Nieuws- en Advertentieblad
suuwzu
h
p
L
r
bra„dsch7opn S Me'Jolsward en Wonseradeel.
1912.
51ste Jaargang.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
No. 68.
Een Afrikaner over Friesland.
I
Bé
I
II
I
r
I
It
I
I'
I
I
I
11
I
II
Donderdag 22 Augustus.
BINNENLAND.
I
I I
VOOR
fabriek
■o
f 2000 geschonken
van
Eene
zuivere
bekend Sneeker straattype,
bij vergissing daar aangeland
S
arm zwaait de stoere
in breede golven valt
zijn voet.
I
1
i
J
3
Zeehonden.
In de Zeeuwsche stroomen is het getal
zeehonden, dat men op de zandbanken ziet,
in de laatste jaren voortdurend verminderd,
zoodat men slechts tientallen kan waarnemen,
waar vroeger honderden verschenen, wat te
danken is aan het voortdurend wegvangen
van jonge exemplaren de oudere laten zich
niet meer verschalken. Elk jaar worden uit
de Zeeuwsche stroomen circa 450 exemplaren
gedoode dieren aangegeven voor het ver
krijgen der Rijkspremie ad f 2.50 vobr een
mannetje en f 3 voor een wijfje. Het grootste
aantal wordt aangegeven in Bruinisse en
Veere.
-
ADVERTENTIEPRIJS: 1—7 regels 50 Cts. Vervolgens
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad ie telefonisch aangesloten onder No. 4.
Mishandeling van dieren.
In den nacht van Zaterdag op Zondag
zijn in een weiland onder Steenwijk een
5-tal runderen van den veehouder L. ten
Wolde Hz., o^e.rgerlijke wijze mishandeld,
zoodat reeds een rund moest worden
afgemaakt.
Dragen van wapenen.
Zaterdag werd voor het kantongerecht te
Harlingen het laatste bedrijf afgespeeld der
aldaar voor eenigen tijd geleden gehouden
bloemententoonstelling. De hellebardiers wer
den veroordeeld tot een boete van 50 cents,
wegens het dragen van wapenen
En op andere akkers wordt de aarde om
gewoeld, om te verzamelen het goud uit den
vruchtbaren bodem.
Met krachtig gespierde hand wordt de
schop den grond ingedreven, om naar de
oppervlakte te brengen den rijken oogst.
Op de weide neemt straks ook de oogst
een einde. Zwaar is ook daar de arbeid
geweest in het hooiland, om te verzamelen
de gedroogde kruiden voor het vee, des
landmans schat.
Met groote blijdschap zijn de wagens vol
geladen, om het hooi binnen te rijden in
die groote, leege ruimte in de boerenwoning.
Daar stapelde zich langzaam op het geu
rende hooi en steeds hooger, tot groote
blijdschap van den boer, die niet rust voor
de berg tot den nok gevuld is, en hij met
gerustheid kan tegemoet gaan de maanden
die //mager” genoemd "Worden.
In tuin en gaarde handen te kort, om
te plukken en schudden het heerlijke, gelende
ooft.
De volgeladen boomen, buigen de volban-
gende takken naar beneden, om uit te noo-
digen tot den oogst.
Ja, schoon is de natuur in den oogsttijd
als daar de menschheid zit te midden
den volgeladen disch der schepping.
w Heft uw oogen langs de velden,
Nu de zomer ’t aardrijk tooit.
Ja, de oogsttijd stemt den mensch
groote dankbaarheid en
tot
herinnert hem aan
zijn nietigheid, als hij daar aanschouwt de
grootsche werken der natuur, die in alle
stilte worden gewrocht. Met dankbaarheid
worden we vervuld, als we in oogsttijd onze
blikken richten naar velden en akkers, waar
alles spreekt van ruime, heerlijke gaven.
Gelukkig dan de mensch, wiens oog nog
niet verduisterd is door zelfzucht of trots,
en die in ootmoedige stemming ten minste
iets ziet van het groote in de schepping.
De heer Bertie Keet van Humansdorp
(Zuid-Afrika), die in Amsterdam studeert en
tijdelijk in de ouderlijke woning vertoefde,
schreef onderstaand artikel in de Re-Echo
en Humansdorp Boerenvriend.
Holland is maar klein, Friesland is
natuurlik nog kleiner, maar kleine dinge is
dikwels die interessantste en leersaamste,
kleine handjesvol mense die dapperste.
Toe ’n egte Afrikaanse boerin Amsterdam
op bezoek was en mij vra om met hom naar
’n Friese vee-boerderij te gaan kijk, het ik
die uitnodiging met een aangeneem. Hier
was ’n kans om iets te leer in ’n land die
wereldberoemd is vir sij vee, en soo’s die
geskiedenis leer, vir nog baaie ander dinge
ook. Daar is min dinge wat ’n Afrikaner
so veel belang in stel als boederij en tereg
ook, want so’s ons Eerste Minister al so
dikwels geseh het, die toekomt van Suid
Afrika hang van die ondernemingsgeest van
onse boere af.
’n Reis door Holland boei altijd ’n mens
s’n aandag. Partij keer denk jij die land is
vervelend eentonig dit is waar maar
dan roep jij weer uit //Wonderlike land
hierdie 1” Ons kan gemaklik en sonder vrees
om te engespreek te word, beweer: Z/Daor
is geen land so’s Suid Afrika”. Maar van
Holland kan ’n mens dit nog veel eerder seh.
Van Amsterdam na Friesland is daar
tamelik veel afwisseling in die soort van
veld. Sandwereld, boswereld, polders, prachtige
wei velde, hei en duine vlieg ’n mens deur
met verbazende snelheid, als ’n mensch dit
vergelijk met die snelheid van onse dappere
treintje uit die Baai hierheen.
Die slote en kanale die Holland kenmerk
is daar in hulle duisende. Hulle is die
heinings van die land die rustige vee
perbeer nie om o’er hulle te spring nie.
Hulle vorm die netwerk van waterwege
waarlangs die vrag- en plesierbote van
Holland vaar. Dit lijk alsof’n mensch maste
in die strate sien en seile in die velde. En
die windmeules, wat doen hulle Hulle is
die hart van die land hulle onderhou
die circulasie van die water van ’n la’e na
’n hoe’e vlak sodat dit in die see kan vloei
want Holland leh la’er dan die see. Van alle
lande, het die Hertog van Alva geseh ge
durende die Tagtigjarige oorlog, leh Holland
die naaste na die hel l
Na ’n reis van meer dan vier uur kom
ons in Leeuwarden, die hoofdstad van
Friesland, aan. Wat dadelijk daar opval is
die metale en dikwels gou’e hoofdkapsels
van die egte Friese vrouwe. Baaie van die
kapsels gaan van geslag tot geslag en kos
’n heel klompje geld. Dit moet snaaks wees
om hulle te sien glinster in die sonlig, van
’n ho’e gebouw af.
Maar ons het nie lang in Leeuwarden
vertoef nie. Met ’n stoomtram is ons gauw
uit na die rigting van Marssum, ’n dorpie
waar Sir Alma-Tadema, die beroemde skilder
die nou die ander dag gestorwe is, gebore
was. Hier in die omtrek is baaie veeboerderije
maar ons het na één van die beste gegaan,
gewapen met ’n brief van introduksie.
Toe ons daar aankwam, vra ik onwille-
kuerig mijself afkan dit één van die beste
Friese veeboerderijen wees Dit lijk so
eenvoudig. Bij die huisdeur word ons ontvang
deur ’n jong kerel van ongeveer dertig jaar.
Hij dra klompskoene en is eenvoudig gekleed,
maar hij praat bijna elke taal. Ja, hij sal
ons graag sij vee wijs, sij pa drijf nie meer
die boerderij nie. Is dit die skatrijke mense
wat ons van gehoor het? Ja seker
Die seun van die oubaas neem ons toe
hulle huis in, maar voor hij ingaan slip hij
eers ’n ou paar pantoffels aan.
Die huis glinster van biune, van die vloer
tot die pragtige ou’e huisraad. Die ou kerel
sit in die eetkamer sij lange pijp te rook in
geselskap van enkele vriende. Hij lijk kom
pleet net so’s één van ons boere, net ’n beetje
anders gekleed. Ons gaan deur na die sitkamer
en hier sien ons al die medaljes en prijse die
hulle vee al gewen het op tentoonstellinge.
Te’en die muur hang daar portrette van koeie
en bulle. Laat ons sien. Hierdie koei het die
gou’e medailje in Buenos Ayres, Suid Amerika,
geneem in die jaar. Dit is haar //pedigree”. Sij
het sooveel liter melk in’n jaar gegee. Sij het
vier honderd pond boter van drie honderd
da’e se melg gegee. Die persentage van vet in
die melk kortom, alles wordt aangegee.
Toe wijs die seun ons ’n paar albums. In één
is daar portrette van //hoge lui” die al hun
boerderij besoek het. Van Kanadese goever-
neurs tot Japanese prinse kan’n mens daarin
sien. In ’n ander album staan naamkaartjes
van andere hooggeplaatste persone. Ons het
b.v. Generaal Botha, Sir Percy Fitzpatrick en
vele andere manne van naam se name daarin
gesien.
Toe gaan ons na die vee kijk. Hulle hou
omtrent net honderd tot honderd en vijftig
aanelke jaar wordt die o’erskot verkoop. Al-
mal is stamboek vee. ’n Gedekte vers of ’n
jong bul kos’n kleine 50. Maar die boer sal
weer s’n geld daaruit krij. Dit is pragtige
diere, deur die bank, en jij is seker van jou
saak.
Ons was in die somer daar en dit was mooi
om die meisies die koeie te sien melk, sonder
spantouw, want hulle is so mak so’s ’n dier
maar kan wees. In die winter staan die vee
op stal. Dit is ’n plezier om die stalle van
Holland te sien.
•Die grootste gros van die melk word vir
boter en kaas makerij gebruik.
Of ’n mens dan nie goedkoper vee daar
kan krij nie Ja seker; maar dan is die kwali
teit nie so goed nie. So’s ons verstaan het, is
die mense wat stamboek vee hou georganiseer
in ’n Ko-operatieve Vereniging die re’els waar
van strikt gehandhaaft word. Elke boer die
lid daarvan vraag net so veel vir sij vee als
’n ander lid. Dit is ’n proteksie nsaatre’el,
handelstaktiek. Wanneer breng ons dit nog
so ver.
Die vee krij in Holland ook maar siektes.
Twee jaar gelede is daar duizende van mond
en klauwzeer dood.
Deur ziekte word gesondheid geken en ge-
waardeer en mij beetje gesond verstand sê
nou vir mij dat ik moet op hou 1 Die reis terug
na Amsterdam was baaie aangenaam. Vir ’n
uur het ons op’n heerlijke stiomboot o’er die
z/mond” van die Zuijder Zee gerij, van Stavoren
na Enkhuizen, om ons reis verder met die
trein voort te set. Op die see het ons een
van die prachtige sonsondergange gesien
waarvoor Noorderlande bekend is. Amsterdam,
met s’n duisende ligte geweerkaats in die
water, was die aand mooier dan ooit
heldere fabriek en
Sunlight Zeep is er geen
gevaar. 3 maanden.
l^Jgbaar a 5 Cent.
IS ZOO ZUIVER ALS GOUD.
Sneek. Gisternacht hoorde de heer Timmer
wonende in de coöperatieve bakkerij aan ’t
Kleinzand, een verdacht geluid in zijn woning.
Toen hij er op af ging, bleek de deur inge
trapt, terwijl hij zelf struikelde over iemand,
die er voor lag. De heer T. greep dezen
persoon vast, dreigende hem te zullen dood
schieten, als hij zich verroerde, en riep .een
buurman om de politie te waarschuwen.
Toen deze kwam bleek de indringer die
dronken was een
Hij gaf voor
te zijn. Hoe onwaarschijnlijk dit, in aanmer
king genomen de ingetrapte deur ook klinkt,
heeft de heer T. toch geen vervolging tegen
hem willen instellen daar men hem niets
stelligs ten laste kan leggen. Wie zal echter
uitmaken, of er niet meerdere personen bij
geweest zijn die zich tijdig uit de voeten
hebben kunnen maken N. Sn. Cl.
Witmarsum, 18 Aug. Naar ons werd
medegedeeld, heeft een der leden der R.-K.
Kerk alhier op den dag dat pastoor v. d.
Oever alhier zijn 25-jarige priesterwijding
herdacht, de som van
aan de Kerk.
18 Aug. Na een rede van den heer
P. Hiemstra, uit Leeuwarden, is hier opge
richt een afdeeling van den bond van arbeiders
in het landbouwbedrijf, aanvankelijk met 23
leden. Bestuursleden zijn J. J. Blanksma,
Sj. Broersma en Th. Tj. de Vries.
Wonseradeel, 19 Augs. Meldden we
onlangs dat het rispen der stroo- en peul
vruchten dit jaar vroeg was, de weersgesteldheid
der laatste weken werkt zeer tegende zeis
rust, de arbeiders zijn tot werkloosheid
gedoemd, de vruchten worden er niet beter
opniets kan worden binnen gehaald.
Groene erwten leveren in deze omgeving dit
jaar den slechtsten verbouw de oogst belooft
niet half zoo goed te zijn als verleden jaar.
Hepk. Nieuwsbl. v. Fr.
Om een losloopende muis.
Het was gisteravond niet veel weer, maar
toch nog mooi weer genoeg om. in de passage
te Zantvoort te luisteren naar de dames-kapel.
En het aantal luisterenden was groot.
Opeens gaf een dame teekenen van onrust,
ze staarde en ze staarde steeds op een zeker
punt, gaf eindelijk eerst een gilletje en toen
een gil, sprong op haar stoel en riep//Daar
loopt een muis”.
Dit woord had de uitwerking alsof er een
knuppel gegooid werd in een hoenderhok.
In een oogwenk waren alle dames van hare
stoelen opgesprongen en stonden, de rokken
bijeen, boven op tafels en zitplaatsen.
De heeren snelden met stokken en
parapluies, het was een formeele jachtpartij.
En het diertje dat daarvan de oorzaak was?
Het wist in een winkel te ontkomen.
Een uur later zaten alle dames nog angstig
naar de winkel te staren, waarin de muis
was verdwenen. (Oprechte).
gebouwd
Die ’t zaad, door hem der vruchtbare aard
betrouwd
Nu ziet gerijpt tot halmen, zwaar van
vrucht.
Hij wet de sikkels, die in ’t zonnelicht
Weerkaatsen, als de zilvren boog der maan,
En, als een rij van krijgers, valt het graan
Voor ’t snijdend zwaaien van de scherpe
zicht.”
Ja, de Oogstmaand is de vervulling van
vele schoone beloften. Oogstmaand, heerlijke
tijd, nu alles zich baadt in volle zomerweelde.
Dan welft de hemel zich boven ons als
een bijna onafzienbaren blauwen koepel, en
straalt de Koningin van den Dag in vollen
luister, om heel het landschap te overgieten
met een zee van weldoend licht.
Soms echter wordt het schitterend Zonne-
oog voor een wijle verduisterd. Dan pakken
zich donkere/ dreigende wolkgevaarten teza
men, die met hun zwarte kleur het woeden
der elementen aankondigen, en schuiven een
rouwfloers voor de goudene zonneschijf.
Met felle stralen flitsen door de lucht de
bliksemstralen, voor een wijle alles met
ontzetting vervullend.
’t Schijnt of alles in eeuwige duisternis
zal worden gehuld. Maar zie, weldra openen
zich de hemelsche sluizen en
Milde regen daalde,
Zacht op halm en aar,
om de uitgedroogde aarde te drenken en
plant en dier te verfrisschen.
Even later wordt de lucht schoongevaagd,
en het zonnige blauw welft zich weer boven
onze hoofden, even schoon als ooit te voren.
Heerlijke, blijde zomertijd, nu alles den
vollen wasdom heeft bereikt. En die zijn
oor legt te luisteren in de natuur, hoort
de stemmen van vreugde en dankbaarheid,
die daar klinken door de schepping.
In duizendstemmig koor zingen de ge
wiekte geluiden hun blijdschap uit, en jube
len hun loflied den Schepper ter eere.
En pas, wanneer de zinkende Zonne zich
in het Westen neerlegt te rusten achter een
gordijn van roze, met goud getinte wolken,
komt er stilte daar buiten.
Dan zoeken de laatste vogeltjes hun
schuilplaatsen op; weldra daalt de avond
schemering over velden en beemden, en de
nacht maakt zich op, om haar geheimzinnigen
sluier te trekken over het aardrijk.
Heerlijke stille zomernacht.
//’t Is zoet in ’t uur van middernacht
Als ’t maantje vriendlijk lacht,
Als het starrenkleed den hemel tooit.
De beek haar zilvren golfjes plooit
Als Philomeel haar klaaglied kweelt,
En Zephir fladdrend speelt.
’t Is zoet in het uur van middernacht
Als Luna houdt de wacht
Als d’aard in zachten sluimer rust,
De zilv’ren dauw het roosje kust.
De lucht een balsemgeur verspreidt.
Op ’t glinstrend veldtapijt.”
’s Morgens vroeg, zeer vroeg wordt het
weer druk op den akker, als de landman
den arbeid hervatwant oogsttijd is aange
broken.
Met krachtigen
werker de zicht, en
het rijpe graan aan
Harde arbeid voorwaar, vooral hier in de
vette kleistreken, waar de goedvoorziene
bodem geeft duizendvoudig vrucht. Harde
arbeid voorwaar, maar het blijde gezicht op
’n ruimen oogst, maakt de arbeid lichter.
En de zwaarbeladen halmen, buigen moe-
gedragen, het hoofd ter aarde, tot ze vallen
voor de maaiende hand van den nijveren
werker.
//Sikkels blinken, sikkels klinken,
Ruischend valt het graan
Zie de bindsters garen,
Zie in lange scharen
Garf bij garven staan.”
Heerlijke oogsttijd, nu daar wordt ver
zameld het rijpe koren, voedsel voor de
menschheid. Heerlijke oogsttijd, nu daar
wordt verkregen het loon van den harden
arbeid.
Bolswardsche Courant
'i
p
B
I
J
1
11
1
I
I
