lieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
Goede Waar
I
I
J
1
u
Rona
-JW
1912.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
51ste Jaargang.
No. 67.
1
I’
I
k
II
Zondag 18 Augustus.
UIT DE PERS.
RECLAME.
BINNENLAND.
Politiek Overzicht.
VOOR
Afzonderlijke
dat de familie
Over hetgeen de Hr. Troelstra op dat
congres aan het adres der Liberale Unie
gezegd heeft een enkel woord. Een noodig
h
PRINS JORIS schreef in de Enkhuizer
Courant het volgend
voor
weinig qeld_|
Probeert U eens een busje
fX VAN HOUTEN’S j
KonaI
1V cacao
en gij zult versteld zijn over de uitstekende^
kwaliteit in verhoudingtot den prijs, jgB
Wij hebben nooit behoord tot hen, die
het de moeite waard hebben gevonden ons
boos te maken over deze Treubiaansche qualifi-
catie. En dat niet alleen, omdat wij veel
liever tot de politieke slimmelingen dan tot
de politieke stommelingen worden gerekend,
maar ook, omdat wij den Hr. Treub langer
kennen dan van gisteren. Hij meent het
wezenlijk zoo kwaad niet. Maar meer doctrina-
rist dan iemand in Nederland, kan hij zich
nu eenmaal niet voorstellen, dat wie tegen
zijne leer ingaat, niet met zwarte ueven-
Schoterland, 16 Augs. Door de aan
houdende regenbuien hebben de tuin- en
veldvruchten veel te lijden. Vooral de
boontjes hebben het zwaar te verantwoorden.
Op vele plaatsen wordt reeds rot geconstaterd.
De prijzen der princesse- en snijboonen zijn
reeds stijgende. Blijft het nog eenigen tijd
nattig weer, dan zal er weinig van den oogst
van bruine boonen terecht komen.
Repk. Nieuwsbl. v. Fr.
Een nieuwe truc.
Als de heer des huizes afwezig is, wordt
er gebeld. Staat voor de deur ’n meneer,
die mevrouw te spreken vraagt. Binnen
gelaten stelt hij zich voor als vertegen
woordiger van notaris, die en die en zegt
hij te komen met de aangename mededeeling,
2- een erfenis heeft gekregen.
ADVERTENTIEPRIJS: 17 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 3 maanden.
Franco per post 50 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
yi Kilo bus f 1,50
n. 0.80
0.42/2
Pio0,18
I
i:l
Het congres voor Staatspensioneering op
Zaterdag 3 Aug. 1.1. te ’s-Gravenhage ge
houden, is een groot succès geweest, en
heeft alweer laten zien, hoe of de stroom
voor dezen billijken eisch iederen dag wast,
en weldra niet meer te keeren zal zijn.
Waarbij niet vergeten mag worden,- dat dui
zenden kerkdijken, die niets liever dan in
voering van Staatspensioneering zouden
wenschen door hunne geestelijke adviseurs,
wier politiek voordeel meer ter harte gaat
dan de droeve nood, waarin zoovele ouden
van dagen verkeeren, het slot op den mond
wordt gelegd. Kon men morgen aan den
dag een referendum houden over de vraag
Vóór of tegen Staatspensioneering, wij zijn
overtuigd, dat de uitslag zou wezen
altijd als men met gesloten briefjes stemde,
en dus vrij bleef dat de Nederlandsche
natie zich met overweldigende meerderheid
vóór zou verklaren. Naar ons gevoelen is
de invoering van Staatspensioneering dan ook
slechts eene quaestie van tijdkomen doet
ze er, zelfs het sociaal-politieke misbakseltje,
waaraan Talma den naam van Invaliditeits-
en Ouderdomsverzekering gaf, zal die komst
niet in den weg staan integendeel, genoemd
ontwerp zal de oogen van duizenden twij
felaars wijder dan ooit open doen gaan. Wat
alles natuurlijk niet wegneemt, dat de pro
paganda van de voorstanders van Staatspen
sioneering niet alleen onverzwakt moet blijven,
maar crescendo gaan.
VAN HOUTEN S
Hoofdzaak in deze is voor ons, dat zelfs
een man als Treub in eigen partij, waarin
hij terecht zoo groot gezag heeft, den steeds
meer op den voorgrond tredenden eisch van
Staatspensioneering niet heeft kunnen tegen
houden, zelfs niet door het stellen van de
Kabinetsquaestie, d.w.z. door de yerklaring,
dat het omhelzen van de Staatspensioneering
door den Vrijzinnig-Democratischen Bond hem
het langer verblijf daarin onmogelijk zou
maken. Wel heeft men toen men moet
voor zijn voormannen iets over hebben
hem ten gevalle het woord zzStaatspensionee-
ring” niet genoemd, maar de zaak heeft men
zonder noemenswaardig voorbehoud aanvaard.
Dit werd onder meer bevestigd door den
vrijzinnig-democraat Mr. H. J. Tasman, één
van de heftigste tegenstanders van Staats
pensioneering, dien men gevoegelijk zou
kunnen noemen den laatste der Mohikanen
van Links in den strijd voor Verplichte
Verzekering.
Maar, hoe dit alles zij, de Vrijzinnig-
Democratische partij zal ook in deze vandaag
of morgen onbewimpeld partij moeten kiezen,
en ze deed dit feitelijk reeds door zich op
het Congres voor Staatspensioneering te doen
vertegenwoordigen, te meer, nu een harer
Kamerleden, de Hr. Teenstra, een der warmste
voorstanders van Staatspensioneering ten onzent
daar het woord heeft gevoerd.
woord, omdat ook hij, waarschijnlijk in de
war gebracht door clericaal geschrijf daarover,
blijk gaf niet het juiste begrip te hebben,
wat de Liberale Unie bedoelt met te spreken
van eene voorziening van den ouden dag
zzin de richting van Staatspensioneering.”
Daarmee is toch allerminst bedoeld, dat men
van de Staatspensioneering zelve op een eer
biedigen afstand zou willen blijven; dat zij
verre. Maar daarmee is bedoeld, dat niet
iedere verplichte verzekering a priori door
de Kamerleden, die op het program der
L. U. gekozen zijn, zal moeten worden ver
worpen. Zeker, wij zouden verplichte ver
zekering nooit anders dan een pis-aller
vinden, nooit anders dan een monster van
bureaucratischen rompslomp. Maar... het
belang van de ouden van dagen gaat bij ons
boven ieder stelsel. En als dus de Hr. Talma,
die te onzaliger ure zijne ziel aan de ver
plichte verzekering heeft verpand, alsnog zou
kunnen besluiten de lage inkomens vrij te
stellen van premie, en die premie te laten
betalen door den Staat, alsmede zijne invali-
diteits- en ouderdomsverzekering uit te brei
den tot allen, die minder dan f 1200 inko
men hebben, onverschillig of ze in loondienst
zijn of niet, hij zou zeer zeker de Liberale
Unie niet tegen, maar naast zich vinden. Zij
zou dan precies hetzelfde standpunt innemen,
dat Dr. Kuyper indertijd tegenover de Onge
vallenwet innam en zeggen: Het stelsel heeft
wel zeer groote bezwaren voor ons, maar
waar daarmede een niet te versmaden rug
steun aan duizenden behoeftige ouden van
dagen wordt gegeven, acht ik mij niet gerech
tigd het goede om het betere te verwerpen,
te meer waar die verwerping op het hoofd
van zoovele nooddruftigen zou neerkomen.
Maar, helaas er is geen denken aan, dat
Talma zijn ontwerp in dezen democratischen
zin zou kunnen wijzigen. Om de lage inko
mens vrij te maken van premie, zouden de
groote inkomens aangepakt moeten worden
en daar dit ministerie leeft bij de gratie van
het conservatisme van alle gading, kan het
er niet aan denken de bezitters van groote
kapitalen en de trekkers van groote inkomsten
uit handel en industrie in hunne zalige rust
te storen.
Hij blijkt uitstekend op de hoogte met de
familie-relaties en tracht met die kennis ver
trouwen in te boezemen. Dan vraagt hij
inzage der familie-papieren...
Zoo heeft ’n meneer te Utrecht geprobeerd
er verschillende personen in te laten loopen,
natuurlijk in de hoop, dat men hem even
alleen zal laten in de kamer en hij de ge
legenheid zal krijgen iets van zijn gading
weg te nemen. Men zij op zijn hoede.
Voor visschers om te watertanden.
In de Vecht onder Weesp werd Woensdag
bedoeling bezield zou wezenen dan vindt
hij ontlasting des gemoeds in de felheid des
woords, een gemoed, dat te meer van ver
ontwaardiging zwol, als hij bedacht, dat zijn
eigen dierbaar stelsel door de houding der
Liberale Unie werd aangetast, en wie, die
ooit een stelsel had, raakte daarop niet
langzamerhand zóó verliefd, dat hij maar al
te vaak vergat, dat bij dat stelsel niet om
zichzelven had, maar om daarmee iets te be
reiken P Vergeet daarbij niet, dat de Liberale
Unie zich ook in haar progam van 1896
vóór verplichte verzekering verklaard had
daarvoor zelfs een propagandaschrift had uit
gegeven, waarin de Staatspensioneering werd
bestreden, en dan zal men met het karakter
van den Hr. Treub rekening houdende, gaar
ne verzachtende omstandigheden voor hem
pleiten, wat betreft zijne even ondoordachte
als onbehoorlijke uiting in 1909.
Wij leggen er met een bepaald doel den
nadruk op, dat vóór 1909 de Liberale Unie
nooit ook maar één woord ten gunste van
Staatspensioneering heeft gezegd, omdat de
kerkelijken verkondigen, dat dit feit haar
het recht zou ontnemen ooit voorstander
daarvan te worden. Dit nu is rondweg be
lachelijk. De Liberale Unie is noch voor
Verplichte Verzekering noch voor Staats
pensioneering, om die zaken zelvenze is
voorstandster van eene goede voorziening van
den ouden dag voor ieder voor wien oud en
arm helaas hetzelfde is. Nu is er een tijd ge
weest dat in navolging van Oostenrijk en
Duitschland, de verplichte verzekering het
eenige middel scheen, om tot voorziening
van den ouden dag te komen, en in dien
tijd werd die verplichte verzekering ook in
het program der Liberale Unie neergeschre
ven, zooals dan ook Minister Veegens in
1907 met zijne verplichte Ouderdomsver
zekering kwam. Het Deensche stelsel van
Staatspensioneering was hier te lande zeer
weinig bekend, en de Bond voor Staatspen
sioneering, toen nog het ouderdomspensioen
voor iedereen verlangende, voor den millionair
zoo goed als voor den armsten, werkte zeker
niet mede, om ernstige politieke mannen
zich tot Staatspensioneering aangetrokken te
doen voelen. Maar toen kwam in 1908
Lloyd George in Engeland met zijne Staats
pensioneering, waarbij de menschen nu ein
delijk geholpen werden, en dat niet met
eene wet van 400, maar van 12 artikelen,
en dat nadat men aan de overzijde van het
Kanaal juist als ten onzent 17 jaar met het
vraagstuk had gesukkeld, en daarmee, ook
alweer juist als ten onzent geen stap verder
was gekomen. Ons dunkt, dat de enkele
herinnering aan deze feiten zoo voldoende
verklaring is van de veranderde houding van
de Liberale Unie ten opzichte van de nooden
van den ouden dag, dat elk woord meer te
veel zou zijn.
door den visscher van R., een edelkarper ge
vangen, 58 c.M. lang en ruim 7 pond zwaar.
Bedelaars en landloopers.
Men schrijft aan De Tijd:
Het mag thans als een bekend feit worden
beschouwd, dat minder bedelaars en land
loopers tot de straf van opzending naar een
Rijkswerkinrichting worden veroordeeld. In
de laatste jaren werd ook de tucht in deze
inrichtingen zeer verscherpt, waarbij het
luieren krachtig wordt tegengegaan. Ook
wordt beter toegezien, dat alleen die per
sonen worden opgezonden, die tot normalen
geregelden arbeid in staat zijn.
Hierdoor werd het geheele aantal dezer
gestraften aanzienlijk verminderdhet cijfer
der bevolking dezer inrichtingen daalde in
een jaar met ruim 500 aanvankelijk werd
verwacht dat dientengevolge de bevolking
der gevangenissen zich zou uitbreiden, maar
dit vermoeden werd tot dusver niet bewaar
heid. Integendeel, ook het aantal gevange
nen is verminderd. Of dit verschijnsel
wijst op minder criminaliteit, scherper toe
zicht of meer clementie, dan wel aan andere
oorzaken moet worden toegeschreven, is
thans nog niet met zekerheid te constateeren.
De „bommen”-geschiedenis te Feenendaal.
Zooals gemeld, deelde een der leden van den
gemeenteraad van Veenendaal in de Zaterdag
gehouden zitting mede, dat vrienden van den
ontslagen directeur der gasfabriek voornemens
waren een bond van anarchisten te vormen,
die hun betoog kracht zouden bijzetten door
met bommen de tegenstanders te bewerken.
Dit verhaal maakte weinig indruk en werd
door den burgemeester bestempeld met zzdorps-
praatjes”. Geen der leden voelde roeping
er een woord bij te voegen.
<Hoe. dat raadslid aan dat zonderlinge ver
haal kwam, vertelt onze correspondent:
Een bekend voorstander van den ge
schorsten directeur had zich in het hotel
i/De Roskam” wat opgewonden uitgelaten
over de handelingen van de Veensche raads
leden, met de bijvoeging, dat hij er zijn leven
voor over had om een bom onder de tegen
standers van den directeur te kunnen werpen.
u. Alg. Hndbl.
De Vereeniging van Vrijzinnige
Nederlandsche Hervormden, afdeeling Rot
terdam, heeft weder de kerk van de
Doopsgezinde gemeente voor haar avond
diensten in gebruik gekregen. Het drukker
kerkbezoek heeft er toe geleid om van den
15den September af telkens om de 14 dagen
een dienst te houden. Tot nog toe was het
om de drie weken.
Het heeft ons verheugd op het congres
voor Staatspensioneering alle politieke par
tijen van Links vertegenwoordigd te zien.
Mr. P. J. Troelstra één van de woordvoer
ders op het congres, heeft de houding van
de drie vrijzinnige groepen tegenover de
Staatspensioneering aldus gekarakteriseerd
Dat de Staatspensioneering van de Vrijzin-
nig-Democraten geen last meer zal hebben
dat de Bond voor Staatspensioneering de
Liberale Unie dien stoot zou moeten geven,
die haar van voorstandster van eene voor
ziening van den ouden dag in de richting
van Staatspensioneering aanhangster zou
maken van die hervorming zelve dat de aan
wezigheid van de Vrij-Liberalen op dat con
gres hem geene vrijheid gaf te concludeeren
dat hij hen als voorstanders van Staatspen
sioneering zou mogen begroeten.
Wij wenschen op deze uitspraak enkele
kantteekeningen te maken.
Wat de Vrijzinnig-democraten betreft lijkt
de uitspraak ons volkomen juistde Hr.
Troelstra had, dunkt ons, gerust nog iets
verder kunnen gaan, en zeggen, dat de vrij
zinnig-democraten weldra als partij, wat thans
reeds zoovelen hunner individueel doen, de
rijen der strijders voor Staatspensioneering
met kracht zullen komen versterken. Wat
een zeer merkwaardig feit is naardemaal het
juist deze partij geweest is, die in 1909 om
zoo te zeggen den heiligen oorlog tegen dit
verderfelijke(?) instituut heeft verklaard, en
dat nog wel onder de leiding van een man
van de bekwaamheid van Prof. Treub. Wie
herinnert zich niet, hoe of deze, op een
tijdstip, dat zelfs een klein weinig gevoel
van politieke verantwoordelijkheid hem daarvan
had moeten terughouden, der Liberale Unie
verweet tot de politieke slimmelingen te be-
hooren, omdat ze, haar voordeel doende met
wat Lloyd George haar in Engeland te zien
gaf, het heele werk der Staatspensioneering
boven het halve der Verplichte Verzekering
verkoos.
Bolswardsche Courant
I
ij
0