Nieuws- en Advertentieblad
Bolsward en Wonseradeel.
VAN HOUTEN
b
RONA
Cacao
1912.
51ste Jaargang.
No. 75.
Verschijnt Donderdags en Zondags.
DE VOLKSDRANK
DE BESTE WOB DEN PRIJS
Zondag 15 September.
RECLAME.
UIT DE PERS.
BINNENLAND.
few
IKg
Hf gefabriceerd door
Goedkoop Alom verkrijgbaar
f 1.50
- 0.80
- 0.42M
- 0.18
UftN HOUTENS
ZUIVER OPLOSBAAR
VIERKANTE
k BUSSEN
VOOR
Afzonderlijke
1°
1
•T
-ht-
op
te
ABONNEMENTSPRIJS: 40 Cents per 8 maanden.
Franco per post 50 Cents.
nos. van dit Blad zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
ADVERTENTIEPRIJS: 1—7 regels 50 Cts. Vervolgen»
10 Cts. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het bureau van dit blad is telefonisch aangesloten onder No. 4.
-"T7 sht,
xu iinairrerjsten
te water raakten, en waarvan er zes ver
dronken, kan men bijna alle dagen in de
couranten de vraag zien stellen, //waarom
wordt het zwemmen in het leger niet onder
wezen”, en gaat men daarbij haast Zijn Exc.
den Minister v. Oorlog er een verwijt van
maken, dat deze geen gevolg heeft gegeven
aan vroegere adressen van zwemve.reenigingen,
die de zwemkunst onder dienst wenschten
onderwezen te zien.
Alsof men niet zelf de schuld draagt van
het treurige gevolg.
Laten toch de burgers zelf beseffen, dat
wij hier in het waterland leven, waar onop
houdelijk menschen te water vallen en
verdrinken doordat zij zich niet in het water
kunnen redden. Deze week nog zagen wij
twee dergelijke ongelukken in de Leeuw.
Crt. onder elkaar vermeld.
Niet alleen uit een oogpunt van gezondheid
en zindelijkheid is een bad- en zweminrichting
wenschelijk. Ook met het oog om zich zelf
en anderen bij ongelukken te kunnen redden,
is het zoozeer noodig, dat vooral de jeugd
het zwemmen leert.
De Commissie, die nog steeds bezig is,
het kapitaal bijeen te brengen voor de stichting
eener bad- en zwemgelegenheid te Bolsward,
meent de ingezetenen het wenschelijke daarvan
nog eens in herinnering te moeten brengen. Zij
is wel gevorderd met hare plannen, maar toch
is het benoodigd bedrag nog niet volteekend.
Wie helpt haar nog?
De Commissie voornoemd
H. BEEKHUIS, Voorzitter.
J. M. KING MA, Secretaris.
Tijdens het afdraaien van een der films in
het theater Union" op den Heiligenweg te
Amsterdam, geraakte een gedeelte der film,
dat juist voor de lens was, in brand, ver
moedelijk ten gevolge van een defect. Hoe
wel de film van de eene trommel op een
andere rolt en deze trommels feitelijk brand
vrij zijn, sloeg de vlam van het kleine ge
deelte film, dat zich op dat oogenblik voor
de projectie-lens bevond, ook in beide trom
mels. In eenige oogenblikken stond daarop
de geheele film in branddoch ook nam de
projecteur in de //cabine” in enkele oogen
blikken de noodige veiligheidsmaatregelen.
Hij sloot den stroom af, ontstak het licht
in de zaal, verliet de brandvrije cabine, welke
automatisch door een deur gesloten wordt,
en stelde de sproei-inrichting in werking.
In een oogwenk waren de vlammen gebluscht,
dank zij deze, door de brandweer voorge
schreven inrichting.
De explicateur, die aan het plotseling op
houden van de film bemerkte, dat er iets aan
de hand was, deed de nooddeuren open en
het publiek, dat op het late avond-uur niet
zeer talrijk was, verliet het theater. De
meeste bezoekers hadden niet eens bemerkt,
dat er brand was geweest, daar zich alles
afgespeeld had in de cabine, welke van brand
vrij materieel is opgetrokken en welke geheel
afgescheiden is van de eigenlijke toeschou-
wersruimte.
De brandschel in het theater werd afge
trokken, doch toen de brandweer, onder leiding
van den hoofdbrandmeester, den heer Nieuwen
huis, ter plaatse kwam, was de brand door
de sproei-inrichting reeds gebluscht.
De film en het toestel waren vernield.
Dank zij de voorschriften van onze brand
weer bleef het brandje dus tot de eigenlijke
cabine beperkt.
Dit geval vestigt opnieuw de aandacht op
het nut van het gebruik van niet-brandbare
films, welke reeds vervaardigd worden, zij
het ook, dat hieraan volgens de meening
der bioscoop-eigenaars, technische gebreken
verbonden z(jn.
HlectriciteitsvoorzieningGedeputeerde Sta
ten van friesland hebben het rapport ont-
V ergiftiging door Leverworst.
Steenwijk, 12 Sept. De heer Inspecteur
der volksgezondheid te Zwolle bracht gisteren
een bezoek aan onze woonplaats teneinde een
onderzoek in te stellen naar de oorzaak van
de vele alhier voorkomende ziektegevallen.
Thans is gebleken, dat niet minder dan 43
personen na ’t gebruik van de leverworst
ziek zijn geworden. Sommigen na ’t eten
van slechts een klein stukje. Sterfgevallen
kwamen tot heden niet voor, wat waarschijn
lijk is toe te schrijven aan het spoedige
inroepen van medische hulp.
Hepk. Nieuwsbl. v. Fr.
Workum, 11 Sept. De aanhoudende regens
noodzaken vele landbouwers in onzen omtrek
hun vee te stallen, daar het land doorweekt
is en vele buitenlanden onder water staan.
Er is anders nog gras in overvloed, hetgeen
nu voor stalvoedering kan dienen.
Te hopen is het, dat nog een lange droge
periode moge aanbreken.
Tjerkwerd, 10 Sept. Staande onder de
leiding van het hoofd der O. L. School,
den heer K. v. Rosendal, werd alhier opge
richt eene zangvereeniging met aanvankelijk
drie eq twintig leden.
Brand in een bioscope-theater.
Voor het eerst werd gisteravond, omstreeks
half twaalf de brandweer gealarmeerd voor
een brand in een bioscope-theater.
door Rechts in 1909 gewonnen, met eene
bijzonder kleine meerderheid zijn gewonnen.
Enkhuizen met 220, Amsterdam II met 201,
Amsterdam VII met 139, Amsterdam VIII
met 181, Enschedé met 248, Gorkum met
303, Haarlem met 56, Rotterdam IV met
559, Rotterdam V met 458, (sindsdien
Jeru0-or>W4\Jin.?D^vu‘‘T'vv,TlXrechtTlmet 653
van dit Blad. I\
‘nt-
Jal-
er,
hts
lan
ten
lan
vangen van prof. Feldman betreffende het
vraagstuk der electriciteitsvoorziening in die
provincie. Aan het slot van zijn rapport
concludeert hij
Z/Terwijl ik in de provincie Groningen
tot de conclusie kon geraken, dat bij bereid-
stelling van 3 ton voor de dekking der aan
vankelijk te lijden verliezen een provinciale
centrale om technische en financiëele redenen
wel mogelijk was, zie ik mij tot mijn leed
wezen genoodzaakt hier de vrees uit te spre
ken, dat voor uwe provincie een dergelijke
onderneming in eigen beheer en exploitatie
veel minder kansen op een definitief wel
slagen aanbiedt. Komt de bemaling te Tacozijl
niet tot stand, of wenscht men haar niet
afhankelijk te stellen van een centraal station
op 50 K.M. afstand, en moet worden ver
moed, dat ook de grootere centrales Kol-
lum, Leeuwarden, Grouw en Witmarsum
hun medewerking onthouden, dan moet de
onderneming worden ontraden. Zelfs in het
gunstigste geval echter moet ongeveer
f 425.000 over zesjaar renteloos beschikbaar
worden gesteld, om de aanvankelijk te ver
wachten verhezen te vereffenen en welke
som pas na afloop van het 18e jaar bij
kwijtschelding van rente voor dit voorschot
uit de werkelijke bedrijfswinsten kan
terugbetaald zijn.”
De bestaande gasfabrieken en de in de
laatste jaren opgerichte electrische centrales
zijn oorzaak dat een provinciale, voorloopig
althans, geen kans van slagen heeft. Doch
zelfs wanneer deze niet bestonden, twijfelt
de rapporteur aan de rentabiliteit.
Te Harlingen is een 25-jarige wissel-
wachter onder een rangeerende locomotief
geraakt. Beide beenen werden hem afgereden;
de ongelukkige is spoedig na het ongeval
overleden.
Te Zevenbergen heeft een arbeider bij
een stoeipartij, die in vechten overging, een
medewerkman met een scherp voorwerp zoo
danig bij het hart gestoken, dat de dood
bijna terstond intrad. Tel.
Te Hoogeveen is de 36jarige J. WB.
met zijn flets te water geraakt. Hij werd
eenige oogenblikken later levenloos opgehaakt
De (r.-k.) Gelderlander noemt het bericht
van dr. Kuyper’s heengaan uit de Kamer
een //politieke verrassing van den eersten
rang”. Verder zegt het blad: //Met dr.
Kuyper verdwijnt van bet politieke tooneel
een man, zooals er sinds Thorbecke gCp
tweede is aan te wijzen. De antirevolutie
naire partij verliest in hem niet alleen In
leider, die haar leden wist te organiseer®- t
maar tevens haar bezieling, het cement, ’T’PXll frS
de individueele krachten tot een macht'™**
phalanx bijeenhield. Voor deze partij KG a.S. VERSCHIJNT
het heengaan van dr. Kuyper de inluid^- -p. y-y a kt -r—- Tp~F* 77
van een moeilijk te stuiten achteruitgaLO -1- LtXNI I J I I -
beteekenen. erdediging, uitgegeven door het
Ook de rechtsche coalitie zal het wellii s
gevoelen, dat zij de hand van den krachtig IE F W E T-C O MI TE.
politicus, die, zij het dan niet officieel c 1,90.
toch bijna altijd practised, zich als h van de piRMA MOUTON Co. t
leider heeft voorgedaan, zal moeten miss toezending van postwissel, en voort
De katholieke partij kan dankbaar ter
zien op wat dr. Kuyper voor haar is gewees_
I
Onverantwoordelijk.
Onder dezen titel schrijft Het Folk een
en ander naar aanleiding van ontvangen
brieven van landweermannen, die zich ernstig
ongerust maken over het lot dat hun gezond
heid wacht bij de landweeroefeningen, waar
voor zij van 2329 September zijn opge
roepen. Het blad zégt, dat twee bataljons
gehuisvest zullen worden in forten, drie
andere in tenten.
Men hoort van overstroomde weilanden
en ondergeloopen boerderijen. De boeren
halen het vee uit de door-natte weiden en
brengen het in de stallen, bevreesd als zij
zijn dat in het drassige land de koeien ziek
zullen worden.
z/Zal men onder die omstandigheden”,
vraagt Het Volk, »de landweermannen wagen
aan een kampement in de doorweekte velden,
met alle schadelijke gevolgen voor de ge
zondheid, die daarvan met zekerheid te
wachten zijn.
Dat ware onverantwoordelijk. Toch ver
neemt men nog niets van een afgelasten der
oefeningen. Tal van landweermannen zien
met angst die week tegemoet en hopen er
nog op, dat beter inzicht bij de militaire
autoriteiten hen er van zal weerhouden, hen
aan dit gevaar bloot te stellen. Maar eenig
bericht daaromtrent blijft uit, hoewel het
ons bekend is, dat ook in de Jandweerbureau’s
bezorgdheid heerscht.
Zou men inderdaad de militairistische grap
zoo ver drijven, dat het leelijk ernst, zoo
dan al niet bloedige ernst, zou dreigen te
worden Het zou toch een schandaal zijn”.
Oostergo schrijft
1913.
Tegen één ding kan zeker, nu de winter-
campagne voor 1913 gaat beginnen, niet
nadrukkelijk genoeg gewaarschuwd worden
tegen het denkbeeld n.l., dat het niet moge
lijk zou zijn in 1913 de overwinning te be
halen. Een denkbeeld, dat nogal eens ge
propageerd wordt door hen, die buiten den
strijd plegen te blijven, dat soort belang
stellende toeschouwers, die critisch over de
leuning van de brug staan te staren, om te
zien of de schuit door de brug zal komen,
maar er niet aan denken zelf eene hand
uit te steken. Zeker, makkelijk zal de over
winning niet zijn daarvoor moeten toch
10 districten worden omgezet. Maar juist
omdat de strijd niet makkelijk zal wezen,
dient ieder van nu af aan reeds op zijn post
te zijn, om de noodige voorbereidende maat
regelen te treffen nog slechts 9 maanden
scheiden ons van de stembus. En dan dient
geen gehoor gegeven te worden aan hen, die
verklaren, dat alle moeite toch niet tot het
beoogde doel kan leidendat wekt ver-
-lammend, terwijl niemand daarvan iets met
zekerheid kan zeggen.
We herinneren ons, hoe hetzelfde soort
betweters ook in 1904 verklaarde, dat Dr.
Kuyper te doen vallen puur onmogelijk was;
en hoe was de uitkomst Daarenboven moet
ééne zaak nooit vergeten worden de meer
derheid van Rechts schijnt wel heel groot,
maar is in zekeren zin heel klein en wel
in dien zin, dat 10 van de 11 districten,
1
I
Bolswardsche Courant
I RpN A Cacao
/- i