lieuws- en Advertentieblad
Bols ward en Wonseradeel.
1912.
Verschijnt Donderdags en Zondags. 51ste Jaargang.
No. 34.
I
Donderdag 25 April.
UIT DE PERS.
BINNENLAND.
Politiek Overzicht.
VOOR
Afzonderlijke
Huisvlijt
de kiezers behoeft te komen,
genoegen, dat de Christelijk-
r
PRINS JORIS schrijft in de Enkhuizer
Courant het volgend
Het is echter de vraag, of iemand, die
zoo weinig op den wagen meerijdt wel de
aangewezen man is, om. als hij opstapt, zoo
onbarmhartig de zweep op de beestjes te
leggen. Maar wat bekommeren wij ons om
die vraag ook hier gaat macht boven recht,
en dan Mijnheer ment weer zelf.
hoopten, dat
aan dit ge-
zou geven,
moet voortgemaakt
dat verscheidene personen
van hunne belangstelling
sympathie betuigden met het
ADVERTENTIEPRIJS: 1—7 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
Er moet voortgemaakt worden; dat hebben
de bakkers ondervonden, die jarenlang door
dit Christelijk ministerie aan de praat zijn
gehouden, en wien nu wijsgemaakt wordt,
dat al die stoornis en onrust in het bedrijf,
die thans voor niets blijkt plaats gehad te
hebben, te wijten is aan de Linkerzijde //die
zooveel gepraat heeft”. En als men zelfs in
anti-revolutionaire kringen zich verbaast over
zoo brutale leugentaal, en naar de pen grijpt,
om te bewijzen, dat dit niet de waarheid is;
dat de Bakkerswet nog heel goed behandeld
had kunnen worden, maar dat men om twee
spalt in de coalitie, daarvan moest afzien,
dan begaat men de ergste van alle misdaden,
zooals de redacteur van het anti-revolutionaire
Arnhemsch Dagblad ondervond, de hr. Smeenk,
ook in deze kringen geen onbekende. Zijn
democratisch en onafhankelijk optreden was
al lang aan De Standaard, d.i. Dr. Kuyper
een doorn in het oog, en hij had daarover
reeds menigen veeg uit de pan beet. Voor
zijne stoutigheid met betrekkingtot de Bakkers
wet kreeg hij echter geduchter traphoe
kon hij zich verstouten het beter te willen
weten dan De Standaard; hij moest toch
niet vergeten, dat deze tot höofdredacteur
had den leider van de anti-revolutionaire
Kamerfractie I En de hr. Smeenk gaat het
Arnhemsch Dagblad verlaten, naar gemeld
wordt, en één van de commissarissen van
genoemd dagblad is het anti-revolutionaire
Kamerlid van Hoogstraten, een eerste klas
door dik en dunner. Forain uit de Figaro
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 3 maanden.
Franco per post 50 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Friesche Zuidwesthoek, 22 April. De
weiden stoffeeren zich groote koppels vee
zijn reeds ontstald en vergasten zich aan het
malsche voorjaarsgras. De groei in de weiden
is inderdaad voordeelig zoodat de vooruit
zichten voor den veehouder gunstig zijn. Op
onderscheidene boerderijen is de goede weide-
stand eene uitredding geweest de hooi-
voorraden waren n.l. gering, zoodat, als het
tegengeloopen was, stellig hier en daar ernstige
ongelegenheid zou zijn ontstaan.
Joure, 22 April. Op de heeren J. M.
Praamsma en J. Bos na hebben thans al de
meubelmakerspatroons een contract geteekend.
Zes meubelmakersgezellen staken nu nog.
Hepk. Nieuwsbl. v. Fr.
Snoek, 23 April, ’t Is curieus als men
leest de verschillende opgaven van ’t aantal
kievitseieren, die hier ter markt komen.
Waar alle bladen Leeuwarder courant,
Sneeker courant, Handelsblad, Nieuwe Rotter
dammer, Repkema's Nieuwsblad heden meldden:
aangevoerd 13000 kievitseieren, prijs 12 en
13 ct., komt de Nieuwe Sneeker met 7000,
prijs 13 ct.
Dezelfde bladen spreken van 1500 bonte,
de N. Sn. komt aan met 500; als de N. Sn.
zich de moeite getroostte ook eens een kijkje
te nemen in #De drie Friezen”, dan zouden
de voornaamste eierhandelaars, die aldaar
zitting houden, haai; eens kunnen overtuigen,
Het Kuyperianisme viert iederen dag nieuwe
triomfenhet parool is door dik en dun
met den Leider, en daar deze heeft ver
ordineerd, dat met Talma’s sociale wetgeving
zoo hard mogelijk moest worden voortgemaakt,
maakt de anti-revolutionaire partij zich gereed
de geheele Rijden- en Ziektewet ongezien
met huid en haar te slikken. We hadden
dit, kennende het slikvermogen der anti
revolutionaire kamerfractie, niet anders ver
wacht en het is dezer dagen aldus uit
gekomen. De hr. Duys toch heeft in zijne
qualiteit als bijzitter in de Commissie van
Voorbereiding van de Ziekteverzekering, ge
bruik makende van de bevoegdheid, die art.
41 van het Reglement van Orde hem geeft
„om aan belangstellenden buiten de Kamer
mededeelingen te doen omtrent den stand
van het vraagstuk” den lezers van zijn partij
blad Het Volk kond gedaan, dat er op de
Raden- en Ziektewet in het geheel 221
amendementen zijn ingediend en wel 144
door Links en 77 door Rechts'. En die
amendementen van Rechts zijn over de drie
fracties aldus verdeeld: de Katholieken dienden
er 68 in; de Christelijk-Historischen 9 en
de anti-revolutionairen 0 1 Al die artikelen
van Raden- en Ziektewet het zijn er maar
eventjes 260, zijn dus volgens de anti
revolutionaire Kamerfractie onberispelijk en
voor geene enkele verbetering vatbaar en de
Christelijke arbeiders-organisaties, die in tal
rijke adressen om verbetering van de wet
hebben gevraagd, krijgen nul op het rekest.
Het parool luidtEr moet voortgemaakt
worden! de stembus van. 1913 komt in het
zicht, en het is van ondergeschikt belang of
er iets goeds voor den arbeider tot stand
komt, als men maar in 1913 niet met leege
handen voor
Het doet ons
Historischen, maar vooral ook de Roomsch-
Katholieken van dezen Kuyperiaanschen
haastkoorts in dit opzicht althans zijn vrij-
gebleven. Dat de Katholieken 68 amende
menten op de beide wetten hebben ingediend
mag toch als bewijs gelden, dat wat zij goeden
inhoud achten voor hen no. 1 is. Maar het
wil ons voorkomen, dat bier toch ook nog
eene andere overweging zal gegolden hebben.
De Katholieken zullen begrepéh hebben, dat
de anti-revolutionairen potdoof blijven voor
de wenschen van den Christelijken arbeider,
door zich van het indienen van welk amen
dement ook te onthouden, geheel hun doel
voorbij schieten en wel verre van tijd te
winnen dien verliezen. Het was toch wel te
voorzien en de hr. Duys heeft er zich
in het door ons aangehaalde artikel op be
roemd dat die wenschen van de Christelijke
arbeiders niet onverhoord zouden blijven
de sociaal-democraten hebben er zich over
ontfermd en die in amendementen belichaamd.
Ongerekend dus het voordeel voor de S.D.A.P.
dat de Christelijke arbeider ziet, dat hij bij
haar terecht kaï^, waar eigen Kamerfractie
voor alle wenschen doof bleef, zal de ver
dediging van die wenschen opgedragen zijn
aan de partij, die er steeds ruim den tijd
voor neemt om hare wenschen kracht bij te
zetten, terwijl de anti-revolutionaire partij,
had zij die wenschen, die haar van de
Christelijke arbeiders billijk voorkwamen in
amendementen belichaamd, deze allicht door
Minister Talma had zien overgenomen. Zoo
ziet men alweer, dat haastige spoed zelden
goed is.
Maar het parool is nu eenmaal voortmaken
en onze heele wetgeving lijdt daaronder, en
niet alleen onze wetgeving maar ook de ge
wichtigste belangen des lands. Het begint
er tenminste hard naar te lijken of het
„pantserschip” ook. al geslikt zal worden,
omdat er zooveel tijd mee verloren zou gaan,
als nu in het 5de jaar van zijn bestaan het
Kabinet op zoek van een nieuwen minister
van Marine uit moest. Er doen zich toch
bedenkelijke teekenen op. Dit pantserschip
is door allen veroordeeld, door alle des
kundigen, die het of als veel te groot of als
veel te klein, al naar gelang men het uit
een oogpunt van instrument tot kustver
dediging of tot buitengaats optreden beziet,
zou zeggen Doux paysen het is inderdaad
een lief land, waarin wij leven. Het moge
dan waar zijn, zooals de van God gegeven
Leider in zijne zóó toegejuichte rede overal
in den lande gehouden, heeft gezegd, dat
de anti-revolutionairen uit het liberale dienst
huis zijn uitgeleiddit is zeker, dat zij het
Kuyperiaansche diensthuis zijn binnengeleid
waar gediend moet worden en gehoorzaamd
moet worden als in het militaire en waarin
misschien de een of ander nog wel eens aan
de liberale vleeschpotten terug denkt.
Er moet voortgemaakt worden, de Kuyper-
zweep gaat er op en de voerman bekommert
zich weinig of niet om de kracht van het
gespan. Hoevele Kamerleden toch moeten in
de laatste maanden al hun tijd, tot wat
vacantie heet toe, aan de werkzaamheden
geven in de Gom missiën van Voorbereiding,
omdat alles zich ophoopt, alles tegelijk komt,
door het absoluut gemis aan logisch werk
program bij deze Regeering, die volgens Dr.
Kuyper zelf met hare Invaliditeits- en Ouder -
domsverzekering twee jaar te laat is. Maar
daar trekt de leider van de anti-revolutionaire
partij zich niets van aan het is voort, voort
en het commandeeren valt hem des te lichter,
waar hij zelf zoo uiterst weinig aan de Kamer-
werkzaamheden deelneemt. De hr. de Savornin
Lohman, de leider van de Christelijk-Histo
rischen is er om zoo te zeggen altijd, en men
mist hem dan ook dadelijk als hij niet op
zijn bankje zit, op het voorste bankje Rechts
naast Dr. de Visseren ook de voorzitter
van de Katholieke partij, Dr. Nolens is altijd
op post. Maar Dr. Kuyper komt zoo maar
eens kijken; men kan aan hem natuurlijk
niet dezelfde eischen stellen als aan de gewone
stervelingen zooals Lohman en Nolens, ’s Mid
dags om kwartier over twee, dan komt de
van God gegeven Leider zeer ostentatief aan
zetten met den bekenden statigen tred
binnenkomende door het deurtje rechts van
de Rechterzijde, regelrecht, alsof er niemand
anders bestond op den voorzitter afstevenende,
om een handdruk te wisselen en dan de
presentielijst te teekenenom zich dan te
begeven naar zijne zitplaats in het midden
van de anti-revolutionaire banken en genadig
het huldebetoon in ontvangst nemende der
getrouwe broederen, waarbij de hr. Duymaer
van Twist zijne vreugde nooit kan verbergen,
dat hij den veldheer weer in levende lijve
aanschouwt. En die vreugde duurt gewoonlijk
niet lang, want de groote man heeft dit met
een onweer gemeen, dat hij vaak even snel
aftrekt als hij opkwam.
hebben veroordeeld. Als er geen politiek in
het spel ware, dam zou geen lid van de
Tweede Kamer zijne stem aan dit schip geven.
De Nieuwe Courant schreef het zoo juist
n Indien de Kamer zich op deze gronden
(bedoeld zijn de door den Minister in zijne
Memorie van Antwoord aangevoerde gronden)
tot den aanbouw van het door nagenoeg alle
deskundigen veroordeelde ééne pantserscheepje
laat overhalen, dan hebben zij den moed het
kind meteen den naam te geven, die het
toekomt. Zij noemen dan dit unicum der
Indische zeemacht: „De Portefeuille."
Maar, zooals wij zeiden, er doen zich be
denkelijke teekenen op. De Nederlander toch
heeft op dit artikel van De Nieuwe Courant
direct vuur gevat en komt vertellen „dat
ze zelden een zóó duidelijke en klare be
handeling van eene voor leeken zoo moeilijke
questie heeft ontmoet en dat daardoor in
hare oogen het voorgestelde schip zeer in
waarde en bruikbaarheid is gerezen! Waarbij
aan de Linkerzijde het niet onvermakelijke
verwijt wordt gemaakt, dat ze dit pantserschip
als politieke machine de guerre wil ge
bruiken om den hr. Wentholt met zijn schip
te doen kelderen. Men moet maar durven.
Dit schip is in de Kamer, rekening houdende
met het advies der deskundigen, zóó algemeen
veroordeeld, dat ieder wist, dat als de Minister
aan dat schip vast bleef houden, zijn dood
vonnis geteekend was. Doodvonnis is hier
eigenlijk een minder gelukkig gekozen woord,
want, naar wij uit vertrouwbare bron ver
nemen, heeft deze bewindsman er zeer weinig
tegen om heen te gaan. In de eerste plaats
moet de gezondheid van Zijne Excellentie
niet zoo zijn als zijne vrienden wel zouden
wenschen in de tweede plaats is zijne ver
houding tot de Marine en het Departement
niet van de aangenaamste, en zooals bekend
is, kan hij in de Kamer nu juist ook niet
het enfant chéri heeten. Maar enfin, de zaak
stond dus zoo, dat de geheele Kamer niets
van dat pantserschip moest hebben. En nu
begint' men aan de Rechterzijde te elfder
ure te draaien, uit de overweging, dat wis
seling van minister van marine zooveel tijd
zou kosten en dan krijgt Links de schuld,
dat zij er de politiek in haalt. Neen, de
politiek is er ingehaald door Rechts, en als
die er in blijft zal ze het land millioenen
kosten en dit nuttelooze vaartuig zal dan de
eerste zijn vai^de vijf absoluut onbruikbaren
eti de belastingbetalers kunnen dolblij zijn.
Wij zijn natuurlijk leek op dit gebied, maar
wij willen dan toch even mededeelen, dat
we in den afgeloopen zomer met eenige
hoofdofficieren van de marine van allerlei
politieke kleur samen zijnde, dit toch uit
hun mond vernamen, dat ze
geen enkel Kamerlid zijne stem
heel onbruikbare pantserschip
Maar vooruit maar, er
worden.
hoe groot de aanvoer van genoemde eieren
hier zoowat in Aprilmaand is.
23 April, ’t Tuberculosebloempje, dat
hier door onderscheiden jonge dametjes dezer
dagen ten verkoop werd aangeboden, heeft
opgebracht de som van f 210.
De 42 meisjes, die zich met den verkoop
belastten, genoten hedenavond tot belooning
van een voorstelling in de Bioscoop.
23 April. Door H. M. de Koningin
en Z. K. H. Prins Hendrik zijn zilveren
medailles beschikbaar gesteld voor de hier
te houden tentoonstelling van Huisvlijt en
Kunstnijverheid.
23 April. De nieuwe Tuberculose-
vereeniging, die hier is opgericht, is thans
in ledental gegroeid tot ruim 250 en dage
lijks wordt dat getal nog grooter.
Zooals wij eenigen tijd geleden mede
deelden, was in een bestuursvergadering van
het Departement „Sneek” van de Maat
schappij van Nijverheid besloten pogingen
in het werk te stellen teneinde te geraken
tot de oprichting eener Electrische Centrale
voor Friesland’s Zuidwesthoek, Bolsward,
Wommels, Mantgum, Leage Gean, Sneek en
tusschengelegen plaatsen.
Belangstellenden in de oprichting eener
vereeniging tot het verkrijgen eener Electri
sche Centrale als bovengenoemd werden uit-
genoodigd hun naamkaartje in te zenden
vóór 21 April bij den beer F. Dethmers
alhier.
Wij vernemen
en vereenigingen
blijk gaven en
doel.
Deze belangstellenden zullen nu weldra tot
eene vergadering worden opgeroepen om de
zaak goed onder de oogen te zien en zich
door een deskundige te laten voorlichten.
De alphabetische naamlijst van het
zestal predikanten, opgemaakt ten behoeve
van de vacature bij de Doopsgezinde Gemeente
alhier, wegens vertrek van ds. Vincent Loosjes
naar Amsterdam, bestaat uit de heeren: F.
ten Cate te Leermens en Loppersum (Zeerijp),
E. Engelkes te Steen wijk, M. L. Hartog te
Joure, C. C. de Maar te Gorredijk en Lip
penhuizen, H. Schuurmans te Den Horn en
T. H. van Veen te Meppel.
Deze predikanten zullen voor genoemde
gemeente alhier optreden resp. op 28 April,
5 Mei, 12 Mei, 19 Mei, 2 Juni en 9 Juni.
Voor de betrekking van opzichter der
nieuw gebouwde gemeentewoningen, op eene
belooning van f 100 per jaar, hebben zich
34 sollicitanten bij Burgem. en Weths. dezer
gemeente opgegeven.
Gisternamiddag ongeveer 2 uur werd
op het Oud-Kerkhof de 8-jarige Trijntje
Boltje op weg naar school door een met
steenen geladen kar overreden. Een der
wielen ging ter hoogte der enkels over haar
rechterbeen, met het ongelukkig gevolg, dat
zij niet meer loopen kon en thuis gebracht
moest worden.
Harlingen. Begunstigd door een vroolijk
lentezonnetje begaven zich gistermiddag een
46-tal jonge dames op weg om het Emma-
bloemetje ten verkoop aan te bieden. Met
opgewekten ijver kweten zij zich van haar
taak twee barer trokken per fiets naar
Midlum en omstreken waar ook haar een
gunstig onthaal te beurt viel. Allen kunnen
met voldoening op haar werk terug zien.
Ongeveer 1600 bloempjes werden verkocht,
en ook kleine bedragen in dank aanvaard.
De totaal opbrengst bedroeg f 200. Na
aftrek der onkosten voor aankoop, verplichte
afdracht aan de Nederlandsche Centrale
Vereeniging voor tuberculosebestrijding en
administratiekosten blijft voor de vereeniging
„Het Groene Kruis” alhier een netto op
brengst over van f 1713.50, welk bedrag dus
de tubercuiose-bestrijding hier ter stede ten
goede komt. N. Harl. Ct.
Dominee Ewoldt.
Het Hof te Leeuwarden heeft, overeen
komstig het appèl van den offic. van justitie
te Heerenveen, gelast, dat ds. Ewoldt, wiens
echtgenoote verdronk, in hechtenis zal ge
nomen worden en voor de Heerenveensche
rechtbank terecht staan. Hij is gistermiddag
dan ook weer gevankelijk te Heerenveen
binnengebracht.
Bolswardsche Courant
