Nieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
Een Geldersche boerenwoning.
1911.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
50ste Jaargang.
No. 78.
L
Donderdag 28 September.
BINNENLAND.
S
VOOR
afzonderlijke
en
weer
2
op
poosje
maar
Snoek,
bloempje,
pontonnier te Hedel
en dientengevolge
Het kind kreeg het
aan de gevolgen is over
was bezet met
en ’s winters behangen
worst, die daar gerookt
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 3 maanden.
Franco per post 50 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
en daar voor
dat de beun geregeld geboend werd,
was hier heel niet onzindelijk, zooals
verwachten, dat het in deze eigen-
ADVERTENTIEPRIJS: 1—7 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad ie telefonisch aangesloten onder No. 4.
BeetsterzwaagJ. v. d. Beke Callenfels te
Bolsward, en F. E. Bergsma te Sneek.
Nadat de diverse permanente commissies
waren samengesteld en nog over het Friesche
elftal was gesproken, sloot de voorzitter deze
flink bezochte vergadering. L. Crt.
De vrouw als Predikant.
In De Hervormer schrijft z/een toehoorder”
uit Friesland
Ik heb mej. Zernike hooren preeken. Met
gemengde gevoelens van belangstelling en
schroom begaf ik me op weg naar ’t vrien
delijk doopsgezinde kerkje te Bovenknijpe,
waar mej. Zernike dién middag zou preeken.
Prachtig zomerweer de weg vol menschen
op weg naar dat kerkje, een ongewoon ver
schijnsel hier in dit dorpje op Zondagmiddag;
en even flitste de gedachte door m’n brein
Z/En als er een mannelijke dominé gepreekt
had vanmiddag, dan zou wel de helft dezer
//belangstellenden” een fietstochtje of een
wandeling gemaakt hebben, ’t Lijkt wel een
publieke vermakelijkheid”.
Aller oogen zijn gevestigd op haar
die daar zoo rustig, vol zelfvertrouwen, als
bezield door Gods Geest, de menschen over
ziet. Ze begint te spreken. Kalm vloeien de
woorden van haar lippen. Wat is het stil!
Men kan een speld hooren vallen. En nog
is ze niet ver gevorderd met het uitspreken
van haar preek, of we letten niet meer op
al die menschen om ons heen, we zien niet
meer wie daar spreekt, een man of vrouw,
we hooren slechts klanken, die ,daar van
den kansel komen en ons iets vertellen van
het beste dat in menschenharten kan wonen.
Totdat we ons opeens weer bewust worden,
dat het eene vrouw is, die spreekt. Nu,
eene vrouw kan stichten, dat blijkt. Adem
loos zitten allen terneder, ook de nieuws
gierigen anders nooit hier komenden. Ze hangen
aan de lippen der dominé, die welsprekend
mag heeten en begaafd. //Ze heeft veel talent”.
Mooi is de preek, keurig wordt ze voor
gedragen, boeiend van begin tot eind.
En als straks de menschen heengaan, na
nog een laatste bewonderenden blik geworpen
te hebben op de moedige spreekster, die nu
aan de trap van den predikstoel staat,
eerst stil teeken van onder den
van iets verhevens te zijn; en dan
van mond tot mond: z/wat was ’t
zzwat was 't prachtig”. Zoo onder ’t
we nu
boerenland zouden
groot oud burgerhuis, met lage
achtermuur, maar een recht
aan den nok toe
den weg af.
met rechte
namen,
van
kousen
dat leerde
Het viel ons op, dat het koperwerk, dat
hier en daar voor den dag kwam, spiegelglad
was en
Het
men zou
aardige omgeving wel zijn moest.
We keken nog eens en nog eens
achterom.
Tusschen de stijlen van het vierkant, ter
hoogte waarop in onze boerenhuizen de balk
laag voor den zolder is getimmerd, waren
hier planken, sparren en lange stokken naast
en over elkander gelegd en daarop waren
hooi, stroo en bossen zaad opgestapeld, om
te dienen voor wintervoorraad en voor be
werking in het wintergetij. Onder dien voor
raad liep men dus het heele huis door.
Aan de eene zijde van den deel tegen den
muur waren een paar ledige hokken voor
kalveren of ander vee en waren gewone land
bouwgereedschappen geborgeneen wanmolen,
een kruiwagen enz.
En aan den anderen kant waren diep uit
gegraven stallen met vee er ineen stier,
vier koeien en een paar stuks jongvee
alles in dezelfde opene ruimte gezellig
bij elkaar.
Op onze vraag, of het vee hier winter
en zomer door op stal blijft, zei de boerin,
dat ze er zoo juist de melk hadden afgehaald,
maar dat ze nu weer een poosje naar
de wei gingen. Breng ze maar heen,
Annechien 1
De boerendochter daalde op deze woorden
vlug af tusschen haar rooie koeien, maakte
het vee los, opende eene achterdeur nam den
stier bij den kop en riep de koeien bij name
op om te volgen. Even later zagen we haar
op den hoogen kant aan de beek staan, ter
wijl haar vee in de diepe geul stond te
drinken, juist als men dat soms op een
plaatje ziet afgebeeld. Toen het meisje vond,
dat de dieren hun dorst hadden gelescht,
riep zij ze weer en zonder veel moeite
kwamen de dieren naar boven en volgden
hun geleidster naar het land, waar de vader
aan het werk was.
Of het ’s winters niet koud was in die
groote ruimte vroegen we. Doch de vrouw
verzekerde ons, dat ze daarvan geen last
hadden, want ieder had dan zijn werk en
alles had men bij elkaar in huis, en aan
brandstof was geen gebrekhet bosch was
vlak bij. Neen bij gezondheid ging dat
best
En gezond en levenslustig zagen moeder
en kinderen er wel uit; naar het ons
voorkwam, althans even goed als de bewoners
van onze welbetimmerde, comfortabel inge
richte boerenhuizen.
Onder ons praatje met de boerin in deze
hare eigenaardige omgeving, dacht ik aan
het gedicht van Poothoe genoeglijk rolt
het leven des gerusten landmans heen 1 En
de vraag rees bij mij op, waar deze ontboe
zeming wel het meest van toepassing zou
zijn, hier in deze eenvoudige woning, waar
de menschen al heel weinig van het leven
schijnen te verlangen, of bij ons in het land
met boerenwoningen, die hier en daar kamers
bevatten, voorzien van alle gemakken en
onder
zij n ze
indruk
gaat ’t
mooi”;
passeeren der kerkgangers hooren
deze, dan die opmerking aanmerkingen
geene. Allen voldaan, keeren we huiswaarts.
Dus nu in het algemeen gesproken
de vrouw kan wel op haar plaats zijn op
den kansel?
Op den kansel, zeer zeker; dit blijkt, dit
zal het eenparig oordeel zijn van allen, die
deze vrouw hoorden. Maar of die vrouw
geschikt is, om het predikambt in zijn
vollen omvang te vervullen Dat moet nog
afgewacht worden.
Valsche carousselkaartjes
Het Huisgezin deelde mee, dat verleden
Zondagmiddag in de stoomcaroussel van den
heer Hubert Wolfs te Vucht eenige meisjes
werden gearresteerd, die valsche kaartjes uit
gaven. Op het politiebureau beweerden ze,
dat ze de kaartjes van een jongen gekregen
hadden.
De politie heeft thans den vervaardiger
der valsche kaartjes gevonden, ’t is zekere
J. ten H., letterzetter te Vucht.
Buiten weten van zijn patroon heeft J.
ten H. Zondagochtend een 140-tal valsche
carousselkaartjes nagedrukt. Eerst ontkende
ten H., doch ten slotte viel hij door de
mand en bekende alles. Hij was Zondag met
een paar Vuchtsche meisjes naar de kermis
geweest en had dezen de valsche kaartjes
cadeau gedaan.
De meisjes in de caroussel, belast met de
controle, voelden, dat het karton der valsche
kaartjes wat dikker was ook was er een
zetfout op de nagemaakte kaartjes; zoodoende
kwam het bedrog uit.
Ongelukken.
In de Heurne onder Aalten heeft een 2J/2
jarig kind der familie Schenk, een boon in
de keel gekregen. Het kind kreeg het zoo
benauwd, dat het
leden.
Zaterdag is een
van een hooizolder gestort
overleden.
die boerenwoning even
voor en na met eenige schuchterheid naderbij
kwamen om de vreemde mieneeren te be
kijken. Tot aan de houten beun, die hier
de plaats van onze karpetten verving, liep
ieder op klompen toe.
//Vort, ie mag mieneer niet zoo veur de
venten loopen zei het oudste meisje tot
een paar kippen, die gewoonweg onder stoelen
en tafel liepen te pikken. Doch die berisping
gaf niet veel, want een kip sprong op een
stoel en keek leukweg op de tafel, of daar
iets van haar gading was. Toen joeg een
van de broertjes het stelletje naar achter op
den deel (dorschvloer) terug.
Het ameublement in deze woning bestond
uit het meest gebruikelijke huisraad. Voor
elk van de hooge bedsteden stond een houten
bankjeer hing eene klok en een eenvou
dige spiegel, een paar bont gekleurde pren
ten in glas en lijst voor schilderijen. Voor
de ramen met enkele verweerde ruitjes waren
geen gordijnener stonden houten tralie-
horretjes voor, eenvoudig geverfd. In een
van de hoeken stond een bont beschilderde
kist en even verder een spinnewiel. We ver-
dat de boerin zelf het garen spon
de wol van haar eigen schapen en er
en wollen ondergoed van breide
ze hare dochter ook doen.
Wonseradeel, 25 Sept. Onze voorspelling,
een paar correspondenties geleden, dat er
enorm hooge huursommen voor de bouw
landen zouden worden geboden, is reeds
bewaarheid. Reeds bij de eerste gelegenheid
was f 75 80 per pöndemaat de inzet. Een
landbouwer, wiens boerderij 100 pöndemaat
groot is en welke hij nog twee jaar had
gehuurd voor f 36 per pdm., wordt zoo
maar f 5000 opstand geboden door den
eigenaar, die de boerderij laat verkoopen, als
n.l. de huurder van zijn nog restende twee
jaar aanspraak wil afzien. Doch de huurder
is hiertoe niet te bewegen.
Hepk. Nieuwsbl. v. Fr.
De verkoop van het Sobriëtas-
waarvan de opbrengst strekt ten
bate van een R. K. Sanatorium voor drank
zuchtigen, is in onze stad buitengewoon goed
geslaagd. De totaal-opbrengst zal later worden
bekend gemaakt.
Den 6en October zal het 25 jaar
geleden zijn, dat de heer C. A. Zelvelder
alhier, schoolopziener in het district Heeren-
veen, zijn intrede deed in het schooltoezicht,
door de aanvaarding zijner functie als arron-
dissements-schoolopziener te Woerden, waartoe
hij bij Kon. besluit van 27 Sept. 1886 werd
benoemd.
Onder begunstiging van fraai herfst
weder hield de Sneeker Zeilclub //S. Z. C.”
Zondag een interessanten zeilwedstrijd op het
Sneekermeer, waaraan door 16 vaartuigen
werd deelgenomen.
Is bij gewoon ringsteken de degen beweeg
baar, hier is hij een lange stok en aan het
vaartuig bevestigd en steekt ter zijde een
eind vooruit. De ring heeft een lange ovale
opening, waardoor vaartuigen van verschil
lende hoogte den ring, die rechtstandig drijft,
kunnen steken. Alles komt bij dezen wed
strijd op den stuurman aan, die handig moet
weten te manoeuvreeren. De ring wordt bij
den wind, of voor den wind enz. genomen
en telt een verschillend aantal punten, naar
mate hij genomen is. Hei spreekt, dat de
deining der golven ook een factor is, waar
rekening mee moet gehouden worden.
De uitslag was, dat de prijzen, kunstvoor
werpen, werden gewonnen door 1 Z/Mignon”
van den heer J. J. Heringa met 31 punten
vWaterrat” van den heer S. Olij met 27
punten en 3 »Maria” van den heer P.
Vrolijk met 24 punten.
Er was veel belangstelling voor dezen
wedstrijd.
Friesche Voetbalbond.
Zaterdagavond hield de //Friesche Voetbal
bond” te Leeuwarden haar jaarlijksche alge-
meene vergadering. Nadat de heeren IJ. van
Slooten en L. J. de Vos met algemeene
stemmen respectievelijk tot voorzitter en
secretaris-penningmeester en competitie-leider
waren herkozen, memoreerde de voorzitter,
dat het thans 5 jaar was geleden, dat de
heer L. J. de Vos tot secretaris-penning
meester was benoemd. In wel gekozen woorden
bracht hij dezen functionaris hulde voor al
hetgeen deze in die jaren geheel belangeloos
voor den F. V. B. heeft gedaan. Namens
de leden bood hij den jubilaris als herinne
ring een cadeau aan. Nadat de heer De Vos
bedankt bad voor deze aardige attentie, werd
voortgegaan met de verkiezing.
Tot commissarissen werden benoemd de
heeren B. v. d. Meulen en H. Wiersma,
beiden te LeeuwardenG. J. Loopstra te
weeldeartikelen, als in een heerenhuis te
vinden zijn.
Natuurlijk is er geen afdoend antwoord
op deze vraag te geven, en dat is mis
schien wel goed ook.
Maar zeker is het, dat onze jongedochters
uit den boerenstand vreemd zouden opzien,
als ze hun eigen bedrijf met al hun houden
en hebben moesten gaan opzetten op de
boerenhoeve aan de Buursche beek.
Gelooft ge mij niet Maak dan in den
volgenden zomer eens een reisje naar den
Achterhoek begin maar van Ruurlo uit den
boer op te gaan, en ik durf u verzekeren
dat ge u niet zult beklagen. Want ook daar
is voor onze jougelui veel te zien en te
genieten. N. Cl.
Een paar jaren terug had ik het genoegen
een paar dagen te vertoeven in eene buurt
schap, diep in den achterhoek van Gelderland,
onder de gemeente Neede gelegen een echt
landelijk plekje, ver van het gewoel der
bedrijvige groote wereld.
Door dat buurtje loopt de Buursche beek,
een zijriviertje van de Berkel, en over dat
stroompje ligt natuurlijk een brug in den weg.
Toen ik daar was in Augustus
stond er juist zooveel water in de beek,
dat de jongens op bloote beenen en met
behulp van een paar groote keien, die ze
in de beek hadden laten rollen, er door heen
liepen, zonder eenig gevaar. Verderop scheen
de heele beek te verdwijnen onder het over
hangende loof van kreupelhout, wilde wingerd
ranken, braamstruiken en prachtig groote
varens.
Toch moet dit onschuldige rivierke, inden
tijd van den regen of in het voorjaar, als
de sneeuw smelt en het water van over de
Duitsche grenzen komt aanzetten, zeer
lastig worden, omdat het dan overloopt en
soms zelfs den weg haast onbegaanbaar maakt.
Vlak bij de brug aan de beek staat eene
oude boerderij of boerenhoeve, toen bewoond
door een pachter, die in de buurtschap door
ging voor een welgesteld man, althans
voor die streek.
Wij mochten
bekijken.
Om bet erf stond een zeer gewoon planken
hek en daarbinnen op eenigen afstand van
den weg stond het huis met het achtereind
naar den weg gekeerd. Het was, wat wij in
het Noordhollandsche
noemen een
zijmuren en
opgaanden steenen gevel
naar de landzijde, dus van
Een echt nijdige keeshond,
ooren en opgekrulden pluimstaart zocht het
vreemde volk van zijn erf te houden, doch
de boerin riep hem in huis.
We traden op de openstaande deur toe.
Die deur was, zooals het -meer voorkomt,
een deel van de eene groote dorschdeur,
terwijl in de andere dorschdeur eene opening
was, waardoor niet alleen de poes, maar ook
de hond, de geit, de kippen en de varkens
toegang tot de woning schenen te hebben.
Wat keken we op, toen we binnen stapten
Onwillekeurig bleven we even staan.
Het huis had twee kleine vierkanten, van
eikenhout opgezet, zooals dat in boerenhuizen
voor hooiberging ook hier gebruikelijk is.
Maar de ruimte tusschen de vierkanten
en de buitenmuren was daar niet verder
door beschotten afgesloten, dan alleen voorin,
waarin het boerengezin eigenlijk woonde
daar waren aan weerskanten een paar bed
steden met een paar kasten tegen de zij
muren afgeschoten. Er was dus geen binnen-
betimmering, zoodat men bij het binnentreden
de geheele ruimte van muur tot muur en
van achter tot voor overzag.
Als men zoo, door den gewonen ingang,
in het achterhuis binnenliep, stond men als
een dorschvloer, hard en gelijk als een
kolfbaan. Die vloer is van klei of leem en
gaat door tot naar het vooreind van het
huis; daar bestaat de vloer uit... kleine
keisteenen, netjes ingezet. Midden in die
keienvloer is een ronde kuil, waarin een
vuurpot staatdat is de haardstee van het
huis; en tegen den voormuur, of liever aan
dien muur is een draaiboom bevestigd
precies gelijk aan den boom, in de tolhekken,
die men op de wegen aantreft. Die draai
boom wordt afgehaald en reikt juist tot
boven den vuurpot, zoodat daaraan een pot
of ketel over het vuur kan worden gehangen;
klaar 1
Boven dit gedeelte van de woning is een
groote trechtervormige opening van hout,
die in een schoorsteen op het dak eindigt
en den rook doorlaat.
Die groote houten koker
dikke roetbobbels
met spek, ham en
worden.
De vriendelijke boerin noodigde ons tot
zitten en liet door hare veertien- of vijftien
jarige dochter een paar stoelen bij de tafel
zetten, terwijl nog een viertal kleinere kleuters
Bolswardsche Courant
t
I
