Nieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
De vooruitzichten in Canada.
I
iO
1912.
Verschijnt Donderdags en Zondags. 51ste Jaargang.
No. 10.
'f
Donderdag 1 Februari.
RA ADSO VERZICHT.
BINNENLAND.
1
1
i
VOOR
'll
Ka
Afzonderlijke
waarvan
geven
H goud
eens-
weer
het
-
I
een
en
echte kwakkelwinter
dooi. Het ijs, dat op
de buiten vaarten een
zeer
Nederlanders is
hij heeft reeds f 300
voor de reis geleende
Dat is toch wel iets
is algemeene mede-
en behooren ook de
milde toepassing der
niet minder het groote ge-
een gunstig idee van ’t
verre westen, en het
wel, niet in meerdere bijzonder-
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 3 maanden.
Franco per post 50 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Laat men
gezindheid ons
kan brengen.
Waar een
Deze ontboezeming
waarachtig belang
het hart.
De behandelde punten der raadsvergadering
waren ditmaal van zoo weinig belang, dat
zij geen stof geven tot het maken van op
merkingen.
een geval mee
was heengegaan
wil is, is ook een weg.
moest ons in
van onze goede stad, van
door B. Herder
te Roordahuizum.
’t Is nu
afwisselend vorst
sommige plaatsen in
behoorlijke dikte heeft, is vooral onder en
bij bruggen en waar wakken geweest zijn,
beslist onbetrouwbaar. We hoorden dan ook
reeds van tal van ongelukken, die meest
alle nog goed afliepen. Ook in en bij onze
stad zijn dezer dagen eenige jongens en ook
een paar ouderen door het ijs gezakt, doch
gelukkig konden allen nog tijdig gered
worden.
Met een 9-jarigen knaap, die Zondag bij
de Oosterpoortsbrug er door zakte, had men
leven en
spijt ons
heden te mogen treden.
Van de gelegenheid om nadere inlichtingen
te vragen of met spreker in debat te treden
werd door enkelen gebruik gemaakt. Ook
dit kunnen wij slechts kort aanstippen.
Een der leerlingen van de Zuivelschool
vroeg hoe het in Canada gesteld is met de
zuivelbereiding. Hem werd geantwoord, dat
in de provinciën waarop spreker vooral de
aandacht heeft willen vestigen, o.a. Alberta,
landbouw hoofdzaak is, maar toch wordt er
de veehouderij ook op groote schaal uitge
oefend, en heeft deze er een hooge vlucht
genomen. De room wordt naar de Crêmeries
gebracht om er tot boter en kaas verwerkt
te worden, en die inrichtingen staan op hoog
wetenschappelijk standpunt. Ook leeraren
houden cursussen om de veehouders op de
hoogte te brengen. Spreker stelt eenige
Engelsche boekwerken ter beschikking; die
dankbaar aanvaard werden.
De heer D. Eerdmans meent dat de Spr.
van dezen avond wel wat te rooskleurig
gesproken heeft over de toestanden in Canada.
Hij heeft er kennissen, die op gunstige be
richten afgingen, maar zich teleurgesteld
vonden en eerst na lange verkenning goeden
grond vonden, waarop ze nu dit a.s. voor
jaar zich zullen vestigen.
Spreker antwoordt, dat hij niet weet, wie
hen die inlichtingen verstrekten. Er zijn
natuurlijk altoos agenten die op eigen voor
deel bedacht, de menschen meer voorspiegelen
dan waarheid is. De grond is, dat spreekt
van zelf, niet overal even goed, dat is ook in
Nederland het geval, maar in Alberta is
goede grond tegen billijken prijs te bekomen,
en daarop zijn velen reeds goed vooruit
gegaan. Spr. komt als afgevaardigde van de
Zaterdagavond werd»in //de Doele” een
lezing met lichtbeelden gegeven, waarin de
heer G. L. Boer, inspecteur der Canadian
Pacific Railway, uiteenzette, hoe de toestand
daar in de Amerikaansche provinciën is. De
opkomst was niet groot, ja eigenlijk zeer ge
ring te noemen. De spreker verwonderde
zich dan ook over die weinige belangstelling,
daar hij in andere plaatsen dezer provincie
een flinke opkomst gewend is.
Hij wilde zijne rede in drie gedeelten
splitsen en over emigratie in ’t algemeen,
over landbouwende emigranten en over de
uitbreiding van een groot spoorweggebied
met aanhoorige landerijen spreken. Telkens
zal door lichtbeelden het gesprokene worden
verduidelijkt.
Plaatsruimte ontbreekt ons, om van deze
omvangrijke lezing een verslag op te nemen,
slechts enkele grepen mogen wij doen, doch
voor belangstellenden zijn gratis alle ge-
wenschte inlichtingen te bekomen te Rotter
dam bij den hoofdagent Joh. Ottep. alsook
bij den agent S. Alkema hier ter stede.
Alle aanwezigen werd een boekwerkje aan
geboden, waarin een drietal gehouden rede
voeringen van dezen spreker zijn opgenomen,
en ook andere boekwerkjes met inlichtingen
over reisgelegenheden, landaankoop, wijze van
afbetaling enz. werden verstrekt.
De hoofdzaak voor het welslagen in de
nieuwe wereld is, dat men met het land
bouwbedrijf op de hoogte is, eenige bekend
heid met de Engelsche taal is ook hoog
noodig, terwijl eenig bedrijfskapitaal ter be
schikking dient te staan voor aankoop van
grond, het aanschaflen van het noodige ge
reedschap enz. Deze hoofdpunten werden
nader ontwikkeld, er werd gesproken hoe de
kolonisten eerst een geschikt terrein voor
nederzetting dienen uit te zoeken, waartoe
de spoorwegmaatschappij de behulpzame hand
biedt, en voor menschen met wilskracht en
energie, die kunnen en willen werken, biedt
Amerika de beste kansen om vooruit te komen.
Evenwel men vergete ook niet, dat het leven
daar wat anders is ingericht als hier. Huizen
bouw, leefwijze, grondbewerking en veel
meer zaken werden besproken, ook in ver
gelijking met de toestanden hier te lande.
Vooral voor jongelieden acht spreker het
aan te raden, om daar hun geluk te beproe
ven.- Dezen durft hij beslist aan te raden
naar Canada te komen, daar staat een goede
toekomst voor hen open. Het klimaat in
Canada is gezond, de droge lucht werkt
gunstig op de gestellen, de zomer is daar
warmer, de winter strenger dan hier, doch
de nachten zijn ook in den zomer frisch en
dit maakt dat het er steeds sterk dauwt,
wat gunstig op den plantengroei werkt. Het
leven is er niet duurder dan hier, de ver
dienste echter veel beter, in vergelijking met
hier kan men er veel beter fortuin maken.
Ook veeteelt wordt er op groote schaal ge
dreven, maar spreker animeert toch, om de
op den ploeg wachtende landen, het meest
voor den landbouw. De grond is er niet
zwaar te bewerken, en gevestigde boeren
weten door machinale bewerking groote velden
in exploitatie te brengen.
Lichtbeelden gaven gezichten op de reis
gelegenheden naar de uitgestrekte velden,
op stoombooten, spoorwagens, machinerieën,
graanbouw, prachtige kudden vee, de inrich
ting der woningen, het zaaien, ploegen, oogsten
en vervoer der granen. Ook in de steden,
de centra’s van het verkeer, kreeg men vele
gezichtspunten, zoowel in levende als in
stille beelden.
De lezing en
tal lichtbeelden gaf
bedrijf in het
ADVERTENTIEPRIJS: 1—7 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
Maatschappij, en wat hij gezegd heeft en
liet zien is op waarheid gegrond. Er zijn
nog heele velden goede grond, die als het
ware op bewerking wacht, en waarvan de
ontginning zeer loonend is.
De heer Jobs. Veltman vroeg of er voor
handwerkslieden, bijv, timmerlieden, ook toe
komst in ligt om naar Canada te trekken.
Spr. antwoordt, dat voor menschen die een
vak goed kennen en werken willen eigenlijk
overal een bestaan zal zijn te vinden, maar
hij wilde speciaal landbouwers animeeren tot
emigratie. Voor die is er zeker werk te
vinden, de anderen zijn daarvan niet overal
zeker, die moeten ’t afwachten en zijn dan
soms wel eens genoodzaakt wat anders aan
te pakken, en vooral het niet kennen der
Engelsche taal zal bij dezulken een hinder
paal zijn.
Iemand uit Wons deelde
dat een kennis van hem er
doch ’t ongeluk had. op de reis zijn have
en goed te verliezen. Hij stond hulpeloos met
zijn gezin in den vreemde, is door vreemden
een beetje geholpen, doch ’t was een ont
beren van belang. Hij is aan ’t werk gegaan,
verdiende flink, zijn huisraad kwam later
ook nog terecht en
overgezonden om het
geld af te betalen.
dat een arbeider hier onmogelijk zou kunnen
doen.
De heer D. Veldman wil ook een woordje
ter aanmoediging spreken tot de jongelui
om naar den vreemde te trekken, en daar
hun geluk te beproeven. Hier zit alles vol
op, is de concurrentie doodend, terwijl daar
elders fortuin is te vinden.
In een slotwoord wijst Spr. nog eens op
de rijke hulpbronnen van den bodem. Hij
waarschuwt voor de al te aanlokkelijke aan
biedingen van agenten, maar men dient zich
tot vertrouwde menschen te wenden of iemand
op verkenning uit te zenden. Wat de 19e
eeuw voor de ontwikkeling der Vereenigde
Staten was, zal de 20e eeuw worden voor
Canada. Dit land, bewust van den rijkdom
van zijn bodem, roept thans mannen om den
grond te bewerken, en vraagt geld om
machinerieën in werking te kunnen stellen.
Uit Engeland gaan er zeer velen zich
vestigen, doch ook voor Nederlanders is er
een goede gelegenheid.
Het onderwijs is er goed, en naar behoefte
worden van Gouvernementswege scholen ge
bouwd, ook kerken voor eiken godsdienst
verrijzen waar het noodig is.
Canada is geen dorado, waar ’t goud voor
’t oprapen ligt, maar voor wie werken kan
en wil, biedt het een schoone gelegenheid,
met meer kans van welslagen dan hier in
de te dicht bevolkte streken.
Spreker dankt voor de hem verleende aan
dacht, en beveelt het gesprokene ter over
weging aan. {Applaus').
Sneek. Heden Dinsdag werd op het Spoor-
kanaal door de ijsclub //Friso” een hard
rijderij gehouden door mannen en vrouwen.
Het ijs was er uitstekendin de middag
uren bewoog zich een vrij groot aantal
schaatsliefhebbers op de bijbanen, terwijl ook
heel wat belangstellenden op het aangrenzende
land den wedstrijd gadesloegen.
Te ongeveer half vijf was de strijd be
slecht.
De le prijs van f 80 werd gewonnen door
Jacob Seinstra en Gelske van Keimpema,
beiden te Wartena; de 2e prijs f40 door
H. Romkema te Joure en Hendrikje van
der Berg te Giekerken de 3e prijs f 20
door B. Herder en Trijntje Dijkstra, beiden
Ofschoon de eerste maand van 1912 bijna
verstreken is, ontvingen de leden van den
raad Vrijdagavond toch nog den gebruikelijken
nieuwjaarswensch.
Als groote algemeene ramp wees de Voor
zitter op het mond- en klauwzeer, dat ons
land en provincie teisterde in 1911 en waar
van menigeen, ook in Bolsward, nu nog de
nadeelige gevolgen ondervindt. Toch kon
men van geluk spreken, dat Bolsward voor
groote rampen is gespaard gebleven.
Hoewel wij de beteekenis en de schade
lijke gevolgen van dien ramp niet willen
onderschatten, zijn er, dunkt ons, in Bolsward
andere factoren, waardoor de gemeente niet
zoo bloeit, als wij allen zouden wenschen.
In het najaar deed algemeen in de bladen
het nieuwtje opgeld, dat er in onze stad
ongeveer 30 woningen, zoowel groot als
klein, ledig stonden. Daarvoor moet een
reden bestaan. Vroeger was de animo om
hier te wonen of een zaak te vestigen, groot,
terwijl het thans moeite kost om huurders
te vinden of om een pand van eigenaar te
doen verwisselen.
Zonder nu te willen beweren, dat de
eenige oorzaak dezer malaise te zoeken is in
de groote verdeeldheid der burgers onderling,
waardoor de zoo noodige samenwerking om
Bolsward in bloei te houden, ontbreekt, is
het aan geen twijfel onderhevig, dat het
vreemdelingenbezoek, dus ook dat der markt
dagen, hier afneemt.
Het is daarom meer dan tijd, dat al de
kleine clubjes, waardoor thans de burgerij
verdeeld gehouden wordt, zich gaan oplossen
en onderlinge samenwerking en waardeering
daarvoor in de plaats komen treden.
Wie zich daarvoor in de bres stelt, heeft
een eeremedaille verdiend.
Bolsward telt vele nijveren, die met ijver
zich voor hunne zaken inspannen en juist
dezen zijn aangewezen om in het algemeen
belang werkzaam te zijn.
Wie herinnert zich niet de groote ijs- en
zomerfeesten, tentoonstellingen enz. hier ge
geven, waardoor duizenden vreemdelingen
Bolsward kwamen bezoeken en meteen tot
de wetenschap kwamen, hoe flink onze maga
zijnen en winkels zijn ingericht.
Dergelijke feesten bevorderen ook indirect
den handel en geven voordeel aan alle
nijvere burgers.
Maar... daarvoor
werking noodzakelijk
autoriteiten door een
verordeningen mede te werken.
Wie de hand in eigen boezem steekt, ge
voelt wel waar de fout schuilt.
toch inzien, dat alleen
op den goeden weg
nog al eenige moeite, om hem weer op het
droge te brengen. In de stad is het ijs ver
bazend afgenomen en hier en daar gevaarlijk.
Bij sommige bruggen is het geheel weg.
Bij doorgaande vorst zij men zeer voor
zichtig en niet te roekeloos; het ijs in de
buitenvaarten is over ’t geheel gevaarlijk en
in ’t bijzonder vestigen wij er de aandacht
op dat nog bij voortduring met alle zee
sluizen wordt gestroomd. Voorloopig doet
men dus beter op de ijsbaan of op over
stroomd land te rijden.
Voor de drie Rechtsche kiesver-
eënigingen trad alhier Vrijdagavond op de
heer H. Pollema, lid van Ged. Staten dezer
provincie.
Hij besprak in een boeiende, heldere, zaak
rijke rede Friesland’s Kustverdediging tegen
het water, met al wat daarmee annex is.
’t Is van algemeene bekendheid, hoe de
heer P. een wandelende Waterstaatsgids ge
noemd mag worden. Geen wonder dan ook,
dat het een //cursusvergadering” was, waarop
ieder wat en men allen te samen véél leerde,
't Is te hopen, dat dergelijke bijeenkomsten
vaker gehouden worden F. D.
Een baardman.
Bij opgravingen door militairen op het
schietterrein te Hoorn is door den soldaat
Kooter een zeer merkwaardige vaas gevonden,
die nog in zeer goeden staat verkeert. Ze
vertoont slechts een enkel barstje. De bol
vormige steenen vaas, voorzien van langen
hals en een oor, is aan de voorzijde van den
hals en aan de zijden van den buik ver
sierd met z.g. baardmannetjes.
De ouderdom wordt geschat op een paar
honderd jaar. De herkomst is nog niet be
paald.
Terwijl gisteren de stoom-dorschmacbine
bij den landbouwer A. J. Tammel te Dinxperlo
in werking was, sprong de machine met zoo
veel kracht uit elkaar^ dat de cylinder naar
den zolder geslingerd werd. Op dat oogen-
blik waren twee personen in de werkplaats
aanwezig, aan welke de cylinder rakelings
voorbijschoot. Gelukkig kwamen ze met
den schrik vrij.
Een beleedigende advertentie.
Zooals men zich wellicht herinnert, zegt
het D., stond eenigen tijd geleden te
Utrecht mej. A. J. D. te Zeist terecht,
wegens het plaatsen van een beleedigende
advertentie. Op ^erzoek van den verdediger,
mr. Gerlings, werd toen een onderzoek ge
last naar bekl.’s geestvermogens. Volgens dr.
Wolffensperger was bekl.’s zwaarlijvigheid
ook van invloed op haar psychisch gestel,
zoodat ze niet volkomen toerekenbaar kan
worden geacht.
De Rechtbank verklaarde op grond van
dit rapport beklaagde niet strafbaar en ont
sloeg haar van alle rechtsvervolging.
Op hol.
Gisteravond zou het kinderkoor uitNeer-
bosch een uitvoering geven te Beesd. Inge
zetenen" dier gemeente haalden de kinderen
per rijtuig te Geldermalsen af. Te Tricht
raakte een voor een rijtuig gespannen paard
op hol met het gevolg, dat tal van inzittenden
ernstige kwetsuren bekwamen. Het rijtuig
werd geheel vernield.
Gasontploffing
Gistermiddag had een gasontploffing plaats
in een bovenvoorkamer van het huis van den
heer Lagerwey aan de IJselkade te Zutphen.
De ontploffing was zoo hevig dat verschillende
ramen en deuren stuk zijn geslagen en vele
meubels beschadigd werden.
De heer Lagerwey en de timmermansknecht
Boers bekwamen brandwonden, de laatste zoo
ernstig, dat hij in het ziekenhuis moest op-,
genomen worden.
Geen toenadering
Te Leeuwarden hielden een orthodox, een
modern en een ethisch predikant een geza
menlijke godsdienstoefening.
„Beau trio” smaalt de Standaard en pro
testeert tegen het schenden van de eer van
den apostel Paulus, die tot tweemalen vlak
achter elkaar, aan de kerk te Galathië heeft
geschreven: „Al ware het dat een engel uit
den hemel u een ander Evangelie verkon
digde, dan ik u verkondigd heb, die zij
vervloekt.”
I
Bolswardsche Courant,
