Nieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
1911.
Verschijnt Donderdags en Zondags. 50ste Jaargang.
No. 64.
Donderdag 10 Augustus.
UIT DE PERS.
BINNENLAND.
Politiek Overzicht.
F
VOOR
Afzonderlijke
begin-
Het
gisteravond bracht het
Gedenckt dat
u
Wat middel is ’er,
't
PRINS JORIS schrijft in de Enkhuizer
Courant het volgend
van der Goes,
revisionisme
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 3 maanden.
Franco per post 50 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Ghy zijt, aleer men
o. a.
ADVERTENTIEPRIJS: 17 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts.‘ per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
Berockent zoo
op het machtsaltaar der coalitiewaar men
daarvoor tot de. vernederendste concessies
bereid is. Wij hebben het in een vorig
artikel gehad over het geval-Liefland in den
Haag, die door de Cbristelijk-Historische
kiesvereeniging aldaar onwaardig was ver
klaard eene plaats in den gemeenteraad te
bekleeden, en die door dezelfde kiesvereeniging
werd gecandideerd, omdat de Roomschen zulks
als eisch hadden gesteld. En we hebben toen,
met een zekere zucht van verlichting er
melding van gemaakt, dat dit zelfs den heer
de Savornin Lobman te kras was, en dat
hij in zijn blad De Nederlander zijne partij -
genooten over deze hunne houding had ge
kapitteld. Helaas, wij hebben te vroeg gejuicht.
Bij de herstemming is het ongelooflijke ge
schied, en heeft hetzelfde blad den heer
Liefland aanbevolen. Als zoo iets gebeurt,
hebben wij toch zeker wel het recht om te
zeggen, dat 'de coalitie geen concessie te
zwaar valt, als het gaat om in gesloten
gelederen te kunnen blijven optrekken. Dat
kerkelijke leger komt in breede en dichte
phalanx op ons af.
auto schrok, geraakten paard, wagen en
inzittenden te water. Deze laatsten, Van
Dijk zelf en een meisje, kwamen met den
schrik vrij. Ook het paard deerde niets. De
wagen en de goederen bekwamen nog al
eenige schade. Daar het nummer der auto
bekend is, is van een en ander proces
verbaal opgemaakt. F. D.
Workurn. In de vorige week gehouden
bestuursvergadering der afd. Z/Workum” van
de Friesche Maatschappij van Landbouw ter
beraadslaging over het ai of niet houden der
gewone jaarlijksche veekeunng, is besloten
met het oog op het algemeen heerschen van
mond- en klauwzeer deze keuring dit jaar
niet te houden en evenzoo de paardeukeunug,
die elk jaar ter opluistering van dezen dag
wordt gehouden, niet te laten doorgaan.
Sneek. Gisterenmiddag trok een 15-tal
Leeuwarder padvinders, die een tocht naar
hier hadden ondernomen, bij hun rondwan
deling door de stad, heel wat belangstelling.
Na een bad te hebben genomen in de
zweminrichting, vertrokken de jongelui weer
in de richting Leeuwarden.
Vrijdagavond is eene koe, eigen aan
den landbouwer T. H. Hoekstra, gisteren
morgen een koe van den landbouwer E. B.
aan den Oppenhuizerweg alhier, en heden
morgen een koe van den koemelker A.
Groenland, aan mond- en klauwzeer gestor
ven. Deze dieren zijn op de gebruikelijke
wijze vernietigd.
Dat de ziekte zich snel in onze omgeving
heeft uitgebreid, blijkt wel uit het feit, dat
in deze gemeente thans ’t vee van 56 land
bouwers besmet is verklaard. Slechts van
een 3 tal is 't vee nog gezond.
Het geheele beslag vee van den land
bouwer KI. Jansen te Tinega is weder ge
zond verklaard.
Zooals men zich zal herinneren was dit
het eerste geval van mond- en klauwzeer in
deze gemeente.
Een onwaar bericht.
Volk van
volgend bericht:
Gevangen
onzer lezers wordt
Is dus de coalitie voor een groot deel de
schuld van de triomfen, die de sociaal
democraten hebben gevierdwij denken er
niet aan haar alle schuld te gevendat
lijkt er niet naar. Wij steken gaarne de
hand in eigen boezem, en beginnen dus met
te verklaren, dat de houding der vrijzinnigen,
die in de laatste jaren toch al niet uitblonk
wat juistheid van inzicht betreft, hetgeen
hun in den tegenwoordigen politieken toe
stand te doen staat, ons al bitter en bitter
is tegen gevallen. Daar staat aan de eene
zijde tegenover de vrijzinnigen de kerkelijke
coalitie, waarin Dr. Kuyper, Mr. de Savornin
Lohman en Dr. Nolens onderling over de
gewichtigste vraagstukken van den dag
hemelsbreed in inzicht verschillenmaar
miliciens. Door een
ons medegedeeld, dat
het hem met zekerheid bekend is, dat
zich sinds eenige weken in de Oranje
Nassaukazerne een 5-tal miliciens in arrest
bevinden, omdat zij geweigerd zouden
hebben te schieten tijdens de gebeurtenissen
in de havenbuurten.
Vandaag zouden de arrestanten naar
Haarlem gorden overgebracht, om daar
voor den Krijgsraad terecht te staan.
Wij hebben ter bevoegde plaatse naar
de juistheid dezer mededeeling informaties
ingewonnen en vernamen niet alleen dat het
geheele bericht onjuist is, doch ook dat er
zelfs niets is voorgevallen, wat aanleiding
zou kunnen geven tot zulk een gerucht.
Niet alleen is de geest onder de troepen
tijdens hun verblijf in Amsterdam uit
muntend geweest, maar ook is van ter be
schikking stellen van een Krijgsraad van
miliciens, om welk feit dan ook, niets bekend.
Alg. Handbl.
Valsch spaarbankboekje.
Aan het postkantoor te Rotterdam is aan
gehouden een timmermansknecht J. R. uit
Altena, die daar trachtte onder valsche hand-
teekening geld te ontvangen op een spaar
bankboekje dat hij, benevens een aantal
andere voorwerpen als gereedschappen enz.,
had gestolen van een anderen inwoner van
Altena.
Hij is gevankelijk derwaarts overgebracht.
Treinbotsing
Te Twelloo had gistermiddag te 4 uur
een botsing plaats tusschen den van Deventer
naar Apeldoorn vertrek kenden locaaltrein en
een goederentrein. De oorzaak moet gezocht
worden in verkeerden wisselstand. Ver
scheidene personen in den locaaltrein gezeten,
bekwamen kwetsuren, hoewel niet van ern-
stigen aard. Enkelen moesten worden ver
bonden. De machine van den locaaltrein
beliep veel schade.
Berooving.
Gisternacht is in een café aan de Kortebaan-
straat te Rotterdam een persoon beroofd van
f 2400. Drie vrouwen zijn aangehouden
Het is bekend dat de laatste gemeente
raadsverkiezingen over het algemeen eene
versterking hebben gegeven van het sociaal
democratische element. Tegenover het verlies
te Leeuwarden geleden, waar één der voor
mannen van de 8.D.A.P., de heer Besuyen,
niet herkozen werd, slaat de winst in Amster
dam, Rotterdam, den Haag en elderswaarlijk
de sociaal-democratie kan tevreden zijn.
Nu heeft die opleving van de sociaal-
democratie voor ons niets wat verwondering
kan baren. De tegenwoordige coalitie-politiek,
die alle gezonde hervorming tegenhoudt
drijft den kleinen man, ook uit de kerkelijke
partijen zelve, bij geheele scharen in de
armen der sociaal-democratie, die geen grooter
vijanden heeft dan de burgerdemocraten. En
zoo doet zich in ons staatsleven op dit
oogenblik het zonderlinge verschijnsel voor,
dat de drie gecoaliseerde partijen van Rechts,
die zich onder meer ook daarom heeten ver
bonden te hebben, omdat daardoor alleen
paal en perk gesteld zou kunnen worden aan
den wasdom der sociaal-democratie, deze juist
zooveel mogelijk in de hand werken. Als
men van de stemmen bij de laatste gemeente
raadsverkiezingen op sociaal democraten uit
gebracht, aftrekt het aantal aangesloten
sociaaldemocraten bij de S.D.A.P., dat onge
veer tienduizend bedraagt, dan houdt men
nog eens duizende en duizende stemmen
over, en die komen natuurlijk van den aan
hang uit de kleine luyden van allerlei kleur,
die reden tot klagen hebben, en zich dus
aangetrokken voelen door het evangelie der
ontevredenheid. Want met tevreden men-
schen kunnen de sociaal-democraten al heel
weinig beginnen. Een flinke tot krachtig
sociaal hervormen gezinde Regeering, zoo
wel in Tweede Kamer als in de Staten der
Provincie en in de Gemeenteraden, zou het
beste geneesmiddel tegen de sociaal-democratie
kunnen wezen, maar zoo’n regeering is alleen
mogelijk te verkrijgen bij eene gansch andere
partij formatie, n.l. als de democratische
elementen van Links en Rechts zullen samen
gaan, en daardoor beiden geheel onafhankelijk
zullen worden van de sociaal-democratie. De
coalitie, die eene dergelijke regeering tegen
houdt, doet dus niets anders dan koren aan
dragen op den sociaal-democratischen molen,
en dat temeer, waar in onze vertegenwoor
digende lichamen de coalitie in den regel
enkel kijkt naar het sterkste element in de
coalitie, het conservatieve wel ie verstaan,
en er absoluut geen oog voor heeft, dat er in
haar midden toch ook nog democratische
elementen worden aangetroffen. In de ge
meenteraden komt dit zeer duidelijk uit
daarin zijn de kerkelijken b.v. bijna altijd
de trouwe schutspatroons van de huisjes
melkers. Een krachtig doortasten in zake
de Woningwet, een onbewoonbaar verklaren
van de krotten, die gezondheid en moraliteit
van den bewoner om het zeerste schaden,
en een krachtige aanbouw van gemeentewege
van goede arbeiderswoningen wordt bijna
altijd door hen tegengehouden. Wie kennis
pleegt te nemen van de discussies in den
Amsterdamschen gemeenteraad, weet dat wij
hiermee niets te veel zeggen, en het is dan
ook geen toeval, dat het juist in die ge
meente is geweest, dat meer dan één kerkelijke
door een sociaal-democraat werd vervangen.
En van den anderen kant komt een wel
is waar kleiner, maar zeker niet minder aan
eengesloten legerhet is het sociaal-demo-
cratische. Niet dat de hoofden daarvan zoo
bijzonder éénsdenkend zouden zijn, over de
wijze waarop de beginselen moeten worden
toegepast of over de beste tactiek. De Hr.
Troelstra staat in deze mijlenver van zijne
ultra-marxistische medebestuurders Wibaut
en van der Goes, en gaat op zijne beurt in
het revisionisme lang niet zoo ver als de
Hr. Vliegen, dien we onder het microscoop
zouden moeten leggen om te ontdekken,
waarin hij toch eigenlijk van de voorhoede
der vrijzinnig-democraten, b. v. van de H. H.
Nolting en Ketelaar verschilt. Maar, niet
tegenstaande dat alles, bergen ze, zoodra als
de strijd begint, alle hunne verschillen op,
en in dat leger zelf is, als maar het signaal
tot den kamp is gegeven, niets van eenige
oneenigheid te bespeuren.
En daar komt het leger der vrijzinnigen
aan. Leger kan men eigenlijk niet zeggen.
Het zijn drie legercorpsen, één groot en twee
kleinere. Dat groote, er terdege rekening
mee houdende, dat tegenover die twee vast-
aaneengesloten legers aan Linker- en Rech
terzijde, voor die drie legercorpsen aaneen
sluiting allereerste eisch is, zou niets liever
willen, dan dat het eene kleinere corps zou
toetreden als voorhoede en het andere
kleinere corps als achterhoede. Maar dat
gaat niet. Die voorhoede wil wel hare
plaats innemen, als het groote corps maar
goed zal vinden, dat die achterhoede zich
niet mag aansluiten. En die achterhoede
wil wel tot het groote leger komen, als die
akelige roode voorhoede er maar geen deel
van uitmaakt. En zoo begint de strijd, en
vader Vondel zou zeggen
z/Manhafte hoplien, God wil ’t leger lange
(spaeren,
In onderlingon peis, het eenigh dat ’er magh
Uw vijand, wie ’t oock zij, gedijen tot
(ontzagh.
De tweedraght is een pest, die allen staet
(te schroomen.
de stad, die ’t rieckt, op
(’t lijf zal koomen.
om den Aemstel ’t
(hoofd te biên,
Nu elck, wantrouwigh, d’een na d’ander
(om moet zien
’t gist, geslaegen of
(gevangen.
Wanneer de harder dwaelt, wat pad, wat
(rechte gangen
Kan d’arme kudde gaen dus maeckt een
(kort besluit
Verdraegt het scheel, of schort den krijgh,
(en scheidt ’er uit,
En keert van waer ghij quaemt. Waar toe
(veel wercks begonnen
veel spels, als ’t niet word
(afgesponnen
Zoo is hetwaarom zooveel werk begon
nen, als het resultaat niet kan worden be
reikt Maar Vondel is dood, en heeft niets
meer in te brengen, en de vrijzinnige ver
schillen leven, leven maar al te goed. Net
alsof die twee legers, die wij tegenover ons
zien, ons niet reeds uit noodweer noodzaken
Sneek, 8 Aug. Onze vroede mannen
hebben zich gisterenavond van kwart voor
acht tot bij middernacht dapper gekweten.
Niettegenstaande de hooge temperatuur,
een dikke 80, werden er niet minder dan
26 punten afgehandeld.
En afgehandeld in de rechte beteekenis
van ’t woord, zoo zelfs dat de druk trans-
pireerende voorzitter zeker binnenmonds de
verzuchting heeft geslaaktzzOch, heeren rek
de gesprekken s.v.p. niet meer, anders...”
De rest is te raden, vooral als men weet dat
er een stem uit de vergadering opging om
s.v.p. wat te avanceeren.
Hard was ’t te hooren voor ons verdien
stelijk raadslid Blok, toen de namen werden
gelezen van de her- en nieuw benoemde
raadsleden, wier geloofsbrieven in orde waren
bevonden.
Al behooren we niet tot zijn partij, toch
hadden we gaarne gewenscht, dat zijn plaats
met Sept, niet door een ander werd ingenomen.
Tot rector van ’t Gymnasium benoemde
de Raad Dr. W. G. C. Wagner, conrector
te Middelburg en tot onderwijzeres aan school
no. 2, mej. A. Metzlar te Oosterlittens.
De vader en moeder uit ’t Armhuis kregen
een verhooging van f 50 salaris.
De Secr.-Boekhouder van 't Burgerl. Arm
bestuur zag zijn tractement met f 100 ver
meerderd, niettegenstaande regenten van
Armhuis f 50 hadden geadviseerd.
De begrooting der Algem. Arm voogdij,
dienst 1912, werd goedgekeurd tot een
bedrag in ontvangst en uitgaaf van f 18540,
waaronder f 18040 gemeentelijke subsidie.
Een voorstel van den heer R. 8. H. Visser,
om herziening van de pensioenverordening
van gemeenteambtenaren en werklieden had
tot resultaat dat een commissie werd benoemd
die de geheele vei ordening zal herzien.
Die commissie, aangewezen door den voor
zitter, bestaat uit de h.h. R. S. H. Visser,
Dr. Bouma en S. Westra.
Aan een verzoek der brugwachters, om
sluiting der bruggen Zondags op bepaalde
uren kon niet worden voldaan; echter hopen
B. en W. maatregelen te treffen, die er toe
leiden tot meer vrijaf op Zondag.
Scharnegoutum. Doordat het paard van
den vrachtrijder Van Dijk van Rauwerd
coalitie ook geen andere coalitie eisch is.
Maar dat wordt steeds te laat ingezien, en
dan tracht men bij de herstemmingen, als
men het nadeel van gemis aan eendracht
reeds duchtig aan den lijve heeft gevoeld,
nog tot eenheid te komen, maar dan is het
natuurlijk te laat. En dan blijven de beste
mannen uit de drie corpsen op het slagveld,
de Hr. Treub, die thans als niet-
herkozen raadslid van de residentie alle ge
legenheid heeft om na te denken of een
samengaan van alle vrijzinnigen op behoor
lijk contract toch eigenlijk niet raadzamer
zou zijn, dan het op werpen van twistappe
len, waarin hij een virtuoos eerste klasse is.
Dat samengaan is geen vraag van
selhet is er eene van tactiek. Eene tac
tiek, die geboden is, zoolang de kerkelijke
coalitie, de wezenlijke vragen waarom het
gaat verbloemende, als aaneengesloten machts-
leger bijeen, blijft. En eene tactiek, die
zelfs door dan hardst-met-den-kop-tegen-den
muur-loopende vrijzinnig democraat des te
gemakkelijker kan worden aanvaard, waar
het democratische zuiveringsproces zich onder
de vrijzinnigen met langzamen maar zekeren
tred voltooit. De laatste gemeenteraadsver
kiezingen hebben het weer geleerd, dat er
voor die conservatieven, die zich daarom
slechts liberaal noemen, omdat ze anti-cleri-
caal zijn, in de politiek geene plaats meer
is; op dat soort liberalen toch zijn daarbij
de zwaarste slagen neergekomen. En dat is
natuurlijk; de kiezers, die vroeger op deze
menschen hunne stem uitbrachten, geven
thans aan de Christelijk-Historischen hunne
gunst, wier conservatisme veel beter waar
borg biedt, daar ze deel uitmaken van de
coalitie.
Het liberalisme zal democratisch zijn of
het zal niet zijn. En terecht, want wie kent
en begrijpt wat Thorbecke gewild heeft,
weet dat wezenlijk liberalisme en democratie
onafscheidelijk zijn.
Bolswardsche Courant
