Nieuws- en Advertentieblad
Bols ward en Wonseradeel.
Haydn's „Scliöpfung
1912.
Verschijnt Donderdags en Zondags. 51ste Jaargang.
No. 8.
Donderdag 25 Januari.
7
BINNENLAND.
VOOR
Afzonderlijke
de
kleine
Ws.
Tarief wet.
adres door het Vrouwen-comité
tegen het ontwerp-Tariefwet te
Im Anfange schuf Gott Himmel und Erde,
Und die Erde war ohne Form und leer, und
Finsterniss war auf der Flache der Tiefe.
Und der Geist Gottes schwebte auf der
Flache der Wasser, und Gott sprach: es werde
Licht, und es ward Licht.
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 3 maanden.
Franco per post 50 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Op het
van Actie
richten tot de Tweede Kamer, zijn reeds
tienduizenden handteekeningen
landsche vrouwen verzameld.
Het adres zal einde Februari
i Tweede Kamer worden ingediend,
Het spoorwegongeluk lij Haarlem.
Naar de N. Rolt. Ct. verneemt, zal de
sein-huiswachter F., die volgens het blad
het spoorwegongeluk
anderen werkkring
de veilig*
was door het flinke optreden van
en hij was daarvoor
van Neder-
«Gott erhalte Franz, den Kaiser,
Unsern guten Kaiser Franz.
Lange lebe Franz der Kaiser,
In des Glückes hellen Kranz.
Im erblühen Lorbeerreiser,
Wo er geht, zum Ehrenkranz,
Gott erhalte
ADVERTENTIEPRIJS: 1—7 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
De handen van Haydn gleden krachteloos
van de toetsen, zijn lichaam waggelde en half
machteloos zonk hij in de armen van Saliere
en van Kreutzer.
«Brengt mij naar huis, mijn vrienden”,
gaat voort mijne «Schepping” te zingen, ik
kan niet meer. Vaartwel En men voerde
hem zachtkens weg...
’t Is op dezen avond geweest dat het
Weener publiek zijnen Keizer schier de
oorlogsverklaring aan Frankrijk heeft afge
dwongen
a.s. bij de
Als dit nommer onzer courant van de pers
komt en in handen der lezers, maakt zich
reeds een schare muziekliefhebbers op, om
van dit heerlijk kunstwerk te genieten. Zoo
aanstonds immers begint de generale repetitie.
Koristen en Solisten, de heeren van ’t orkest,
allen zijn in thatigkeit.
Laat ons hopen dat ook velen, die op den
avond der uitvoering niet kunnen proliteeren,
nu zullen gaan, ja, laten zij, wier voor
nemen is morgenavond het concert te bezoe
ken, ook dezen laatsten repetitie-avond gaan
bijwonen. Zij zullen er bij winnen.
Ik durf een heerlijken avond voorspellen.
Hoe het zangkoor zijne taak opvat, is ons
gebleken, toen wij verleden jaar zoo genoten
bij de vertolking van «de Jaargetijden”. Koor
en leiders toonden toen met grooten ernst,
met groote toewijding te hebben gestudeerd.
Zij behaalden eere met hunne uitvoering.
En nu zie eens aan, daar komt
me die zelfde Zangvereeniging met een drie
tal solisten voor den dag, dat nog grooter
kunstgenot belooft.
Ik had reeds tweemaal het groote voor
recht de Sopraan-Soliste, mej. Brandsma, te
mogen hooren. Beide keeren te Harlingen.
Eerst bij de uitvoering van «die Zerstörung
Jerusalems”, Oratorium van Klughardt, later
op een kerkconcert van den heer Zonderland.
En beide keeren verschafte de zang dezer
zoo begaafde zangeres, aan velen een schier
ongekend genot.
Ook de beide heeren solisten staan zeer
goed aangeschreven, wat ons, alles te zamen
genomen, een heerlijken avond voorspelt.
Wat heeft dat meesterwerk van den grooten
Haydn al een zegetocht gemaakt. Het is
nu reeds honderd en vier jaar oud en nog
staat het op dezelfde hoogte als bij het begin.
Een der meest glorieuze uitvoeringen is
gewis geweest die van 1808. Toen ging het
te Weenen, voor de vijf en twintigste maal.
Reeds had «die Schöpfung” een triumftocht
gemaakt door Europa, met ongehoorde
toejuiching was het te Londen, Amsterdam,
Parijs, Petersburg, Weenen en Berlijn, in
alle groote en kleine steden van Duitschland
uitgevoerd. Overal had het verrukking en
bewondering verwekt.
Overal waren de harten in gloed geraakt
voor deze heerlijke muziek, vol heilig vuur
en kinderlijke, jeugdige frischheid, voor het
groote werk van den grooten componist
Joseph Haydn.
Niemand heeft dit mooier beschreven dan
de bekende romancière Louise Mühlbach in
haar historischen roman Andreas Hofer.
Zij vertelt hoe duizenden om plaats
vroegen, waar slechts 1500 in de gehoorzaal
konden worden toegelaten.
Keizer Franz, de keizerin Ludovica, en
aartshertog Johann hadden in de hofloge
plaats genomen. De prinsessen Esterhasy,
Liechtenstein en Kinsky, de gravinnen
Kaunitz en Spielman vormden te zamen de
eerewacht, die den grijzen Haydn escorteerde.
Saliere dirigeerde. Met ingehouden adem
luisterde het publiek naar de verwarring van
klanken, welke, met meesterlijke toon-
schildering, de worsteling van de duisternis
en het licht, den chaos der elementen schetst.
Steeds geweldiger woelen die elementen
dooreen, immer krachtiger bruisen en dringen
de nog niet gescheiden machten van den
chaos in brommend geraas tegen elkander;
plotseling is het als of de horizon zich ver
heldert, als of de wanklankige stemmen zich
tot een edele harmonie vereenigen, en in
een gloeienden vreugdestraal klinkt juichend
door de worstelende wereld heen het groote
verlossende woord„er zij lichtEn
jubelend vallen alle stemmen in en bruisen
het in jubelende accoorden na „er zij lichtI”
Zoo zal het aanvangen, het groote, heer
lijke werk dat ons in goddelijke klanken het
oude scheppingsverhaal zal vertolken.
Moge dit eenvoudige epistel een
inleiding zijn daartoe.
Der gemengde zangvereeniging «Bolsward”,
met zijn wakkeren directeur wenschen we een
succesvollen avond, aan alle bezoekers een
avond vol kunstgenot, een avond om niet
spoedig weer te vergeten.
de zwakke grijsaard, hij gevoelde zich
krachtig en sterk en met haastigen tred
ijlde hij recht door het orkest heen naar
plaats van den directeur, naar de piano, die
daar stond. Hij legde de handen op de
toetsen en sloeg een vol accoord aan. Zijn
gelaat was strak en onafgewend naar de
keizerlijke loge gericht, en met bezielde kracht
begon hij nu zijn geliefd volkslied te spelen,
het lied dat hij voor vele jaren, in de dagen
van verdrukking, gecomponeerd had, het lied
Waterleiding Heerenveen. Reeds goed water
gevonden, midden in de plaats.
Heerenveen, 23 Jan. Gelijk we 10 dagen
geleden meldden, is na twee proefboringen,
op den hoek van den Oranjewoudster singel
en in den gemeentetuin, het verkregen water
ter onderzoek opgezonden naar het bac
teriologisch instituut te Haarlem. Thans is
het verblijdend bericht ontvangen, dat het
water, dat bij de boring in den gemeente
tuin verkregen werd op een diepte van 25
meter, aan alle eischen voldoet. En daar
het opspoot met een straal van wel U/2
M. hoog, mag men aannemen, dat men een
rijke wel getroffen heeft.
Aan alle zijden dus een meevaller van
belang. Goed water, ruimschoots water en
midden in de plaats. Men heeft nu geen
tijd en kosten meer met zoeken te ver
spillen en komt aanmerkelijk goedkooper uit
met den aanleg, dan wanneer het water van
Heerenveen had moeten worden
verre naar
geleid.
Laat ons
’t Is op dien avond geweest dat Haydn
in geestvervoering geraakte. Men weet,
Weenen stond voor dreigende gevaren. Van
uit Parijs klonken schetterende krijgs-
fanfares. Ieder Oostenrijker gloeide van
vaderlandsliefde. En toen Haydn in de loge
zijn keizer zag zitten, die voor hem het
vaderland, de haardstede, de aardsche ge
rechtigheid vertegenwoordigde en hij
gevoelde, dat het de laatste maal was dat
hij zijn «Kaiser Franz” zou zien, temidden
zijner jubelende onderdanen, nu was hij niet
berijdbaar waren, maar in den namiddag werd
het minder, de aardigheid ging er vrij wel
af, daar door de aanhoudende dooi er nog
al wat water op het ijs kwam.
’t Is wel jammer, dat de vreugde van zoo
korten duur is geweest; velen hadden zeker
met ons gewenscht dat het nog eenigen tijd
was blijven doorvriezen.
We zijn echter nog in ’t hartje van den
winter en een spoedig intredende flinke vorst
kan de ijsbanen weldra weer goed berijdbaar
maken.
Heden Dinsdag maakten eenige markt-
bezoekers de tocht naar hier nog per schaats,
doch door den dooi zijn de banen moeilijk
te onderscheiden; met het oog op de vele
wakken, waarvan enkele pas waren dicht
gevroren en ook wijl gisteren door Ged.
Staten last is gegeven tot opening van alle
zeesluizen, voor afstrooming van het boezem
water, meenen we tot scherp uitzien en
groote voorzichtigheid te moeten aanmanen;
of beter nog, men berge de schaatsen, laten
we hopen tijdelijk, op.
De voor een 10-tal dagen bij het
laden van kisten glas op het emplacement
der H. IJ. 8. M. getroffen en ernstig ver
wonde werkman der firma Houwink alhier,
M. de J., is Zaterdag jl. in het St. Anthonius
Ziekenhuis aan de gevolgen zijner wonden
overleden. F. D.
Workum. Naar wij vernemen gaat het
met den gruttersknecht F. de L., die de
vorige week door een gasontploffing in het
gelaat was getroffen, flink vooruit. Zijn
gezichtsvermogen is reeds zooveel bijgekomen,
dat hij bijna alles weder kan zien. Voor en
aleer alles is genezen, zal nog eenige tijd
geduld moeten worden geoefend'.
Ook met den patient P. D., die in de
Coöperatieve Stoomzuivelfabriek alhier een
ongeluk trof, gaat het flink vooruit; hij
wordt in het Ziekenhuis te Sneek verpleegd.
Een eigenaardige kwestie.
Op den 27sten November 1911 overleed
te IJsbrechtum eene 67-jarige vrouw, die
alleen woonde en zich met niemand bemoeide.
Aan de dorpsgenooten was het niet bekend,
onder welke levensomstandigheden zij had
geleefd.
Toen zij overleden was, kwam de vraag
aan de orde, daar zij eenig vermogen naliet,
wie hare erfgenamen wel zouden zijn.
Uit officieele bescheiden bleek, dat zij
gehuwd was geweest, doch dat dit huwelijk
door echtscheiding was ontbonden.
Bij nadere informatie kwam een broeder
van de overledene om haar de laatste eer
te bewijzen. Echter bleek, dat de overledene
en haar broeder natuurlijke, niet door hunne
moeder erkende kinderen waren.
Zooals bekend is, staat volgens ons bur
gerlijk recht het natuurlijke kind met zijne
ouders niet in betrekking, en evenmin met
de verwanten zijner ouders. Eene dergelijke
rechtsbetrekking kan tusschen moeder en
haar natuurlijk kind ontstaan door erkenning;
daarvoor is namelijk aan de zijde van de
moeder vereischt eene afzonderlijke rechts
handeling, welke in dezen niet heeft plaats
gehad.
Waar nu haar huwelijk door echtscheiding
is ontbonden, zij geene kinderen heeft na
gelaten en tusschen de niet erkende natuur
lijke kinderen eener moeder geene rechts
betrekking bestaat, zal zich hier wellicht
het geval voordoen, dat de Staat de onbe
heerde nalatenschap zich toeeigent, nadat
vooraf een curator daarover is benoemd ge
worden.
De gedwongen winkelnering.
Men schrijft aan de Tel. uit Kaatsheuvel
het volgende staaltje
Een jongetje, wiens vader werkzaam is op
eene fabriek, waar de gedwongen winkel
nering nog heerscht, komt in den winkel,
waar de fabrikantsjuffrouw bezig is met
builtjes af te wegen.
Juffrouw: Wat, jongen, moet je deze week
niet meer meenemen? En de koffie en de
thee dan Drinken jullie die deze week niet?
Jongen Moeder heeft gezegd, dat ze deze
week niet meer noodig heeft, juffrouw.
Juffrouw: Noodig of niet noodig, ge zijt
gewoon dit elke week mee te nemen; en
nu neemt ge het dus weer mee en daar
mee basta.
De knaap pakte de zakjes voorzichtig in
en verliet bedremmeld den winkel.
de hoofdschuldige van
bij Haarlem is, een
krijgen, waar hij geen zorg voor
•heid op zich heeft te nemen.
De rangeerder S., die door zijn onop
lettendheid de schuld was, dat de wissel
werd stukgereden, waardoor de locomotief
op de noodlottige plaats kwam te staan, zal
naar een minder drukke standplaats worden
overgeplaatst.
Spoorweg-ongeluk.
Gistermorgen om half 7 zijn nabij het
spoorwegstation Hardegarijp (Fr.) twee treinen
op elkaar geloopen. De markttrein voor
Groningen, die om ongeveer 6 uur uit
Leeuwarden vertrok, reed den goederentrein
op het station aan. Persoonlijke ongelukken
hadden niet plaats. De materieele schade is
belangrijk. Aan de beide kanten van den
weg liggen deelen van de rijtuigen, zoodat
de dienst groote vertraging ondervindt.
Nader wordt gemeld
Hedenmorgen te ongeveer half zes stond
de eerste goederentrein uit Leeuwarden aan
het station te Hardegarijp te lossen. Met
het oog op den markttrein Leeuwarden-
Groningen zou hij op een ander spoor
worden gebracht, waartoe hij eerst in het
hoofdspoor moest komen, waar de treinen
langs gaan. Toen hij daar stond, is genoemde
markttrein hem achterop gereden, waardoor
een geweldige botsing plaats vondeen
tiental wagens raakte uit de rails, enkele
werden totaal versplinterd. De machine van
den personentrein werd zoodanig beschadigd,
dat zij ter plaatse moet hersteld worden vóór
ze naar Leeuwarden kan teruggebracht
worden.
Het signaal, dat op onveilig moest staan,
omdat de personentrein nog niet kon pas-
seeren, stond volgens bewering van den
stationchef op onveilig, volgens den hoofd
conducteur en het machinepersoueel op veilig.
De justitie heeft zich onmiddellijk naar het
terrein der botsing begeven. Gelukkig be
vonden zich, zooals gewoonlijk, in dezen
vroegen trein slechts weinig reizigers.
Geringschatting
Een vermogend burger uit Rijsenburg
moest per Oosterstoomtram naar een naburige
plaats. Toen hij in de reeds in beweging
zijnde tram wilde springen, sprong hij mis
en werd hij meegesleurd.
De reizigers, die het geval zagen, waren
hevig ontsteld, want de toestand waarin deze
reiziger verkeerde, was bijzonder gevaarlijk.
De conducteur, die op het achterbalkon
stond, wist echter den man te grijpen en
hem zóólang vast te houden, totdat de in-
tusschen gewaarschuwde machinist kon stil
houden.
De man
den conducteur gered
zóó dankbaar, dat hij hem bij het verlaten
van de tram... 5 centen in de hand stopte.
N. v. d. D.
Up heeterdaad betrapt.
Een 23-jarige dame kwam Zaterdagavond
om 11 uur ten gevolge van de gladheid op
den Overtoom bij de Gerard Brandtstraat
te Amsterdam te vallen; zij verloor daarbij
haar portemonnaie. Een 23-jarig persoon
raapte de portemonnaie op en ging ermee
aan den haal. Toevallig echter was de com
missaris van politie in de 2e sectie, de heer
Van Asperen, van een en ander getuige ge
weest. Hij liet den man aanhouden en over
brengen naar het politiebureau Overtoom,
waar de portemonnaie, inhoudende 5 gulden,
nog in het bezit van den jongen man ge
vonden werd.
hopen, dat nu met de verdere
voorbereiding bekwame spoed zal worden
gemaakt.
23 Jan. Het Bestuur der Vereeniging
tot instandhouding en exploitatie van het
ziekenhuis aan de Pastorielaan heeft in een
gisteravond gehouden vergadering besloten,
de exploitatie voort te zetten.
Hepk. Nieuwsbl. v. Fr.
Sneek. Met het mooie weer der beide
laatste dagen van de vorige week werd er
druk geschaatst en voor de liefhebbers der
ijssport was het Zondagmorgen een groote
teleurstelling toen de dooi inviel en het
begon te regenen. Toch trokken er velen
nog op uit, toen het ongeveer half elf droog
werd; de ijsvloer was over het geheel mooi
en goed vertrouwd, het weer niet koud en
daarom nu nog geprofiteerd, zoo werd ge
oordeeld. ’t Was dan ook in de middaguren
vrij druk op de banen, die toen nog goed
Ongeluk.
Te Rucphen (N.-Br.) is de smid C. Ros
door een uit elkander springend carbid-toestel
gedood.
Bolswardsche Courant
Q
