militairen begonnen te onder
vragen. Dit moet in officierskringen mis
noegen hebben doen ontstaan.
De zeeliedenstaking te Amsterdam wordt
voortgezet.
Na afloop van een huishoudelijke vergade
ring door den Alg. Nederl. Zeemansbond,
hedenmiddag in Handwerkers Vriendenkring
belegd, deelde de voorzitter ons mede, dat de
stemming onder de zeelieden van dien aard is,
dat men aan opheffen van de staking niet denkt.
Door den voorzitter werd den stakers een
overzicht van de staking gegeven en o.a.
medegedeeld dat de z/Hollandia”, //Frisia”,
//Rijnland”, //Amstelland” en uDelfland”,
zonder Hollandsche bemanning varen en dat
verwacht wordt dat ook van de Maandag
binnenkomende //Zeelandia” het volk onmid
dellijk zich bij de staking zal aansluiten.
Verder werden plannen besproken om
de burgerij een protest te richten, om
in kennis te stellen met den werkelijken
toestand. Alg. H.
In den nacht van Zaterdag op Zondag
werden enkele ingezetenen te Wognum uit
hun eersten slaap wakker door vreemdsoortige
geluiden, die van de straat tot hun door
drongen. Het was nu eens hard loopen, dan
weer aanhoudend gefluit, afgewisseld met
geschreeuw, of men hoorde een stok op de
straatsteenen vallen. Het bleken de zoo
genaamde padvinders te zijn, die in ons
rustig dorp een nachtvelddienst kwamen
houden. Waar nu reeds jongens vanaf den
dertienjarigen leeftijd op soldatendienst wor
den voorbereid, zelfs in den nacht, waarlijk
daar kan het vaderland gerust zijn; ze
maken wel wat meer leven, dan de militairen,
doch daar moeten de ouderwetsche lui, die
daarover klagen, maar aan gewennen.
Zaterdagmiddag wilde in het park
Honingen te Rotterdam, een 12-jarige fiets
rijder voor een passeerende dienstbode uit
wijken. Hij raakte zijn stuur kwijt en reed
met groote vaart den vijver in. Hij was in
een oogenblik in het midden van den vijver
en zonk spoedig. Ofschoon 10 minuten later
opgehaald waren de levensgeesten reeds ge
weken. Het was de zoon van den hoofdagent
van politie van het politiebureau aan de
Hoflaan.
De hoofden der openbare scholen in
de gemeente Dantumadeel zijn, naar aan
leiding van een schrijven van Ged. Staten,
door het gemeentebestuur aangeschreven geen
kinderen op hun school toe te laten, die
den vereischten leeftijd nog niet hebben be
reikt en indien er zulke kinderen reeds zijn
toegelaten, die terug te zenden. Deze aan
schrijving staat in verband met het feit, dat
door den Arr. Schoolopziener verleden jaar
in enkele scholen bedoelde overtreding is
geconstateerd. Bij B. en W. weinig steun
vindende, heeft ZijnEdele het blijkbaar
hoogerop bezocht en met gunstig gevolg.
Harlingen, een van
zijn Zondagmiddag
zonder voorkennis harer ouders naar Leeu
warden gespoord. Door de politie aldaar
aangehouden, werden zij
bracht.
De ouders verkeerden inmiddels in de
grootste ongerustheid.
Dezelfde kinderen waren vroeger den zeedijk
uitgeloopen en werden onder Makkum aan
getroffen. N. Harl. Cl.
Uit Kimswerd wordt gemeld
Onze oude kerk, die er van buiten niet
zoo aanlokkelijk uitziet, is van binnen daaren
tegen wel een kijkje waard. Niet omdat ze
voorzien is van centrale-verwarmingsbuizen
en electrische lichtscheppingen, maar vooral
om den fraai gesneden preekstoel en eenige
grafzerken. Deze predikstoel, dateerende uit
het laatst der 17e eeuw, is gemaakt van
eikenhout en bevat vijf paneelen, waarop
bijbelsche tafereelen. De grafsteenen, stukken
beeldende kunst uit de 16e.en 17e eeuw,
die verleden jaar nog onder een houten vloer
waren verborgen, zijn thans in ’t koor der
kerk geplaatst, voor verderen ondergang
behoed en voor liefhebbers van kunst steeds
te bezichtigen.
Uit Kimswerd wordt gemeld: De vracht
rijder K. O., van Bolsward komende, werd
door een automobiel aangereden, tengevolge
waarvan hij onder zijn vrachtwagen geraakte
en inwendig gekneusd werd.
Iemand uit de omgeving van Bergum
verkocht aan een kippenkoopman drie jonge
hanen. Hij wilde van den koopman wel een
soortgelijken haan terug hebben, dan had
hij weer frisch bloed. Dat kon geschieden,
want de koopman had daar ginds in zijn
kar nog een mooi exemplaar, die paste juist
bij het soort van den kippenboer. De drie
hanen werden meegenomentwee bracht de
koopman in de kar, maar met den derden
keerde hij naar den voormaligen eigenaar
terug. Men kwam overeen, dat de koopman
een pond oude //hossokken” er op toe zou
krijgen, want deze haan overtrof natuurlijk
in deugd de vorige, dus iets voor de moeite!
De koopman gaf den raad om vooral den
nieuwen haan eenige dagen vast te zetten,
uangezien het dier hier vreemd was. Zoo
werd de kippenboer met zijn eigen waar
bedrogen.
Bolswardsche Courant
n
I
i
