Nieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
1912.
51ste Jaargang.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
No. 14.
a
F'
Donderdag 15 Februari.
INLASCH.
BINNENLAND.
Financieel overzicht.
VOOR
afzonderlijke
3 inschrijvingen.
gewend, dat ’t
naar huis
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 3 maanden.
Franco per post 50 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
En eiken avond, wanneer ’t personeel
naar huis ging, liep Piet, vriendelijk dankend
voor wat hij vond of hem werd toegestopt,
de verschillende afdeelingen der groote druk
kerij af, in ’t steeds verheugend vooruitzicht
aanstonds thuis zooveel hongerige monden
te kunnen stoppen, hij, die „net als de
groote menschen” hard werkte, zijn best
deed om de kost te verdienen. R.
-
Voor veertien dagen hebben wij bij de
aanhaling van het artikel „pandbrieven van
Hypotheekbanken” gezegd, dat dit was
actueel en zeer lezenswaardig. Het belang
van het publiek bij pandbrieven van Hypo
theekbanken neemt nog steeds toe en wij
mogen daaraan gelukkig toevoegen, tot
dusverre heeft zij daarvan meer profijt dan
schade gehad. Van de in Nederl. werkende
Hypotheekbanken zijn er wel enkele het
verkeerde pad opgegaan, doch pandbrief-
houders leden daarbij eigenlijk geen schade.
Enkele dier banken zagen niet serieus
toe bij de taxatie van de onderpanden en
werden om den tuin geleid door heeren
taxateurs, want zooals met iedere categorie
menschen het geval is, treft men ver
trouwde, maar ook onbetrouwbare aan. De
Hypotheekbanken in Nederland verstaan
zich in dit opzicht met elkander en houden
een register aan van taxateurs. 'Een taxa
teur die dus eenmaal een bank bedriegt, ver
liest direct het vertrouwen van al de bij
de vereeniging van Hypotheekbank-direc-
teuren aangesloten Hypotheekbanken.
Op alle mogelijke wijzen zijn de Hypo
theekbanken verkeerde gegevens verstrekt
bij het ‘waardeeren van de onderpanden.
Het meest kwam (en komt) dit voor bij
nieuwe huizen en geheele straten van nieuwe
huizen.
De bouwondernemers hebben dan wel
eens vrienden onder heeren taxateurs en ook
wel worden er valsche huurcontracten op
gemaakt, waarin hooger huursom staat
geschreven dan feitelijk bedongen is.
Dat de gevaren dus niet" geheel denk
beeldig zijn en dat deze gevaren’ bij het
Werken in verre landen, waarbij men voor
een zeer groot deel geheel op vreemden
moet afgaan riog veel grooter zijn, ligt voor
de hand.
De Hypotheekbanken, die begonnen zijn
in den vreemde hare gelden uit te zetten,
hebben niet alle evenveel succes gehad. De
voetangels en klemmen hebben zij niet
alle kunnen ontloopen. In het Amsterdamsch
Effectenblad staat, dat van de zeven Hypo
theekbanken, die thans sedert meer dan
10 jaren bestaan, slechts twee zich onge
stoord hebben kunnen ontwikkelen, drie
reorganiseerden, waarvan twee surséance
van betaling of faillissement hebben gekend
en twee zich herhaaldelijk genoodzaakt
zagen wegens crisissen en oorlog in het
land harer werkzaamheden tal van onder
panden in te koopen, al konden zij des
niettemin aan hare verplichtingen jegens
pandbriefhouders blijven voldoen.
Waarop vooral het Amsterd. Effectenblad
met nadruk gewezen heeft, is de groote
waardewisseling in vreemde landen van
de onderpanden. Wij gelooven met dit
blad, dat de prijzen van land zoowel als
huizen in nieuwe landen als b.v. Canada
en Argentinië veel meer aan wisseling bloot
staat dan in ons land. Maar wij mogen
niet vergeten, dat dit die directies ook zeer
goed bekend is en dat zij de tegenslagen,
die hare zuster-instellingen ondervonden,
zooveel mogelijk trachten te ontgaan. De
North. Western Pacific Hypotheekbank
Canadian Pacific. 64e div. (claim) der eert,
van aand. betaalbaar
voor de cert, van 10 aand. met f 173.44,
i> 5 - 86.72,
Maatsch. v. Hypothee. Crediet in Nederland:
’t div. over ’t boekj. 1911 =z 18 pCt.
div. no. 5 van volgestorte aand.
betaalbaar met f 72,
div. no. 22 der andere aandeelen
met f 36,
Arnhemsche Hypotheekbank voor Neder
land: 10 pCt. dividend, betaalbaar
op div. no. 31 met f 100,voor
volgestorte aandeelen en met f10
op aand. met 10 pCt.-storting.
Algemeene Groninger Scfieeps-Hyp.bank:
div. no. 7, betaalbaar met f 10,
div. 7 van de oprichtersbewijzen
met f 18,50.
National Railways of Mexico: div. no. 9
der cert, van le Pref. Aand. is be
taalbaar met f 48,96.
Sneek. Zaterdagmiddag werd door Burg,
en Weth. van Sneek ten Raadhuize aanbesteed
de levering der leermiddelen enz. voor de
openbare lagere scholen, gedurende het jaar
1912.
Ingekomen waren
Gegund zijn
perceel I, de leermiddelen, aan den heer
R. van der Meulen alhier voor f744.49;
perceel Ha, boeken, aan den heer R.
Feenstra Johsz. alhier, met 10 pCt. korting;
perceel Hb, het innaaien en kaften der
boeken, aan denzelfden voor 4 cent' per
exemplaar.
Zondagmiddag ongeveer 4 uur kwamen
hier de beide stoombooten van den heer
Bakker uit Langweer aan. De reis naar hier,
gewoonlijk een uur stoomens, had ongeveer
11 uur geduurd, daar men ruim vijf uur
’s morgens uit Langweer was vertrokken.
Vooral in de Langweerder Wielen, Oudhof
en Witte Brekken was het ijs nog buiten
gewoon dik, zoodat men slechts langzaam
kon vorderen.
Na aankomst werd direct weer de thuisreis
ondernomen terwijl gisteren de tocht weer
gemaakt werd.
Tegen den kapitein Bakker is proces
verbaal opgemaakt wegens het breken van
het ijs, terwijl ook de brugwachter R. Westra
alhier geverbaliseerd is wegens het openen
der brug over de Woudvaart.
De stoombootdienst op Langweer kan dus
weer als heropend beschouwd worden.
Het ijs in de overige vaarten is echter
nog niet verbroken, doch naar 'men ons
mededeelde zal dit ook spoedig kunnen ge
schieden, daar vermoedelijk morgen het
verbod tot het bevaren van vaarten, in
onderhoud bij de provincie, door Ged. Staten
zal worden opgeheven.
Daar Ged. Staten reeds last hebben ge
geven tot opening van alle zeesluizen, zal
door het stro,omen het ijs ook weer afnemen
en kan vrij zeker spoedig de heropening der
scheepvaart verwacht worden. Verschillende
stoombooten maken zich, naar we vernemen,
reeds gereed voor vertrek op morgen.
Heeg. Door de toenemende zwakte van
het ijs geraakte de vorige week de win
kelier Nijdam uit Gaastmeer met een slee
met kruidenierswaren door ’t ijs. Voor hem
wel een schadepost, daar de goederen geheel
bedorven waren.
Overleden.
De wisselwachter W. Wallegie, wien Za
terdag op ’t stations-emplacement te Wijhe
een been afgereden werd, is in het ziekenhuis
te Zwolle overleden. Hij laat een vrouw en
drie nog jonge kinderen na.
IJs in de Zuiderzee.
De postboot „Minister Havelaar” is gisteren
van Urk te Enkhuizen aangekomen en weder
derwaarts vertrokken. In zee was veel zwaar’
drijfijs.
ADVERTENTIEPRIJS: 17 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad ie telefonisch aangesloten onder No. 4
Dat gaf dan ook een paar gelukkige uren
in ’t bedompte drie-hoog-achterkamertje waar
zijn groote familie huisde en bracht ’t wat
licht voor hem in de steeds duistere en
donkere toekomst. Dadelijk gaf hij zijn
schat aan moeder, die er iets voor hem van
afzonderde voor een nieuwe pet of een paar
nieuwe klompen.
Dan was ’t drukkers-jongmaatje den Koning
te rijk en in stilte benijdden zijn broertjes en
zusjes hem, dien Piet, die met zooveel geld
thuis kwam. Dan zouden ze ook graag zoo
groot en oud als hij willen zijn ook zelf
uit mogen gaan om te dienen en dat ze
hard zouden werken, hun best zouden doen,
nu dat was natuurlijkAls ze nu maar
eerst van school af waren.
Zoo was dat ventje, niettegenstaande hij
nog zoo jong was, reeds een heele steun
voor zijn ouders, voor dat heele groote
arbeidersgezin.
schijnlijk
kon, was
woonde met den een
schap te adsisteeren.
veel op en
werken, er waren
moesten worden, er kwam dus zooveel kijken.
Piet was dan, zoo gauw zijn leeftijd ’t toe
liet, van de armenschool genomen en uitge:
stuurd om te verdienen, om ook te trachten
wat „in te brengen”.
Zoo had hij dan op een dagblad-drukkerij
een plaatsje kunnen krijgen als loopjongen.
En steeds opgewekt en gewillig deed hij
wat hem werd opgedragen of van hem werd
verlangd.
Weldra stond hij dan ook bij den meester
knecht en ’t overige personeel goed aange
schreven, hield men van dat vlugge baasje.
Iedereen stond dus gaarne iets aan hem af,
begrijpende dat ’t aan Piet dubbel en dwars
besteed was.
De gelukkigste dagen in ’t jaar voor hem
waren Nieuwjaarsdag en Koppermaandag.
Dan kreeg hij een extraatje en vooral op
Koppermaandag, wanneer ook hem, evenals
aan de groote knechts, zijn Koppermaandag-
fooi werd uitbetaald, ja deze of gene van ’t
personeel stopte hem bovendien dan vaak
ook nog een kleinigheidje toe, dan voelde
hij zich wel de gelukkigste van de geheele
wereld.
Inbraak.
Gisternacht is uit de villa „Huize Ooster-
beek”, gelegen aan den Leidschen Straatweg
te ’s-Gravenhage, door middel van open-
schuiving van een der ramen een zilveren
servies, dat in een zilverkast gesloten was,
ontvreemd.
plaatste indertijd, meenen wij, zoowat al
haar geld in de stad Spokane. Toen die
stad minder goed ging fioreeren, daalden
al de panden in die stad zoozeer, dat het
zelfs de North. Western te moeilijk werd.
Soortgelijke dingen zullen ook thans
wel voorkomen, want de groote ont
wikkeling, die thans op landbouwgebied
in Amerika, Argentinië en Canada valt
waar te nemen, moet o.i. noodwendig op
een débacle uitloopen.
Hoever die zich zal uitstrekken en welke
gevolgen dit voor de in die landen werkende
Hypotheekbanken zal hebben, kunnen wij
niet geheel overzien. Wel is het ons bekend,
dat enkele dier Hypotheekbanken zich hier
van bewust zijn en daarom slechts gemid
deld 40 pCt. der getaxeerde waarde van het
onderpand verstrekken en de hypotheken
slechts een 5-tal jaren laten loopen, zoodat
ieder jaar een vijfde deel op de hoofdsom
moet worden afgelost. Ook is het maat
schappelijk kapitaal dier hypotheekbanken
in verhouding tot de geplaatste pandbrie
ven ongeveer de helft gunstiger dan bij de
in Nederland werkende hypotheekbanken.
Van de nieuwe hypotheekbanken is er ook
een die met een volgestort kapitaal is be
gonnen en dit kapitaal direct in solide
effecten heeft belegd en niet in het bedrijf
heeft gestoken. Dit dadelijk volstorten en
afzonderlijk beleggen bewijst o.i. een serieuze
opzet. Persoonlijk hebben wij toch iets
tegen een gedeeltelijke storting van het
kapitaal.
Soms geeft het kwesties zooals bij de
Arnhemsche Bankvereeniging. In elk geval
weet het publiek niet, dat een dividend
van 24 pCt. over een kapitaal waarvan
slechts 10 pCt. gestort is, o.i.-eigenlijk gelijk
staat met 6 pCt. dividend over een volgestort
kapitaal'en maakt het niet geheel juiste
gevolgtrekkingen. Maar wij dwalen af. Hier
boven spraken wij over de weinig stand
vastige waarde van de onroerende goederen
in de vreemde landen. De schrijver van
het artikel in het Amsterd. Effectenblad
meent, dat ’t algemeene gevaar voor waarde
vermindering wegens crisis in een zoo dicht
bevolkt land als het onze minder groot is.
Wij geven dit toe, maar wenschee daarbij
op te merken, dat ook de waardevermin
dering hier in vroegere tijden aanzienlijk
is geweest, en dat ook hier wel degelijk
crisissen op dat gebied voorgekomen zijn,
en naar onze stellige opinie weer zullen
voorkomen.
Juist de groote ontwikkeling in die verre
landen, waar die hypotheekbanken werken
zullen eenmaal de markt van landbouw
producten overvoeren, zooals voor een 20
tot 30 tal jaren de Vereenigde Staten van
Noord-Amerika deden en dan, ja dan, zoo
zeide ons eenmaal een directeur van een
z.g. Canadeesche Hypotheekbank, zullen
wij zien, wat veiliger is, een hypotheek
schuld van f 60.op één hectare vrucht
baar land in Canada of een 25 maal grootere
hypotheekschuld ad. f 1500.op één
hectare vruchtbaar land in Friesland. De
gemiddelde opbrengst per hectare in Canada
aan haver, tarwe en gerst is niettegen
staande de veel minder zorgvuldige be
werking ongeveer gelijk aan de gemiddelde
opbrengst van den grond in Frankrijk en
ongeveer */3 minder dan in Duitschland.
Wij kunnen natuurlijk evenmin als de
beste economen, de gebeurtenissen op dit
gebied voorzien, doch zouden wel gaarne
eens van bevoegde zijde willen vernemen,
in hoeverre de hypotheekschuldenaars in
de jaren van omstreeks 18801890 hier
in Friesland in gebreke bleven, wegens
de groote waarde vormindelingen van alle
landbouw- en zuivelproducten en als gevolg
daarvan zeer lage landprijzen. Wie onzer
lezers kan ons hierover inlichten? En nu
wij toch aan het vragen zijn, wie kan ons
meedeelen of de destijds bestaande Natio
nale en Rotterdamsche Hypotheekbank,
in die tijden ook verliezen van beteekenis
hebben geleden
Intusschen beschouwen wij, alles in aan
merking genomen pandbrieven van de
meeste in Nederland werkende Hypotheek
banken en van de oude in het buitenland
werkende Hypotheekbanken als rustige en
solide belegging.
Zij die echter gaarne 5 pCt. van hun
geld maken, vinden o.i. in de pandbrieven
van de Nieuwe in het buitenland werkende
banken eene aantrekkelijke en goed ge
dekte belegging.
De meeste menschen begrijpen echter
ten minste die ondervinding hebben
zeer goed, dat een vijfpereentig fonds, wat
soliditeit aangaat, niet op één lijn staat
met een vierpercentig stuk.
Betaalbaarstelling dividenden en coupons.
Pittsburgh Coal Comp. div. 4 der cert, be
taalbaar met f 30,59.
Een jonge strijder.
Met lang gerekten gil kondigde de stoom
fluit op ’t dak van ’t machine-gebouw aan,
dat ’t wederom kwart voor zes was, het tijd
stip, waarop ’t grootste gedeelte van het
drukkerij-personeel naar huis kon gaan.
Kwart voor zes, dan ging de laatste vorm
met zetsel van de zetterij en was voor de
zetters de dagtaak afgeloopen.
Dan haastten zij zich, na zich gereinigd te
hebben, zoo spoedig mogelijk ’t gebouw te
verlaten, dat hen binnen zijne muren zoo
lang reeds had opgesloten gehouden.
Nu lang werk had kleine Piet ook niet
om zijne, hier en daar meest door ouderdom
gehavende blauwe kiel uit te trekken, z’n
handen te wasschen Trouwens, veel tijd
had hij ook niet te verliezen. Eerst moest
hij nog, voordat de knechts allen vertrokken
waren, de verschillende afdeelingen der druk
kerij afloopen om zijn „pakjes”, die voor
V-grootste gedeelte voor hem op de bokken
of op een tafel reeds gereed lagen, in ont
vangst nemen.
Deze of gene stopte het hem reeds in
’t voorbijgaan in de handen of onder zijn
kleinen arm. Dan dankte Piet den gever
vriendelijk-en dat vergat hij nooit te doen
De meeste knechts namen hiervan niet eens
meer notitie, zij hoorden ’t niet meerdrong
het nog tot hen door, dan antwoordden ze
„Wel goed hoor Piet!”
Men was er reeds aan
joggie eiken avond voor ’t naar huis gaan,
de zalen afliep om de boterhammen die
van ’t schaftuur waren overgebleven, op te
balen; die mocht hij dan mee naar huis
nemen, waar een groot aantal, ze waren thuis
met hun twaalven, broertjes en zusjes, hon
gerige magen wachtte.
Had Piet dan alle afdeelingen afgeloopen,
dan had hij werkelijk geen handen genoeg
om al die heerlijke gaven te omvatten.
Die resten van twaalf-uurtjes, de meeste
gepakt in een ouwe krant, stapelde hij onder
zijn arm en was die opslagplaats geheel
bezet, dan wist bij nog wel eenige ruimte
te maken onder zijn schamel kieltje.
En wat was hij dankbaar Het hinderde
hem in ’t geheel niet, dat de andere jong
maatjes, jongens van den zelfden leeftijd als
hij, hem ook iets wilden toestoppen. Daarvoor
geneerde hij zich niet en ook hen dankte hij
natuurlijk.
Wat was er heerlijker dan met een heele
stapel boterhammen thuis te komen en vader
en moeder eerst, en dan de broertjes en
zusjes, te laten kiezen, wat zij ’t liefst
zouden hebben
De ouders van Piet waren zeer arm, wat
zijn oorzaak hierin vond, dat de vader sinds
langen tijd sukkelende was aan een door
verwaarloosde koude-vatting opgedane borst
kwaal. De verdiensten waren dus zeer ge
ring. ’t Eenige wat de voorheen oogen-
zoo stoere grondwerker nog doen
den kruier, die in dezelfde steeg
of andere lichte bood-
Doch dat diepte niet
al ging zijn vrouw ook al uit
zooveel die onderhouden
Bols wardsclie Courant
