Nieuws- en Advertentieblad
Bols ward en Wonseradeel.
I
1912.
Verschijnt Donderdags en Zondags. 51ste Jaargang.
No. 20.
I
I
Donderdag 7 Maart.
RA ADSO VERZICHT.
BINNENLAND.
De finantiëele politiek
der regeering.
VOOR
Afzonderlijke
van
i-
(Applaus.)
met den Spreker
een collecte ge-
de stakende electriciens.
cijfers hooger.
stijgende en i
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 3 maanden.
Franco per post 50 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
agenda’s
wij ons
de ophelde-
W. omtrent het graven
sloot in het land van een ander,
Exmorra
ADVERTENTIEPRIJS: 17 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
Van de gelegenheid om
in debat te treden of" hem inlichtingen te
vragen werd door niemand gebruik gemaakt,
waarop de Voorzitter de vergadering sloot
met een woord van dank en hulde aan den
Spreker, die op heldere wijze heeft uiteen
gezet dat de Christelijke regeering een beste
propaganda is om zich aan te sluiten bij de
Socialistische afdeeling.
Aan den uitgang werd
houden voor
invloed op de economische ontwikkeling, en
daarom moet door een krachtige soc. organi
satie1 gestreden worden tegen het ontwerp
tariefwet, en om de geheele kapitalistische
politiek uit den weg te ruimen, ten einde
te komen tot een betere verhouding van alle,
leden der maatschappij.
maar lastig oin
agenda een
moeten wij ons
kleinigheden.
Het kohier
weer
In tegenstelling met de openbare raads
vergaderingen in het laatst van 1911, welke
uren duurden, waren de beide agenda’s der
twee vergaderingen in 1912 gehouden, al
zeer mager van inhoud. J.l. Donderdagavond
was de openbare zitting reeds om 8 uur
gesloten. Bij geruchte hoorden we, dat de
heeren nog een onder onsje hielden tot mid
dernacht. Wat daar is geschiedt, dat weten
we niet, maar ongetwijfeld waren het belang
rijke punten, anders was het geen nachtwerk
geworden.
Niettemin is het voor den overzichtschrijver
van een weinig beteekenende
leesbaar overzicht te maken en
al weer bepalen tot enkele
hoofdelijken omslag is
ingediend. In vergelijking met 1911
en ondanks den drogen zomer, zijn toch alle
Het heffingsprocent is weer
de belastingschroef wordt dus
sterker aangezet. Geen pleizierig vooruitzicht.
Bij wijziging der instructie van den veearts
is art. 4 geschrapt. Daardoor behoeft de
veearts niet meer van gemeentewege op de
veemarkt toe te zien, gelijk als voorwaarde
verbonden was aan de provinciale subsidie.
Nu die subsidie is vervallen, houdt die dienst
van gemeentewege op. Volgens mededeeling
van den Voorzitter hebben Ged. Staten nu
zelf den heer Schuurmans het toezicht op de
veemarkt opgedragen en billijkheidshalve zal
de provincie ook zorgen voor de belooning.
Het salaris werd op de helft verminderd,
maar dat geschiedde in overleg met dezen
ambtenaar.
De Commissie der Gemeente-Reiniging
en B. en W. kwamen met eene besparing
van f 906.90. Dat die som tot in onder-
deelen van een gulden is berekend, pleit
wel voor de nauwkeurigheid der raming,
maar ’t is bevreemdend, dat bij het eerst
opgemaakte plan, die belangrijke besparing
over het hoofd werd gezien. Gelukkig dat
het nog tijdig 'ontdekt is.
Belangstellend zijn wij naar
ringen van B. en
van een
gelijk de heer van der Weij te
beweert.
Met den wensch, dat volgende
belangrijker zullen zijn, sluiten
overzicht.
Spr. stellen dan ook aan den Staat den eisch
om te trachten dat de maatschappelijke wel
stand zooveel mogelijk ten goede komt aan
allen. Een van de middelen daartoe is de
regeling van de lasten en lusten die de
menschheid heeft, en dan is sociale verzeke
ring tegen gebrek en uitbuiting een eisch
van billijkheid. De zorg voor ouden, inva
liden en zwakken is een redelijke eisch. De
Staat heeft ook de middelen in handen om
te regelen de wijze om aan de noodige mid
delen te komen, noodig voor de verschillende
aangelegenheden der gemeenschap, en dan is
de eerste eisch dat de groote massa niet de
vrucht van haar arbeid wordt ontnomen.
In deze kapitalistische maatschappij stapelt
een kleine klas millioenen op millioenen, en
de Staat heeft dan ook den rechtmatigen
plicht om de inkomsten te trekken waar het
te vinden is. Maar wat is nu het geval
Het wordt voor ’t meerendeel juist gehaald,
waar ’t niet is.
De gegevens van de vermogensbelasting
toonen aan dat hierin slechts zijn aangeslagen
96.000 personen. In 1898 hadden deze te
zamen 5557 millioen, in 1911 was dit ge
klommen tot 7142 millioen, in 12 jaarzijn
die weinige menschen samen dus 1585
millioen rijker geworden, en toch de controle
op het vermogen is zoo moeielijk en onvol
doende. In de laatste jaren neemt bet bezit
van die enkelen, de rijksten in de hoogste
mate, belangrijk toe, die houden over van
hun inkomen, zij kunnen het eenvoudig
niet op en de groote massa moet eiken
dag tobben om rond te komen.
De vraag is nu, om de andere eischen,
aan den staat te stellen, maar voorbij te
gaan zegt Spr. hoe moet een billijk
belastingstelsel ingericht zijn ’t Ligt voor
de hand, het moet genomen worden van den
overvloed, niet van de armoede.
Ons belastingstelsel kent tweeërlei soort
van belastingen, directe en indirecte. De
eerste worden van de personen geheven,
daarvan krijgt men een belastingbiljet thuis,
en daarbij kan althans eenigszins gerekend
worden met de draagkracht. De andere soort
de indirecte liggen op artikelen, en die
worden gevonden in den prijs, daar betaalt
ieder gebruiker evenveel aan dat is voor rijk
en arm gelijk. Een pond suiker kost bijv.
26 of 27 centen, maar daar is 135 cent
belasting bij. Zoo is ’t ook met andere
belaste artikelen. Daar moet ieder evenveel
bijslag betalen ten bate der schatkist.
In Nederland is in 1891 een belasting
hervorming gekomen onder minister Pierson.
Enkele indirecte belastingen zijn toen iets
verminderd, de patenten zijn afgeschaft en
de vermogens- en bedrijfsbelasting ingevoerd.
Dat was een stap in de goede richting, doch
sedert is het er niet beter op geworden. De
indirecte belastingen zijn meer gestegen dan
de directe en toch moest het eigenlijk juist
omgekeerd zijn.
De tegenwoordige regeering komt geld te
kort. De kunst om de tering naar de nering
te zetten is nog niet geleerd. Hoe wenscht
men nu dat tekort te dekken? Ondanks de
hoogere opbrengst van ’s rijks middelen is
er te kort en dan is er voor andere doel
einden ook nog wat, noodig. Hoe wil de re
geering dat geld nu vinden?
De jeneveraccijns is verhoogd van 63 op
90 gulden per H.L., dat zou 6 millioen
3 ton opbrengen volgens de raming, doch
dat valt gelukkig tegen, de verhooging is
zoowat 4 millioen. Toen zou de ontbrekende
2 millioen gezocht worden in een debietrecht
op tabak. Hierover voert Spr. een afkeurende
kritiek.
Een wijziging der successierechten heeft
1 millioen 1 ton opgeleverd. Dan is er nog
een plan om vermogens- en bedrijfsbelasting
samen te vatten en daaruit ook nog 1 mil
lioen meer te halen, doch door de tariefwet
wordt een verhooging van 10 millioen beoogd.
Aan indirecte belastingen wordt dus 16
millioen gezocht en de directe zijn slechts
2 millioen gestegen. Het is dus de tegen
woordige kerkelijke regeering er om te doen
de belasting te doen betalen voor verreweg
het grootste deel uit de leege zakken.
Als de gelden nu nog maar billijk besteed
werden, doch de militaire uitgaven zijn enorm
gestegen, vooral onder de ministeriën Kuyper
en Heemskerk.
Spreker gaat de verschillende departe
menten na, vergelijkt de uitgaven bij die
Maandagavond hield de heer W. H. VLIE
GEN, lid van de 2e Kamer, eene rede in
//de Doele” bij de openbare vergadering der
afdeeling S. D. A. P.
De opkomst bedroeg ongeveer een 80-tal
personen, waaronder een dozijn vrouwen.
Nadat, de heer T. de Boek als voorzitter
de vergadering had geopend, begon de Spreker
met een uiteenzetting van den grondslag
onzer tegenwoordige maatschappij, dat is het
kapitalistische stelsel, het stelsel waarbij de
grond, de mijnen, fabrieken, middelen van
verkeer enz. in het bezit zijn niet van de
geheele maatschappij, doch van een deel en
nog wel een klein deel der gemeenschap. De
belangen van die eigenaars of bezitters hebben
hun stempel gedrukt op de geheele maat
schappelijke verhouding. Iedere verbetering
der productie komt daarbij ten goede aan
de kapitalistische klas; de waardevermeerde
ring van den grond, de hoogere productie
enz. komen ten bate van de bezitters, en
daardoor hoopt het kapitaal zich op in handen
van een klein deel der maatschappij, dat
zich verheugt in een gestadigen vooruitgang,
terwijl de overgroote menigte in kommer,
zorg In ellende blijft voortsukkelen.
Als men leefde in een tijd dat de pro
ductie onvoldoende was om allen behoorlijk
van het noodige te voorzien, men zou er in
moeten berusten, maar men weet toch zeer
goed, dat het zoo niet behoeft, en de heer-
schende ellende der groote massa is een aan
klacht tegen de tegenwoordige maatschappe
lijke verhouding.
Nu heeft de Staat de leiding en ’t beheer
over den gang van zaken en over de middelen
van de productie, en wij socialisten, zegt
zoo
te laten zien
dat niet de weelde, maar de groote massa
het voornaamste deel dezer belasting krijgt
te dragen.
De bewering dat de prijzen der artikelen
hier te lande niet merkbaar duurder zullen
worden door de invoerrechten is eenvoudig
onzin, dat de nijverheid er door zal gaan
bloeien ziet Spr. niet in, maar wel ziet hij
in deze tariefwet een middel om overal wat
uit te halen, en dat die belasting in hoofd
zaak wordt gelegd op den kleinen man.
Spr. gaat daarop na, wat bij de behande
ling der gewijzigde successierechten door de
soc. kamerleden is voorgesteld, n.l. van de
erfenissen een recht te heffen op de wijze
als in Engeland. Daar wordt 9 pCt. geheven,
hier werd beoogd ongeveer 8 pCt. dat zou
opgebracht hebben zoowat 25 mill, perjaar,
terwijl het nu 13 a 14 millioen bedraagt.
Dat werd toen door de regeering bestreden
en ’t is dan ook verworpen en toch, zegt
Spr. waren tabaksbelasting en verhoogd tarief
daardoor onnoodig geworden.
Spr. gaat nog verder na de werking der
successierechten in Engeland en Frankrijk,
weerlegt de destijds tegen hun voorstel inge
diende bezwaren en concludeert dat die ver
hoogde successiebelasting veel billijker en
rechtvaardiger was, dan de tariefwet. Doch
zoo besluit Spr. deze regeering wil de be
lasting niet leggen op de schouders der be
zitters, maar wil ze gaan halen bij voorkeur
uit de zakken der armen. Dit is voor
een Christelijke regeering wel wat vreemd,
in den Bijbel staat toch dat het bezit niet
het doel mag zijn van dit leven. Het is
Christelijk om de armen het leven gemak
kelijk te maken, niet om maar zooveel moge
lijk bijeen te schrapen.
De Christelijkheid is een leuze en frase,
deze regeering is een kapitalistische bij uit
nemendheid. Vraag de Duitsche arbeiders
hoe zij denken over de protectie, zie naar
Engeland hoe de arbeiders daar ijveren om
’t vrijhandelstelsel te behouden, en dan moet
men besluiten met alle mogelijke middelen
de tariefwet te bestrijden. De liberale poli
tiek is in dezen ook niet zonder smet toch
was zij beter dan de kerkelijke.
De belastingpolitiek echter is van grooten
Bloedvergiftiging met doodelijk verloop.
Rottum, 4 Maart. Een vrouw alhier kreeg
een splinter onder den nagel van den duim.
Toen deze begon te zweren, poogde haar
echtgenoot den splinter te verwijderen. Ge
deeltelijk gelukte dit, doch een stukje bleef
zitten. Bloedvergiftiging ontstond. De ge
neesheer raadde amputatie van den arm aan,
waartoe de vrouw niet kon besluiten. Heden
is zij overleden.
Hepk. Nieuwsbl. v. Fr.
Be Friesch christelijk-historischen en de coalitie.
De Banier, Friesch chr.-hist orgaan, zegt
er zeker van te zijn, dat vele Friesch christ.-
historischen tot afscheiding van de coalitie
zouden adviseeren. Als er toch geen recht
matige overeenkomst is te verkrijgen en het
//buigen of breken” weer aan de orde wordt
gesteld, zou men niet voor tijdelijk isolement
terugdeinzen, ware het ook met het even
tijdelijk gevolg voor oogen: inkrimping of
zelfs verdwijning van de tegenwoordige
meerderheid der rechterzijde.
Wel zegt het blad zou dit een
paardemiddel zijn, doch niet weinigen zijn
er, en waren er steeds, die deze houding
als eerste eisch cler Chr.-historische be
ginselen en invloed, met hand en tand,
zouden willen verdedigen, ongeacht de
gevolgen in de uitkomst blind en on
genegen om langer hand- en spandiensten
te verrichten voor gecoaliseerde fractiën,
die, op eenzijdige wijze werkende, hen
nauwelijks hun rechtmatig deel of zelfs
het licht der oogen niet gunnen.”
Waarbij De Standaard aanteekent:
De redactie zelve is nog niet met den
hamer in de hand op de vendutafel gaan
zitten. Misschien, dat de vendutie nog
wordt afgecommandeerd.
Maar men merkt dan toch, wat er in
sommige geesten spookt.
Juist zooals in 1905, toen het elementen
uit denzelfden .kring waren, die het Kabinet
ten val brachten.
Kalm bereiden we ons op de dingen,
die komende zijn, voor.
Bloedvergiftiging.
Zaterdagmorgen had de landbouwer Live-
stroo in de Biesenstraat te Zelhem bij het
villen van een doode, zieke koe, het ongeluk
zich een wondje aan het voorhoofd open te
krabben. Onmiddellijk zwol het hoofd op
en door bloedvergiftiging was hij na een
paar uur dood.
Windhoos.
In Lochum heeft gisteren een windhoos
gewoed. De kracht van den wind was zoo
hevig, dat een huis is ingestort en o.a. een
meisje door den wind is opgetild en over
een heg geworpen.
Aanranding.
Toen de vrouw van den landbouwer Roda,
na een kerkgang te Assen, Zondagavond
huiswaarts keerde, werd zij tusschen Ubbema
en Benkoelen op den weg van Assen naar
Vries aangerand door een forsch en nog vrij
jeugdig persoon, die bij de nadering van een
paar personen de vlucht nam. Dit is reeds
het derde geval van dien aard, dat in korten
tijd in die buurt heeft plaats gehad. Als
vermoedelijke dader is aangehouden een 17»
jarige jongen uit Zegerveen.
van over 10 jaren en toönt met de cijfers
aan dat justitie, oorlog en marine sterk
stijgen, terwijl voor sociale doeleinden weinig
of niets wordt gedaan.
De finantieele politiek dezer regeering gaat
dus in verkeerde richting. (Applaus.)
PAUZE.
Spreker vervolgde dat van de 18 millioen
nieuwe belastingen, waarvan 4 en 1 millioen
reeds in werking zijn, 2 millioen door directe
en 16 millioen door indirecte belastingen
zullen worden verkregen.
De belasting op jenever wil Spr. nog daar
laten, dat is geen artikel van behoefte, maar
de suikeraccijns is in ons land veel te hoog.
Suiker is een volksvoedingsmiddel geworden,
geen artikel van weelde meer en toch nergens
in Europa is de belasting op suiker zoo hoog
als in ons land. De vroegere ministers hebben
dan ook wel eens het plan geopperd om tot
verlaging over te gaan, maar bij de tekorten
in de schatkist zal vermindering wel uitblijven.
De minister heeft 8i/2 millioen noodig
voor de invaliditeitswet en daarom wordt de
tariefwet voorgesteld, die volgens raming 10
millioen zal opleveren.
Als fiscale maatregel wil Spr. dat wets
ontwerp aan een onderzoek onderwerpen. De
voorstanders beweren dat die belasting in
hoofdzaak geheven zal worden van weelde
en luxe, doch daar is niets van aan. Spr.
noemt artikelen als slachtpaarden, gedroogde
visch, rund- en schapenvet, margarine enz.
die wel belast worden, doch juist in hoofd
zaak door de geringere klasse gebruikt worden.
Meubelen, meel, klompen enz. worden ook
belast, en dat is ook al weer niet de weelde,
maar in hoofdzaak het dagelijksch gebruik
der groote massa dat die rechten zal vorderen.
Ook wordt de industrie van porselein en
aardewerk behandeld en beweerd dat niet
de schatkist maar de Maastrichtsche fabri
kanten daarvan zullen gaan profiteeren.
De fiets, het vervoermiddel ook reeds van
den werkman, wordt bij invoer belast, de
inlandsche fabrikanten zullen er van profi
teeren door den prijs zooveel te verhoogen
als de invoer bedraagt, en zoo behandelt
Spr. nog enkele artikelen, om
maar
Bolswardsche Courant
