lieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
Donderdag 26 October.
50ste Jaargang.
Verscliijnt Donderdags en Zondags.
No. 86.
1911.
„Wasschen is goed, baden is beter,
zwemmen het best”.
RAADSOVERZICHT.
I
BINNENLAND.
I
f
INGEZONDEN.
VOOR
Afzonderlijke
gestelHoe wordt
ellendig
1
van
1
5
11
1
van ’s avonds 6
de agenda af te
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 3 maanden.
Franco per post 50 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
de warmte binnen te
van de huid bewaart
rbeumatische aan-
In de Maandag gehouden vergadering
van notarissen in het arrondissement Heeren-
veen is tot candidaat voor het lidmaatschap
in de Kamer van Toezicht over de notarissen
en candidaat-notarissen voor de arrondisse
menten Leeuwarden en Heerenveen gekozen
de heer S. van der Burg, notaris te Makkum,
plaatsvervangend lid in die Kamer, en zulks
(Builen verantwoordelijkheid der Redactie}.
vorderen meer
gezondheid en
onze huid.
genot van een zindelijk lichaam gaan waar-
deeren, zal spoedig begrijpen, dat reinheid
in ’t algemeen bijdraagt tot grooter levens
genot.
Wie des zomers zwemt, zal in den winter
niet willen vervuilen en zoo wordt door ’t
zwemmen
Welk een
zwemmen op
ADVERTENTIEPRIJS: 17 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad ie telefoniech aangeeloten onder No. 4.
Bolsward, 25 October 1911.
Mijnheer de Redacteur
Wil U zoo goed zijn deze weinige regelen
te plaatsen in uw blad, verschijnende 25
October, bij voorbaat onzen dank.
In navolging van andere plaatsen kunnen
ook wij van uit onze woonplaats mededeelen,
dat onze Firma de Groot Eerdmans hun
gehuwde knechten door de stijging der levens
behoeften, over de* maanden November,
December, Januari en Februari den persoon
50 cents meer in de week zal uitbetalen.-
Dat hun voorbeeld navolging zal vinden,
is onze wensch.
De Gehuwde Knechten.
van het Hengstepad blijft
ze is. Doordat een der
stemming onthield' en de
laten
gezegd
zwemmen”.
In vele steden hebben gelukkig de
autoriteiten de wenschelijkheid, neen de
dringende noodzakelijkheid, de plicht gevoeld,
de zwemkunst met al de haar ten dienste
staande middelen te bevorderen.
Ze hebben ingezien dat het van groot
belang is, dat onze meisjes en jongens leeren
zwemmen voor hun lichamelijk heil, voor
hun karakter, ja dat ’t gansche volk er mee
gebaat zal zijn.
Moge ook deze overtuiging levendig
worden bij onze autoriteiten en mogen ze
bereid gevonden worden de helpende hand
uit te 'steken, nu van particuliere zijde een
krachtig initiatief uitgaat. Reeds meer dan
160 hoofden van huisgezinnen hebben zich
als lid opgegeven, reeds mogen wij op den
steun rekenen van de Directie der fabriek
„Hollandia”.
Ook nu weer hebben heeren Weesvoogden
onmiddellijk blijk gegeven van hunne sym
pathie. Zooals telkens in den loop derjaren
is gebleken, vindt men in dit college een
ruimen blik en een welwillend streven om
te komen tot een krachtig en flink jong
Bolsward, moge het ijzer gesmeed worden,
nu het heet is! Laat ik besluiten met deze
zinnen uit ’t jaarboekje der zwemvereeniging
„Het IJ”.
„Zwemmen geeft kracht, geeft opgewekt
heid, geeft zelfvertrouwen; zwemmen behoedt
tegen verdrinken, behoedt tegen ziekten,
behoedt tegen verveling. Zwemmen weert
alcohol verbruik, weert nicotine misbruik,
weert maffe denkbeelden.
Zwemmen is een hefboom tot krachtig-
en weerbaarmaking van een volk”.
H. BEEKHUIS.
’t wasschen en baden bevorderd,
krachtige prikkel oefent ’t
den eetlust uit, welk een
kalmeerende invloed heeft ’t op ons zenuw-
een gezonde nachtrust,
met verkwikkenden slaap, er door bevorderd 1
Waar vindt men beter kweekplaats van moed
en tegenwoordigheid van geest, van vol
harding en zelfvertrouwen?
Hoevele menschenlevens zouden niet
jaarlijks worden gespaard, hoeveel onnoemelijk
leed zou niet worden voorkomen, indien ieder
in zijn jeugd gelegenheid werd gegeven om
het zwemmen te leeren Als straks de winter
invalt, leest men dagelijks gevallen van ver
drinken; hoezeer zouden deze beperkt worden
door een algemeene verbreiding der zwem
kunst. Nu wordt door dit verzuim het eigen
leven naast dat van anderen in gevaar
gebracht.
Een Grieksch spreekwoord zegt: „Iedere
Griek moet kunnen lezen en zwemmen”;
we trachten, dat later kan worden
„Iedere Nederlander kèn lezen en
Bij allen is zeker de hooggeroemde
Hollandsche zindelijkheid bekend. Haar
karakter is kort en krachtig weer te geven
in deze rijmwoorden „van buiten blinken
van binnen stinken”. Ieder kent wel de
verhalen, die hierover de rondte doen en
ieder geneesheer kan u bevestigen, dat ze
historisch zijn.
De juffrouw, die haar pijnlijken linkervoet,
schoon-gewasschen, aan den dokter laat zien,
maar bezwaar maakt ook de andere te ont-
blooten, omdatze er niet op gerekend
heeft
Wie uwer kent niet het verhaal van den
Brabantschen notaris, die negers had gezien,
en hun kleur niet beter kon beschrijven dan
op deze wijze „zoo zwart als mijne voeten”.
Wie uwer heeft nooit gehoord van 't vest,
dat door een jongentje bij ’t baden verloren
was: „je doet het nooit weer” hadden vader
en moeder gezegd; maar, toen hij een volgend
jaar toch de lust niet langer kon weerstaan,
vond hij zijn vest onder zijn hemd terug!
„Grapjes”, zult gij zeggen, maar de
achtergrond is helaas slechts al te waar; er
heerscht bij zeer velen een onbeschrijfelijke
vuilheid der huid.
Dat een goed verzorgde huid ons beste
kleedingstuk is, wil men niet begrijpen. In
plaats van die huid te versterken en zich
daardoor tegen warmte en koude beter te
leeren beschutten, wordt er een bijna on
telbaar aantal geheel onnoodige kleding
stukken over aangetrokken. „Zeg me,
hoeveel lagen kleedingstukken ge draagt, en
ik zal u zeggen, hoe dik uw vuillaag is”,
heeft eens iemand gesproken en helaas, het
is maar al te waar!
Wilt ge dan niet om uwe gezondheid uw
huid rein houden, doe het dan om uwe
uitgaven voor onderkleeding belangrijk
kleiner te doen worden. Misschien weegt dit
argument bij velen nog meer dan ’t eerste.
Van het grootste belang is de oefening
der huidspier, want juist door geregelde
oefening wordt ze evenals iedere andere
spier sterk en geschikt tot snelle en doel
treffende arbeid. De huidspier moet snel,
zoowel plaatselijk als over ’t geheele lichaam,
de huidporiën, veiligheidskleppen zou men
ze kunnen noemen, kunnen sluiten en
openen.
Hebben wij ’t warm, dan gaan die kleppen
open, en laten het overtollige water (zweet)
en de gassen ontsnappen; komen we ineen
koude omgeving, dan worden de poriën
dicht getrokken, om
houden. Deze werking
ons voor kouvatten,
doeningen enz.
Zij maakt ook, dat onze lichaams
temperatuur dezelfde blijft, waar we ons ook
bevinden, hetzij in ’t hooge Noorden, hetzij
in de keerkringen; of men zware arbeid
verricht of kalm uitrust, ons bloed houdt
dezelfde warmte.
De krachtige gezonde huid beveiligt ons
tegen de schadelijke invloeden van ’t weer.
De huid wordt geoefend door haar telkens
aan verschillende temperaturen bloot te
stellen en sterk gemaakt door haar rein te
houden.
Door geregelde afwasschingen kan dit ge
schieden, door het nemen van kuipbaden kan
zeker een groote reinheid worden verkregen,
maar bij ’t zwemmen vereenigt men boven
genoemde reinheid en oefening der huid, met
de beste gymnastiek, die er te verkrijgen is.
Het zwemmen brengt mee een oefening
van al de groote spiergroepen, van armen,
borst, buik en beenen. Daarbij heeft die
oefening plaats in de frisscbe buitenlucht,
die door geen stof der wegen verontreinigd
wordt. Telkens moet men diep ademhalen
en de longen worden geheel gevuld met
gezondmakende reine lucht. Het lucht- en
lichtbad, met de beweging in ’t water, be-
dan eenig ander bad de
't weerstandsvermogen van
Hoe beknopt ditmaal onze verslaggever
het raadsverslag schreef, toch was het een
stuk werk om het te doorworstelen.
Bij het nagaan der punten kwam reeds
onze verzuchting, hoe zullen onze vroede
mannen daar in één avond doorkomen.
Het menu bevatte te veel gerechten en
het was raadzaam geweest om na de be
handeling der gewone punten te eindigen en
een frisschen avond te nemen voor de be-
grooting.
Het was nu een zitting
tot ’s nachts 1 uur om
handelen en wij bewonderen het volhardings
vermogen onzer raadsleden om 7 uren aan één
stuk te vergaderen. Dat eischt meer dan gewone
inspanning, is erg afmattend en bevordert
geen nauwkeurige behandeling. Wordt het
nachtwerk, dan gaat de lust er af, terwijl
het behandelen der begrooting juist het
gewichtigste moment is in den raad.
Er is weer eindeloos veel gepraat, of het
reglement van orde ditmaal in werking was,
moet nog blijken uit het officieele verslag,
waarin alle namen der sprekers zullen prijken.
Het adres van heeren Diakenen kwam nu
tot afdoening, ’t werd voor kennisgeving
aangenomen en ’t is een storm in een glas
water geweest. Het per abuis bijgevoegde
rapport van den architect was de oorzaak
van het adres. Kleine oorzaken dus groote
gevolgen, ofschoon de zaak zelf er nog niet
door gebaat is.
De bevloering
voorloopig zooals
leden zich van
vergadering voltallig was, werd een voorstel
om tot een goedkoopere bestrating te komen,
verworpen.
Zich buiten stemming houden kan soms
vreemde gevolgen hebben. Ons inziens be
hoort elk aanwezig lid zijn stem uit te bren
gen, wie liever vrij wil blijven bij eene
stemming, zou de vergadering even kunnen
verlaten, dat geeft een zuiverder stemming.
Het idéé van een der leden om op eiken
hoek der stad een kermisvermakelijkheid te
plaatsen en daardoor het Hengstepad een
andere bestemming te kunnen geven, lacht
ons niet toe.
Geen echte kermisvierder zal het in zijn
hoofd krijgen om het eigenlijke kermis
terrein te doen vervallen en op eiken uit
hoek wat te plaatsen. De pachtsommen
zouden dan wel gauw dalen en onze ge
meentekas kan die gelden van het kermis
terrein best gebruiken.
De motie omtrent de niet gunning der
aanbestede bestrating, vond, hoe breed ook
opgezet, geen steun bij de leden.
Het doel der Patroonsvereeniging om te
wijzen op het ongemotiveerde om het werk
niet te gunnen aan den laagsten inschrijver,
is dunkt ons wel bereikt en een volgenden
keer zal er wel met hunne wenschen rekening
worden gehouden.
Van een extra aflossing van f 1500 van
de schuld der Gasfabriek komt niets. Deze
som valt dus ten goede aan de gemeentekas.
Wel voerden B. en W. en de Gascommissie
aan, dat de mindere inventariswaarde deze
extra aflossing alleszins wettigde, maar blijk
baar rekende de groote meerderheid van den
raad er op, dat met de bestaande gasprijzen,
de fabriek een rooskleurige toekomst tege
moet gaat. Levering van gas is eene ge
dwongen nering, het aantal gasgebruikers
neemt geregeld toe, zoodat de fabriek die
f 1500 wel kan missen. Dat is dunkt ons
zoo ongeveer de gedachtengang geweest bij
de beslissing. Zoolang in afwijking van vele
plaatsen een zelfde prijs wordt berekend voor
lichtgas en voor gas dienende voor verwar
ming en drijfkracht zal de fabriek wel flinke
saldo’s overhouden. De kleine reductie voor
drijfkracht welke nu wordt verleend, heeft
weinig te beteekenen terwijl voor meterhuur
een lief sommetje wordt betaald.
De plantsoenwachter krijgt geen verhooging.
Zijn jaarwedde bedraagt f 50. Waar het
toezicht nog al tijd vordert, zal zijn uurloon
wel niet in overeenstemming zijn met de
tegenwoordige duurte van allerlei levens
behoeften.
De vereeniging het „Groene Kruis” was
gelukkiger met hare aanvraag. Wel werd
haar niet het volle gevraagde bedrag toe
gestaan, maar toch is haar subsidie met f 50
verhoogd. Het idee, dat sommige stichtingen
wel wat dieper in den zak mogen tasten
voor deze zoo nuttige instelling, kunnen wij
onderschrijven.
En nu nog als nagerecht de begrooting.
De pensioenregeling voor gemeente-ambte-
naren is in aantocht, terwijl omtrent de
aanvraag der Bouwvereeniging geen licht
werd ontstoken.
Zou aflossing van oude grond- en erf
pachten der gemeente wel in ’t finantieel
belang zijn De afkoopsommen zullen wel
licht op ’t grootboek belegd moeten worden
en dan slechts een kleine rente geven.
Op de Vroedmanskamer komen nieuwe
stoelen. Dat is geen weelde. De nu gebruikte
hebben al menig geslacht tot zitplaats gediend.
Misschien dat een museum van oudheden
er op gesteld is.
De schrijfmachine zal haar entree doen op
de secretarie. Of daardoor aan drukloon veel
bespaard zal worden, gelooven wij niet en er
zal nog menig uurtje oefening noodig zijn,
alvorens er sprake zal zijn van tijdsbesparing.
Het voordeel is, naar ’t ons voorkomt, dus vrij
wel denkbeeldig.
Voor de gepensionneerde stads-werklieden
zullen geen opvolgers benoemd worden. Een
goede maatregel. Gewoonlijk komt het uit
voeren van werken in eigen beheer schadelijk
uit.
Toen de kosten van het dempen van de
Kampen, groot f 45,000, genoemd werden,
zat de schrik er in. Voor reparatie van den
wal bij het oude Israëlitische Kerkhof, be
groot op f 165, was de raad niet te vinden.
De toestand blijft daar dus even
als ze was.
De caricatuur troittoirband van deSneeker-
naar de Blauwpoort, kwam ook ter sprake.
Die verhoogde rollaag zal misschien de kleine
steentjes wat beschermen, maar voor wande
laars en fietsers is die verhooging een bron
van voortdurende ergernis.
De klacht van het dure onderhoud van
gemeente-eigendommen, dateert niet van van
daag of gisteren. Reeds jarenlang is hierop
gewezen, maar zonder veel resultaat. Het is
wel erg, dat van sommige perceelen, volgens
de commissie de helft der huur aan onder
houd weggaat.
Het muziekkorps zal opnieuw f 100 extra
ontvangen tot herstelling der uniformen.
Voor de kleermakers valt er dus weer wat
te verdienen.
Bij het vaststellen der aflossing geldleeningen
kwam de Gasfabriek nogmaals in bespreking.
Het is een toer om de belangen der Gas
fabriek en Gemeente tot één te brengen.
De officiëele advertenties kregen nu een
beurt. Waar Bolsward zich verheugen mag
in vier Bladen, wilde een der leden ze ook
alle begunstigen.
Het stadsuurwerk schijnt beter op dreef
te zullen komen. We hopen het van harte,
maar mocht de stadsklok ons weer parten
spelen, dan is er maar een afdoend middel,
n.l. een betrouwbaar uurwerk er voor in de
plaats te stellen.
De fooienbus der Gemeente-reiniging kwam
daarna in’t gedrang. Vroeger heette deze bus al
eens de bedelnap en waarlijk het wordt tijd
daarmede te breken. Wij gunnen gaarne
ieder op. zijn tijd een fooitje, maar om een
verklaard tegenstander der kermis een plei-
zierige kermis te laten wenschen door een
anti-kermisman, dat kan er niet op door.
Het lid, dat hierover sprak, kreeg een
berisping van een collega over het aan halen
van een bijbelspreuk, waardoor zijns inziens
Gods woord ter sprake gebracht werd.
Het ligt dunkt ons meer op den weg
den Voorzitter om een lid tot de orde te
roepen, maar dit geschiedde niet, waarom
die reprimande wel achterwege had kunnen
blijven. De leiding der vergadering is toch
aan den Voorzitter.
De hoofdelijke omslag zal geen wijziging
ondergaan.
Wij hebben het voornaamste de revue
laten passeeren en besluiten dit overzicht
met den wensch om zoowel in ’t belang der
raadsleden als der verslaggevers de agenda’s
in de toekomst wat minder te overladen.
Men kan van het goede ook te veel krijgen.
Wie in een zweminrichting gaat zwemmen,
zal zorgen voor nette onderkleeding, zal ’t
Bolswardsclie Courant
