Verschijnt Donderdags en Zondags. 51ste Jaargang.
No. 47.
Nieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
Van Houten s
De beste voor den prijs!
I
1913.
Vereeniging voor Vrouwenkiesrecht.
Zondag 9 Juni.
F Stel iets goeds^
niet uit.
Uit de Raadszaal.
Ingezonden.
VOOR
Afzonderlijke
RECLAMES.
Een
1.
2.
verschil alzoo
3.
zoodat
4.
5.
6.
7.
Koop dus nog heden
bij Uw winkelier een
bus
Vergadering op Donderdag 6 Juni 1912.
den
het
de be-
op te
Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.)
1 Kg. 1.50 kKg. f 0.42f
- 0.80 yw - 0.18^
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 3 maanden.
Franco per post 50 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
weer gediend zal kunnen worden.
Namens het voorloopig Comité:
H. BEEKHUIS, Voorzitter.
J. M. KINGMA, Secretaris.
ADVERTENTIEPRIJS: 1—7 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4
Wij hopen dat allen, die ons willen steunen,
tegenwoordig zullen zijn, want men vergete
niet, dat indien de plannen van het Comité
niet verwezenlijkt worden, dat dan zeker in
de eerste jaren dit zoo gewichtige volksbelang
niet
der vergadering.
worden. Dat schijnt af te schrikken en
algemeen wordt goedgevonden, de verdere
behandeling uit te stellen tot de volgende
vergadering, die dan nader bepaald zal worden
door den Voorzitter. Als de andere twee
reglementen zijn afgehandeld zal in eens de
eindstemming gehouden worden over alle 3
ontwerpen.
Sluiting
Geachte Redactie.
Wilt U zoo beleefd zijn, het onderstaande
in het eerstvolgend nummer van uw blad
op te nemen
WIJ VEROORDEELEN.
Wij veroordeelen het rapport van de
Grondwetscommissie, omdat zij geen
wijziging voorgesteld heeft van art. 80
dat de vrouw uitsluit van het kiesrecht
Wij veroordeelen het rapport van de
Grondwetscommissie, omdat waar het
zegt dat de Grondwet zelve de toe
kenning van het kiesrecht behoort te
regelen, zij ten slotte die regeling geheel
overlaat aan de Regeering
Wij veroordeelen het rapport van de
Grondwetscommissie, omdat er geen
stemming is gehouden over de algemeene
vraag of de vrouw tot het kiesrecht
behoort geroepen te worden
Wij veroordeelen het rapport van de
Grondwetscommissie, omdat de Com
missie zich geheel heeft laten beheerschen
door manlijk vooroordeel en blijk heeft
gegeven geen acht te hebben geslagen
op het door onze Vereeniging inge
diende goed gedocumenteerde rapport
ten gunste van Vrouwenkiesrecht;
Wij veroordeelen het rapport van de
Grondwetscommissie, omdat elk der
leden te veel op eigen standpunt is
blijven staan, niet begrijpend de taak
der vrouw in de tegenwoordige maat
schappij en dus geen formule vindend,
die alle politieke partijen, konden aan
vaarden
Wij veroordeelen het rapport van de
Grondwetscommissie, omdat de Com
missie» het wegnemen van het woord
/manlijk” uit art. 80 een bij-kwestie
noemt, evenals geschiktheid en maat
schappelijke welstand, terwijl dit voor
de vrouw en daardoor voor het heele
volk een hoofdkwestie is
Wij veroordeelen het rapport van de
Grondwetscommissie, omdat de Com
missie voor het passieve vrouwenkiesreht,
den weg niet gebaand wenscht te zien
op grond dat, hoewel aan de geschikt
heid van onderscheidene vrouwen om
Ondergeteekenden verzoeken beleefd het
volgende in uw blad te willen opnemen.
In de vergadering van den Raad der ge
meente Bolsward op 15 April 1912, is aan
genomen, om aan de op te richten bad- en
zweminrichting een donatie van f 300 en
f 100 jaarlijks te geven, onder deze bepaling,
dat de vereeniging eerst rechtspersoonlijkheid
moet hebben verkregen en er gelegenheid
moet zijn voor de minvermogenden om kos
teloos van het bad gebruik te maken. Dat
deze laatste voorwaarde door het voorloopig
Comité gaarne wordt aanvaard, is natuurlijk,
omdat zij juist allen gaarne wil laten profi-
teeren van deze naar hare meening zoo be
slist noodzakelijke inrichting.
Dat echter de door haar gevraagde jaar
lijksche subsidie van f 300 niet is toegestaan,
heeft ’t Comité zeer teleurgesteld en ofschoon
aan het gevallen besluit niets meer te ver
anderen is, meent ze toch nog tot hare
verdediging het volgende te moeten opmerken:
Uit de gehouden discussie blijkt, dat er
enkele raadsleden zijn die meenen, dat het
Comité te vroeg een te groote subsidie aan
vraagt; terwijl dan deze aanvraag wordt
vergeleken met de hulp, die reeds aan het
,/Groene Kruis” wordt verleend.
Naar onze meening gaat deze vergelijking
niet op. Het ^Groene Kruis” is zeer klein
begonnen, en kon dat doen en eerst lang
zamerhand heeft deze vereeniging hare werk
zaamheden uitgebreid; maar de bad- en zwem
inrichting staat onmiddellijk voor groote
uitgaven, indien ze aan behoorlijke eischen
zal voldoen; ze kan toch niet eerst een bassin
maken waarin ruimte is voor twee personen,
om dan geleidelijk dat bassin te vergrooten 1
Ze kan niet eerst over eenige jaren een
badmeester aanstellen, neen, onmiddellijk
moet hiertoe worden overgegaan!
Wat dus voor het ^Groene Kruis” de
juiste weg was, zou voor onze badinrichting
de beslist verkeerde baan zijn. Wil men hier
een gelegenheid scheppen waar de ingezetenen
kunnen leeren waardeeren het genot en het
nut van een reine huid, en waar men zich
tevens in ’t zwemmen kan bekwamen, dan
is het niet voldoende te betuigen, dat men
den ijver der Commissie waardeert, dat men
hare luchtkasteelen niet onaardig vindt, neen,
dan kan alleen een krachtige steun helpen.
Maar de gemeente-financiën! Wij zouden
willen vragen: ,/Hoe is het dan in al die
gemeenten, waar door den raad zelf bad- en
zweminrichtingen worden gesticht? Zijn daar
de gemeente-financiën minder drukkend?”
Neen, het tegendeel is juist waar; in vele
van die gemeenten is de belasting hooger,
ja zelfs véél hooger dan in Bolsward; maar
gelukkig is dat geen bezwaar gebleken om
zelfs zonder zulk een krachtig particulier
initiatief als hier, zoo’n groot volksbelang
flink aan te vatten.
400 gulden (niet f 300 zooals een der
raadsleden meedeelde) jaarlijksche contributie
voor een nieuwe vereeniging bijeen te krijgen,
moge men niet zoo bijzonder vinden; zij die
dergelijk werk persoonlijk wel eens gedaan
hebben, zullen een andere meening toege
daan zijn.
Teleurgesteld was de Commissie door het
genomen raadsbesluit, maar toch meent ze
haar pogen te moeten voortzetten.
Ze kan dat natuurlijk alleen doen, indien
de jaarlijksche uitgaven worden gedekt door
de jaarlijksche inkomsten.
Dit zal alleen mogelijk zijn indien het
stichtingskapitaal, waarin de gemeente f300
stort, als rentelooze aandeelen kan worden
geplaatst. Hiervoor nu vragen wij aller mede
werking. Met het oog hierop en om aan
alle belangstellenden gelegenheid te geven
zich hierover uit te spreken, is door ons
een vergadering uitgeschreven op Vrijdag 14
Juni, ’s avonds uur in wde Doele”,
T Is bij den boer nu hooitijd, den druksten
tijd des jaars, en ook voor onzen Raad lijkt
het veel op //ongetied”. Den vorigen Donder
dag een zitting en nu reeds weer aan
slag. Zijn de boeren' afhankelijk van
weer, de Raad kan bij elke weersgesteldheid
voortwerken. De hooioogst geschiedt thans
meer en meer met machines, en dat bespoe
digt zeer het werk. Bij de raadsvergaderingen
kan de behandeling niet machinaal geschie
den, doch het heeft wel den schijn of er
amendement-machines zijn uitgevonden. Bij
de 2e Kamer heeft men ook steeds met een
berg amendementen te doen, en heden bleek
het dat enkele raadsleden van de geboden
gelegenheid om vooraf hunne opmerkingen
schriftelijk in te dienen, een dankbaar gebruik
hadden gemaakt. De behandeling van het
werklieden-reglement betreffende de gasfabriek
vorderde dan ook zooveel tijd, dat te elf uur
besloten werd de reglementen //gemeente-
reiniging” en //gemeentewerken” te verdagen.
Het dagje was dan ook al goed geweest, een
behoorlijke rusttijd werd den werkman na
zijn inspannenden arbeid verzekerd, geen
wonder dan ook dat de raadsleden, na een
inspanning van 4 uren, ook naar rust ver
langden.
Voor wij iets van die breed opgevatte
reglementsbehandeling vertellen, willen wij
zeggen wat vooraf ging.
Ten eerste moet opgemerkt worden, dat
alle 12 leden present waren.
Ten tweede dat waren ingekomen: a.
resolutie van Ged. Staten, houdende goed
keuring den aankoop van z/het Lange Land”
en dat dit betaald zal worden door af te
schrijven de benoodigde som op het Groot
boek.
Aangenomen voor kennisgeving.
b. Een adres- van Mej. M. E, Vos, ver
zoekende wegens huwelijk eervol ontslag als
onderwijzeres tegen 1 Aug. a.s.
In handen van B. en W. om advies.
PUNTEN VAN BEHANDELING.
1. Opnieuw stemmen over het voorstel van
den heer Eisma tot het in- koop af staan van
grond aan K. Huisman.
In de vorige vergadering staakten de stemmen
over een voorstel van den heer Eisma, om een
strookje grond af te staan aan den heer K.
Huisman voor diens woning, f 3 per M2. in
rekening te brengen, terwijl B. en W. voor
stelden den prijs der 23 M2. te bepalen op
f 40 over ’t geheel een
van f 29.
De heer Keikes wenscht voor de stemming
even zijn stem te motiveeren. Hij heeft de
vorige maal voor ’t voorstel Eisma gestemd,
doch is bij nadere overweging tot de con
clusie gekomen, dat den prijs door B. en W
bepaald, in dit geval billijk is, waarom hij
nu tegen het voorstel Eisma zal stemmen.
Het voorstel Eisma wordt verworpen met
8 tegen 4 stemmen. Vóór de heeren Ooster-
baan, Lunter, Eisma en Eerdmans.
Het voorstel B. en W. om den grond in
koop af te staan voor f 40, wordt daarna
aangenomen met algemeene stemmen, en even
eens wordt met alg. stemmen besloten den
grond aan den publieken dienst te onttrekken.
2. Vaststelling van het besluit tot wijziging
van de Bouwverordening
De bouwverordening wordt met de in de
vorige vergadering aangenomen wijzigingen,
vastgesteld met algemeene stemmen.
3. Behandeling van het werklieden-reglement
betreffende de gasfabriek, de gemeentereiniging
en de gemeentewerken.
De heer Boersma deed vooraf nog een
poging om de behandeling hiervan te ver
dagen. Hij bracht lof aan den ijver van het
personeel der gemeente-secretarie, dat Dins
dagavond 11 uur nog bezig was om afschriften
te maken van de ingekomen amendementen.
Het heeft hem verbaasd dat er zoo’n groot
aantal amendementen en wijzigingen is inge
komen, en hij wil gulweg bekennen, geen
tijd gehad te hebben zich op de behandeling
behoorlijk voor te bereiden, en zou gaarne 8
of 14 dagen uitstel hebben.
De Voorzitter heeft hier geen ooren naar,
verklaart zijn best te hebben gedaan om de
maar
gadering zelf. Dient dit
raadsleden zooveel mogelijk op de hoogte te
brengen, en als men nu niet tot behandeling
kan overgaan, weet hij niet, wanneer dit dan
wel kan geschieden. Bij de vroegere wijze
van behandeling van reglementen en veror
deningen stond men geheel onvoorbereid, de
raadsleden zoo min als B. en W.,wisten wat
er zou opgemerkt worden, terwijl men ’t nu
tijdig vooraf onder oogen krijgt. Hij zou ’t
niet aangenaam vinden, als men de behande
ling nu nog- uitstelde.
De heer Boersma antwoordt dat hij niet
zoo zeer bezwaar tegen de behandeling heeft,
maar wel dat er zoo’n aantal amendementen
is, dat onder oogen moet worden gezien.
De heer Vis merkt wel, dat in het alge
meen niet de geest er is om uit te stellen, toch
is er wel wat voor de bewering van den heer
Boersma te zeggen. In zijn verweer zegt de
Voorzitter dan ook dat pas gisteren morgen
de nota van wijzigingen is verzonden en dat
is niet tijdig te noemen. Wie is in de gelegen
heid geweest alles goed na te gaan
De Voorzitter antwoordt, dat het niet
tijdig inzenden dan zijn fout is geweest,
vroeger geschiedde zulks op de ver-
nu als argument
dat men geen gelegenheid heeft gehad, de
zaak te onderzoeken, dan spoort zulks niet
aan om op den ingeslagen weg voort te gaan.
Het voorstel Boersma vindt geen onder
steuning en er wordt dus tot de behandeling
van het reglement overgegaan.
Het werklieden-reglement op de gasfabriek
behelst, als wij goed verstaan hebben, 42
artikelen, en op zeer vele daarvan waren
amendementen of wijzigingen voorgesteld. De
lijst van den heer Eisma was het grootst,
de heer Eerdmans heeft er ook het zijne
toe bijgedragen, terwijl door de heeren Praam-
sma en Terhenne, ieder een enkele aanmer
king was gemaakt.
De meeste wijzigingen betroffen redactie
wijzigingen, waarin de voorsteller bekorting
of verduidelijking zag. Eenige er van waren
geheel of gedeeltelijk door B. en W. over
genomen en vooral over het niet over-
genomene viel nu discussie voor.
De Voorzitter wilde ter bekorting zich bij
de behandeling alleen bepalen tot de artikelen,
waarop aanmerkingen zijn gemaakt, doch het
bleek dat er ook nog wel leden waren, die
nog iets hadden te vragen over of aan te
merken op andere artikelen, zoodat het ont
werp met zijn amendementen in optima forma
artikel voor artikel is behandeld.
Over den inhoud der discussie of de wijzi
gingen, valt in een beknopt overzicht eigen
lijk niets te zeggen. Wij verslaggevers zaten
eigenlijk te kijken als een kat in een vreemd
pakhuis. Er werd gepraat over inlassching,
uitlating of verschikking van een woord in
eenig artikel zonder dat wij er soms kop
of staart aan konden vinden. Wij willen
onze lezers dan ook niet onthalen op een
relaas er van, doch wij kregen wel den indruk,
dat er in de discussies een enkele maal een
kruisvuur van meeningen was, maar toch
meestal, als ’t voorstel geen bijval vond, de
voorsteller het maar ging intrekken,
er weinig stemmingen noodig waren.
Omstreeks half negen werd onder
drijven goedgevonden, een sigaartje
steken, en te ongeveer half 19 erbarmde de
Voorzitter zich over ons perstafeltje, door
er een paar exemplaren van de nota van op
en aanmerkingen aan af te staan. Men was
toen reeds over de helft met de behandeling
evenwel onze dank voor de welwil
lendheid mag niet achterwege blijven. Het
spijt mij persoonlijk, dat ik er voor de krant
geen gebruik meer van kan maken, in andere
qualiteit is het mij echter onmisbaar.
Te elf uur ongeveer was men door den
brijberg heen, wat de gasfabriek betreft
de gemeente-reiniging en gemeentewerken
waren nu nog aan de beurt.
De Voorzitter zag de rij eens rond, menigeen
had het horloge al berhaaldelijk uit den zak
gehaald, zoodat hij voorstelde de verdere
behandeling te verdagen tot morgenavond
7 uur.
Op dit voorstel keken enkele heeren even
wel verrast op; morgenavond al weer aan ’t
werk, dat is wat straf, zij hoopten dat, wijl
er veel gelijkluidens in de andere reglementen
was met het nu afgehandelde, de behandeling
wel wat vlugger van stapel zou gaan.
De heer Eisma ziet daarin niet veel licht en
vreest dat het 2 of 3 uur in den nacht zal
Bolswardsche Courant
Rona
Cacao
