lienws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
1911.
Versciiijnt Donderdags en Zondags. 50ste Jaargang.
No. 88.
Donderdag 2 November.
UIT DE PERS.
BINNENLAND.
VOOR
Afzonderlijke
verlaging in aanmerking komen
ijst er op, dat men thans in
vermijden wat
in de hand kan
van waar
en
waar men
Van hier
drie naar
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 3 maanden.
Franco per post 50 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
vergaderd, maar
men nog niet
den val
naar een
ons mededeelde, maken deze
i tocht door een gedeelte van
vertrokken gisteren-( Maandag-)
ADVERTENTIEPRIJS: 17 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
Wonseradeel, 30 Oct. Met het oog op den
schaarschen hooioogst dacht men algemeen,
dat de veehouders tegen den opstal tijd zich
van een deel van hun vee zouden moeten
ontdoen en dat tengevolge daarvan de prijzen
van vee en vleesch aanmerkelijk zouden dalen,
’t Komt echter anders uit. Wie eenigszins
kan, behoudt zijn vee en wat al van de
hand wordt gedaan, brengt een hoogen prijs
op. De kooplieden betalen gemiddeld f 220
a f 250 voor jonge beesten. De zuivel-
prijzen toch zijn abnormaal hoog en men ver
wacht, dat heta.s. voorjaar zeer zekergeen lager
prijzen brengen zal. Dan zijn de beesten
volkomen doorgeziekt en het buitenland heeft
ons vee noodig.
Dure tijden.
In het propaganda-blaadje nr. 114 van
z/het Vrije Ruilverkeer" wordt, sprekende
over de dure tijden en de oorzaken daarvan,
o.a. gezegd
Wij mogen ons gelukkig achten, dat
althans geen hooge inkomende rechten nog
kunstmatig de prijsverhooging, door natuur
lijke oorzaken ontstaan, komen verscherpen.
In beschermende Staten zien wij naar lap
middelen grijpen, die slechts de aandacht
van de hoofdzaak kunnen afleiden. Plotselinge
openzetting der grenzen voor buitenlandsche
aanvoeren zoude hoe gewenscht ook met
het oog op verlaging der prijzen gevolgen
hebben, die niet onderschat moeten worden.
Het is niet de minste schaduwzijde van het
protectionisme, dat iedere stap op dien weg
het terugtreden zoo uiterst moeilijk maakt.
Waar de overheid zelve ongezonde toestanden
in het leven riep, zijn belangen ontstaan,
die niet zonder schade van het algemeen met
ruwe hand ter zijde gesteld kunnen worden.
Ook bij het wieden van den akker kan voor
zichtigheid geboden zijn.
En verder
Ook hier te lande kon de algemeene prijs
verhooging niet onbesproken blijven. Na te
gaan in hoever de overheid de gevolgen
daarvan voor de kleine inkomens kan ver
zachten, kan plichtmatig zijn. Het ligt voor
de hand, dat loonsverhooging voor werk
lieden in dienst van rijk en gemeente wel
die klasse ten goede komt, maar voor de
zooveel breedere scharen daarbuiten niet'anders
beteekent dan misschien een verhooging van
het belastingbiljet, zoolang niet tevens een
ruimer aftrek voor noodzakelijke kosten van
levensonderhoud mogelijk is gemaakt. Bij
alle overwegingen zal men zich op het stand
punt moeten stellen, dat voor allen die zich
met kleine inkomens tevreden moeten stellen,
de prijsverhoogingen, die slechts gedeeltelijk
van voorbijgaanden aard zullen zijn, in
hooge mate drukkend worden. Daarbij kan
onderzocht worden in hoever sommige hef
fingen voor
maar alles w
ons land alles zal moeten
verdere prijsverhooging
werken.
Dat onder die omstandigheden van een
behandeling van het tarief-ontwerp geen
sprake mag zijn, behoeft nauwelijks betoog.
termijn meer graan uitgevoerd dan onder
normale omstandigheden het geval geweest
zou zijn.
De muur, waarmede men de invoeren
wil bemoeilijken, heeft wonderveel overeen
komst met den muur, waarmede men den
uitvoer wil weren. In beide gevallen zal het
land, dat zich beschermen wil, de schade
dragen, die uit ieder onrecht voortvloeit.
Misschien echter heeft het opnieuw opwerpen
van een oud denkbeeld deze goede zijde, dat
in ruimer kring hierop de aandacht gevestigd
werd, hoe kunstmatig ingrijpen door de
overheid in bet vrije verkeer, schadelijk kan
worden ook voor hen, die zich veilig en on
bedreigd waanden.
De socialisten en de vrede.
In de Tweede Kamer heeft mr. Troelstra
bij de behandeling van de Militiewet onder
meer het volgende gezegd: //De kracht, die
drijft naar den wereldvrede is ten slotte’t inter
nationale proletariaat”, en verder: //Diegenen
onzer, die meer in de internationale werken
van de sociaaldemocratie zijn doorgedrongen
zooals ik, die als lid van het internationaal
socialistisch bureau wel eens dingen hoor,
die niet vatbaar zijn om in het publiek te
worden meegedeeld staan ook daarom
zoo sterk in hun strijd, omdat zij uit feiten
weten, dat wanneer er Regeeringen zijn, die
om eenige reden het gevaar van een dreigenden
oorlog willen bezweren, zij ook wel het adres
weten te vinden, dat ook naar bun overtuiging
het beste vredesadres is van de wereld”.
Naar aanleiding van deze woorden kan de
z/Vorwarts” uit onbetwistbaar juiste bron
mededeelen, dat mr. Troelstra hier toespeelde
op de Marokko-quaestie, en dat beide mogend
heden, die daarbij betrokken waren (Duitsch-
land en Frankrijk dus) zich, de eene door
een tusschenpersoon en daarop de andere
rechtstreeks, tot het internationale socialistische
bureau gemeld hebben. In de geheime ver
gadering van het internationale socialistische
bureau te Zürich zou dan dit belangrijke
vraagstuk het onderwerp van eene streng
geheim gehouden bespreking hebben gevormd.
Zeker is, zegt het blad, dat de houding
van de Fransche leden van het intern, soc.
bureau en van de Fransche socialisten tot
de uitbreiding van de vredesstemming in het
Fransche ministerie den doorslag gegeven
heeft.
Volgens dit bericht zou dus ook de Duitsche
Regeering, zij het door een tusschenpersoon,
zich tot het intern, soc. bureau gewend hebben.
Zou het waar zijn vraagt het Hbld.
Wanneer het waar is, dan kan men niet
anders zeggen, dan dat men de socialistische
organisatie voor haar invloed in het belang
van den vrede dankbaar heeft te zijn.
Onverkwikkelijk
noemt het Centrum de artikelen, waarmee
katholieken elkander in den laatsten tijd in
de pers bestrijden. //Zóó hevig is de toon
geworden, zóó fel de verdachtmaking, zóó
hartstochtelijk de strijdwijze, dat de echo
van het rumoer weerklinkt buiten het eigen
kamp en zelfs tot over de grenzen.”
z/Waar gaan wij heen, en wat zal het
einde zijn P” vraagt ’t blad met bezorgdheid.
z/Want niet slechts wordt tweedracht ge
zaaid, maar ook wantrouwen, achterdocht en
een verbittering, waarvan de gevolgen niet
anders dan verderfelijk kunnen zijn voor
de innerlijke kracht eener partij.
Polemieken behoeven niet uit den booze
te zijn. Een zakelijke gedachten-wisseling
over de beginselen en over de beste wijze,
om ze te dienen, kan ons veeleer ten goede
komen.
Ze moest mogelijk wezen tusschen katho
lieken.
En ze blijkt dit, gelukkig, ook meermalen
te zijn.
Maar niet altijd helaas 1
Er worden elementen in den strijd gemengd,
die daarvan verre moesten blijven de scham
pere toon, de smalende uitdrukking, de wilde
verdachtmaking openbaren, dat soms de ijver
wordt vergeten voor den hartstocht, en dat
het dan niet meer om te overtuigen te doen
is, maar om te verketteren en te verpletteren.”
z/Wij hebben, zegt het Centrum verder,
zelven te veel aan polemiek gedaan, om haar
te duchten, of in zoetsappigheid uitkomst te
zien.
Sneek, een oude viool gekocht, voor den
prijs van f 175. Het instrument behoorde
indertijd aan den heer Swarts, in leven
muziekonderwijzer te Sneek. De bedoelde
persoon in Amerika, een zekere W. van der
Meer, afkomstig uit Woudsend, is nog een
oud-leerling van den heer Swarts.
Stavoren. De herfstpalingvangst alhier
behoort weer tot het verleden. Onze vis-
scbers halen hun want en staken weer thuis.
De vangsten waren over het algemeen zoowel
hier als in de omgeving niet buitengewoon
hoog.
Was de verwachting goed, zeer zeker is
de windstand niet gunstig geweest.
Voor den alhier vanwege de afdeeling
Stavoren van //Het Groene Kruis” uitge
schreven cursus in verbandleer heeft zich
geen enkele deelnemer aangemeld.
Bevreemdend inderdaad, wijl de cursus
meer bepaald bedoeld was voor visschers en
schippers, die in hun bedrijf dikwijls ernstige
verwondingen oploopen, terwijl medische hulp
onmogelijk direct is te verkrijgen en doel
matige eigen behandeling alzoo wenschelijk
moet worden geacht.
Aangehouden.
Rotterdam, 31 October. In een logement
zijn hedennacht aangehouden vier jonge man
nen uit Hagen (Westfalen.) Zij hebben zich
schuldig gemaakt aan diefstal van 10.000
mark, bij hun aanhouding hadden zij nog
4000 markzij waren zwaar gewapend. Zij
bekenden, doch beweerden dat zij slechts
5000 mark hadden ontvreemd bij een groen
tenhandelaar. Een hunner was voorheen
koetsier bij den bestolene.
Ernstig ongeluk.
Gistermorgen omstreeks elf uur heeft een
ernstig ongeluk plaats gehad. De bewoonster
der bel-étage van perceel 59 Leidschekade
te Amsterdam ging verhuizen en deed haar
piano vervoeren. De kruier Hartman en zijn
beide zoons waren met dit karwei bezig.
De piano werd op het balcon gesleept en
toen de touwen er omheen geslagen waren,
tilden Hartman en een zijner zoons het
zware instrument op en zetten het, in schuine
houding dus, met den eenen kant op de
balustrade van het balkon, teneinde de piano
er gemakkelijker overheen te kunnen hijschen.
Dit schijnt een onvoorzichtige manoeuvre
te zijn geweest. Plotseling hoorden de be
woners een geweldigen slag. De balkonbalus
trade gegoten ijzeren hekwerk met een
houten lijst afgewerkt bleek niet bestand
te zijn geweest tegen het gewicht der piano.
Zij was in stukken gesprongen met het ge
volg, dat de piano van een hoogte van vijf
of zes meter op den grond sloeg. Hartman’s
zoon, die op het balkon stond, werd in den
val meegesleept, kreeg een beenkwetsuur en
inwendige kneuzingen. Maar veel erger liep
het helaas met zijn broer af, die beneden
aan het hijschtouw had gestaan. Hij werd
door de vallende piano zoo zwaar aan hoofd
en lichaam getroffen, dat hij uit een bloed
plas opgenomen en bij dr. Hart, op no. 58,
voor dood binnengedragen werd. Hulp mocht
niet meer baten. Even later werd het lijk
van den jongen Hartman per automobiel naar
het Wilhelmina-gasthuis vervoerd. Ook zijn
getroffen broeder werd derwaarts overgebracht.
Deze is gehuwd en zijn toestand is vrij
ernstig. De gedoode was ongehuwd. De oude
Hartman bleef ongedeerd, maar is door het
ongeluk geheel van streek.
De piano, door het breken van
niet zwaar beschadigd, is later
reparatie-inrichting overgebracht. Voor per
ceel 59 lagen de stukken van de balkon
balustrade verspreid. Alg. Hndbl.
Een „Paleis voor Volksvlijt" te Rotterdam.
Ofschoon de geschiedenis van het Paleis
voor Volksvlijt te Amsterdam niet zou
men althans meenen tot navolging aan
spoort, gaat men te Rotterdam toch pogingen
in 't werk stellen om een Paleis voor- Volks
vlijt te stichten, waarin concert-, tooneel-,
vergader-, lees- en gymnastiekzalen, kegel
banen enz. Voor tentoonstellingen, congressen,
groote muziekuitvoeringen, internationale
zangconcoursen enz., acht het voorloopig
comité daar dringend het bestaan van zulk
gebouw noodig.
Er is Zaterdagavond over
tot een definitief besluit kon
N. v. Fr.
Sneek. Voor de heeren J. Feenstra en
H. van der Zee zijn in aanbouw twee luxe
motorbooten. Genoemde heeren hebben ’t
plan de motorjachten in den volgenden
zomer, speciaal voor tochten op de Friesche
waterwegen, te verhuren.
Heden Dinsdagmiddag vertoefden hier
gedurende een uurtje een 30-tal militaire
wielrijders uit Haarlem, die door hun grijs-
achtig-gekleurde uniform nog al de aandacht
trokken.
Naar men i
wielrijders een
ons landze
morgen uit Haarlem naar Hoorn, waar over
nacht werd heden Dinsdagmorgen fietsten
ze van Hoorn naar Enkhuizen,
men per veerboot naar Stavoren reisde,
toen werd naar hier gepeddeld,
ongeveer half twee aankwam,
werd de tocht om kwart voor
Leeuwarden vervolgd, waar weer overnacht
wordt. Morgen gaat de tocht van Leeuwar
den naar Assenden volgenden dag peddelt
men naar Zwolle, dan naar Arnhem en ver
volgens over Utrecht naar Haarlem terug.
Sn. Crl.
Oudega (W.) Oude boeken en oude wijn
zijn duur, doch ook oude violen kunnen
soms een aardig sommetje opbrengen. Zoo
heeft de heer G. N. alhier, ten behoeve van
men niet angstvallig een blad voor den mond
neemt, heeft haar nut. En waarom zou men,
in ’t algemeen, geen gevaren mogen signa-
leeren, of waarheden zeggen, ook al klinken
die voor gevoelige ooren wat hard
Maar wat niet geoorloofd is en een ernstige
bedreiging voor ons partijleven meebrengt,
dat is die ellendige zucht, waartegen reeds
Schaepman zoo nadrukkelijk waarschuwde,
de zucht om elkander in het eigen kamp te
verpletteren, of buiten de gemeenschap te
drijven.
Hieruit wordt het kwaad geboren, dat de
eenheid rechtstreeks aantast en een wig stoot
tusschen de strijders van hetzelfde leger.
Daarbij heeft het feit, dat men allerlei
quaesties tot specifiek-katholieke quaesties
maakte, reeds heel wat misverstand, en erger,
veroorzaakt in onze partij.
Maar het schijnt, dat sommigen nu eenmaal
niets kunnen leeren, noch iets vèrleeren.
Misschien zal men eerst dan wijzer worden,
wanneer men de rampzalige gevolgen in
tastbaren vorm voor zich ziet en de tegen
stander met onze inwendige twisten zijn
voordeel heeft gedaan.”
Voorshands wil het blad zich intusschen
niet ongerust maken, want 't meeste gaat
over de hoofden der menigte heen. En dan...
de katholieken kunnen juist het gemakkelijkst
de eenheid bewaren in al die zaken, waarin
ze noodig is.
«Wij huldigen een gezag, dat anderen niet
kennen en dat waarlijk geen gevaarlijke
afdolingen zal toelaten, noch ontzien.
Door ons aan dat gezag te houden zijn
wij op den veiligen weg.
En vanzelf zal men dan ook komen tot.
het naleven dier beide andere voorwaarden,
om uit de eigen gelederen de kiem van ver
deeldheid en ontbinding verwijderd te houden:
het weren van alles wat tot miskenning van
elkanders persoonlijke intenties voert, en het
vermijden van een oordeel en een toon,
welke maar è.1 te duidelijk liefdeloosheid
ademen en Rechthaberei.”
Misschien dat bij het ontwerpen daarvan het
beeld der komende prijsverhoogingen niet
duidelijk voor oogen stond, thans echter
waar menige stedelijke overheid meende het
vraagstuk in overweging te moeten nemen,
waar ook de overheid in de duurte der
levensbehoeften aanleiding ziet tot verhoo
ging der loonen, schijnt het ondenkbaar
aan allen, die niet langs den weg van loons
verhooging hunne meerdere uitgaven kunnen
dekken, een verzwaring van lasten op te
leggen.
Het slot van het artikel luidt
Gelijk wij zoo dikwijls hebben aangetoond,
zullen beschermende rechten den nationalen
arbeid niet bevorderen. Evenmin zal bemoei
lijking of verbod van uitvoer een blijvende,
zelfs geen tijdelijke verwezenlijking brengen
van hetgeen men daarbij beoogt.
Geen blijvende, omdat de productie der
goederensoorten, die men in het land wil
houden, zal worden ingekrompen. Geen tijde
lijke, omdat de invoeren worden tegengegaan.
Welke koopman zal er aan denken goederen
in te voeren, indien hij de zekerheid mist,
die later bij gewijzigde prijsverhoudingen te
kunnen uitvoeren
Maar buitendien en misschien wel in de
eerste plaats het voornemen eener regeering
tot het voorstellen eener wetsbepaling den uit
voer verbiedende, zou tol on middellijk gevolg
hebben, dat, hangende het wetsontwerp, meer
goederen over de grenzen trokken, dan zonder
uitvoerverbod verwacht kan worden.
Toen in 1854 in België de uitvoer van
granen verboden werd, hielden de invoeren
van overzeesche gewesten op. De graanhandel
verplaatste zich naar Nederlandsche. havens,
van waar het noodige naar België werd
uitgevoerd.
Toen in 1891 een verbod van graanuit-
voer in Zuid-Rusland werd uitgevaardigd,
Bolswardsche Courant
