lieuws- en Advertentieblad
olsward en Wonseradeel.
Zwem- en badinrichting.
I
y
1911.
50ste Jaargang.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
No. 98.
Donderdag 7 December.
Nog eens ’n praatje over
het nieuwe licht.
RAADSO VERZICHT.
VOOR
Kr
s
3 maanden.
mag de gemeente het
Zuster Anna, ziet gij nog niets komen
Ja, ik zie een lichtman tusschen de boomen.
Eerst werd ’t Concept-huishoudelijk Regle
ment behandeld, en daarna vastgesteld. Veel
werd er niet veranderd, echter is er bepaald,
dat het personeel, bij schorsing of ongevraagd
ontslag, in hooger beroep kan komen bij de
Algemeene vergadering. Bravo 1
Ik siz jimm’ nou it neiste wol,
Mar 't allerneiste nel
van een deel der
de gemeente, bad meer voeten
per adres tot
steun. Onder
van kosten,
Op den eigenlijken dag van „openen”, zal
dat geschieden in tegenwoordigheid van auto
riteiten en genoodigden.
We hoorden praten van muziek uit Leeu
warden, dinér op ’t Gemeentehuis enz, maar
of ’t waar is, weten we niet.
Een aanhaling uit de klassieken is hier
misschien ook op zijn plaats, ik bedoel
het zoetvloeiende:
Stil gewacht en stil gezwegen
Na eindloos wachten toch gekregen.
om de wekelijksche
Maar er is licht in de toekomst, in figuur
lijken en werkelijken zin.
Wij hebben in 't begin dezer week ’n
ledenvergadering gehad. En al heb ik natuur
lijk niet het 'recht om alles over te brieven,
van wat daar is verhandeld, enkele dingen
zijn toch, dunkt mij, vermeldenswaard.
Ja, over ’t kapitaal der vereeniging werd
veel gesproken, veel gevraagd. Willen we
hierover maar zwijgen en met het Bestuur
zeggen
Het kan haast niet anders, of ter zijner
tijd moet het Electrisch bedrijf onzer Ver
eeniging, met eenigen luister worden begon
nen, de Centrale met meer dan gewoon
vertoon in werking gesteld.
Er waren natuurlijk weer dwarskijkers, die
meenden dat er nog geen reden was om
feest te vieren, en spraken over „hoog be
drag”, en „wisselvalligheid van bestaan”.
Zij waren in de minderheid, en verre ook,
zoodat met groote meerderheid is besloten,
op voorstel van het bestuur, dat in dit
opzicht volgens verklaring geheel homogeen
was, om de opening feestelijk te doen zijn.
ADVERTENTIEPRIJS: 1—7 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
mildere gasprijs voor drijfkracht en verwar
ming zal meewerken tot vergrooting van het
gasverbruik. Zijn we goed ingelicht dan
komt eerstdaags een verzoek daaromtrent bij
den Raad. Men bedenke dan wel, dat gas
voor drijfkracht in de meeste omliggende
steden tegen lageren prijs dan hier geleverd
wordt. Goed voorbeeld doet goed volgen.
Het voorstel tot invoering van het drie-
ploegenstelsel aan de gasfabriek, werd ten
slotte zonder discussie aangenomen.
Daarna geheime zitting.
Na heropening werd nog o.m. besloten
om opnieuw .subsidie bij de Prov. Staten
aan te vragen voor den gemeente-veearts.
Het is te hopen, dat Ged. Staten hier
over gunstiger adviseeren dan over gelijke
verzoeken van Wonseradeel en Weststelling-
werf, anders zou een afwijzende beschikking
niet tot de onmogelijkheden behooren.
voetstappen dergenen die mij dit voorbeeld
gaven.
Ik moet nu toch weer op het begin terug
komen, speciaal bij de lichtmannen. Want
ziet u, ik wilde nog ’n beetje met u praten
over ons nieuwe licht in wording. Nog in
wording Helaas ja, nog. Maar er is hoop,
veel hoop zelfs, dat binnenkort alles zal
branden. Ik bedoel de lampen, anders zou
’t er voor onze brandwacht maar treurig
uitzien.
Ja, beste Bolswarders, gij die u eiken
avond verlustigt in het mooie gasgloeilicht,
die zelfs zoo goedkoop kunt koken op
gaslicht, zooals onlangs in dit blad stond
te lezen, gij kunt u er geen voorstelling
van maken, hoe wij „branden van verlangen”,
naar het oogenblik dat onze Centrale gaat
draaien, en het groote vliegwiel van elfdui
zend pond, zal beginnen te bewegen om
de as.
De toestand is penibel voor enkelen onzer.
Klaagde niet onlangs in eene ledenvergade
ring een slachtoffer der lichtsverwisseling,
dat hij geheel lampenloos was, en dat hij
zich met zijne echtgenoote moest behelpen
met ’n looplampje.
Verspeelt uw onderdanige dienaar Ws. niet
’n halfjaarsch salaris, alleen doordat hij
slechts ééne lamp heeft die licht kan geven,
en hij dus kaarsen brandt, om niet in duister
nis te zitten,en toch zijn we niet gelijk
aan de dwaze maagden, die op den bruidegom
gingen wachten. In onze geheele familie
is geen sprake van trouwen, laat staan van
een engagement.
Onze lampen zijn naar Amsterdam geweest
om te worden veranderd. Ze zijn nu, ten
langen leste, weer teruggekomen, hangen
maar wat heb je er aan als de stroom i
ontbreekt.
en zweminrichting, en van die 41 zijn er
slechts 10 waar het gemeentebestuur er nog
niet aan doet.
De lijst van ingekomen antwoorden is
waarlijk wel interessant er zijn kleine
gemeenten bij, die groote sommen er aan
bestelen, andere geven bouwterrein en waar
borg voor de oprichtingskosten. Uit enkele
sommen genoemd voor de oprichting blijkt
tevens, dat onze commissie bare eischen hier
al zeer laag heeft gesteld. Venlo bestemde
er voor f 15000; Haarlem f 20.000 en
bovendien f 1600 subsidie per jaar aan de
particuliere inrichtingVlaardingen geeft
per jaar f 1200 subsidie, Zutfen zal het
volgend jaar f 12000 besteden voor den
bouw van een tweede badhuis in den IJsel.
Dit zijn slechts grepen uit die opgaven, doch
genoeg om te doen zien, dat er van over
heidswege op tal van plaatsen heel veel wordt
gedaan. De bevordering der volksgezondheid
wordt hoe langer hoe meer behartigd en de
statistieken bewijzen dat de invloed reeds
zeer goed merkbaar is. Was vroeger de sterfte
naar verhouding in de steden grooter dan
op ’t platteland, thans is de verhouding reeds
omgekeerd.
Wij verwachten dan ook wel, dat de com
missie met haar adres bij onzen Raad een
goed onthaal zal vinden. De behoefte aan
een dergelijke inrichting werd hier al sedert
menschenheugenis gevoeld. Pogingen vroeger
wel aangewend om, al was het op primi
tieve wijze, in de leemte te voorzien, leden
steeds schipbreuk. Deze commissie heeft er
zich nu nog eens met ernst voorgespannen,
en zij zal, dunkt ons, slagen. Een flinke
subsidie van gemeentewege is naar ’t ons
voorkomt alleszins gewettigd.
De commissie, die op de vergadering van
11 September j.l. benoemd is, om de op
richting van een zwem- en badinrichting te
dezer stede voor te bereiden, heeft zich tot
heden met lofwaardigen ijver van haar taak
gekweten. Hare pogingen vinden bij de
burgerij voldoenden bijval en steun, om te
doen zien dat algemeen de behoefte wordt
gevoeld aan een gelegenheid, om op veilige
en geschikte wijze een bad te kunnen nemen.
Het getal deelnemers, dat geteekend heeft
voor ’t lidmaatschap bedraagt ruim 150,
terwijl de fabriek „Hollandia” en het Wees
huis ook finantieelen steun hebben toegezegd.
De commissie heeft zich nu
den Gemeenteraad gewend om
overlegging van een opgaaf
exploitatierekening, wordt verzocht een jaar-
lijksche subsidie van f 300,
Deze som zal velen nog al belangrijk
voorkomen en menigeen misschien hoog in
de ooren klinken en toch zal men bij nadere
overweging inzien, dat die som nuttig besteed
wordt. De subsidie aan ’t muziekkorps van
f 500 plus f 100 voor kleeding, vindt vrij
algemeen instemming en een subsidie slechts
half zoo hoog aan een badinrichting zal zeer
zeker nuttiger werken, want hierdoor wordt
de volksgezondheid bevorderd, de zindelijkheid
in de hand gewerkt en dit zal op den duur
velen lichamelijk ten goede komen.
Het is eerst wat nieuws, en er zijn altoos
die van zulke nieuwigheden niet gediend
zijn, doch de ervaring zal leeren hoe goed
het is zich, in den zomertijd vooral, eens goed
te baden. Het toenemend gebruik dat er op
andere plaatsen nagenoeg overal van gemaakt
wordt is het bewijs dat het reeds ingebur-
gerd is.
Ter versterking en genezing van zwakken
wordt particulier en ook van overheidswege
veel gedaan en toch een ziekte voorkomen is
beter dan haar genezen.
In de open lucht en in frisch stroomend
water een bad nemen werkt heilzaam op het
gestel. In de volksvoordracht van den heer
Beekhuis onlangs is dat voldoende bepleit,
zoodat wij dat niet behoeven te herhalen.
Door de doktoren worden in veel ziekte
gevallen wasschingen en baden voorgeschreven,
doch in vele huisgezinnen bestaat daarvoor
haast geen mogelijkheid. Wat een voorrecht
voor velen, dat daartoe een inrichting in de
plaats is, waarbij bovendien de uitwerking
van het bad, door frissche lucht en stroomend
water zeer versterkt wordt. Vindt deze in
richting een goed onthaal, dan zal zeer zeker
ook eerlang een gelegenheid voor stortbaden,
douches en warme baden daarbij kunnen
komen, als de geneesheeren althans zulks
noodig achten.
Op zeer vele plaatsen worden dan ook
van gemeentewege de bad- en zwem-inrich-
tingen gesteund, ja ook geheel van overheids
wege opgericht en geëxploiteerd. Wij zagen
een opgaaf van verschillende gemeenten, waar
die inrichtingen krachtig worden bevorderd.
De groote steden staan natuurlijk op dat
gebied vooraan, doch het trok onze aandacht
dat ook in kleine gemeenten daaraan reeds
volle aandacht wordt gewijd en sympathie
betuigd. Onze plaatselijke commissie heeft
zich tot 41 plaatsen in ons land gewend om
te weten wat daar van den kant van het
gemeentebestuur wordt gedaan voor de bad-
JSol^w'aird.sclic Courant
(l8/10 P-)i behoorende aan den heer J. van
der Linde, in 2 onderd. Geb. onderd. a
f 1289, onderd. b f 690.
V. Een PAKHUIS met erf aan de
Achtersteeg te Makkum, groot 70 centiare,
in eigen gebruik bij mej. wed. G. Kalver-
boer. Geb. f 389.
VI. Eene HUIZING, waarin koemel-
kerij, STALLING voor 3 koeien en ruim
erf, aan den weg en de vaart in de Buren J
te Idsegahuizen, groot 15.60 are, in eigen I
gebruik bij de wed. Tjerk Dijkstra, te veilen
in 2 onderd. Geb. onderd. a f 1327,
b f474.
VIL Eene HUIZING met erf aan de
Turfmarkt en aan de Tichelaars wijk te ,baar a 5 Cen(,_
Makkum, groot 1.29 are, tot 12 Mei 1912-’
in hn.iv! kii'r*"r“l
Het was ditmaal weer een raadszitting van
’s avonds 7 tot ’s nachts i1^ uur, met recht
dus nachtwerk.
De vorige vergadering gehouden op 19
October was van even lange duur, zoodat
het haast al gewoonte dreigt te worden om
nachtzittingen te houden.
Voor een rustige afdoening van zaken
ware het beter om vaker te vergaderen.
Menigeen ziet er tegenwoordig tegen aan
om bij een vacature, zich candidaat te laten
stellen en waarlijk het is geen aangenaam
vooruitzicht om verplicht te zijn die ellen
lange discussies bij te wonen en zijn nacht
rust op te offeren tot heil der gemeente.
Vergeleken bij vroeger wordt de raad hoe
langer hoe breedsprakiger. Het officieele ver
slag is een boekdeel en slechts enkelen heb
ben den moed dat te door worstelen.
Enfin, laat ons hopen dat door het houden
van meer vergaderingen, waardoor de agenda’s
kleiner zullen worden, de praatlust ook zal
verminderen.
Het verzoek van den heer Witte e. a. om ver
betering van den toestand der Harlingerstraat,
zal hopen wij, ditmaal in ernstige overweging
worden genomen. Hoe herhaaldelijk is reeds
daarop aangedrongen en een flinke verbete
ring is daar dringend noodig.
Als een koude douche werkte het voor
stel om bijna 5000 gulden te besteden voor
de gemeentereiniging. Deze tak van dienst
is doorloopend, evenals in andere gemeenten
een schadepost, waaraan niet veel te ver
anderen valt.
Om echter zulk een belangrijk bedrag
er voor te besteden, komt ons bedenkelijk
voor, tenzij er een mogelijke bate tegenover
staat, waarvan in ons verslag niets te vinden is.
Het pluimpje aan den afgetreden opper-
brandmeester, den heer G. H. v. d. Werf,
is welverdiend. Diens bezadigd optreden bij
verschillende branden, is algeméén bekend.
De vier brugwachters blijven in hunne
functie. Toen de Raad zich algemeen voor
onderfiandsche gunning verklaarde, ging het
D. B. daarin mede.
De bijslag op het loon
werklieden van
in de aarde.
Voor huismoeders is een praatje over de
prijzen van eetwaren wel interessant, maar
vrij zeker weten de meeste raadsleden al bij
ondervinding, dat de tijden duur zijn en daar
door vooral de kleine man en nog meer zijn
huisvrouw, tobben heeft
rekening sluitende te maken.
Daarom achten wij een tijdelijke tegemoet
koming gewenscht en
door sommige patroons gegeven voorbeeld,
om hun personeel te helpen, wel volgen.
Alle twaalf raadsleden lieten over dit voor
stel hun licht schijnen met het resultaat,
dat het voorstel van B. en W. om van 1
Decembereinde Februari a.s. een toeslag
van 10 pCt. te geven op het loon van hen,
die minder dan f 10.per week verdienen,
werd aangenomen.
Het zou er in de Tweede Kamer niet best
uit zien, wanneer alle honderd leden over
hetzelfde punt bun oordeel gingen zeggen,
dan liep de parlementaire molen nog vrij
wat langzamer dan thans.
Het bestuur der 8. D. A. P. kreeg op
zijn verzoek omtrent het loon der werklieden
der stadswerkinrichting, nul op het request,
ofschoon een verhooging van het uurloon
overwogen zal worden.
De beste stuurlui staan, in bet regelen
dezer materie, gewoonlijk op den wal. Het
klinkt wel mooi meer loon te geven, maar
met werkverschaffing mag men niet in con
currentie komen met hier bestaande bedrij
ven, waardoor het haast ondoenlijk is om
aan niet-vak lieden productieven arbeid te
verschaffen.
De toelage aan onzen algemeen geachten
gewezen ophaler der gasgelden, gunnen wij
hem gaarne. Hij was tegenover ieder steeds
welwillend en dienstvaardig, dit kleine pen
sioen is dus goed besteed.
Het tantième stelsel voor de regeling van
het salaris van den gas-directeur werd alge
meen goedgevonden. Dat een directeur belang
heeft bij het gasverbruik, is van belang en
zal een prikkel te meer zijn om de fabriek
nog tot grooteren bloei te brengen. Een
Of dit nu wel ’n rijmpje is, voldoende
aan den goeden vorm, ik weet het niet.
Komen en 'boomen’t rijmt, maar meer
ook niet.
Doet ook niet ter zake. Er moet iets
komen en daarop, ’t is immers poësie, klopt
boomen. Je ziet zoo’n lichtmensch nu toe
vallig maar zelden tusschen de boomen. De
man beweegt zich meer op ladders en stellages.
Nu zou iemand, die in de zaak is inge
wijd, stof hebben voor een ander tweeregelig
gedicht, bijv.
Ongeduldige dorpelingen, houd nu maar
courage
Zie eens aan, drie, vier monteurs boven
op ’n hoog' stellage
Het bestuur heeft den heer Bellaer Spruyt,
te Maastricht, ’n hoogstaand man op het
gebied der electriciteit, aangezocht om eer
lang alles te inspecteeren. ’t Doet ons ge
noegen dat men een der meest bekwame
mannen van het vak voor deze functie heeft
geëngageerd. Het waarborgt ons een duchtig,
streng, maar ook onpartijdig onderzoek.
De benoeming van den heer De Groot,
chef-machinist der firma Korff, te Amster
dam, tot eersten machinist aan de Centrale,
droeg aller goedkeuring weg. De Groot heeft
de diploma’s A en B der Amsterdamsche
Machinisten school.
De belangstellende lezer, bekend met mijn,
zoo zeer aan den vorm voldoend geschrijf,
zal zich afvragen wat moet dit, waar wil
hij heen? Wat ’n aanloop 1 De geachte
nqedewerker van de- Bolsw. Cl. laat eerst in
weken niets van zich hooren, zoodat al enkelen
hebben gedacht„goddank, die vervelende
kruier zijn we kwijt”, en nu komt hij eens
klaps weer voor den dag, met een klein
ouvertuurtje, zonder théma.
Gevolg van omstandigheden, niet anders.
Das kommt vom horen. Ik schrijf expres
even in vreemde woorden, om te toonen, dat
ik in de „Ideën” thuis ben.
’t Moet zijn „vom lesen”, dat weet natuur
lijk ieder, maar dan kan ik de aanhaling
niet gebruiken daarom schrijf ik met dichter
lijke vrijheid „das kommt vom horen” 1
Hoe rijmt dat nu weer. Eerst „zuster
Anna uitziende naar lichtmannen op ladders
of stellages”, daarover ’n vrij verwarde uit
weiding en nu das kommt vom horen.
Enkel en alleen gevolg van „hooren”,
anders niet, bepaald niet. Dat heeft de
vacature Arum op het geweten. Ik leer nu
„lengte” maken.
Goed voordoen doet goed volgen, en ik
druk dus, wat den vorm aangaat, gaarne de
I
