i9ia.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
51ste Jaargang.
No. 52.
Nieuws- en Advertentieblad
Bolsward. en Wonseradeel.
I
u
I'
1
9
I
J
I
Verslag Toestand en Exploitatie der
Gasfabriek te Bolsward over 1911.
I
Donderdag 27 Juni.
BINNENLAND.
I
II
VOOR
Afzonderlijke
bezorgloon f 0.4001
de meters bedroeg
voor
1911 f 649.75. Door de ge-
Totaal
.34125
35125
kousjes
glazen
kousjes
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 3 maanden.
Franco per post 50 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
was deze gemiddelde opbrengst
a 7 ct. p. M3.
z/ a 7 en 9
7
7
7
7
a 7
7
7
7
7
tl 7
particulieren
publieke verlichting 46500
fabr., terreinen woning 10234
condensatie, miswijzing
en verlies 16311
ADVERTENTIEPRIJS: 1—7 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
van 1 Januari 1911
de gasfabriek zelfstandig,
den gemeenteontvanger te
ander in verband met
klop- en
577530
Cokes.
Op 1 Januari 1911 was in voorraad 3600 H.L.
Gemaakt gedurende 1911
met ingang
van
van
een en
114tó der gemeentewet, besloot de
gascommissie de boekhouding geheel in te
richten volgens de dubbele methode.
37725
Hierv. werden verk. 22680 H.L.
Gebr. v. verhitting
ovens en ketels en
eigei?'gebruik 12445
Blijft in voorraad op 31 Dec. 1911 2600
De verkochte 22680 H.L. cokes brachten
op f 8554.35 of per H.L. gemiddeld
f 0.3772.
Aan kloploon werd ontvangen f 354.95.
n bezorgloon H n - 165.025.
De totale opbrengst der cokes bedroeg dus
f 9074.325, of gemiddeld per H.L. met in-
Hepk. Nieuwsbl. v. Fr.
Sneek, 24 Juni. De kaatswedstrijd werd
hier gisteren bezocht door een kleine 7000
betalende personen, dat maakt met het vorig
jaar een verschil van een duizend of vier.
Hedenmorgen maakten de Belgen met het
Bestuur onzer Kaatsvereeniging een zeiltocht
over de Meer.
’t Was het plan dat de luitjes tegen 4
uur present zouden zijn, om dan op de Markt
straat hun pélottespel te vertoonen. Maar
niets van dat alles’t publiek verscheen,
maar de kaatsers bleven absent.
’t Concert, hetwelk hier gisterenavond
100
gewijze bedroeg de vermeerdering resp. 1.66
pCt. gewoon, 13.74 pCt. muntgas en totaal
was de vermeerdering 3.63 pCt.
Het gasverbruik over
in de laatste jaren
In 1900 250842 M3.
1901 257888
1902 308924
1903 319709
1904 344960
1905 354267
1906 365015
1907 377514
1908 411368
1909 438006
1910 486809
1911 504485
begrip van
per H.L.
Vorige jaar
f 0.4494.
Finantieel Overzicht.
Ingevolge het besluit van den Gemeente
raad om
het beheer
afgescheiden
doen voeren
artt.
De gekwetste is Y. de J. van Workum,
een 20-jarig jongmensch, de vermoedelijke
dader A. K. uit Scharnegoutum, iemand van
denzelfden leeftijd.
Arrestatie Gebr. Fan Eijk.
De Hollandsche justitie moet, naar De
Maasbode vertelt, reeds voldoende aanwijzingen
hebben gehad, waar de gebr. Van Eijk zich
ophielden, alvorens van particuliere zijde de
politie te Boston op het spoor werd gebracht.
Of de Nederlandsche justitie van meening
was, dat de schuldigen reeds voldoende waren
gestraft door de vrijwillige ballingschap,
waartoe zij zelf moesten besluiten en de
treurige levensomstandigheden waarin zij dien
tengevolge verkeerden, of wel, dat de groote
onkosten f 20,000 a f '25,000 welk
deze procedure voor den Nederlandschen Staat
medebrengt de aanleiding zijn geweest van
een verzoek tot arrestatie af te zien, kunnen
we in het midden laten.
Hoe vriendelijk de gezindheid van het
publiek echter tegenover de ex-bankiers is,
mag blijken uit de mededeelingen, die het
blad van betrouwbare zijde werden gedaan,
als zou een der crediteuren in Zeeland den
Minister van Justitie hef bedrag hebben aan
geboden, voor de procedure-Van Eijk nood
zakelijk.
Treurige plattelandstoestanden.
Men schrijft aan de N. Crt.
Vrijdagmorgen j.l. werd uit het kanaal
door Walcheren het lijk van een jonge vrouw
opgehaald. Ofschoon de ongelukkige gevon
den werd dicht bij de grens van Middelburg,
was het nog onder de gemeente Koudekerke,
dus moest de politie aldaar voor vervoer van
het lijk zorg dragen.
Het duurde van ’s morgens 7 uur tot ’s
middags 1 uur eer het lijk vervoerd werd,
en al dien tijd lag het in de brandende zon,
het gelaat alleen bedekt door een deel van
den mantel. Dat is reeds de tweede maal in
betrekkelijk korten tijd, dat op dergelijke
ergerlijke wijze met een lijk wordt gehandeld.
Het is zeer zeker te wenschen, dat de auto
riteiten maatregelen beramen om voor de
toekomst daarin verandering te brengen, hetzij
door bet plaatsen van een draagbaar in de
buurt van het Kanaal de kom van het
dorp is ruim één uur van het kanaal ver
wijderd hetzij door in overleg te treden
met de Middelburgsche autoriteiten, om in
zulke gevallen spoedige en afdoende hulp te
verkrijgen.
Een paar agenten van politie uit Middel
burg en een der gemeentegeneesheeren aldaar
hadden wel kunstmatige ademhaling toege
past maar tot het vervoer van het lijk
waren zij niet gerechtigd.
Verdronken.
Maandagmorgen begaven de Gebrs. Van
Delft,- uit Raamsdonkerveer, zich met hun
twee zoons per roeiboot naar hun werk, in
den Biesbosch. Onderweg werden zij op
sleeptouw genomen door de stoomboot//Broe
dertrouw”. Voorbij Drimmelen gekomen is
de roeiboot omgeslagen. Eén van de twee
broers en zijn zoon werden gered. De twee
anderen verdronken.
Goed afgeloopen.
Zaterdagavond is door de oplettendheid
van den machinist op den trein die 7.30 van
Kampen naar Zwolle vertrekt, een ernstig
ongeluk voorkomen.
Wegens het niet gesloten zijn van de
boomen aan den overweg van de Boschjes-
steeg, bevond zich G. Boer Wzn. te Wilsum
met een wagen met hooi op den spoorweg,
toen de trein aankwam en de machinist, door
zijn goed uitkijken, nog gelegenheid had op
enkele meters afstand de machine tot stil
stand te brengen. Zw. Ct.
Te Kampen heeft de gemeente-politie
aangehouden zekeren 8., die voorgaf Bamberg
te heeten en van wien men vermoedt dat hij
de persoon is, die in verschillende plaatsen
op Goeree en Over-Flakkee met een lijst
gelden heeft opgehaald voor het geven van
goochel-voorstellingen, doch zonder aan dit
laatste te voldoen, met de noorderzon is ver
dwenen. Ook te Kampen had hij op een
lijst reeds onder gelijk voorwendsel gelden
weten machtig te worden. Hij is op verzoek
van den burgemeester van Dirksland naar
die gemeente overgebracht, om aangaande
zijn handelingen in verhoor te worden ge
nomen. Zw. Ct.
2.83 n
Aan het in druk verschenen jaarverslag
ontleenen wij het volgende:
Algemeen Overzicht.
De ovens en toestellen werkten gedurende
het geheele jaar tot volle tevredenheid.
De retortlaadmachine bleek, na een vol
jaar in werking geweest te zijn, in alle
opzichten te voldoen aan de gestelde eischen,
zoowel wat betreft verlichting der stokerij-
werkzaamheden als meerdere gasopbrengst
der kolen.
In zijn vergadering van 5 October besloot
de Gemeenteraad het voorstel van de Gas
commissie goed te keuren, om aan het vaste,
gehuwde personeel gedurende de 5 winter
maanden wekelijks boven het loon 1 H.L.
cokes te verstrekken.
Op 30 November besloot de Raad, op
voorstel der Gascommissie, om voor het
stokerij personeel, bij wijze van proef, ge
durende de 6 wintermaanden, het drieploegen-
stelsel in te voeren, en wel met ingang van
1 Januari 1912.
De verbeteringen en uitbreidingen aan het
stadsbuizennet geschiedden, als vorige jaren,
in eigen beheer.
De finantieele uitkomsten van het bedrijf
kunnen in alle opzichten gunstig genoemd
worden. Ondanks de lage cokesprijzen en
het uit de exploitatie betalen van een aan
zienlijk aantal muntgas- en gewone aan
sluitingen werd een netto winst behaald van
f 5722.365. Hiervan wordt ingevolge de
verordening, de helft uitgekeerd aan de Ge
meente en de wederhelft komt ten goede
aan het Reservefonds der Gasfabriek. Door
de waardevermeerdering van den inventaris
met een bedrag van f 1788.05, komt
momenteel slechts een bedrag van f 1073.13
in geld ter beschikking van het Reservefonds.
Bestuur en Personeel.
De samenstelling der Gascommissie onder
ging geen verandering. In de samenstelling
van het personeel kwam een verandering,
doordat de geldophaler J. Falkena na een
veertigjarige dienstvervulling, met ingang
van 1 December zijn ontslag vroeg en dit
op de meest eervolle wijze verkreeg onder
toekenning van een jaarlijksche toelage.
Een woord van waardeering voor de trouwe
en eerlijke plichtsbetrachting gedurende dit
tijdsverloop komt dezen ambtenaar zeer
zeker toe.
In verband met de toenemende kantoor-
werkzaamheden en werkzaamheden in de
stad, als meters opnemen, natte meters bij
vullen en muntmeters lichten, wat tot nu
toe door de fitters geschiedde, achtte de
Gascommissie, op voorstel van den directeur,
bij de vervanging van den geldophaler het
aanstellen van een persoon die in vollen
dienst der gasfabriek was het meest ge-
wenscht. Na goedkeuring door den Raad
werd, met ingang van 15 Januari, door de
Gascommissie als zoodanig benoemd J.
Palstra.
In de plaats van den 2en fitter G.
Dijkstra, die met ingang van 11 September
naar elders vertrok, werd benoemd G. Smit,
tot dien datum als fitter werkzaapi te
Krommenie.
Hoedanigheid van het Gas.
Het gas werd gedurende het heele jaar
afgeleverd vrij van zwavelwaterstof en
ammoniak en gaf geen reden tot klachten.
Drukking.
De automatische drukregulateur werkte
het geheele jaar zonder stoornis en onderhield
dag en nacht in het centrum der stad een
gelijkmatige drukking van 38 m.m.
Gasverbruik.
Op 31 December 1911 waren geplaatst
665 gewone meters en 339 muntmeters tegen
624 gewone en 278 muntmeters op 31
December 1910.
Het gasverbruik over de gewone meters
in 1911 bedroeg 414245 M3., dat over de
muntmeters 90240 M3., totaal 504485 M3.
Het verbruik over de gewone en munt
meters was in 1910 resp. 407472 M3. en
79337 M3. of totaal 486809 M3. De ver
meerdering bedroeg dus resp. 6773 en
10903 M3, of totaal 17676 M3. Procents-
Witmarsum, 22 Juni. Bij het afgraven
eener terp alhier heeft men op twee meter
diepte een urn met eieren gevonden. Enkele
eieren waren nog onbeschadigd. Terpgravers
vinden wel meermalen eierdoppen, doch heele
eieren zelden of nooit.
Wonseradeel, 22 Juni. Het veefonds
Arum c.a. telt 116 leden. De uitgaven
hebben over het afgeloopen jaar bedragen
f 1889, de inkomsten f 1943. De vereeni-
ging had 20 verliezen tot een bedrag van
f1715 te vergoeden. Tot bestuursleden
werden herbenoemd P. Faber te Arum en
Corn. Anema te Pingjum. ’t Percentage van
uitkeering bleef bepaald op 40 tot 60 pet.
der waarde. Het verzekerd kapitaal bedroeg
f 173.000, de gemiddelde premie f 0.525.
Hindeloopen, 24 Juni. Buitengewoon druk
was gister het bezoek aan onze nieuwe bad
plaats en allen waren vol lof. Baden zonder
gevaar en het zand zoo hard als men slechts
wenschen kan. Een heerlijke en tevens goed-
koope badgelegenheid. Een villa is reeds
aangekocht om voor pension te worden in
gericht.
Witmarsum, 24 Juni. Den bijna 60-jarigen
arbeider J. V., alhier overkwam hedenmiddag
een ernstig ongeluk. Terwijl hij mee hooi
binnenhaalde en plaats had genomen op den
wagen, geladen met eenig hooi, viel bij er
af, doordat de wagen over een greppel reed.
In zorgwekkenden toestand werd hij opge
nomen.
in de Buiten-Societeit werd gegeven, was druk
bezocht.
’t Bolswardsche muziekkorps heeft zich
dien avond dapper gekweten. Na elk num
mer ging er een daverend applaus op. Bols
ward mag trotsch zijn op zoo’n korps, niet
het minst op zoo’n kranigen directeur.
De leden van de Buiten-Societeit hopen
dezen zomer nog menigen keer te genieten
van die klankvolle muziek.
Gisterenavond 10 uur kregen hier
eenige jongelui in het café z/De drie Friezen”
twist, terwijl ze aan een tafeltje zaten. Een
der aanzittenden vroeg: wanneer een Fries
drie jaren in Duitschland is geweest, kan men
dan nog zijn eigen moedertaal spreken, ja dan
neen.
Pas was die vraag gedaan of een der
jongelui wees toen öp een van het gezelschap
en vroeg of hij dan nog wel Friesch zou
kunnen spreken, ’t Antwoord werd gegeven
in den vorm van een slag met een ledige
limonadeflesch op de rechterpols van den
vrager, waardoor de slagader werd door
gesneden. Nog niet genoeg, volgde een tweede
slag, die de lip van den getroffene danig
scheurde.
’t Was natuurlijk in een oogwenk bloed
en nog eens bloed. De getroffene viel al
gauw ter aarde. Op bevel van dr. Hertz
berger werd hij naar het ziekenhuis gebracht,
waar de geneesheer tot bij éénen bezig was
den patient te verbinden.
terwijl ct. reductie werd verleend op den
gasprijs voor het verbruik van gas voor
verwarming of drijfkracht bij een minimum-
verbruik van 4000 M3 per jaar.
Door de gasfabriek werd volgens deze
bepaling in 1911 totaal f 48.34 gerestitueerd
aan verschillende gasverbruikers.
Het aantal inwoners bedroeg op 31 Dec.
1911 7214 zoodat het gasverbruik over
de meters per inwoner bedroeg 69.93 M3.
tegen 68.29 M3. in 1910.
Straatverlichting.
Het aantal straatlantaarns werd dit jaar
met 2 uitgebreid, een op het Bolwerk bij
den Amicitiatuin en een op het Bolwerk, bij
de huizen, in eigendom toebehoorende aan
den heer Sevensma. De bestaande lantaarn
voor het perceel van de firma Bervoets werd
vervangen door een tweepits hanglantaarn.
De twee eerstgenoemde lantaarns werden
onder de avondlantaarns opgenomen.
Het totaal der lantaarns wordt hierdoor
gebracht op 136, waarvan 50 te 11- uur
gebluscht worden, terwijl de overige als
nachtlantaarns door blijven branden. Bij
maanverlichting worden 21 lantaarns ont
stoken.
Aan gas voor de V. P. werd geraamd
verbruikt te zijn 46500 M3., aan
werden verbruikt 1242 stuks en
147. Per lantaarn per jaar werd aan
verbruikt 9 stuks en glazen 1.
De kosten van aansteken en blusschen
bedroegen over
meente werd voor de straatverlichting ver
goed een som van f 3500,
Gasproductie.
De gedistilleerde 1950 ton kolen, brachten
volgens den fabrieksmeter op 577530 M3.
of 296 M3. per ton kolen, tegen 283 M3.
in het vorige jaar.
De meerdere gasopbrengst van 13 M3.
per ton is in hoofdzaak te danken aan de
invoering van de laadmachine. Uit deze
cijfers blijkt dan ook afdoende, dat de
machine in alle opzichten voldaan heeft aan
de gestelde eischen van gasbesparing.
De gasproductie per inwoner bedroeg
80.50 M'. tegen 79.25 M3. in 1910.
Gasverlies.
De gasproductie bedroeg volgens aan
wijzing van den fabrieksmeter 577530 M’.,
waarvan werden verbruikt door:
504485 M3 87.35
8.05,,
L77
Bolswardsche Courant
4
u
H
u
u
n
u
u
n
u
u
II
II
u
M
U
II
n
u
u
u
u
u
u
u
H
H
H
n
